Ngày 10/5/2016, Bộ Y tế (MOH) và Bộ Quốc phòng (MND) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến về kết hợp quân dân y lần thứ 5 giai đoạn 10 năm (2005-2015), theo đó điểm cầu trung ương diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế (Quận Ba Đình, Hà Nội) và các điểm cầu địa phương tại UBND các tỉnh, thành phố trong cả nước.

               Theo báo cáo của Bộ Y tế, trong giai đoạn 10 năm (2005-2015) Chương trình quân dân y kết hợp đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong chiến lược chăm sóc sức khoẻ nhân dân, bộ đội; thực hiện tốt công tác dân vận của Đảng; xây dựng tiềm lực y tế trong khu vực phòng thủ tỉnh/thành phố; giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh gây ra và bảo đảm quốc phòng an ninh. Liên Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng đã ban hành nhiều thông tư liên tịch hướng dẫn triển khai trên cả nước những nhiệm vụ được giao, đồng thời hình thành hệ thống Ban quân dân y cấp Bộ, cấp Quân khu, cấp tỉnh/thành phố, cấp huyện và xã (ở khu vực trọng điểm quốc phòng an ninh và biên giới) thực hiện tốt chức năng tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương và đơn vị về công tác quân dân y kết hợp và trực tiếp tổ chức triển khai có hiệu quả các mục tiêu của chương trình trong phạm vi của mình do đó các nội dung hoạt động đã được triển khai sâu rộng, sát với tình hình thực tiễn tại các địa bàn và đã đem lại hiệu quả tích cực trong công tác chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân, bộ đội và xây dựng tiềm lực y tế quốc phòng tại các địa phương. Đặc biệt là Ban quân dân y cấp Bộ đã tích cực tham mưu kịp thời, chính xác với cấp có thẩm quyền ban hành nhiều văn bản pháp qui có tính thực tiễn cao, tạo điều kiện cho hệ thống pháp luật đi vào cuộc sống, giúp các địa phương thuận lợi trong việc tổ chức triển khai chương trình quân dân y kết hợp, xây dựng tiềm lực y tế quốc phòng, góp phần giữ vững an ninh trật tự xã hội và bảo đảm quyền được khám bệnh, chữa bệnh của nhân dân, đặc biệt vùng biên giới, biển, đảo.

Kết quả 10 năm hoạt động (2005-2015), công tác xây dựng kế hoạch hàng năm triển khai chương trình kết hợp quân dân y đã đi vào nề nếp, đồng bộ, thống nhất từ cấp Bộ đến cấp Quân khu, cấp tỉnh/thành phố nên các chỉ tiêu Chính phủ giao đã cơ bản đạt và vượt ở tất cả các tuyến với những thành tự cơ bản như phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả quân y và dân y trong việc củng cố y tế cơ sở ở vùng sâu, vùng xa, vùng cao biên giới, biển, đảo-những địa bàn trọng điểm về quốc phòng-an ninh; tạo nên mạng lưới khám chữa bệnh và phòng chống dịch bệnh rộng khắp, góp phần tích cực vào việc chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân, bộ đội, xoá đói giảm nghèo và làm cơ sở vững chắc cho việc xây dựng tiềm lực y tế quốc phòng trong khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố. Xây dựng tiềm lực y tế-quốc phòng trong khu vực phòng thủ là mục tiêu chiến lược của Chương trình góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội và củng cố quốc phòng an ninh của đất nước giai đoạn 2005-2015. Kết hợp quân dân y là giải pháp hiệu quả đáp ứng kịp thời cho các tình huống đột xuất về phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm; tham gia khắc phục hậu quả về mặt y tế trong thiên tai thảm hoạ. Trong đào tạo và nghiên cứu khoa học, kết hợp quân dân y đã góp phần quan trọng vào việc bổ sung nhân lực cho ngành y tế Việt Nam, nhất là tuyến y tế cơ sở; đồng thời, đã xây dựng được nhiều mô hình chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ cho nhân dân và bộ đội, các giải pháp phòng chống dịch bệnh có hiệu quả, phù hợp với tình hình hiện nay. Kết hợp quân dân y là một giải pháp tích cực, hiệu quả, góp phần thực hiện nhiệm vụ dân vận của Đảng, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng trọng điểm quốc phòng-an ninh.

Mô hình trạm xá quân dân y kết hợp ở các khu vực biên giới

Kết hợp quân dân y khám chữa bệnh cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới

Cụ thể dự án kết hợp quân dân y hỗ trợ một phần kinh phí cho các đơn vị, địa phương để tổ chức các phân đội quân y cơ động từ các cơ sở quân y tuyến sau đến phối hợp với y tế địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Tổ chức khám chữa bệnh miễn phí cho 23 triệu lượt người, tặng quà cho 83,8 nghìn lượt hộ gia đình chính sách, người nghèo với tổng số tiền 141 tỷ đồng; các đơn vị của ngành quân y, các cơ sở khám chữa bệnh quân dân y trên toàn quốc đã khám chữa bệnh được hơn 40,6 triệu lượt người, cấp cứu 6,2 triệu lượt người và nhận điều trị 20,5 triệu lượt người. Thực hiện thông tư liên Bộ Y tế-Quốc phòng trong phòng chống dịch bệnh và thu dung, cấp cứu người bị thương, bị bệnh; 10 năm qua, y tế các địa phương đã khám bệnh cho 65.220 lượt cán bộ, chiến sỹ quân đội, trong đó: khám sức khỏe định kỳ cho 39.121 lượt người; khám bệnh đột xuất cho 13.894 lượt bộ đội; cấp cứu cho 5.079 trường hợp, nhận điều trị cho 4.017 lượt người và chuyển tuyến an toàn cho 3.109 lượt cán bộ chiến sỹ ở những nơi xa các bệnh viện quân y; trong đó hơn 5.000 lượtbộ đội biên phòng đã được khám bệnh định kỳ và chữa bệnh tại trạm y tế xã và bệnh viện huyện biên giới. Năm 2014, nhân Kỷ niệm 70 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 25 năm ngày Hội quốc phòng toàn dân, hưởng ứng đợt phát động Hành trình “Quân đội chung tay vì sức khỏe cộng đồng” của Bộ Quốc phòng, lực lượng quân y đã tổ chức 70 đoàn công tác khám chữa bệnh, tặng quà, tặng nhà tình nghĩa cho các đối tượng chính sách trên địa bàn 63 tỉnh, thành phố trong toàn quốc. Bộ Y tế chỉ đạo Sở Y tế 63 tỉnh, thành phố hướng dẫn các cơ sở y tế cử lực lượng cán bộ nhân viên y tế và điều động trang thiết bị y tế tăng cường, phối hợp lực lượng quân y tham gia các đoàn công tác. Hội Thầy thuốc trẻ các địa phương phối hợp với các đơn vị quân đội khám, cấp thuốc miễn phí cho 70.000 người; tặng trang thiết bị y tế cho 100 bệnh xá quân dân y, trạm y tế; tặng quà cho 8.200 đối tượng chính sách, hộ nghèo; xây 06 nhà tình nghĩa; với tổng số tiền là gần 23 tỷ đồng.

Thực hiện Luật Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội Bộ Quốc phòng thực hiện thành công Đề án thí điểm chăm sóc sức khỏe quân nhân theo hình thức bảo hiểm y tế giai đoạn 2013-2014; tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2015/NĐ-CP ngày 01/9/2015 và từ năm 2016 thực hiện bảo hiểm y tế cho đối tượng là sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, chiến sỹ, binh sỹ đang tại ngũ; bảo đảm nhóm đối tượng này được hưởng đầy đủ các quyền lợi khi đi khám chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh quân y và dân y góp phần đẩy nhanh thực hiện lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân. Bảo hiểm xã hội Bộ Quốc phòng đã ký hợp đồng với 22 bệnh viện và 73 bệnh xá, phòng khám quân dân y đẻ khám, chữa bệnh. các cơ sở y tế này còn tiếp nhận khám chữa bệnh cho người dân theo chế độ bảo hiểm y tế, đặc biệt là người dân sinh sống tại vùng núi, vùng sâu, vùng xa.. giảm bớt khó khăn cho người dân trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế. Ở nhiều xã biên giới, quân y các đồn biên phòng góp phần rất lớn thực hiện chức năng y tế cơ sở, các phòng khám quân y biên phòng là bàn tay nối dài của trạm y tế xã, bảo đảm nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho phần lớn đồng bào các dân tộc vùng cao, biên giới, góp phần tích cực trong việc giữ dân, giữ đất, giữ vững chủ quyền an ninh biên giới. Ngoài ra, lực lượng quân y còn tích cực chủ động tham gia cùng y tế cơ sở thực hiện các chương trình y tế quốc gia như: tiêm chủng mở rộng, dân số-kế hoạch hoá gia đình, phòng chống HIV/AIDS, phòng chống suy dinh dưỡng; kết quả tiêm chủng cho 2,4 triệu lượt người, tuyên truyền dân số-kế hoạch hoá gia đình, phòng chống sốt rét cho 5,5 triệu lượt người. Kết hợp quân dân y đã góp phần củng cố quốc phòng, an ninh, giữ vững biên giới với nước bạn Lào và Cămpuchia. Trong 10 năm qua, các cơ sở quân y trên tuyến biển, đảo đã tổ chức cấp cứu 6.641 người, trong đó quân là 1.885, dân là 4.756; khám bệnh cấp thuốc cho 84.072 lượt người, trong đó quân là 21.546, dân là 62.526; thu dung điều trị 16.018 trường hợp, trong đó quân 3.418, dân 12.600; đã phẫu thuật 12.550, trong đó phần lớn là dân. Lực lượng quân y trên tuyến biển, đảo đã tổ chức cấp cứu, vận chuyển kịp thời, an toàn hiệu quả nhiều trường hợp bệnh nhân rất nặng như: đa chấn thương, viêm ruột thừa cấp, viêm tuỵ cấp, xuất huyết tiêu hóa, viêm túi mật cấp, tai biến do lặn sâu, tai biến mạch máu não... Việc khám, chữa bệnh luôn được gắn liền với công tác tuyên truyền vận động nhân dân về vệ sinh phòng bệnh và tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; nắm diễn biến tư tưởng của bà con để phản ảnh kịp thời với cấp có thẩm quyền; nhiều nơi thông qua việc tiếp cận với nhân dân còn phát hiện kịp thời những âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch xúi giục bà con, những đường dây buôn lậu, buôn bán ma túy...để báo cáo với chính quyền địa phương có biện pháp kịp thời ngăn chặn; và thực tế những năm qua cho thấy, chỉ có lực lượng “chiến sĩ áo trắng” mới có thể tiếp cận được những điểm gây rối về chính trị để giúp bà con nhận rõ âm mưu, thủ đoạn của những kẻ gây rối. Bằng những việc làm cụ thể của các cán bộ, nhân viên quân y, dân y đã làm cho đồng bào hiểu rõ hơn đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước và chính sách với đồng bào dân tộc, góp phần giữ bình yên khu vực trọng điểm quốc phòng an ninh, khu vực biên giới.

Quân dân y kết hợp vẫn hướng đến các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, biển đảo

Từ những kết quả đạt được, định hướng kết hợp quân dân y giai đoạn 2016-2020 tiếp tục được thực hiện với mục tiêu: “Giúp người dân sinh sống ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng trọng điểm quốc phòng an ninh được tiếp cận với các dịch vụ y tế có chất lượng ngày càng cao và tăng cường khả năng đáp ứng của ngành y tế trong các tình huống khẩn cấp” nhằm không ngừng phát triển y tế cơ sở phục vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân và bảo đảm y tế cho quốc phòng góp phần xây dựng các tỉnh/thành phố thành khu vực phòng thủ vững chắc như tăng cường quán triệt pháp luật, những văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, của hai Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng đến mọi công chức, viên chức, người lao động trong toàn ngành y tế; tích cực tổ chức thực hiện bồi dưỡng kiến thức quốc phòng an ninh theo kế hoạch của Hội đồng giáo dục quốc phòng an ninh các cấp, tập trung vào các đối tượng 2,3 và học sinh sinh viên trong các trường y dược trên toàn quốc. Tập trung xây dựng báo cáo khả thi đầu tư trung hạn cho dự án kết hợp quân dân y, thuộc chương trình mục tiêu y tế - dân số giai đoạn 2016-2020, bảo đảm tính khả thi, không dàn trải, tập trung nâng cao năng lực cho y tế cơ sở khu vực biên giới, biển, đảo và khu vực trọng điểm quốc phòng an ninh. Phối hợp với Bộ Quốc phòng, các địa phương ven biển, đề xuất chủ trương đầu tư trung hạn giai đoạn 2016-2020 cho y tế biển đảo, thực hiện đề án “Phát triển y tế biển, đảo Việt Nam đến năm 2020”. Phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các địa phương sửa đổi, bổ sung và hướng dẫn một số điều của Luật Bảo hiểm y tế đối với quân đội nhân dân, công an nhân dân và người làm công tác cơ yếu; giải quyết dứt điểm vấn đề thanh toán khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ở các cơ sở khám chữa bệnh quân dân y, đặc biệt tại các phòng khám quân dân y do Bộ đội Biên phòng quản lý. Tiếp tục đầu tư cho các đơn vị dự bị động viên ngành y tế, các tổ, đội cơ động, lực lượng huy động, bảo đảm tính cơ động cao và có thể triển khai công tác cấp cứu, vận chuyển, cứu chữa bệnh nhân, nạn nhân bất kể thời gian, trên mọi địa hình và sẵn sàng huy động, động viên khi có lệnh. Tăng cường tổ chức tập huấn kiến thức về tổ chức chỉ huy quân y, tiếp nhận phân loại, ngoại khoa dã chiến, tiếp tế quân y, chuyển thương cho lực lượng quân nhân dự bị ngành y tế. Nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập các đơn vị dự bị động viên y tế trong diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố. Đối với nhiệm vụ củng cố y tế cơ sở nghiên cứu, qui hoạch lại các cơ sở khám chữa bệnh quân dân y trên địa bàn từng tỉnh, thành phố cho phù hợp với qui hoạch chung và khả năng đáp ứng nguồn nhân lực của địa phương; trên cơ sở đó tập trung đầu tư, bảo đảm mọi điều kiện để các cơ sở này có thể tham gia khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Tàu bệnh viện của Hải quân Việt Nam thực hiện nhiệm vụ chủ quyền biển đảo

Đối với các huyện đảo, cần sớm tổ chức, kiện toàn Trung tâm y tế quân dân y theo phương thức kết hợp toàn diện quân y-dân y, có hai chức năng (dự phòng, khám chữa bệnh) và nghiên cứu phương thức thanh toán bảo hiểm y tế cho phù hợp với điều kiện thực tiễn về nhân lực trên các huyện đảo. Kiên quyết không đầu tư các Trạm y tế xã đảo có khoảng cách gần, dễ dàng vận chuyển bệnh nhân đến Trung tâm y tế. Các xã đảo độc lập cần được đầu tư thích đáng, có thể độc lập triển khai một số phẫu thuật cấp cứu khi được tăng cường nhân lực. Đầu tư cho các trạm y tế khu vực biên giới, vùng trọng điểm quốc phòng an ninh cần đạt được theo tiêu chí quốc gia về y tế xã; đối với các xã được xác định là khu căn cứ hậu cần kỹ thuật trong khu vực phòng thủ, cần đầu tư công trình phụ trợ kho tàng, hầm phẫu thuật. Tiếp tục đào tạo liên tục cho lực lượng quân y biên phòng, các đoàn kinh tế quốc phòng, Hải quân...kiến thức về Y học gia đình, Sản, Nhi, Y tế công cộng; lực lượng quân y huấn luyện cho nhân viên y tế những kiến thức cơ bản về y học quân sự, huấn luyện cho lực lượng dân quân tự vệ biết sơ cứu, vận chuyển bệnh nhân khi gặp nạn. Nghiên cứu, hợp tác quốc tế để huấn luyện, đào tạo cấp cứu trên biển, cấp cứu đường hàng không cho lực lượng quân dân y ven biển, trên đảo và nhà dàn. Đào tạo, nghiên cứu khoa học: Phối hợp đào tạo sau đại học cho lực lượng quân y, tại các trường y dược tại các địa phương theo nhu cầu của quân đội; tăng cường đào tạo liên tục cho lực lượng quân y tại các cơ sở khám chữa bệnh của địa phương nhằm nâng cao kỹ năng chấn đoán, điều trị và tiếp cận với những trang thiết bị hiện đại. Xây dựng kế hoạch đào tạo sau đại học những chuyên ngành về y học quân sự cho các cán bộ y tế địa phương, ưu tiên những quân nhân dự bị đã được xếp vào đơn vị dự bị động viên và nguồn sắp xếp vào đơn vị dự bị động viên. Tùy theo điều kiện, tổ chức hợp tác quốc tế để đào tạo giáo viên các trường y dược trong và ngoài quân đội về lĩnh vực y học Hàng không và y học biển, y học thảm họa.

Quân dân y kết hợp trong ứng cứu thảm họa

Tiếp tục triển khai các đề tài nghiên cứu khoa học để hoàn thiện hệ thống lý luận về tổ chức lực lượng y tế tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh và sẵn sàng huy động, động viên cho quốc phòng. Hoàn thiện các tài liệu về tổ chức, huấn luyện, triển khai các đơn vị dự bị động viên, lực lượng huy động ngành y tế, huấn luyện cho lực lượng dân quân tự vệ về y tế, để các địa phương triển khai thực hiện. Phối hợp nghiên cứu để chủ động ứng phó với các dich bệnh mới nổi, dịch bệnh nguy hiểm, dịch bệnh lạ và dịch bệnh tái bùng phát; đề xuất mô hình tổ phối hợp tổ chức khu vực kiểm soát, cách ly tại các cửa khẩu biên giới. Nghiên cứu, ban hành biểu tổ chức biên chế, trang bị cho các đội cơ động phòng chống sinh học, cơ động cấp cứu nhiễm xạ. Tiếp tục tham mưu cho cấp có thẩm quyền ban hành các chế độ, chính sách đối với các lực lượng trực tiếp tham gia thực hiện chương trình kết hợp quân dân y ở những khu vực đặc biệt khó khăn, đối với những nhiệm vụ đặc biệt nguy hiểm và thu hút những người có kiến thức y học quân sự phục vụ công tác tham mưu ở các Sở Y tế. Với quyết tâm cao của toàn ngành y tế Việt Nam, hoạt động kết hợp quân dân y giai đoạn 2016 - 2020 nhất định sẽ đem lại hiệu quả tốt đẹp theo mục tiêu, yêu cầu đề ra, đáp ứng nhu cầu bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân, bộ đội và xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững chắc./.

Các nội dung khác »

---