Cập nhật thông tin về tình hình nhiễm giun truyền qua đất
Các sự kiện chính: ·Nhiễm giun truyền qua đất gây ra bởi một số loài giun truyền khác nhau; ·Chúng có thể truyền thông qua trứng từ phân người nhiễm vào trong đất và nơi đó vệ sinh còn nghèo nàn; ·Khoảng 1,5 tỷ người trên toàn cầu nhiễm giun truyền qua đất; ·NHiễm giun truyền qua đất sẽ dẫn đến suy giảm dinh dưỡng và thể chất trên trẻ em; ·Phòng chống dựa vào: Sổ giun định kỳ để loại bỏ và ngăn ngừa tái nhiễm, giáo dục sức khỏe để ngăn ngừa tái nhiễm, cải thiện điều kiện vệ sinh để giảm nhiễm trùng vào đất nhiễm trứng và sử dụng các thuốc an toàn và hiệu quả sẵn có để kiểm soát nhiễm trùng. Nhiễm giun truyền qua đất là một trong những bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất trên thế giới và ảnh hưởng đến các cộng đồng nghèo khó và cùng cực nhất. Chúng được truyền qua trứng có trong phân người và do đó làm ô nhiễm đất ở các khu vực có tình trạng vệ sinh kém. Các loài chính gây nhiễm cho người là giun đũa (Ascaris lumbricoides), giun tóc (Trichuris trichiura) và giun móc/mỏ (Necator americanus và Ancylostoma duodenale). Phân bố và tỷ lệ hiện mắc trên toàn cầuHơn 1,5 tỷ người, hay 24% dân số thế giới, bị nhiễm các loại giun truyền qua đất (STHs) trên toàn thế giới. Nhiễm trùng được phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, với số lượng lớn nhất xảy ra ở vùng cận Sahara, châu Phi, châu Mỹ, Trung Quốc và Đông Á. Hơn 267 triệu trẻ em ở lứa tuổi mẫu giáo và hơn 568 triệu trẻ em ở độ tuổi đi học sống ở những nơi mà các ký sinh trùng này có sự lan truyền mạnh, và cần được điều trị và can thiệp dự phòng. Sự lan truyềnCác loài giun truyền qua đất lây truyền qua trứng được thải ra qua phân người bị nhiễm bệnh. Những con giun trưởng thành sống trong ruột nơi đó chúng đẻ hàng ngàn trứng mỗi ngày. Ở những vùng thiếu vệ sinh, những trứng này làm ô nhiễm đất. Điều này có thể xảy ra theo nhiều cách: • Trứng được gắn với rau khi ăn mà rau không được nấu chín, rửa hoặc bóc vỏ cẩn thận; • Trứng được ăn vào từ các nguồn nước bị ô nhiễm; • Trứng được ăn vào do các trẻ em chơi trong đất bị ô nhiễm và sau đó đưa tay vào miệng mà không rửa tay. Ngoài ra, trứng giun móc nở trong đất, phóng thích ấu trùng thành một dạng có thể xâm nhập chủ động vào da. Người bị nhiễm giun móc chủ yếu do đi chân trần trên đất bị ô nhiễm.Không có sự lây truyền trực tiếp từ người sang người, hoặc nhiễm bệnh do phân tươi, vì trứng thải qua phân cần khoảng 3 tuần để trưởng thành trong đất trước khi chúng trở nên có thể gây nhiễm. Vì những con giun này không nhân lên trong cơ thể người nên việc tái nhiễm chỉ xảy ra khi tiếp xúc với các giai đoạn nhiễm bệnh trong môi trường. Tác động đối với dinh dưỡngCác loài giun truyền qua đất làm suy yếu tình trạng dinh dưỡng của con ngườibằng nhiều cách. • Giun lấy thức ăn trên các mô của vật chủ, bao gồm máu, dẫn đến mất sắt và protein. • Ngoài ra giun móc còn gây ra sự chảy máu ruột mạn tính có thể dẫn đến thiếu máu. • Giun làm tăng rối loạn hấp thu chất dinh dưỡng. Ngoài ra, giun tròn có thể cạnh tranh với vitamin A trong ruột. • Một số loài giun truyền qua đất cũng làm giảm sự thèm ăn, do đó giảm lượng dinh dưỡng thu nhận vào và thể lực. Đặc biệt, T. trichiura có thể gây tiêu chảy và kiết lỵ. Tỷ lệ mắc bệnh và các triệu chứngTỷ lệ mắc bệnh liên quan đến số lượng giun cư trú. Những người bị nhiễm trùng cường độ nhẹ (vài con giun) thường không bị bệnh. Nhiễm trùng nặng hơn có thể gây ra một loạt các triệu chứng bao gồm các biểu hiện đường ruột (tiêu chảy và đau bụng), suy dinh dưỡng, khó chịu và suy nhược, và phát triển kém về chiều cao và thể chất. Nhiễm trùng với cường độ rất cao có thể gây tắc nghẽn đường ruột nên cần được điều trị bằng phẫu thuật. Chiến lược phòng chống của Tổ chức Y tế thế giớiNăm 2001, các đại biểu tham dự kỳ họp tại Đại Hội đồng Y tế thế giới đã nhất trí thông qua một nghị quyết (WHA54.19) kêu gọi các nước lưu hành bắt đầu giải quyết các bệnh do giun một cách nghiêm túc, đặc biệt là bệnh sán máng và các loại giun truyền qua đất.Chiến lược phòng chống nhiễm giun truyền qua đất là kiểm soát tỷ lệ mắc bệnh thông qua điều trị định kỳ đối với những người có nguy cơ sống ở các vùng lưu hành. Những người có nguy cơ là: • Trẻ em mẫu giáo • Trẻ em trong độ tuổi đi học • Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (bao gồm phụ nữ mang thai ở ba tháng thứ hai và thứ ba và phụ nữ cho con bú) • Người lớn trong những nghề có nguy cơ cao như người hái chè hoặc thợ mỏ. TCYTTG khuyến cáo điều trị định kỳ bằng thuốc (tẩy giun) mà không cần có chẩn đoán cá nhân trước cho tất cả những người có nguy cơ sống trong các vùng lưu hành. Điều trị nên được tiến hành mỗi năm một lần khi tỷ lệ nhiễm giun truyền qua đất trong cộng đồng là trên 20%, và hai lần một năm khi tỷ lệ nhiễm giun truyền qua đất ở cộng đồng trên 50%. Sự can thiệp này làm giảm tỷ lệ bệnh tật bằng cách giảm gánh nặng giun. Ngoài ra: • Giáo dục sức khoẻ và vệ sinh làm giảm sự lan truyền và tái nhiễm bằng cách khuyến khích các hành vi lành mạnh; và • Cung cấp vệ sinh đầy đủ cũng rất quan trọng nhưng không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được ở các nơi có nguồn lực hạn chế. Điều trị định kỳ nhằm làm giảm và duy trì cường độ lây nhiễm, và để bảo vệ những quần thể có nguy cơ bị nhiễm tránh mắc bệnh.Tẩy giun có thể dễ dàng lồng ghép với những ngày chăm sóc trẻ em hoặc các chương trình bổ sung cho trẻ em ở lứa tuổi mẫu giáo, hoặc kết hợp với các chương trình chăm sóc sức khoẻ học đường. Năm 2016, hơn 385 triệu trẻ em ở độ tuổi đi học được điều trị bằng các loại thuốc giun tại các quốc gia lưu hành, tương ứng với 68% trẻ em có nguy cơ. Các trường học cung cấp một điểm vào đặc biệt tốt cho các hoạt động tẩy giun, vì chúng cho phép cung cấp dễ dàng các thành tố giáo dục về vệ sinh và sức khỏe, như thúc đẩy rửa tay và cải thiện vệ sinh. Vào năm 2017, TCYTTG công bố một hướng dẫn được cập nhật, có bằng chứng về việc điều trị thường xuyên ở quy mô lớn đối với những người chống lại giun đường ruột (giun truyền qua đất). Hướng dẫn này ủng hộ thực tiễn hiện tại ở các khu vực lưu hành của ba loài chính gây bệnh. Các loại thuốc được WHO khuyến cáoTCYTTG khuyến cáo các loại thuốc albendazole (400 mg) và mebendazole (500 mg) là những loại thuốc có hiệu quả, rẻ tiền và dễ sử dụng bởi các nhân viên không phải là y tế (ví dụ: giáo viên). Các loại thuốc này đã được thông qua các thử nghiệm an toàn rộng rãi và đã được sử dụng cho hàng triệu người mà có ít và các tác dụng phụ rất nhẹ. Cả albendazole và mebendazole đều được trao tặng cho các bộ y tế quốc gia thông qua TCYTTG ở tất cả quốc gia lưu hành để điều trị cho tất cả trẻ em ở độ tuổi đi học. Mục tiêu toàn cầuMục tiêu toàn cầu làloại bỏ bệnh tật do các loài giun truyền qua đất ở trẻ em vào năm 2020. Điều này sẽ đạt được bằng cách điều trị thường xuyên ít nhất 75% trẻ em ở các vùng lưu hành (ước tính khoảng 836 triệu người vào năm 2016).
|
TRANG CHỦ
