|
Cách ký sinh trùng sốt rét trốn tránh hệ miễn dịch
Ngày 30/6/2016. Penn State Milton S. Hershey Medical Center. Các nhà nghiên cứu thực hiện một khám phá quan trọng ra cách ký sinh trùng sốt rét trốn tránh hệ miễn dịch (Researchers make a key discovery in how malaria evades the immune system). Theo một nghiên cứu tại Đại học y khoa bang Pennsylvania, ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum tấn công hệ thống miễn dịch để xâm nhập vào các tế bào hồng cầu, hiểu được cách sốt rét xâm nhập vào các tế bào có thể dẫn đến một loại vắc xin hiệu quả hơn. Bệnh sốt rét giết chết khoảng 1 triệu người mỗi năm, chủ yếu là trẻ em dưới 5 tuổi ở Tiểu vùng Saharan châu Phi. José A. Stoute, PGS y học và vi sinh học và miễn dịch học đồng thời là Trưởng nhóm nghiên cứu cùng các nhà điều tra khác về dự án này là Sergei Biryukov, Tiến sĩ khoa học, và Mary E. Landmesser, kỹ thuật viên nghiên cứu, Đại học y khoa bang Penn; Evelina Angov và Michele D. Spring, Viện Nghiên cứu Walter Reed Army; và Christian F. Ockenhouse, Sáng kiến vaccine sốt rét của PATH. Stoute cho biết chỉ có một vắc-xin đã được cấp phép nhưng bản thân nó cũng như bất kỳ loại vaccine nào khác đang phát triển hiện nay đều không có hiệu quả chống sốt rét 100%. Các nhà miễn dịch học đã nghi ngờ rằng P.falciparum, ký sinh trùng sốt rét nguy hiểm nhất sử dụng một số cơ chế để tránh đáp ứng miễn dịch của con người và xâm nhập vào các tế bào hồng cầu. Nhóm nghiên cứu của Stoute, cùng với các đồng nghiệp tại Viện Nghiên cứu Reed Army và sáng kiến vaccine sốt rét của PATH báo cáo kết quả nghiên cứu trực tuyến trên Tạp chí EbioMedicine cho thấy ký sinh trùng sử dụng một phần của các phản ứng miễn dịch của con người được gọi là hệ thống bổ thể để làm như vậy. Hệ thống bổ thể (complement system) được tạo thành từ protein mà hỗ trợ hay bổ thể-các kháng thể (antibodies) chống lại nhiễm trùng. Trong một phản ứng miễn dịch thành công, việc sản xuất các kháng thể chống lại một tác nhân gây bệnh kích hoạt các protein bổ thể để bao bọc và giết chết kẻ xâm nhập trước khi nó có thể gây hại nhưng trong trường hợp nhiễm bệnh sốt rét, các nhà nghiên cứu đã biết là ký sinh trùng biến quá trình này thành khả năng của nó. Sự tấn công của hệ thống miễn dịch đã được chứng minh trước trong các bệnh truyền nhiễm khác như virus sốt xuất huyết, Stoute và các đồng nghiệp đưa ra giả thuyết rằng P. falciparum có thể sử dụng một chiến thuật tương tự. Để kiểm tra điều này, đầu tiên họ nhìn vào ký sinh trùng trong ống nghiệm, với sự hiện diện của các protein bổ thể, các kháng thể chống bệnh sốt rét thúc đẩy sự phát triển của ký sinh trùng; khi bổ thể không có mặt, ký sinh trùng cũng không phát triển. Tiếp theo, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm ý tưởng sử dụng ký sinh trùng sốt rét ở chuột là Plasmodium berghei, những con chuột thiếu một loại protein đặc hiệu từ hệ thống bổ thể có mật độ ký sinh trùng thấp hơn trong các tế bào hồng cầu của chúng sau khi bị nhiễm. Chính xác làm thế nào kháng thể và bổ thể hoạt động cùng với nhau để khuyến khích việc nhiễm bệnh sốt rét là chưa rõ ràng, bề mặt của một tế bào hồng cầu được nằm rải rác với các thụ thể bổ thể, các protein chặn bổ thể xâm nhập vào tế bào và tấn công nó. Stoute cho biết: "Các thụ thể bổ thể này thực sự bảo vệ các tế bào hồng cầu khỏi những gì chúng ta gọi là tự tấn công", các nhà nghiên cứu đã quan sát ký sinh trùng sốt rét trong khi tiếp xúc với các chùm của các thụ thể bổ thể trên bề mặt của các tế bào hồng cầu khi nó cố gắng để xâm nhập. "Chúng tôi nghi ngờ rằng khi bổ thể được kích hoạt bởi các kháng thể, ký sinh trùng sốt rét được phủ một lớp các protein bổ thể mà thông thường sẽ giết nó", Stoute giải thích: "Thay vào đó, các protein bổ thể cho phép các ký sinh trùng gắn với các thụ thể bổ trên tế bào hồng cầu cho phép ký sinh trùng thực sự dính vào các tế bào và sau đó tiến vào được bên trong nó". Mặc dù các nhà nghiên cứu biết rằng một số tác nhân gây bệnh khác có thể tấn công hệ thống bổ thể, quá trình này đã không bao giờ có trước khi được nhìn thấy trong bệnh sốt rét. Stoute nói: "Kết quả của chúng tôi mâu thuẫn với niềm tin về những gì mà hệ thống bổ thể làm và rất có thể sẽ trở thành đối tượng phải chịu xem xét kỹ lưỡng, phát hiện này cho thấy sự phát triển của một loại vắc xin sốt rét có hiệu quả ngăn chặn sự xâm nhập của tế bào hồng cầu là một nhiệm vụ khó khăn hơn suy nghĩ ban đầu nhưng chúng tôi đang ở một vị trí tốt hơn. Bằng cách biết được thủ đoạn của ký sinh trùng sốt rét, chúng ta có thể vượt qua chúng”. Stoute cho rằng một chiến lược có thể giới thiệu các kháng thể ít có khả năng kích hoạt bổ thể, các phương pháp điều trị tốt hơn cũng có thể được phát triển như chất ức chế bổ thể để sử dụng ở những người bị sốt rét nặng. "Chúng tôi cần phải tiếp tục khám phá các cách thức mà chúng ta có thể phát triển, cuối cùng, tạo ra một loại vắc xin sốt rét có hiệu quả gần như 100%", ông nói.
|
TRANG CHỦ
