|
Ảnh: Shutterstock |
Triển vọng nghiên cứu vaccine sốt rét và sốt xuất huyết
Nghiên cứu vaccine sốt rét phải xuất phát từ các vaccine dùng cho động vật Ngày 7/7/2014. University of Adelaide - Theo một nghiên cứu vaccine chống bệnh sốt rét ở người nên được định hướng bởi sự thành công trong sản xuất các vaccine có hiệu quả với các bệnh sốt rét giống người ở động vật, nhiều loại vaccine có hiệu quả đối với các bệnh ở động vật được gây ra bởi các ký sinh trùng có mối quan hệ gần gũi với các ký sinh trùng sốt rét gọi là sinh vật đơn bào (Protozoa). Nghiên cứu vaccine cho bệnh sốt rét ở người nên được định hướng bởi sự thành công trong sản xuất các loại vaccine có hiệu quả đối với các bệnh giống như sốt rét ở động vật, theo một nghiên cứu của Đại học Adelaide. Trong một bài báo đăng trên Tạp chí Ký sinh trùng (Parasitology), có nhiều loại vaccine có hiệu quả đối với các bệnh ở động vật được gây ra bởi các ký sinh trùng tương đối gần gũi với ký sinh trùng gây bệnh sốt rét: "Ngược lại sẽ không có vaccine cho bệnh sốt rét hoặc cho bất cứ căn bệnh đơn bào khác của con người mặc dù nhu cầu rất lớn và nỗ lực đáng kể", Phó giáo sư McAllister bác sĩ thú y và là nhà nghiên cứu bệnh đang giảng dạy tại Trường đại học khoa học về động vật và thú y học cho biết: "Có một vaccine đang được phát triển cho bệnh sốt rét nhưng loại vaccine đó đòi hỏi chủng 3 lần và chỉ có khoảng một nửa số người tiêm phòng được bảo vệ và sự bảo vệ chỉ kéo dài khoảng 6 tháng. Các vaccine cho những căn bệnh tương tự ở bò và cừu, mặt khác yêu cầu chỉ có chủng ngừa một lần và cung cấp khả năng miễn dịch vững chắc trong hơn một năm và thường bao phủ cả cuộc đời của động vật". Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) bệnh sốt rét giết chết hơn 600.000 người một năm và khoảng 200 triệu người nhiễm bệnh. "Đối với bệnh sốt rét ở người sự chú trọng rất lớn được đặt vào việc tạo ra loại vaccine mới của tương lai bằng cách sử dụng các mảnh nhỏ của DNA và protein từ các loại ký sinh trùng gây bệnh," Phó giáo sư McAllister nói: "Có một khát vọng lớn sản xuất ra các vaccine sốt rét rất an toàn như họ mong muốn nhưng cách tiếp cận đó không hiệu quả". Ngược lại loại vaccine cho gia súc chứa toàn bộ các sinh vật sống nhưng bị làm yếu, "Sử dụng vaccine sống đã sản xuất thành công đáng kể trong một loạt các bệnh giống như sốt rét ở động vật", ông nói. Một vài trong số các minh chứng thành công ở động vật bao gồm một số loại vaccinecho ký sinh trùng đường máu của gia súc như babesiosis (một căn bệnh do ký sinh trùng giống như sốt rét) cho thấy sự giảm lớn hơn 90% tại Australia và các nước khác, bệnh theileriosis nhiệt đới (căn bệnh ở động vật do bét truyền) ở miền Nam châu Âu và châu Á và East Coast Fever (sốt bờ biển phía đông) ở châu Phi. "Sử dụng sinh vật sống và công nghệ vaccine cổ điển có hiệu quả rất tốt trong y học thú y, cung cấp khả năng miễn dịch lâu dài chống lại một loạt các bệnh nghiêm trọng", Phó giáo sư McAllister cho biết: "Y học nhân loại đang mất đi các lợi ích đáng kể bằng cách không chú trọng hơn đến kiến thức thú y. Kinh phí cho nghiên cứu sốt rét ở người nên chú trọng nhiều hơn vào việc tạo ra các vaccine có chứa ký sinh trùng sống nhưng bị làm yếu, cách tiếp cận vaccine cổ điển này sẽ có hiệu quả cao, kỹ thuật giải quyết khó khăn là có sẵn để đảm bảo rằng những loại vaccine này sẽ được an toàn". Vaccine và các chiến lược khác có thể giúp kiểm soát sớm sốt xuất huyết Ngày 10/7/2014. VOA News - Có hy vọng mới cho những người bị sốt xuất huyết, một loại virus đặc trưng bởi đau đầu dữ dội, sốt cao và đau đớn. Một vaccine có nhiều hứa hẹn sau một thử nghiệm hai năm trong 5 quốc gia châu Á. Tiến sĩ Maria Rosario Capeding, một trong những nhà nghiên cứu ở Philippines cho biết trong thời gian thử nghiệm vaccine đã cắt giảm được một nửa số ca sốt xuất huyết và làm giảm đáng kể số lượng các trường hợp nặng gây ra xuất huyết: "Hiệu quả vaccine chống sốt xuất huyết dengue theo tiêu chuẩn của WHO sau 3 liều là 88,5%" Một nghiên cứu có quy mô lớn khác đang diễn ra ở châu Mỹ Latinh, theo Sanofi Pasteur-nhà sản xuất vaccine có thể có sẵn vào năm 2015, nghiên cứu được công bố trên Tạp chí y khoa The Lancet. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sốt xuất huyết là một bệnh do muỗi truyền được gọi là "cơn sốt vỡ xương" (break-bone fever) vì gây ra cơn sốt cao và đau nghiêm trọng như vậy trong các khớp xương và những người bệnh cảm thấy xương của họ như đang bị vỡ. Có thể mất vài tháng để phục hồi hoặc cần phải nhập viện và bệnh giết chết 22.000 người mỗi năm chủ yếu là trẻ em. Hiện nay virus nhiều gấp 30 lần so với 50 năm trước phổ biến ở nhiều khu vực của châu Á, Thái Bình Dương, châu Mỹ, châu Phi và không có loại thuốc đặc hiệu để chống lại bệnh sốt xuất huyết. | Muỗi cái Aedes aegypti được trưng bày tại CDC (Hoa Kỳ) |
Ngoài vaccine, các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu những cách khác nhằm ngăn ngừa hoặc kiềm chế virus. Tại phòng thí nghiệm muỗi của John’ Hopkins, Giáo sư George Demopoulos đã phát hiện ra một cách ngăn chặn virus sốt xuất huyết trong phòng thí nghiệm muỗi, bước tiếp theo là làm như vậy trong các quần thể muỗi hoang dã: "Sốt xuất huyết và sốt rét là những căn bệnh mà chỉ có thể được kiểm soát thông qua việc sử dụng nhiều phương pháp tiếp cận", ông nói: "Nó giống như một cuộc chiến tranh, bạn không thể giành chiến thắng trong một cuộc chiến chỉ với một thứ vũ khí mà cần nhiều loại vũ khí và nhiều chiến lược để giành chiến thắng trong một cuộc chiến tranh và điều tương tự cũng áp dụng cho các bệnh này". Các cách tiếp cận khác bao gồm những người dạy cho mọi người làm như thế nào để loại bỏ các nơi muỗi sinh sản giống như bể nước, nước còn lại trong dụng cụ chứa nước nhỏ ở gần nhà hoặc nước ứ đọng. Khí hậu ấm hơn và đô thị hóa đang gia tăng tạo điều kiện cho sự lây lan của muỗi mang virus, với đô thị hóa có nhiều ổ nước ứ đọng hơn nơi muỗi có thể đẻ trứng. Tiến sĩ Luis Castellanos là một chuyên gia bệnh truyền nhiễm của Tổ chức Y tếLiên Mỹ (Pan American Health Organization_PAHO) giải thích về số lượng các ca tử vong do sốt xuất huyết đã giảm ở châu Mỹ: "PAHO đã mở rộng các hoạt động với các nước châu Mỹ trong 3-4 năm qua nhằm đào tạo hàng ngàn thầy thuốc khắp các nước để sẵn sàng cho ca nghi ngờ sốt xuất huyết, xác định, chẩn đoán và xử lý bất kỳ ca bệnh sốt xuất huyết nào". Theo ước tính của WHO 40% dân số thế giới có nguy cơ bị bệnh sốt xuất huyết, vào thời gian này năm tới có thể có một cách để chống lại sốt xuất huyết.
|