|
Một bà mẹ trông đứa bé đang ở bên trong màn chống muỗi (PHOTO | AFP) |
Một châu Phi không còn sốt rét đang trong tầm tay
Ngày 16/2/2016. Malaria News-Một châu Phi không còn sốt rét đang trong tầm tay (A malaria-free Africa within reach). Những tiến bộ tuyệt vời trong cuộc chiến sốt rét thập kỷ qua đã cho phép thế giới hình dung ra một tương lai khác biệt: Cuối cùng, một châu Phi không còn sốt rét đang trong tầm tay của chúng ta và đang dẫn đầutrên ngưỡng chấm dứt hoàn toàn căn bệnh chết người này khỏi châu lục này.
Tuy nhiên các chương cuối trong cuộc chiến này sẽ rất khó khăn, loại trừ sốt rét cần các cam kết mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo châu Phi trong lĩnh vực công cộng và tư nhân.Chúng ta phải tăng gấp đôi nỗ lực phòng chống sốt rét hiện tại và suy nghĩ sáng tạo về các nguồn tài trợ mới, công cụ mới sáng tạo và các quan hệ đối tác đoàn kết để làm giảm số ca mắc và tử vong và có nhiều quốc gia hướng tới loại trừ.Sự lãnh đạo mạnh mẽ là yếu tố chìa khóa mang lại tiến bộ trên khắp lục địa, từ năm 2000 chúng ta đã cắt giảm tới 62% tử vong sốt rét ở châu Phi. 10 năm trước đây, cứ 30 giây có một đứa trẻ bị chết bởi bệnh sốt rét trên lục địa của chúng ta và chỉ có5% dân số có nguy cơ mắc sốt rét ngủ trong màn tẩm hóa chất diệtmuỗi (ITNs). Đến nay, hơn một nửa dân số có nguy cơ ngủ ITNs là những thành tựu phi thường, lục địa của chúng ta đang chứng tỏ vị thế dẫn đầu trong cuộc chiến sốt rét nhưng bệnh sốt rét vẫn còn tàn phá các gia đình, cộng đồng và nền kinh tế.Ở nhiều nước châu Phi, sốt rét làm giảm tốc độ tăng trưởng 1% GDP mỗi năm. Tại Nigeria, sốt rét gây tốn 1 tỷ đô la (USD) một năm trong phòng chống và điều trị, bỏ học và bỏ việc làm, mất năng suất lao động và khuyết tật. Nguồn tài chính trong phòng chống sốt rét (Finance malaria control) Vậy tại sao chúng ta hy vọng? Động lực được hình thành trên khắp lục địa. Tại Nigeria, nơi chiếm đến 29% gánh nặng sốt rét toàn cầu, các khu vực công và tư nhân đang gia nhập để hình thành lực lượng chống lại sốt rét. Cuối năm ngoái, Bộ Y tế Nigeria và Quỹ Dangote phát động chiến lược tham gia của lĩnh vực tư nhânnhằm thúc đẩy chuyên gia kinh doanh và đổi mới và tận dụng sức mạnh những nỗ lực của chính phủ để kiểm soát bệnh sốt rét, một tài liệu tài chính mới hiện đang được thảo luận ở Nigeria sẽ tìm kiếm lên đến 300 triệu đô la từ các nhà đầu tư cho phòng chống sốt rét.Chúng ta được truyền cảm hứng bởi sự tiến bộ đạt được từ các bộ trưởng, nhân viên y tế và cộng đồng với sự hỗ trợ từ các đối tác ở các nước trên khắp châu lục, căn bệnh lâu đời nhất và nguy hiểm nhất thế giới cuối cùng cũng bị đánh bại.Năm 2005, không có dữ liệu về số người Liberiachết vì sốt rét.Các quan chức y tế quốc gia không biết có bao nhiêu đứa trẻ bị mắcsốt rét vì vậy các Bộ trưởng y tế và tài chính Liberia, các tổ chức phi chính phủ và những tổ chức khác tham gia lực vào lượng chống lại bệnh sốt rét.Quốc gia này tăng cường năng lực chẩn đoán ở cấp địa phương, cải thiện giám sát ca bệnh ở cấp quận và đẩy mạnh hệ thống quản lý về các dữ liệu y tế. 10 năm sau, số ca tử vong do sốt rét ở Liberia đã giảm đi một nửa, hiện nay tất cả các cơ sở y tế công cộng và tư nhân được cung cấp các test chẩn đoán nhanh (RDTs).Nigeria đã tiến bộ đáng kể mở rộng sử dụng ITNs,trong năm 2015 khoảng 69% hộ gia đình người Nigeria sở hữu ít nhất một màn ngủ. Trong giai đoạn 2010-2015, tác động của các biện pháp can thiệp này làm giảm đáng kể tỷ lệ hiện mắc sốt rét trẻ em từ 42%xuống còn 27,4%. Sự ủng hộ cấp cao (High-level advocacy) Các tiến bộ tương tự đang diễn ra trên khắp châu Phi nhờ nỗ lực của Liên minh chống sốt rét của các nhà lãnh đạo châu Phi (African Leaders Malaria Alliance), một liên minh mang tính đột phá của những người đứng đầu nhà nước và chính phủ các nước từ các quốc gia thành viên của Liên minh châu Phi chống sốt rét (African Union-member countries fighting malaria) thông qua hành động và ủng hộ của cấp cao.Cả 2 liên minh Scorecard for Accountability & Action và Liên minh2030 Scorecard Towards Malaria Elimination đang giúp theo dõi sự tiến bộ của từng quốc gia và triển khai hành độngphòng chống và loại trừ.Gần đây, liên minh công nhận 7 quốc gia đạt được việc làm giảm hơn 40% tỷ lệ mắc sốt rét và tử vong.Nhu cầu lãnh đạo mới, cách tiếp cận sáng tạo tới nguồn tài chính và các công cụ mới chống sốt rét là lý do tại sao chúng tôi cùng 3 nhà lãnh đạo khác của châu Phi, gia nhập Hội đồng xóa bỏ sốt rét (End Malaria Council) được phát động gần đây tại Diễn đàn Kinh tế thế giới (World Economic Forum) tại Davos, Thụy Sĩ.Hội đồng là một nhóm các nhà lãnh đạo khu vực công và tư nhân cam kết cao độ về loại trừ sốt rét trong chương trình nghị sự toàn cầubao gồm khuyến khích các nhà lãnh đạo châu Phi tiếp tục gia tăng nguồn kinh phí chống sốt rét trong nước.Tất cả chúng ta đều có một vai trò trong việc loại bỏ căn bệnh này ra khỏi lục địa của chúng ta từ các nhà nghiên cứu và các nhà khoa học đến các nhân viên y tế, lãnh đạo doanh nghiệp và quan chức chính phủ ở mọi cấp độ. Chấm dứt hoàn toàn bệnh sốt rét phải được bắt đầu ngay từ bây giờ.
|