Xử lý môi trường: Một chiến lược sốt rét dành cho Nigeria
Ngày 19/7/2016. Malaria News-Xử lý môi trường: Một chiến lược sốt rét dành cho Nigeria ( Theo báo cáo sốt rét thế giới năm 2015 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Nigeria chiếm > 20% trong số 438.000 tử vong sốt rét toàn cầu năm ngoái. Trong khi chính phủ Nigeria thể hiện một cam kết mới để giảm tỷ lệ mắc bệnh sốt rét thì kế hoạch hiện nay-sáng kiến cứu một triệu mạng sống (Saving one Million Lives initiative_SOML) của quốc gia này là không đủ, Nigeria cần tập trung vào xử lý môi trường ngoài màn ngủ để cứu sống hàng chục nghìn người mỗi năm.
Là một căn bệnh liên quan đến nước, sốt rét đang lan rộng ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới gần đường xích đạo, lượng mưa và nhiệt độ cao của Nigeriatạo ra các khu vực sinh sản cho muỗi,sau đó ký sinh trùng Plasmodium falciparum phát triển trong muỗi và được truyền sang người. Ngoài khí hậu thích hợp cho bệnh sốt rét, tiêu chuẩn về vệ sinh và sự tiếp cận nghèo nàn với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng làm tăng nguy cơ bệnh tật. Theo WHO, khoảng 2,4 tỷ người trên toàn cầu đang sống trong điều kiện rất mất vệ sinh nhưng sốt rét không chỉ là vệ sinh môi trường: nghiên cứu cho thấy ở châu Phi cả sự phổ biến và phát triển của bệnh sốt rét cao hơn trong những ngôi nhà làm bằng ván gỗ so với các ngôi nhà làm bằng xi măng. Ngoài ra, ngôi nhà được bao bọc xung quanh bởi những bụi cây, những đống rác, đầm lầy, nước đọng là cũng có nhiều khả năng chứa những con muỗi bị nhiễm bệnh. Tại nhiều nơi ở Nigeria, sống gần với nơi xả thải đã trở thành một lối sống, làm tăng nguy cơ mắc bệnh sốt rét. Tuy nhiên, sáng kiến cứu một triệu mạng sống (SOML) của Nigeria đang ưu tiên sử dụng màn chống muỗi tẩm hóa chất diệt và các loại thuốc sốt rét, cả hai phương pháp được chứng minh là làm giảm tỷ lệ lây nhiễm và chi phí-hiệu quả nhưng chiến lược này tự nó có tác động hạn chế. Qua thời gian, ký sinh trùng sốt rét có thể phát triển khả năng kháng thuốc diệt côn trùng, thuốc sốt rét và màn tẩm hóa chất diệt. Để loại trừ bệnh sốt rét ở trong nước, chính phủ Nigeria cần có các biện pháp xử lý môi trường và các biện pháp kiểm soát vệ sinh trong sáng kiến SOML, nếu các nơi sinh đẻ của muỗi không được loại bỏ thì các điều kiện này sẽ tạo thuận lợi cho bệnh sốt rét kháng thuốc, điều đó sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc sốt rét và màn ngủ. Những gì mà Nigeria đang làm ngay bây giờ để làm giảm sốt rét rõ ràng là không đủ, từ năm 2000 đến 2015, Nigeria là một trong những nước có sự giảm thấp nhất tỷ lệ mắc và tử vong do sốt rét. Ngược lại, Eritrea, một quốc gia có GDP bình quân đầu người bằng 1/6 của Nigeria đã thành công trong việc làm giảm hơn 80% tỷ lệ tử vong sốt rét trong những năm gần đây do sử dụng phun tồn lưu hóa chất trong nhà (IRS), phân phối màn ngủ, mở rộng các dịch vụ chẩn đoán và điều trị cũng như xử lý các nơi muỗinhiễm sốt rét sinh sản vì Eritrea đã ưu tiên xử lý môi trường cùng với các sáng kiến khác mà quốc gia này có thể làm giảm đáng kể tử vong do sốt rét trên phạm vi cả nước, Chính phủ Nigeria nên làm theo và tăng đầu tư vào SOML với mục tiêu cụ thể là cải thiện vệ sinh môi trường. Những phát hiện của Amoran và các đồng nghiệp của ông ở Nigeria trên tạp chí Nigeria Journal of Medicine cho thấy rằng thường xuyên làm sạch môi trường xung quanh ngôi nhà có liên quan với giảm mức độ tỷ lệ nhiễm bệnh sốt rét ở các vùng nông thôn ở Nigeria. Đất nước này không thể phòng chống và loại trừ sốt rét một cách bền vững bởi ngân quỹ chỉ dành cho một vài sáng kiến. Các nguồn bệnh cũng phải được loại bỏ. Thông qua sáng kiến SOML, chính phủ Nigeria nên nâng cao nhận thức về mối liên hệ giữa bệnh sốt rét và các phương pháp xử lý không đúng cách của các cá nhân và cộng đồng, không phát quang cây cối, và không khơi thông các ổ nước đọng. Chính phủ có khả năng làm như chiến dịch rửa tay và khử trùng tay để kiểm soát Ebola đã được chứng minh gần đây, một chiến dịch nâng cao nhận thức phải đi đôi với cải tiến các phương pháp vệ sinh môi trường. Ngoài ra, các quy định hiện có thường xuyên bị vi phạm và không quan sát được vì vậy giám sát thích hợp và sự trừng phạt nghiêm khắc là cần thiết, nếu Nigeria muốn giảm dược số ca mắc và tử vong sốt rét thì việc xử lý môi trường không thể không tính đến.
|