Ngày 20/7/2016. GENEVA. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến khích các nước phải hành động ngay để làm giảm tử vong do viêm gan siêu vi (WHO encourages countries to act now to reduce deaths from viral hepatitis). Trước ngày Thế giới phòng chống viêm gan (World Hepatitis Day_WHD) 28/7/2016, WHO kêu gọi các nước phải hành động nhanh chóng để nâng cao kiến ​​thức và tăng cường tiếp cận dịch vụ xét nghiệm và điều trị căn bệnh này.

Hiện nay chỉ có 1 trong 20 bệnh nhân viêm gan siêu vi biết họ bị nhiễm bệnh và chỉ 1 trong 100 người bị bệnh được điều trị, TS. Margaret Chan-Tổng Giám đốc WHO cho biết: "Thế giới đã bỏ qua viêm gan vào lúc gây nguy hiểm của căn bệnh này, đó là thời gian để huy động một đáp ứng toàn cầu với viêm gan trên quy mô tương tự những gì được tạo ra để chống lại các bệnh truyền nhiễm khác như HIV/AIDS và bệnh lao". Trên thế giới, khoảng 400 triệu người bị nhiễm viêm gan B và C, cao hơn 10 lần số người sống chung với HIV. Ước tính có khoảng 1,45 triệu người chết vì căn bệnh này vào năm 2013-tăng từ chưa đầy một triệu vào năm 1990.

Vào tháng 5/2016 tại Kỳ họp của Đại Hội đồng Y tế thế giới (WHA), 194 chính phủ lần đầu tiên đã thông qua chiến lược y tế toàn cầu về bệnh viêm gan siêu vi (Global Health Sector Strategy) và đồng ý với những mục tiêu đầu tiên trên toàn cầu (first-ever global targets) bao gồm mục tiêu điều trị cho 8 triệu người viêm gan B hoặc C vào năm 2020, mục tiêu dài hạn hơn là giảm lây nhiễm viêm gan virus mới tới 90% và giảm số ca tử vong do viêm gan virus tới 65% vào năm 2030 so với số liệu năm 2016. Chiến lược này là đầy tham vọng nhưng các công cụ để đạt được các mục tiêu đã có trong tay, một vắc xin có hiệu quả và thuốc điều trị viêm gan B hiện có, không có vắc-xin viêm gan C nhưng đã có tiến bộ đáng kể về điều trị cho căn bệnh này trong vài năm qua. Sự ra đời của các loại thuốc uống được gọi là thuốc kháng virus có tác động trực tiếp làm cho nó có khả năng điều trị khỏi bệnh nhiều hơn 90% số bệnh nhân trong vòng 2-3 tháng nhưng ở nhiều quốc gia, các chính sách hiện nay, các quy định và giá thuốc làm cho việc chữa bệnh nằm ngoài tầm với của hầu hết mọi người. "Chúng ta cần phải hành động ngay để ngăn chặn số người chết không cần thiết do viêm gan", TS. Gottfried Hirnschall-Giám đốc Bộ phận phòng chống HIV/AIDS và Chương trình viêm gan toàn cầu của WHO cho biết: "Điều này đòi hỏi một khả năng tăng tốc nhanh chóng tiếp cận với các dịch vụ và thuốc men cho tất cả những người có nhu cầu".

Cải thiện điều trị(Improving treatment)

Tuy nhiên, một số quốc gia đang tìm các cách để có được các dịch vụ cho những người cần chúng, những nỗ lực này được thực hiện dễ dàng hơn bằng việc giảm giá thuốc viêm gan C. Giá thuốc hiện đang giảm xuống, đặc biệt ở những nước có tiếp cận với thuốc mang tính thương mại. Trong năm 2015, một phân tích sơ bộ ước tính rằng 300.000 người sống ở các nước có thu nhập thấp và thu nhập trung bình đã được điều trị viêm gan C dựa trên các thuốc kháng virus mới có tác động trực tiếp. Tại Ai Cập-quốc gia có thu nhập trung bình thấp là một trong những nước có tỉ lệ hiện mắc viêm gan C cao nhất thế giới-200.000 người được điều trị trong vòng 12 tháng qua và giá của thuốc điều trị viêm gan C cho mỗi người giảm từ 900 USD (2014) xuống còn chưa đầy 200 USD (2016). Các nước khác đã tăng cường nỗ lực chống lại bệnh viêm gan C. Brazil và Pakistan đã mở rộng độ bao phủ về điều trị một cách nhanh chóng và Georgia đã công bố một kế hoạch để loạị trừ căn bệnh này.

Phòng ngừa viêm gan (Preventing hepatitis)

Nhiễm viêm gan B và C được truyền qua máu bị ô nhiễm cũng như qua bơm kim tiêm bị ô nhiễm tại các cơ sở chăm sóc y tế bị và ở những người tiêm chích ma túy, các loại virus này cũng có thể lây truyền qua quan hệ tình dục không an toàn và từ một người mẹ bị nhiễm sang đứa trẻ mới sinh. Tính đến 2014, 184 quốc gia tiêm chủng cho trẻ sơ sinh chống viêm gan B như là một phần của lịch trình tiêm chủng của họ và 82% trẻ em ở các nước này nhận được vắc-xin viêm gan B. Đây là một sự gia tăng lớn so với 31 quốc gia vào 1992, năm mà WHA đã thông qua một nghị quyết khuyến nghị tiêm chủng toàn cầu nhằm chống lại bệnh viêm gan B. Ngoài ra, thực hiện chiến lược an toàn truyền máu, bao gồm sàng lọc để đảm bảo chất lượng cho tất cả các thành phần của máu và máu được hiến tặng được sử dụng để truyền máu, có thể giúp ngăn ngừa lây truyền viêm gan B và C. Thực hành tiêm chích an toàn, loại bỏ tiêm chích không cần thiết và không an toàn có thể là các chiến lược hiệu quả để bảo vệ chống lại sự lây nhiễm. Các dịch vụ giảm hại cho những người tiêm chích ma túy là rất quan trọng để làm giảm bệnh viêm gan trong quần thể này,thực hành tình dục an toàn bao gồm cả việc giảm thiểu số lượng các đối tác bạn tình và sử dụng các biện pháp bảo vệ (bao cao su) cũng bảo vệ chống lại sự lan truyền.

Ghi chú của ban biên tập (Notes for editors)

Nhân WHD 2016, WHO, Liên minh phòng chống viêm gan thế giới (World Hepatitis Alliance) và chính phủ Brazil thông báo việc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh về viêm gan thế giới lần thứ hai (Second World Hepatitis Summit) sẽ diễn ra tại Sao Paulo, Brazil từ ngày 29-31/3/2017.

Các nội dung khác »

---