III. THÁI ĐỘ XỬ TRÍ VÀ QUẢN LÝ CA BỆNH VDDU/VDTX (tiếp theo)

4. Điều trị VDDU/VDTX ở mặt bằng một số chế phẩm tại nhà

Bệnh nhân có thể áp dụng với một số biện pháp “khắc phục” tại nhà trước khi đi khám chuyên khoa nếu bệnh diễn tiến nặng. Kết hợp đồng thời điều trị chuyên khoa và biện pháp “tại gia” có thể rút ngắn thời gian phục hồi thương tổn da, bảo vệ và ngăn ngừa biến chứng cho da, giữ nét thẩm mỹ.

Tránh xa các chất dị ứng/ kích ứng

Tiếp xúc với chất dị ứng/ kích ứng có thể kích thích phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch và khiến triệu chứng trên da có xu hướng nặng nề hơn. Vì vậy trong thời gian điều trị viêm da tiếp xúc dị ứng ở mặt, bạn cần tránh tiếp xúc với các yếu tố: Thực phẩm dễ gây dị ứng (Sản phẩm chăm sóc da như sữa rửa mặt, kem chống nắng, kem dưỡng da,…) và chủ động loại bỏ các sản phẩm chứa thành phần dễ gây kích ứng da; tránh tiếp xúc với yếu tố dễ gây kích thích da như ánh nắng, phấn hoa, mạt bụi, côn trùng, nhựa thực vật; hạn chế thực phẩm và đồ uống dễ gây dị ứng như rượu bia, hải sản, đậu phộng, thức ăn nhanh; Xin tư vấn với bác sĩ về việc thay đổi thuốc điều trị nếu nghi ngờ VDDU/VDTX ở mặt xảy ra do tác dụng phụ của thuốc; tránh trang điểm trong thời gian điều trị vì lớp trang điểm có thể gây bí tắc da và khiến các triệu chứng bùng phát mạnh hơn.

Dưỡng ẩm cho da

Khi bị VDDU/VDTX, da mặt thường có xu hướng suy yếu và giảm khả năng đề kháng. Do đó, cần tích cực dưỡng ẩm da để sẽ giảm tình trạng khô ráp, bong tróc, sưng đỏ và ngứa. Để làm dịu da và cải thiện triệu chứng nhanh chóng, nên ưu tiên dùng kem dưỡng có chứa thành phần “lành tính”(glycerine, acid hyaluronic, niacinamide, zinc, oats extract).

Chườm khăn lạnh khi da bùng phát triệu chứng sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, nên rửa sạch mặt và chườm khăn lạnh lên da. Nhiệt độ lạnh có thể giảm nóng rát, cải thiện viêm và ngứa ở vùng da mặt. Biện pháp này còn có thể ngăn chặn tình trạng tổn thương lan tỏa rộng đến da đầu, cổ, ngực và tai.

Dùng mặt nạ thiên nhiên

Khi thương tổn trên da đã thuyên giảm dần, bạn có thể kết hợp việc sử dụng thuốc với một số công thức mặt nạ từ nguyên thiên nhiên nhằm duy trì độ ẩm cho da, phục hồi lớp lipid và ngăn ngừa thâm sẹo.Một số mặt nạ giúp làm giảm viêm da tiếp xúc dị ứng ở mặt, bao gồm:

*Mặt nạ yến mạch và sữa chua:Yến mạch chứa axit ferulic và avenanthramides, có tác dụng chống oxy hóa, phục hồi hàng rào bảo vệ da và giảm ngứa. Trong khi đó, sữa chua có khả năng dưỡng ẩm, làm mềm da và loại bỏ tế bào chết.Công thức mặt nạ từ yến mạch và sữa chua thích hợp với trường hợp VDDU/VDTX ở mặt gây đỏ da, ngứa, khô ráp và bong tróc.Mặt nạ yến mạch chứa nhiều chất chống oxy hóa, có tác dụng giảm viêm và ngứa (trộn đều 1 thìa cà phê bột yến mạch với 2 thìa sữa chua không đườngàLàm sạch da mặt và thoa hỗn hợp lên daàLưu mặt nạ trên da trong khoảng 10 phútàSau đó massage nhẹ nhàng để loại bỏ vảy da bong tróc và rửa lại với nước mát);

* Mặt nạ từ gel nha đam: Gel nha đam có đặc tính làm dịu, dưỡng ẩm và mềm da. Dùng nguyên liệu này trên vùng da bị dịu ứng có thể giảm nhanh tình trạng nóng rát, sưng đỏ và ngứa. Ngoài ra, gel nha đam chứa polyphenol, quercetin, axit amin và một số nguyên tố vi lượng giúp tái tạo tế bào tổn thương, điều hòa hoạt động miễn dịch và giảm các triệu chứng do phản ứng quá mẫn (Rửa sạch 1 lá nha đam, sau đó gọt vỏ và ngâm rửa cho sạch mủàLàm sạch da mặt và dùng gel nha đam thoa lên daàĐể trong khoảng 10 phút và rửa lại với nước sạchàBên cạnh đó, bạn cũng có thể dùng gel nha đam để dưỡng ẩm da mặt, ngăn ngừa tình trạng khô ráp và bong tróc);

* Mặt nạ từ quả bơ và mật o­ng: Mặt nạ từ quả bơ và mật o­ng thích hợp với người có da mặt khô, bong tróc. Cả mật o­ng và bơ đều có tác dụng dưỡng ẩm, làm dịu da và ngăn ngừa thâm sẹo.Áp dụng công thức này thường xuyên giúp nuôi dưỡng làn da, giảm các triệu chứng do VDDU/VDTX và ngăn ngừa sẹo sau khi điều trị.Mặt nạ từ quả bơ và mật o­ng thích hợp với người có làn da khô ráp và bong tróc mạnh (Nghiền nát ¼ quả bơ và trộn đều 2 thìa cà phê mật o­ngàRửa sạch da mặt và thoa hỗn hợp lên daàĐể mặt nạ trên da trong khoảng 15 phútàCuối cùng, massage nhẹ nhàng và rửa lại với nước mát).

VDDU/VDTX có liên quan đến phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch. Vì vậy bệnh có khả năng tái phát cao và thường có xu hướng nặng hơn so với lần khởi phát đầu tiên. Do đó, sau khi điều trị, nên thực hiện một số biện pháp giảm nguy cơ bệnh tái phát như:

·Thận trọng khi sử dụng các sản phẩm chăm sóc và trang điểm;

·Dùng kem chống nắng, mang dù, đội mũ, mặc áo khoác khi đi ngoài trời;

·Vệ sinh da mặt và dưỡng ẩm cho da đều đặn;

·Tuyệt đối không dùng các loại thực phẩm và đồ uống từng có tiền sử dị ứng;

·Thông báo với bác sĩ tình trạng sức khỏe và tiền sử dị ứng để được chỉ định thuốc phù hợp;

·Dùng máy lọc không khí và trồng nhiều cây xanh nếu sinh sống trong môi trường ô nhiễm;

·Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, luyện tập đều đặn và thiết lập thời gian sinh hoạt hợp lý nhằm nâng cao sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch.

VDDU/VDTX ở mặt là bệnh da liễu tương đối lành tính và ít phát sinh biến chứng. Tuy nhiên nếu không xử lý và chăm sóc đúng cách, thương tổn da có thể tiến triển mãn tính, lan tỏa rộng, gây ảnh hưởng không nhỏ đến ngoại hình và chất lượng cuộc sống. Bệnh nhân cần thận trọng:

·Không tự ý dùng thuốc khi chưa được bác sĩ chuyên khoa thăm khám;

·Tuân thủ chỉ định và hướng dẫn dùng thuốc của bác sĩ/ dược sỹ lâm sàng;

·Không tự ý tăng, giảm liều hoặc ngừng dùng thuốc;

·Khi dùng thuốc nếu có bất kỳ triệu chứng gì khác thường cần báo ngay cho bác sĩ để được hướng dẫn xử trí kịp thời;

·Nếu được điều trị thích hợp, các triệu chứng VDDU/VDTX có thể sẽ hết trong vòng 2-3 tuần, nhưng bệnh nhân sẽ thấy giảm ngứa ngay sau khi bắt đầu điều trị.Tuy nhiên, cách tốt nhất để điều trị dứt điểm VDDU/VDTX là xác định và loại bỏ bất kỳ tác nhân gây bệnh tiềm ẩn nào. Nếu không, bệnh nhân có nguy cơ cao bị viêm da mạn tính hoặc tái phát.

Tóm lại

Hiện tại số người mắc VDDU/VDTX đang tăng dần, nguyên do môi trường ngày càng ô nhiễm, khí hậu thay đổi thất thường và sự xuất hiện nhiều mầm bệnh kháng kháng sinh và thuốc chống vi trùng khác nhau. VDDU/VDTXthường còn do một số nguyên nhân khác như tiếp xúc với các đồ trang sức có niken, nước hoa, mỹ phẩm, giày dép cao su, thuốc kháng sinh, benzocaine, độc tố của cây thường xuân, cây sồi…

Sau khi tiếp xúc với các chất dị ứng, cácyếu tố này kích thích phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch, dẫn đến tình trạng phóng thích chất trung gian gây viêm và làm phát sinh thương tổn trên da. Triệu chứng bệnh thường có mức độ nhẹ đến trung bình và có thể thuyên giảm sau khi sử dụng thuốc kết hợp với các liệu pháp điều trị giảm nhẹ từ thảo dược tại nhà.

Hình 17. Rửa tay vệ sinh trước-trong-sau khi làm việc là một khâu quan trọng phòng ngừa VDDU/VDTX

Trên thực tế, VDTX là một dạng của VDDU vì triệu chứng bệnh xảy ra khi da tiếp xúc với chất gây dị ứng, sau đó kích thích phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch, gây phóng thích histamine và một số chất trung gian gây viêm, dẫn đến hình thành các triệu chứng trên da. Thương tổn có thể khu trú hoặc định vị hoặc có thể lan tỏa rộng do bị kích thích bởi phản ứng dị ứng toàn thân (thuốc hoặc thực phẩm gây dị ứng). Da mặt có đặc tính mỏng, tần suất tiếp xúc cao và nhạy cảm nên dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích và thường là vị trí biểu hiện đầu tiên.

VDTX/VDDU ở mặt thường có mức độ nhẹ hơn so với ở tay hoặc chân. Nếuđiều trị đúng cách, thương tổn trên da có thể thuyên giảm và hạn chế nguy cơ tái phát.Bệnh cũng có thể gây các biến chứng nếu điều trị không đúng cách như nhiễm trùng da, viêm da thần kinh, viêm mô tế bào.

Hết

Các nội dung khác »

---