Thái Lan vật lộn với sốt rét kháng thuốc trường diễn
Ngày 27/6/2016. THAILAND.Malaria News-Thái Lan vật lộn với sốt rét kháng thuốc trường diễn (Thailand struggles with chronic resistant malaria).Thailand có một vị trí đặc biệt trên bản đồ sốt rét thế giới và luôn là lãnh thổ đầu tiên phát triển mô hình kháng thuốc mới.Ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc chloroquine lần đầu xuất hiện ở huyện Bo Rai của Trat và các huyện Pong Nam Ron và Soi Dao của Chanthaburi từ nhiều năm trước, vài năm sau đó kháng thuốc lan rộng hơn tác động tới hai tỉnh bị ảnh hưởng khác và thời gian trôi qua kháng thuốc đã trở thành mối đe dọa quốc gia."Rồi sau một vài năm nữa, kháng thuốc sẽ trở nên phổ biến toàn thế giới", TS. Prayuth Sudathip, Giám đốc văn phòng các bệnh do vector truyền (Vector Borne Diseases Bureau) cho biết và chỉ ra mô hình lặp đi lặp lại của chính nó sau khi xuất hiện các loại thuốc mới hơn như Fansidar và mefloquine-với sự đề kháng bắt đầu tại 3 huyện ban đầu. Prayuth cho biết thêm: "Sau 5 hoặc 6 năm sử dụng mefloquine, chúng tôi phát hiện kháng trong các khu vực cũ và ngay sau đó kháng thuốc cũng lan ra các phần khác của thế giới". Theo Prayuth, artesunate được khuyến cáo thay thế mefloquine để kiểm soát kháng thuốc, nhiều thành phần hơn sau đó được kết hợp với artesunate để sản xuất như trị liệu kết hợp artemisinin (ACTs) trong nỗ lực ngăn chặn kháng thuốc phát triển trở lại. Prayuth nói: "Trong năm 2008 chúng tôi phát hiện kháng ACT trong các huyện nhỏ của Bo Rai, Pong Nam Ron và Soi Dao đến năm 2010 kháng thuốc lan rộng tới Campuchia và Myanmar". Prayuth cho rằng các chuyên gia chăm sóc sức khỏe toàn cầu đã làm việc nghiêm túc để kiềm chế ký sinh trùng kháng với ACT vì đó là trị liệu hiệu quả nhất hiện nay: "Cách tốt nhất là thanh toán sốt rét từ các vùng kháng thuốc như Thái Lan".
| Rungrawee |
Quỹ toàn cầu phòng chống AIDS, lao và sốt rét (The Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria) đã cung cấp 100 triệu USD cho Thái Lan, Myanmar, Lào, Campuchia và Việt Nam sử dụng từ năm 2013 đến 2016 nhằm chấm dứt sự kháng thuốc sốt rét. Prayuth cho biết:"Myanmar nhận được phần lớn nhất còn Thái Lan nhận được 10 triệu USD" và cho biết thêm rằng kháng thuốc đã phát sinh với ký sinh trùng P.falciparum (Pf) do 3 yếu tố chính bao gồm di truyền học, thất bại để hoàn thành liều lượng thuốc theo đơn và sử dụng các loại thuốc không đạt tiêu chuẩn quy định. "Chúng tôi phát hiện các loại thuốc sốt rét kém chất lượng khá phổ biến ở các nước láng giềng, khi bệnh nhân có những viên thuốc kém chất lượng thì ký sinh trùng phát triển khả năng kháng ACT, cuối cùng, họ có thể chết vì sốt rét", ông nói. Các nhà nghiên cứu từ Viện Pasteur Paris-chi nhánh tại Campuchia đã tìm thấy bằng chứng ký sinh trùng kháng với artemisinin trong 5 quốc gia Tiểu vùng Mêkông (GMS) liên quan đến di truyền nhưng khi sự đề kháng bắt đầu, nó cũng có thể lây lan sang khu vực khác như Ấn Độ. Các nỗ lực đang được thực hiện để ngăn chặn lây lan sốt rét kháng thuốc một lần và tất cả. Bằng không, ký sinh trùng này sẽ lan tới các vùng sốt rét lưu hành như châu Phi, thương vong sẽ tăng lên. Ngay bây giờ, khi ACT vẫn đang có hiệu lực thì các nước châu Phi vẫn chứng kiến hàng trăm người chết do sốt rét mỗi năm. Sốt rét là bệnh truyền nhiễm do muỗi truyền gây ra bởi ký sinh trùng đơn bào thuộc giống Plasmodium ảnh hưởng đến con người và các loài động vật khác. Những người bị bệnh sốt rét thường có biểu hiện sốt, ớn lạnh và bệnh cảnh giống cúm, nếu không được điều trị có thể dẫn tới biến chứng nặng và tử vong. Trong năm 2015, ước tính khoảng 214 triệu trường hợp mắc sốt rét và 438.000 người chết do sốt rét trên toàn thế giới, trong đó hầu hết là trẻ em châu Phi. Prayuth cho biết Thái Lan nằm trong số các quốc gia thành công trong cuộc chiến chống sốt rét mặc dù gặp phải vấn đề kháng thuốc, số bệnh nhân sốt rét ở Thái Lan đã giảm 85% từ 150.000 ca (năm 2000) xuống còn 24.000 ca (năm 2015): "Tuy nhiên, chúng tôi có kế hoạch hướng tới mục đích cao hơn nhằm đảm bảo Thái Lan không còn lan truyền sốt rét vào năm 2024". Hiện nay, các trường hợp mắc sốt rét được phát hiện chủ yếu ở các tỉnh biên giới như Ubon Ratchathani và Tak. Chỉ có 30% bị nhiễm bệnh trong tất cả các trường hợp, trong khi ở Thái Lan nhiều bệnh nhân là người Karen và người Myanmar. Toàn bộ các quốc gia GMS có kế hoạch thanh toán hoàn toàn sốt rét vào năm 2035, TS. Rungrawee Tipmontree cũng từ văn phòng các bệnh do vector truyền cho biết các nước phải làm việc với nhau để kiểm soát bệnh sốt rét: "Với biến động dân cư ở các vùng biên giới, chúng ta cần phải chung tay". Theo Rungrawee, tình nguyện viên thường giáo dục người dân ở khu vực nguy cơ về các triệu chứng và điều trị sốt rét. Bà nói: "Chúng ta cần bổ sung thông điệp quan trọng-nếu bạn sống ở những vùng nguy cơ sốt rét, bạn sẽ bị muỗi đốt và bị sốt, bạn nên xét nghiệm máu để xác định xem có bị sốt rét hay không, Bằng cách đó, bạn sẽ được chẩn đoán và điều trị thích hợp". Quỹ toàn cầu phòng chống AIDS, lao và sốt rét đã cung cấp ngân sách cho 140 quốc gia trên thế giới bao gồm cả Thái Lan, trong nỗ lực để kiểm soát bệnh sốt rét và chống kháng thuốc. Tại Thái Lan, ngân sách được giao cho Cục Kiểm soát dịch bệnh (Disease Control Department) có kế hoạch hoàn thành dự án 5 năm chống sốt rét vào tháng 9/2016.
|