|
Nhìn lại 10 năm thực hiện Chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ sốt rét giai đoạn 2011-2020
Ngày 27/10/2011 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1920/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược Quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và định hướng đến năm 2030 với mục tiêu vào năm 2020 tỷ lệ người dân mắc bệnh sốt rét dưới 0,15/1.000; tỷ lệ người dân chết do bị bệnh sốt rét dưới 0,02/100.000. Sau 20 năm thực hiện phòng chống sốt rét (1991- 2010), bệnh sốt rét ở nước ta cơ bản bị đẩy lùi; đạt và vượt mục tiêu của Chính phủ theo Quyết định số 108/2007/QĐ-TTg ngày 17/7/2007 của Thủ tướng Chính phủ. Đến năm 2010, không có dịch xảy ra, cả nước ghi nhận 20 ca tử vong, 53.876 ca mắc sốt rét. Tỷ lệ chết/100.000 dân do sốt rét là 0,02 giảm 89,5% so với năm 2000 (148 người); tỷ lệ mắc sốt rét/1000 dân là 0,61 giảm 84,1% so với năm 2000 (293.016 người), hàng chục triệu lượt người được bảo vệ bằng phun hóa chất tồn lưu trong nhà và tẩm màn; mỗi năm cấp từ 1-2 triệu liều thuốc sốt rét miễn phí. Các số liệu trên đã khẳng định sự đầu tư và chỉ đạo đúng dắn của Nhà nước, các cấp chính quyền địa phương và chương trình phòng chống sốt rét trong những năm qua có mục tiêu, chỉ tiêu và các giải pháp phù hợp, đúng đắn, có hiệu quả cao và đã đạt và vượt các mục tiêu đề ra. Tại Quảng Trị trong giai đoạn 2001-2010, bên cạnh sự hỗ trợ về nguồn lực từ Trung ướng thông qua các chương trình phòng chống sốt rét quốc gia, Dự án Quỹ Toàn cầu, Dự án Việt- Nhật, Dự án Việt- Mỹ, chính quyền các cấp cùng dành một nguồn lực thích đáng cho công tác phòng chống sốt rét trên địa bàn tỉnh nhà. Kết quả sau 10 năm triển khai đồng bộ các hoạt động từ phun, tẩm, giám sát, phát hiện, điều trị, tăng cường và củng cố mạng lưới chuyên khoa sốt rét từ tỉnh đến tận y tế thôn bản, số ca mắc sốt rét giảm 75,87% từ 5501 ca (năm 2001) giảm xuống còn 1327 ca(năm 2010), không có tử vong do sốt rét vào năm 2010 so với 04 ca năm 2001, không có dịch sốt rét xảy ra; số dân và số xã trong vùng sốt rét lưu hành giảm dần. 
Tuy nhiên, để loại trừ sốt rét vào năm 2030 trên phạm vi cả nước cần phải có sự tăng cường đầu tư hơn nữa của Chính phủ về nhân lực và nguồn lực, sự tham gia phối hợp của các Bộ, Ngành liên quan và của cộng đồng trong công tác phòng chống và loại trừ sốt rét, đặc biệt là người dân sống tại các vùng sốt rét lưu hành; đồng thời thể hiện sự quan tâm Đảng của Nhà nước đối với công tác phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam, thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam với Liên hợp quốc trong việc thực hiện Mục tiêu Thiên niên kỷ về phòng chống bệnh sốt rét, ngày 27/10/2010, Thủ tướngChính phủ đã ký Quyết định số 1920/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược Quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và định hướng đến năm 2030. 
Người dân tham gia hưởng ứng tẩm màn phòng chống và loại trừ sốt rét Các hoạt động của Chiến lược tập trung các mục tiêu nhằm: Đảm bảo cho tất cả những người bị bệnh sốt rét và người có nguy cơ mắc bệnh sốt rét được tiếp cận các dịch vụ chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời; Bảo đảm thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh sốt rét có hiệu quả, thích hợp cho người dân sống trong vùng có nguy cơ mắc bệnh sốt rét; Nâng cao năng lực của hệ thống giám sát bệnh sốt rét, bảo đảm đủ khả năng phòng, chống dịch bệnh sốt rét; Nâng cao nhận thức về bệnh sốt rét để người dân chủ động phòng chống bệnh; Từng bước loại trừ bệnh sốt rét tại các địa phương trên địa bàn. Trên phạm vi quốc gia, theo số liệu báo cáo của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, đến năm 2020 số người mắc bệnh sốt rét còn 1.733 người, giảm 96,2% so với năm 2011 (45.588 người); Tỷ lệ mắc sốt rét là 0,02/1.000 dân; Số người chết do bị bệnh sốt rét giảm từ 14 trường hợp xuống còn 1 trường hợp. Tỷ lệ chết do sốt rét là 0,001/100.000 dân. Tại Quảng Trị, trong những năm vừa qua, hoạt động phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét luôn nhận được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và các cấp chính quyền, với nỗ lực của cả hệ thống từ tỉnh đến tận thôn bản. Nhờ đó, các nội dung Chiến lược Quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Quảng Trị đã được triển khai đồng bộ và rộng khắp, công tác phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét đã đạt được các kết quả đáng kể với số mắc và tử vong do sốt rét liên tục giảm hàng năm. 
Theo số liệu báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, đến năm 2020 số người mắc bệnh sốt rét còn 7 người, giảm 99,37% so với năm 2011 (1121 người); Tỷ lệ mắc sốt rét là 0,01/1.000 dân; không có tử vong do sốt rét. Các chỉ tiêu về giảm tỷ lệ mắc sốt rét và khống chế tỷ lệ chết do sốt rét theo mục tiêu của Chiến lược đều đã vượt chỉ tiêu đặt ra. Đồng thời, phạm vi và số người sống trong vùng có bệnh sốt rét lưu hành cũng ngày càng bị thu hẹp, nhiều huyện, thị xã, thành phố nhiều năm liền không có ca lây nhiễm tại chỗ như Đông Hà, Thị xã Quảng Trị, Hải Lăng, Triệu Phong, Vĩnh Linh… và sớm đạt được mốc loại trừ sốt rét theo quy định của Bộ Y tế. 
Kết quả thu được tại Việt Nam nói chung và Quảng Trị nói riêng trong thực hiện Chiến lược phòng chống và loại trừ sốt rét giai đoạn 2011-2020 là to lớn, là sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ y tế nói chung và lực lượng phòng chống sốt rét nói riêng.Tuy nhiên, PGS. TS Trần Thanh Dương - Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng- Côn trùng Trung ương cho biết hoạt động phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét còn nhiều khó khăn, thách thức. Bệnh sốt rét có nguy cơ tăng trở lại do: Ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc điều trị; Muỗi truyền bệnh sốt rét lưu hành ở nhiều nơi và đã kháng một số hóa chất diệt muỗi làm giảm hiệu quả của các biện pháp phòng bệnh sốt rét; Gia tăng di biến động dân khó kiểm soát giữa các địa phương từ vùng không còn sốt rét vào vùng sốt rét lưu hành; Giao lưu dân qua biên giới với các nước có sốt rét lưu hành cao và có ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc như Lào, Campuchia và các nước châu Phi; Tập quán sử dụng các biện pháp bảo vệ cá nhân của người dân thấp nên có nguy cơ mắc bệnh cao. Đặc biệt là trong tình hình dịch bệnh COVID-19 như hiện nay, việc triển khai các hoạt động phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét tại một số vùng có bệnh sốt rét lưu hành gặp nhiều khó khăn. Bệnh sốt rét thường xảy ra ở vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nên rất cần sự quan tâm của Đảng và Nhà nước để “ không một ai bị bỏ lại phía sau” như cam kết của người đứng đầu Chính phủ. Thời gian đang dần trôi. Thời gian đang cạn dần. Từ nay đến năm 2030 không còn nhiều. Do đó, đây là lúc cần có sự cam kết chính trị mạnh mẽ từ các cấp chính quyền trong việc đầu tư nguồn lực, huy động các ban, ngành tham gia và sự hưởng ứng tích cực của người dân để duy trì ổn định những thành quả giảm mắc, giảm chết do bệnh sốt rét gây ra và đạt được mục tiêu của Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới là loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam vào năm 2030.
|
TRANG CHỦ
