 |
| (ảnh minh họa) |
Tại sao con người bị mắc bệnh động vật ?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã định nghĩa bệnh động vật là những bệnh nhiễm trùng được truyền từ động vật có xương sống sang người trong điều kiện thiên nhiên và ngược lại. Tác nhân gây bệnh động vật gồm nhiều loại mầm bệnh khác nhau như virus, vi khuẩn, vi nấm và ký sinh trùng; chúng đều có thể gây bệnh cho cả người lẫn động vật. Trên thực tế, tại sao con người bị mắc phải bệnh động vật? Các bệnh động vật được truyền từ động vật sang con người do nhiều điều kiện, hoàn cảnh khác nhau và được sắp xếp thành các nhóm có cùng một đặc điểm riêng biệt tương tự để có thể xây dựng các biện pháp phòng chống cho cá nhân hay cho cộng đồng. Trong phân loại bệnh, các nhà khoa học đã chia ra nhóm bệnh động vật do nghề nghiệp; nhóm bệnh động vật do thức ăn và nhóm bệnh động vật do sinh hoạt vui chơi giải trí, du lịch. Tuy vậy trên thực tế cũng có những trường hợp bị mắc bệnh một cách ngẫu nhiên và xảy ra trong điều kiện không thể dự đoán trước được. Bệnh động vật do nghề nghiệp Loại bệnh này thường gặp ở những người làm các công việc hay nghề nghiệp có tiếp xúc thường xuyên với các động vật hay các sinh phẩm có nguồn gốc từ động vật. Đối tượng này thường là các người là công tác thú y, người chăn nuôi động vật để lấy thịt hoặc cung cấp cho những phòng thí nghiệm, người chuyên giết mổ động vật, người làm nghề rừng... Bệnh động vật do thức ăn Ngoài những bệnh động vật do nhiễm vi khuẩn qua thức ăn như thịt, trứng, sữa; các bệnh động vật do nhiễm ký sinh trùng cũng khá phổ biến và xảy ra trong điều kiện, hoàn cảnh khác nhau như ký sinh trùng tồn tại trong mô động vật của thịt, cá, sò, ốc ở các trường hợp nhiễm trùng cong Toxoplasma gondii, ấu trùng sán dây lợn Taenia solium, ấu trùng giun xoắn Trichinella spiralis... Người bị mắc bệnh do ăn phải những thức ăn động vật bị nhiễm ký sinh trùng không được xử lý tốt. Ngoài ra, các dạng nhiễm ký sinh trùng tồn tại trong đất, trong thực vật thủy sinh bị nhiễm bẩn như mắc bệnh bướu sán dây chó, bệnh sán lá lớn ở gan hay ruột. Bệnh động vật do sinh hoạt vui chơi, giải trí, du lịch Trong các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch; con người nhiều khi cũng dễ tiếp xúc với mầm bệnh từ động vật truyền sang như người đi chơi rừng, đi săn bắn, bơi lội... và có thể có nguy cơ mắc bệnh sán máng Schistốma, bướu sán dây chồn Echinococcus alveolaris, bệnh Leishmania, trùng roi Trypanosoma... Phương thức truyền bệnh ký sinh trùng từ động vật sang người Các ký sinh trùng ký sinh ở động vật xâm nhập vào cơ thể người theo 3 phương thức khác nhau như do sự nhiễm bẩn, do thức ăn và do một ký chủ trung gian tích cực truyền. Đối với sự nhiễm bẩn thường thực hiện qua đất, nước và không khí. Các ký sinh trùng ở động vật thường xâm nhập vào người một cách thụ động. Vị trí ký sinh trùng ký sinh trên động vật thường ở da, niêm mạc, ruột, phổi... Đối với thức ăn là các thực phẩm như thịt, tôm, cua, cá, ốc, rau...; nơi đó ký sinh trùng tồn tại dưới dạng ấu trùng gây nhiễm, một giai đoạn bắt buộc trong vòng đời của chúng. Đối với một ký chủ trung gian tích cực truyền bệnh thường là loại tiết túc hút máu. Ví trí ký sinh của chúng trên động vật thường ở trong máu, trong dịch bạch huyết. Phòng chống nhiễm bệnh ký sinh trùng động vật Trong các bệnh động vật, bệnh ký sinh trùng động vật gồm nhiều loại bệnh lưu hành khá rộng và không đồng nhất. Tính đặc thù của chúng rất phức tạp do mối quan hệ giữa con người và các động vật. Việc phòng chống nhiễm bệnh ký sinh trùng từ động vật phải xuất phát từ việc hiểu biết các chu trình sinh thái và dịch tễ học của từng loại ký sinh trùng. Về lý thuyết thì dễ hình dung nhưng trên thực tế thì gặp rất nhiều khó khăn. Phòng chống bệnh ký sinh trùng của động vật ký sinh trên cơ thể người bao gồm biện pháp phòng bệnh chung và phòng bệnh cá thể Phòng bệnh chung được thực hiện bằng những biện pháp nhằm làm cạn kiệt các mầm bệnh dù cho mầm bệnh đó ở trên người hay trên động vật, nguồn bệnh hay vật truyền bệnh. Đây là vấn đề thuộc về trách nhiệm của các người là công tác thú y, các thầy thuốc y khó, các nhà dịch tễ học, các nhà quy hoạch xây dựng đô thị... Sự hợp tác của nhiều nhà khoa học nhiều ngành và nhiều người rất cần thiết và phải được tiến hành một cách chặt chẽ. Người thầy thuốc y khoa phải thông báo những trường hợp bệnh nhân bị mắc bệnh động vật, các người làm công tác thú y phải cung cấp thông tin về những bệnh động vật có khả năng truyền sang cho người ở tại địa phương, đồng thời có trách nhiệm kiểm tra chặt chẽ các lò giết mổ thịt động vật. Phòng bệnh cá thể được thực nhiện bằng những biện pháp nhằm mục đích hạn chế, giảm thiểu sự tiếp xúc trực tiếp giữa người với nguồn ký sinh trùng, với các vật truyền bệnh mà các biện pháp phòng bệnh chung không thể nào ngăn ngừa hết được. Đó là các biện pháp có liên quan đến vấn đề vệ sinh chung, vệ sinh ăn uống, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trương nơi cư trú... Muốn các biện pháp này được thực hiện một cách có hiệu quả, phải tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe cộng đồng để chuyển tại những nội dung thông tin cần thiết về những nguy cơ và biện pháp phòng chống bệnh cụ thể. Hiện nay bệnh động vật truyền sang người đã và đang nổi cộm trong cộng đồng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người được các nhà khoa học chú ý quan tâm, trong đó có các bệnh ký sinh trùng động vật. Việc phòng chống bệnh động vật truyền sang người cần phải có sự phối hợp chặt chẽ và trách nhiệm của ngành y tế, ngành thú y để thực hiện các biện pháp một cách đồng bộ, có hiệu quả.
|
TRANG CHỦ
