Ngày 16/1/2017. Hoạt động phòng chống bệnh sốt rét của Tổ chức Bác sĩ không biên giới (Malaria-Médecins Sans Frontières (MSF) International).Trong năm 2012, các đội lưu động của MSF tổ chức những chiến dịch hóa dự phòng sốt rét theo mùa (SMC) trên quy mô lớn ở Mali và Chad; năm 2015, MSF điều trị gần 2,3 triệu ca sốt rétvà đang nghiên cứu khả năng chống lây lan kháng thuốc, đánh giá các chiến lược góp phần loại bỏ tại chỗ căn bệnh này.

Tác động do sốt rét (Malaria impact)

Trong 15 năm qua, số ca mắc và tử vong do sốt rét đã giảm dần đều nhưng căn bệnh truyền qua muỗi vẫn tiếp tục giết chết hơn 400.000 người trên thế giới mỗi năm; trong đó 90% số ca tử vong xảy ra ở vùng cận Saharan châu Phi và 70% là trẻ em.Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khoảng 3,2 tỷ người (gần 50% dân số thế giới) có nguy cơ mắc sốt rét, 95 quốc gia và vùng lãnh thổ có lan truyền sốt rét đang diễn ra trong năm 2015. Một số nhóm dân có nguy cơ mắc sốt rét cao và phát triển bệnh cảnh nghiêm trọnghơn những người khác là trẻ sơ sinh, trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai và những người sống chung với HIV/AIDS.Đau khổ và thiệt mạng do sốt rét là nỗi đau không đáng có vì hầu như những người mắc sốt rét có thể phòng ngừa, phát hiện và điều trị được.

Những vấn đề liên quan đến sốt rét (Malaria facts): sự lan truyền (Transmission), ký sinh trùng lây truyền qua vết đốt của muỗi cái Anopheles khihút máu một người mang ký sinh trùng;Các dấu hiệu và triệu chứng (Signs and symptoms): sốt rét khởi đầu giống cúm với các triệu chứng sốt, đau khớp, đau đầu, nôn mửa thường xuyên, co giật và hôn mê, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến chứng và tử vong do tổn thương não (sốt rét thể não) hoặc tổn thươngcác cơ quan nội tạng (sốt rét đa phủ tạng); Chẩn đoán (Diagnosis): chẩn đoán sốt rét được thực hiện với các test chẩn đoán nhanh (RDTs) hoặc soi phát hiện ký sinh trùng sốt rét bằng kính hiển vi trên một tiêu bản máu; Điều trị (Treatment):Thuốc điều trị kết hợp có gốc Artemisinin (ACTs) là thuốc điều trị sốt rét hiệu quả nhất, một liệu trình điều trị sốt rét cho trẻ em có giá chi phí thấp là 32 cent; Phòng chống (Prevention and control): Màn ngủ tẩm hóa chất diệt muỗi và phun tồn lưu trong nhà là những biện pháp phòng ngừa chính; sốt rét cũng có thể được phòng ngừa bằng cách sử dụng các loại thuốc sốt rét, còn được gọi là 'điều trị hóa dự phòng.

Diana Zeyneb Alhindawi

Các hoạt động của tổ chức thầy thuốc không biên giới (MSF activites)

Trong năm 2015, MSF điều trị gần 2,3 triệu ca sốt rét. Từ năm 2001, WHO khuyến cáo sử dụng ACTs điều trị sốt rét, trị liệu mới này góp phần tích cực làm giảm mạnh số ca tử vong sốt rét trong 15 năm qua. Tuy nhiên, sự kháng với artemisinin đã được ghi nhận ở một số khu vực - kích hoạt hay ít nhất là một phần là do sử dụng đơn trị liệu artemisinin (không kết hợp với các thuốc khác), thuốc giả, thuốc kém chất lượng và bỏ dở điều trị khi các triệu chứng đã thuyên giảm .Kháng thuốc có thể tồi tệ hơn trở thành một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe công cộngvì sẽ không có bất kỳ sự thay thế nào sẵn có với thuốc artemisinin trong nhiều năm tới. Ở Campuchia, nơi sự đề kháng đang gia tăng là một mối đe dọa đặc biệt, MSF đang nghiên cứu khả năng chống lại sự lây lan của sốt rét kháng thuốc và đánh giá các chiến lược để có thể góp phần vào việc loại bỏ căn bệnh này tại chỗ.Trong năm 2012, các đội lưu động của MSF ở Mali và Chad tổ chức những chiến dịch hóa dự phòng sốt rét theo mùa (SMC) trên quy mô lớn, cung cấp điều trị ngăn chặn trước bệnh sốt rét cho trẻ em ở những nơi mà bệnh lưu hành theo mùa thông qua sử dụng thuốc sốt rét lặp đi lặp lại. MSF hiện đang thực hiện chiến lược này trong 5 quốc gia và được lồng ghép vào các chính sách quốc gia của 13 nước trong khu vực Sahel của châu Phi có sự lan truyền cao theo mùa. Hơn 15 triệu trẻ em cần được điều trị trong năm 2016. Tuy nhiên, chiến lược này không có nghĩa là một công cụ chống sốt rét thường xuyên. Hiệu quả bảo vệ của SMC chỉ có giá trị tương đối và thời gian hạn chế, chấm dứt nhiều tuần sau khi kết thúc dođó chỉ có giá trị để cứu mạng sống trong một số hoàn cảnh nhưng vẫn cần các giải pháp lâu dài và toàn diện hơn.Sau nhiều thập kỷ nghiên cứu, 'RTS, S' là vaccine sốt rét đầu tiên đã hoàn thành phát triển lâm sàng nhưng hiệu quả của nó có hạn chế, nhất là đối với các thể bệnh nghiêm trọng và phức tạp khi sử dụng, đòi hỏi 4 liều và2 trong số đó phải được chia táchtrong khoảng18 tháng. Các nghiên cứu thí điểm thêm với vaccine này do các nhà điều hành khác sẽ bắt đầu vào năm 2018. MSF tiếp tục kêu gọi tiếp tục nghiên cứu để phát triển một loại vaccinean toàn, hiệu quả, rẻ tiền và dễ sử dụng ở các nước đang phát triển. Đây là một lời kêu gọi mà cần phải được trả lời bởi các công ty dược phẩm, các cơ quan nghiên cứu và các cơ quan y tế quốc gia và quốc tế nếu chúng ta muốn giữ nhịp tiến bộ trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét.

Các nội dung khác »

---