Phát hiện gen có thể cung cấp con đường mới trong cuộc tấn công chống lại sán máng
Ngày 24/3/2015. Oregon State University. Phát hiện gen có thể cung cấp con đường mới trong cuộc tấn công chống lại sán máng (Genetic discovery may offer new avenue of attack against schistosomiasis). Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một nhóm gen ở một loài ốc sên mà cung cấp một sức đề kháng tự nhiên tới ký sinh trùng giun dẹt gây bệnh sán máng và mở ra cánh cửa cho các loại thuốc mới hoặc các cách có thểcó để phá vỡ chu trình lây lan của căn bệnh gây suy nhược này.
| Bệnh sán máng xâm nhập vào cơ thể người qua da |
Bệnh sán máng nằm trong số những dịch bệnh bị lãng quên (nelecgted diseases) trên toàn cầu, theo các nhà khoa học sự lan truyền mang tính chu kỳ của sán máng phụ thuộc vào thời gian khi mộtnhiễm trùng ở ốc sên sống dưới nước, nơi mà số lượng ký sinh trùng được nhân lên rất nhiều lầndo đó ốc sên có thể cung cấp một cơ hội quan trọng để phá vỡ chu kỳ lây truyền.
| Sự lan truyền mang tính chu kỳ của sán máng phụ thuộc vào thời gian khi mộtnhiễm trùng ở ốc sên sống dưới nước, nơi mà số lượng ký sinh trùng được nhân lên rất nhiều lần. (Ảnh:Đại học Oregon State) |
Các nhà nghiên cứu tại Đại học bang Oregon đã phát hiện ra một nhóm gen ở một loài ốc sên cung cấp một sức đề kháng tự nhiên cho các ký sinh trùng giun dẹt gây ra bệnh sán máng, và mở ra cánh cửa cho các loại thuốc mới hoặc các cách có thể có để phá vỡ chu trình lây lan của căn bệnh gây suy nhược này.Sán máng gây nhiễm cho hơn 200 triệu người ở hơn 70 quốc gia, và là phổ biến nhất trong các khu vực có điều kiện vệ sinh kém, bệnh có thể gây ra tình trạng bệnh lý mãn tính, khuyết tật suốt đời, bắt đầu với các vấn đề về đường tiêu hóa và đôi khi dẫn đến tổn thương gan, suy thận, vô sinh và ung thư bàng quang.Sán máng , căn bệnh có nguồn gốc ở châu Phi nhưng bây giờ đã lan rộng ra trên toàn thế giới và đã được gọi là dịch bệnh bị lãng quên trên toàn cầu. Tác động của nó đối với sức khỏe con người đang ở mức có thể so sánh với tác động của bệnh sốt rét.
| Thường xuyên tiếp xúc nước dưới ao hồ dễ nhiễm bệnh sán máng |
Tuy nhiên, việc lan truyền mang tính chu kỳ của căn bệnh phức tạp này phụ thuộc vào một số thời gian khi bị nhiễm trùng ở ốc sên nước ngọt, nơi đó số lượng ký sinh trùng được nhân lên rất nhiều. Do đó ốc sên có thể cung cấp một cơ hội quan trọng để phá vỡ chu kỳ của sự lan truyền. Các kết quả nghiên cứu về sự phát hiện của gen này được công bố trên Tạp chí PLoS Genetics bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học bang Oregon và Đại học de Perpignan Via Domitia ở Pháp. Nghiên cứu này được hỗ trợ bởi Viện Y tế quốc gia. "Chúng tôi đã tìm thấy một lớp gen mới trước đây chưa biết mà chúng xuất hiện để kiểm soát khả năng chống lại bệnh sán máng", Michael Blouin, một giáo sư sinh học tại Đại học khoa học của bang Oregon cho biết: "Nguời ta đã tìm thấy rằng một gen di truyền tương ứng chi phối trong khu vực này làm giảm nguy cơ nhiễm sán máng đến 8 lần, những gen này là loại mà ở các loài động vật khác giúp nhận ra tác nhân gây bệnh và kích hoạt một đáp ứng miễn dịch. Đây là thông tin mới quan trọng, với nghiên cứu sâu hơn chúng tôi sẽ tìm hiểu thêm về các phân tử và các gen chính xác có liên quan khi ký sinh trùng tương tác với vật chủ".
| Praziquantel - Thuốc trị sán máng (Schistosomia) |
Các nhà nghiên cứu cho biết có hai khả năng ứng dụng các kết quả này mà có thể được theo đuổi trong một nỗ lực dùng để điều trị hoặc kiểm soát căn bệnh này, một khả năng ứng dụng là phát triển các loại thuốc mới, mà có thể là quan trọng vì hiện tại chỉ có một loại thuốc duy nhất là praziquantel hiện có dùng để giúp điều trị căn bệnh này, với việc sử dụng ngày càng rộng rãi của loại thuốc này thì kháng thuốc là có thể xảy ra. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu có thể cố gắng chèn những gen đề kháng với ký sinh trùng này vào các loài ốc sên mà chúng là các loài truyền bệnh sán máng phổ biến nhất. "Có nhiều cách để đưa các gen mới vào trong một quần thể", Jacob Tennessen, một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Đại học Oregon và là tác giả chính của nghiên cứu này cho biết. Các nhà khoa học ghi nhận điều này đã được thử nghiệm cho một số bệnh khác như muỗi truyền bệnh sốt rét, thay đổi quần thể ốc sên có tính đề kháng hiện nay là không thực tế nhưng việc xác định các gen mới nhằm kiểm soát sự đề kháng của ký sinh trùng là một bước quan trọng đầu tiên.
|