Quảng Trị là một trong những tỉnh lưu hành sốt rét nặng nhất nước, có đường quốc lộ đi qua và trên 200 km đường biên giới với nước bạn Lào nên số mắc sốt rét còn cao. Tuy nhiên, những kết quả đạt được trong nỗ lực phòng chống sốt rét 5 năm qua (2011-2016) đã làm giảm số ca mắc sốt rét hàng năm năm, không có tử vong sốt rét, góp phần tích cực đưa Quảng Trị thực hiện sớm hơn lộ trình loại trừ sốt rét trong thời gian tới.

So sánh kết quả phòng chống sốt rét năm 2016 với 2011, tỷ lệ mắc sốt rét giảm 93,6% (71/1121), tỷ lệ ký sinh trùng sốt rét giảm 94,6% (46/865). Trong khi, theo ước tính sốt rét toàn cầu năm 2016 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) số mắc mới sốt rét 212 triệu ca và 429.000 trường hợp tử vong do sốt rét tập trung chủ yếu ở vùng cận Saharan châu Phi. Mặc dù so với năm trước tỷ lệ mắc và tử vong sốt rét giảm gần 20% nhưng nguy cơ sốt rét vẫn còn rất lớn với ước tính khoảng 40% dân số trên toàn cầu. Từ đó cho thấy tỉnh Quảng Trị cũng như các vùng trọng điểm sốt rét ở Việt nam, với sự đầu tư của Đảng và Nhà nước và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế nên công tác PCSR trong những năm qua được đẩy mạnh, các tỉnh và vùng trọng điểm sốt rét có độ bao phủ cao các biện pháp phòng chống sốt rét. Xác định tình hình sốt rét ở Quảng Trị, đặc biệt là hai huyện Hướng Hóa và Đakrông nơi đa phần là đồng bào dân tộc, mức sống còn thấp, giao lưu qua lại biên giới để thăm thân, khai thác lâm thổ sản, buôn bán nên ngành y tế luôn chú trọng đầu tư và chỉ đạo sát vấn đề này.

                Nâng cao ý thức tự bảo vệ sốt rét của cộng đồng là ưu tiên trong truyền thông phòng chống sốt rét

Trước hết, ngành y tế đã cùng với các ban ngành chủ động phối hợp và thường xuyên chú trọng củng cố màng lưới y tế cơ sở, đào tạo và đào tạo lại đội ngũ này hàng năm; kết hợp quân dân y trong phòng chống sốt rét tại các xã vùng sâu, vùng xa, nơi có tình hình sốt rét biến động; triển khai giao ban định kỳ hàng tháng giữa y tế xã với y tế thôn bản; y tế tuyến tỉnh với y tế tuyến huyện và thông qua báo cáo ca bệnh hàng tuần nhằm sớm nắm bắt và giải quyết ngay khi có biến động. Các hoạt động giám sát theo quy định của Bộ Y tế tại từng tuyến từ tỉnh, huyện, xã, thôn bản vẫn diễn ra thường xuyên nên giúp khắc phục một số sai sót trong công tác thống kê báo cáo, chẩn đoán và điều trị. Các điểm kính hiển vi tuyến xã, phòng khám đa khoa khu vực được củng cố và xét nghiệm cho gần 40.000 người có sốt trong năm 2016. Hơn nữa, trước mỗi mùa truyền bệnh sốt rét, Sở Y tế đã chỉ đạo và bố trí một nguồn ngân sách để triển khai chiến dịch truyền thông hưởng ứng ngày Thế giới phòng chống sốt rét (25 tháng 4) cùng với việc ra quân phun, tẩm theo kế hoạch đảm bảo bao phủ cho khoảng 120.000 người dân sống ở các vùng nguy cơ cao bằng hai biện pháp phun tồn lưu trong nhà và tẩm hóa chất diệt trên màn ngủ. Cùng với đó, các nhân viên y tế thôn bản đến tận từng hộ gia đình thực hiện việc giám sát ca bệnh và truyền thông về 4 thông điệp phòng chống sốt rét cho người dân. Nhờ vậy, mà trong mấy năm liền tình hình sốt rét được khống chế kịp thời, và tính đến cuối năm 2016, qua điều tra tại các hộ gia đình sống ở vùng sốt rét lưu hành cho thấy tỷ lệ người dân ngủ màn đêm trước điều tra đạt trên 90%, hơn 80% người dân sống trong vùng sốt rét biết được nguyên nhân và các biện pháp phòng chống sốt rét.

Giao lưu biên giới qua đường chính ngạch (cửa khẩu) và tiểu ngạch (đường mòn trong rừng) khó khăn trong kiểm soát sốt rét ở tỉnh Quảng Trị

Ngoài ra, với sự hỗ trợ từ nguồn dự án Quỹ toàn cầu phòng chống sốt rét, trong năm 2016, Sở Y tế đã phân bố cho người dân sống trong vùng sốt rét lưu hành, vùng dân có di biến động như đi rừng, ngũ rẫy 76.318 màn đôi và võng màn; gần 50.000 test chẩn đoán nhanh đến khắp các cơ sở y tế trong toàn tỉnh và hàng ngàn liều thuốc sốt rét có hiệu lực cao nên việc chẩn đoán và điều trị kịp thời hạn chế lây lan sốt rét. Bên cạnh đó, dự án cũng giúp theo dõi hiệu lực điều trị của thuốc ACTs ở người nhiễm chủng Plasmodium falciparum tại 6 huyện thụ hưởng dự án trong toàn tỉnh; điều tra và xử lý khi có ca bệnh xuất hiện tại cộng đồng góp phần vào việc khống chế ổ bệnh không cho lây lan ra các khu vực xung quanh.

Từ những kết quả đã đạt được, tỉnh Quảng Trị đang tăng cường các biện pháp hướng đến loại trừ sốt rét vào năm 2020, đặc biệt là ưu tiên các yếu tố bền vững trong phòng chống sốt rét tại cộng đồng và kiểm soát số ca sốt rét giao lưu biên giới.  

Các nội dung khác »

---