Hội nghị biến đổi khí hậu (COP 22) tại Marrakech, Morocco: "Đưa thỏa thuận Pari vào hành động"

Từ ngày 7/11 đến 18/11/2016, Hội nghị các bên về biến đổi khí hậu lần thứ 22 (COP 22) đang diễn ra tại thành phố Marrakech, Morocco với sự tham dự của gần 200 nước và vùng lãnh thổ trên thế giớinhằm 'Đưa thỏa thuận Pari vào hành động' (Turn the promise of Paris into action) trên nền tảng đàm phán khí hậu của Paris (COP 21) năm 2015.

             Theo Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc (UNGA) và Công ước khung về biến đổi khí hậu (UNFCCC), trong thời gian diễn ra COP 22 tại Marrakech từ 7/11 đến18/11/2016, các quốc gia thành viên của UN sẽthúc đẩykế hoạch ứng phó toàn cầu với mối đe dọa của biến đổi khí hậu, tập trung vào tăng cường tham vọng, đẩy mạnh thực hiện và cung cấp hỗ trợ.Theo đó, COP 22 tại Marrakech cũng đánh dấu bước ngoặt Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu (COP 21) chính thức có hiệu lực ngay trước thềm hội nghị (ngày 4/11/2016) sau khi được hơn 100 quốc gia, chiếm 68% tổng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu thống nhất thông qua, vượt quy định tối thiểu 55 quốc gia phê chuẩn hiệp định này.

Hình 1. Chủ thịch đoàn Hội nghị các bên về biến đổi khí hậu tại Marrakech 2016

Trước đó COP-21 tại Paris năm 2015, trên 200 quốc gia và tổ chức tham gia ký kết hiệp ước chống biến đổi khí hậu toàn cầu tham vọng nhất qua 21 lần đàm phán theo nội dung của UNFCCC bao gồm duy trì nhiệt độ toàn cầu < 2⁰C và giới hạn trái đất nóng lên ở mức < 1,5⁰C; giới hạn lượng khí phát thải do hoạt động của con người ngang bằng mức độ hấp thụ tự nhiên; cứ mỗi 5 năm rà soát lại một lần mức độ đóng góp cắt giảm khí phát thải của các nước; các nước giàu cung cấp tài chính giúp các nước nghèo thích ứng biến đổi khí hậu và chuyển sang dùng năng lượng tái tạo; đồng thời các bên tham gia phải xây dựng và thực hiện kế hoạch thích ứng biến đổi khí hậu tại quốc gia mình, chuyển giao công nghệ và tăng cường năng lực cho các nước đang phát triển ứng phó biến đổi khí hậu thông qua hợp tác song phương, đa phương, khu vực để thực hiện có hiệu quả các nội dung thỏa thuận trong Hiệp định Pari.

Hình 2. Thỏa thuận các bên tại Pari (COP 21) giảm khí phát thải (CO2),duy trì nhiệt độ toàn cầu < 2⁰C và giới hạn trái đất nóng lên ở mức < 1,5⁰C

COP 22 cũng tăng cường hoạt động tất cả các bên nhằm giảm nhẹ thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu trước năm 2020, chính phủ các nước thành viên sẽ nỗ lực phối hợp với Marrakech về hành động và hiệu lực đóng góp quốc gia, kết hợp với các sáng kiến ​​hợp tác toàn cầu với các tổ chức phi chính phủ như một phần của hành động.Tại COP 22, các nước trên thế giới cũng sẽ làm việc hết mình để đưa ra các biện pháp ra tăng cường dòng chảy kinh phí phù hợp, một công nghệ khung mới và tăng cường năng lực thực hiệntheo nội dung khuôn khổ đã đề ra trong Hiệp định Paris,tập trung hỗ trợ hành động của các nước phát triển và các nước dễ bị tổn thương nhất với biến đổi khí hậu, phù hợp với mục tiêu quốc gia riêng của họ. Tuy nhiên, UNFCCC cho rằng nhiệm vụ COP22 năm 2016 cũng không ít khó khăn khi buộc phải tìm kiếm sự đồng thuận về phương thức tiếp cận Hiệp định Paris (COP 21) năm 2015 sau thất bại của Nghị định thư Kyoto năm 1997 và COP15 tại Copenhagen (Đan Mạch) năm 2009.

Hình 3. Tác động của biến đổi khí hậu với sức khỏe con người, nhất là đối với trẻ em

Về tác động của biến đổi khí hậu với sức khỏe, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng biến đổi khí hậu gây ra hàng chục nghìn trường hợp tử vong mỗi năm do thay đổi mô hình và cơ cấu bệnh tật từ các hiện tượng thời tiết cực đoan như các đợt nắng nóng và lũ lụt, ô nhiễm cả không khí trong nhà và ngoài trời; các nguồn cung cấp thực phẩm, nước và vệ sinh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Theo WHO, trên thế giới có khoảng 2 triệu trẻ em tử vong do các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp mỗi năm, trong đó 60% là ô nhiễm không khí độc hại, đặc biệt với trẻ em < 5 tuổi là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nhất do cơ thể đang trong giai đoạn phát triển, tăng trưởng và hoàn toàn thụ động trước những nguồn ô nhiễm không khí cả trong nhà cũng như ngoài nhà.

Hình 4. WHO cảnh báo ô nhiễm không khí đã vượt ngưỡng quy định nhiều nơi trên thế giới

WHO dự đoán biến đổi khi hậu sẽ còn gây ra thêm 25.000 ca tử vong mỗi năm từ sốt rét, tiêu chảy, ứng suất nhiệt và thiếu dinh dưỡng từ năm 2030 đến 2050. Trẻ em, phụ nữ và người nghèo ở các nước thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, làm gia tăng thêm khoảng cách y tế. Theo Báo cáo mới nhất của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) có tiêu đề “Làm sạch bầu không khí cho trẻ em”(Clean the Air for Children), 2 tỷ trẻ em trên thế giới đang phải hít thở bầu không khí độc hại, trong đó 300 triệu trẻ em đang phải tiếp xúc với tình trạng ô nhiễm không khí ngoài trời cao gấp 6 lần tiêu chuẩn cho phép của WHO. 

Hình 5. Trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương dưới tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu

Trình bày nhứng phát hiện này tại COP 22, UNICEF yêu cầu các nhà lãnh đạo thế giới tham dự COP22 khẩn cấp thực hiện giảm ô nhiễm tại quốc gia của mình để đảm bảo đạt chuẩn không khí quốc tế, tăng cường sự tiếp cận của trẻ em với chăm sóc sức khỏe thông qua 4 bước:giảm ô nhiễm (reduce pollution); tăng cường tiếp cận của trẻ em với các dịch vụ y tế (increase children’s access to healthcare); giảm phơi nhiễm với trẻ em (minimize children’s exposure) và giám sát ô nhiễm không khí (monitor air pollution). Các biện pháp đối phó với biến đổi khí hậu tác động tới sức khỏe đã được chứng minh là giảm thiểu khí phát thải gây ô nhiễm ngắn hạn và khí thải từ các phương tiện giao thông có thể cứu được 2,4 triệu mạng người mỗi năm, đồng thời giảm thiểu sự nóng lên toàn cầu 0,5^oC tính đến 2050; việc lấy phí nhiên liệu gây ô nhiễm đền bù cho các tác động y tế có hại sẽ giúp cắt giảm 50% số ca tử vong do ô nhiễm không khí ngoài trời, giảm thiểu lượng khí thải CO₂ > 20% và tăng tổng thu nhập xấp xỉ 3 nghìn tỷ đôla (USD) mỗi năm; đồng thời tăng cường khả năng hồi phục sức khỏe đối với các thảm họa do biến đổi khí hậu gây ra. 

Các nội dung khác »

---