 |
| Him Lames 6 tuổi (trái) và El Phyyas 10 tuổi ( phải) đang ở trong màn ngủ tại làng Svayor, Campuchia (Ảnh Vlad Sokhin/WHO 2016) |
Các đối tác Tiểu vùng sông Mêkông xoay quanh mục tiêu loại trừ sốt rét
Ngày 25/11/2016. Tổ chức Y tế thế giới (WHO)-Các đối tác Tiểu vùng sông Mêkông (GMS) xoay quanh mục tiêu loại trừ sốt rét (Partners in the Greater Mekong Subregion mobilize around malaria elimination goal). Các đối tác nhóm họp trong tuần này tại Phnom Penh, Campuchia để đánh giá những tiến bộ trong cuộc chiến sốt rét ở GMS. Hơn 55 đại diện từ các Bộ Y tế (MOH), WHO, các nhà tài trợ và tổ chức khác chia sẻ thông tin cập nhật về các phương pháp kỹ thuật, thành tựuthu được vàbài học kinh nghiệm rút ra.
Theo báo cáo mới của WHO số ca mắcvà tử vong sốt rét đã giảm đáng kể ở 6 nước GMS trong vòng 3 năm qua, ước tính từ 2012-2015 GMS giảm 54% số ca sốt rét hiện mắc (malaria case incidence) và 84% tử vong sốt rét (malaria death) so với cùng kỳ năm trước. GS. HE Eng Huot, Tổng thư ký Nhà nước Campuchia phát biểu tại phiên khai mạc cuộc họp ngày 21/11/2016: "Tiến bộ tại GMS đã được thực hiện có thể thông qua cách tiếp cận nhiều hơn với các công cụ phòng chống sốt rét có hiệu quả, đặc biệt là trị liệu kết hợp artemisinin (ACTs), test chẩn đoán nhanh (RDTs), màn tẩm hóa chất tồn lưu lâu (LLINs) và cải thiện tiếp cận các dịch vụ này với các đối tượng dễ bị tổn thương trong khu vực". Tuy nhiên, sự lan tràn kháng thuốc sốt rét đe dọa những thành tựu này, đến nay ký sinh trùng sốt rét kháng artemisinin-hợp chất cốt lõi của các thuốc chống sốt rét tốt nhất hiện có đã được phát hiện ở 5 quốc gia GMS. Trong một số khu vực, sự kháng artemisinin và các thuốc đối tác của nó đã đạt mức đáng báo động. Kiềm chế kháng thuốc (Containing drug resistance) Năm 2013, WHO đưa ra sáng kiến đáp ứng khẩn cấp kháng artemisinin (ERAR) ở GMS, một kế hoạch tấn công mức độ cao kiềm chế sự lây lan của ký sinh trùng kháng thuốc và cung cấp công cụ cứu sống mọi đối tượng có nguy cơ mắc sốt rét. Cùng năm đó, WHO thành lập một trung tâm khu vực tại Campuchia để phối hợp hành động đa đối tác (coordinate multi-partner action). Sáng kiến ERAR mang xung lượng mới và các nguồn lực cho GMS, tạo ra nghiên cứu mới, thúc đẩy hợp tác, hỗ trợ kỹ thuật và đẩy nhanh tiến bộ nhưng ngay cả khi công việc này đang được tiến hành thì xuất hiện thêm các ổ kháng artemisinin độc lập trong một số khu vực địa lý mới của GMS cùng những báo cáo về sự gia tăng kháng thuốc đối tác của ACT tại một số nơi. Trong bối cảnh sốt rét thay đổi nhanh chóng, năm 2014 Ủy ban tư vấn và chính sách sốt rét (MPAC) của WHO gồm các chuyên gia sốt rét hàng đầu đã thống nhất chỉ có một con đường phía trước: loại trừ hoàn toàn căn bệnh này ra khỏi GMS (eliminating the disease altogether from the subregion). Chiến lược loại trừ sốt rét ở GMS (GMS elimination strategy) Tháng 5/2015, các Bộ trưởng Y tế GMS thông qua Chiến lược loại trừ sốt rét GMS (2015-2030) kêu gọi hành động ngay lập tức và yêu cầu loại trừ sốt rét do P.falciparum vào năm 2025 cùng tất cả các loài ký sinh trùng sốt rét ở người vào 2030. Phát biểu tại diễn đàn ở Campuchia, TS. Pedro Alonso, Giám đốc Chương trình sốt rét toàn cầu của WHO lưu ý đại biểu tham dự một cơ hội nhỏ hành động và thời gian là cốt yếu: "Loại trừ sốt rét ở GMS sẽ không đạt được theo cách tiếp cận ‘bình thường như trước đây’ (business as usual), chúng ta cần nhanh chóng đẩy mạnh những nỗ lực nhằm đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, hướng về phía trước với quyết tâm mạnh mẽ và niềm tin chiến thắng". Với sự hỗ trợ kỹ thuật của WHO và các đối tác, tất cả các nước GMS đã phát triển kế hoạch hành động loại trừ sốt rét. WHO sẽ cung cấp sự hỗ trợ tiếp tục cho những nỗ lực loại trừ sốt rét ở tầm quốc gia thông qua dự án “Loại trừ sốt rét ở Mekong” (MME)-một sáng kiến mới sẽ thay thế ERAR trước đây. Chia sẻ kiến thức (Knowledge sharing) Các thực hành tốt nhất được chia sẻ tại cuộc họp tuần này từ khu vực châu Âu của WHO và Sri Lanka cho thấy loại trừ có thể đạt được thông qua sử dụng hiệu quả các công cụ hiện có, thành công trong loại trừ tại các khu vực này một phần được cho là do cáchứng dụng có chủ đích của các công cụ kiểm soát hiệu quả như LLINs hay điều chỉnh các can thiệp phù hợp với bối cảnh tại chỗ và hầu hết các quần thể dân cư có nguy cơ; tăng cường các hệ thống y tế và giám sát-tất cả được phác thảo tại cuộc họp như là các lĩnh vực hành động ưu tiên cho các nước GMS. Vào tháng4/2016, WHO tuyên bố tất cả 53 quốc gia khu vực châu Âu báo cáo ít nhất 1 năm không có ca mắc sốt rét tại chỗ (zero locally-acquired cases of malaria). Sri Lanka đã nhận được giấy chứng nhận chính thức của WHO về loại trừ sốt rét trong tháng 9/2016 sau hơn 3 năm báo cáo không có ca sốt rét nội địa (zero indigenous cases of malaria). Các đối tác nhấn mạnh tầm quan trọng của lãnh đạo quốc gia cũng như cần thiết tăng cường hợp tác biên giới đẩy nhanh tiến bộ và tránh trùng lặp các nỗ lực, WHO tái khẳng định cam kết của mình cung cấp sự phối hợp và hỗ trợ kỹ thuật cho hoạt động đang diễn ra này.
|
TRANG CHỦ
