Sau tập huấn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét do Bộ Y tế ban hành vào cuối năm 2009 được Ban Quản lý Dự án Quỹ Toàn cầu Phòng chống sốt rét khu vực miền Trung-Tây Nguyên tổ chức tại Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Quy Nhơn. Ban Quản lý Dự án tỉnh Thừa Thiên Huế đã triển khai các lớp tập huấn sau đó tại các cơ sở để phổ cập ngay nội dung này nhằm góp phần nâng cao chất lượng công tác khám chữa bệnh.

 Ban Quản lý Dự án Quỹ Toàn cầu Phòng chống sốt rét Việt Nam tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức 5 lớp tập huấn, trong đó có 3 lớp tại huyện A Lưới và 2 lớp tại huyện Nam Đông. Theo quy định của dự án, 96 học viên của 32 xã, thị trấn của 2 huyện được triệu tập tham dự các lớp tập huấn; mỗi xã, thị trấn có 3 học viên là cán bộ y tế cơ sở. Ngoài ra, các bác sĩ điều trị thuộc phòng kế hoạch-nghiệp vụ, phòng khám bệnh, khoa cấp cứu hồi sức, khoa nội-nhi lây, khoa phụ sản... của bệnh viện cũng được mời tham dự để tiếp nhận các nội dung hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét của Bộ Y tế ban hành. Mỗi lớp học được thực hiện 2 ngày theo chương trình sắp xếp.

Giảng viên là lãnh đạo của Trung tâm Phòng chống Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng tỉnh trực tiếp giảng dạy để vừa kết hợp phổ cập nội dung tài liệu, vừa chấn chỉnh, chỉ đạo nhiệm vụ công tác khám chữa bệnh sốt rét từ những vấn đề sai sót, tồn tại trong quá trình thực tiễn. Mỗi học viên đều được kiểm tra kiến thức trước tập huấn để đánh giá thực trạng tình hình, làm cơ sở xem xét, chú ý bổ sung thêm kiến thức và các thông tin mới. Sau tập huấn đã kiểm tra lại kết quả đầu ra để đánh giá chất lượng học tập.

TTƯT.BS. Nguyễn Võ Hinh-Giám đốc Trung tâm Phòng chống Sốt rét-Ký sinh trùng- Côn trùng Thừa Thiên Huế phát biểu khai mạc lớp tập huấn

Nội dung tập huấn đã chú ý làm rõ những điểm mới của hướng dẫn năm 2009 so với hướng dẫn cũ năm 2007; các thuật ngữ thay đổi trong tài liệu được sử dụng. Giảng viên đã giúp các học viên tiếp thu đầy đủ những quy định chung, trong đó có sự thay đổi danh mục thuốc sốt rét và tuyến sử dụng. Nhấn mạnh nội dung quy định về xử trí ban đầu của y tế thôn bản, trạm y tế xã và y tế tư nhân khi đối diện với người bệnh có các dấu hiệu dự báo sốt rét ác tính kịp thời tại cơ sở và tìm mọi cách chuyển ngay bệnh nhân lên tuyến trên. Đồng thời quy định rõ sốt rét ác tính chỉ được điều trị từ tuyến bệnh viện huyện, thị xã trở lên. Khẩu hiệu hành động “Không có sốt rét ác tính, không có tử vong” đã được chỉ đạo để các cơ sở chú ý nhằm bảo đảm được mục tiêu không để tử vong do sốt rét năm 2010 và các năm tiếp theo. Trong phần chẩn đoán bệnh sốt rét, xác định rõ các dấu hiệu dự báo sốt rét ác tính để các cơ sở y tế cảnh báo và xử trí; các biểu hiện lâm sàng, cách nhận biết và những xét nghiệm cần thiết giúp chẩn đoán bệnh chính xác. Những vấn đề cần quan tâm đến sốt rét ác tính ở trẻ em và phụ nữ có thai. Khi xác định triệu chứng biểu hiện rối loạn ý thức hay đã đi vào hôn mê trong sốt rét ác tính, cần đánh giá tình trạng thực tế bằng việc áp dụng thang điểm Glasgow đối với người lớn và thang điểm Blantyre đối với trẻ em; phải cho điểm cụ thể để đánh giá biểu hiện này. Chú ý không quên thực hiện thủ thuật lấy dịch não tủy xét nghiệm để chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý gây rối loạn ý thức hay hôn mê do các bệnh khác.

Trong điều trị bệnh sốt rét, nhắc nhở các cơ sở bảo đảm đúng 4 nguyên tắc điều trị; quy định điều trị đặc hiệu bệnh sốt rét về việc sử dụng thuốc điều trị ưu tiên (first line) và thuốc điều trị thay thế (second line). Trong quá trình điều trị, bắt buộc phải có sự theo dõi chặt chẽ về mặt lâm sàng, ký sinh trùng và sự điều trị hỗ trợ các triệu chứng, biến chứng. Đồng thời có căn cứ để xử trí các trường hợp điều trị thất bại. Việc xử trí sốt rét ác tính từ tuyến bệnh viện huyện trở lên cần phải xem xét khả năng, trình độ bác sĩ, nhân viên điều dưỡng, trang thiết bị, dụng cụ, máy móc... để bảo đảm phục vụ công tác hồi sức cấp cứu có hiệu quả. Những bệnh viện huyện, thị xã không đủ sức giải quyết được những biến chứng trầm trọng có thể xảy ra theo tiên lượng; phải chuyển ngay người bệnh lên tuyến trên. Mọi sự chậm trễ sẽ dẫn bệnh nhân đi đến tử vong.

Về liều lượng sử dụng thuốc sốt rét, giảng viên cũng nhắc nhở học viên nên chú ý các loại thuốc thiết yếu với hàm lượng gốc phosphate, diphosphate, base... để tính toán cho dùng cho phù hợp. Thận trọng khi pha thuốc Artesunate tiêm để xử trí ban đầu các dấu hiệu dự báo sốt rét ác tính hoặc điều trị sốt rét ác tính đúng quy trình để bảo đảm hiệu quả sử dụng. Việc chống chỉ định hoặc tác dụng không mong muốn của một số loại cũng phải được quan tâm để sử dụng thuốc hiệu quả, an toàn và hợp lý. Nhấn mạnh việc chỉ định dùng thuốc Quinine phối hợp với Doxycycline hoặc Quinine phối hợp với Clindamycine trong thực hiện phác đồ điều trị thay thế khi sử dụng thuốc điều trị ưu tiên bị thất bại.

Một số nội dung cần chú ý trong chăm sóc người bệnh hôn mê, chỉ định điều trị thay thế thận và cũng đã được phổ cập để các cơ sở khám chữa bệnh quan tâm khi đối diện với người bệnh sốt rét ác tính và thực hiện các thủ thuật cần thiết. Việc đánh giá hiệu lực thuốc sốt rét nên tiến hành khi có điều kiện để có cơ sở phân loại đáp ứng điều trị và xử trí các trường hợp điều trị thất bại một cách kịp thời nhằm nâng cao chất lượng điều trị.

Tập huấn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị	bệnh sốt rét tại huyện A Lưới

Ngoài 2 huyện A Lưới và Nam Đông tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét trong kế hoạch các hoạt động của Dự án Quỹ Toàn cầu Phòng chống sốt rét Việt Nam năm 2010. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét này cũng đã được Trung tâm Phòng chống Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Thừa Thiên Huế tổ chức các lớp tập huấn tại tuyến tỉnh, huyện, thị xã, các xã, phường, thị trấn, thôn bản, tổ dân cư trong khuôn khổ hoạt động của Dự án Quốc gia Phòng chống sốt rét để phổ cập kịp thời tài liệu cần thiết đến các cơ sở, đồng thời chỉ đạo nhiệm vụ, nâng cao chất lượng phát hiện, chẩn đoán, điều trị sốt rét nhằm góp phần thực hiện mục tiêu không để tử vong tại địa phương trong năm 2010 và các năm tiếp theo.

Các nội dung khác »

---