Các nhà khoa học khai thác điểm yếu chết người của bệnh sốt rét
Ngày: 25/7/2016. Australian National University-Các nhà khoa học khai thác điểm yếu chết người của bệnh sốt rét (Scientists exploit malaria's Achilles' heel). Các nhà nghiên cứu sốt rét tại Đại học Quốc gia Australia (ANU) đã khám phá ra một trong những vũ khí lợi hại nhất của ký sinh trùng sốt rét dùng để chống lại các liệu pháp điều trị bằng thuốc cũng chính là điểm yếu chết người của chúng có thể sẽ được khai thác để chữa khỏi căn bệnh chết chóc này.
Các phát hiện có thể kéo dài việc sử dụng một vài loại thuốc chống sốt rét bao gồm loại thuốc được xem là thần dược trước đây-chloroquine để điều trị căn bệnh do muỗi truyền hàng năm đã cướp đi sinh mạng của 600.000 người trên toàn thế giới. Hai trưởng nhóm nghiên cứu, TS. Rowena Martin và nghiên cứu sinh Sashika Richards từ Khoa Nghiên cứu Sinh học, ANU cho biết rằng những thay đổi trong protein giúp ký sinh trùng lẩn trốn một vài loại thuốc chống sốt rét bao gồm cả chloroquine khiến cho chúng trở nên siêu nhạy đối với các liệu pháp khác.
Tương tác chloroquine-một loại thuốc chống sốt rét từng được sử dụng rộng rãi trong cuộc chiến chống sốt rét toàn cầu
“Sốt rét là một trong những căn bệnh giết nhiều người nhất trên thế giới, đặc biệt đối với trẻ em và phụ nữ có thai tại châu Phi và Thái Bình Dương, nghiên cứu của chúng tôi có thể giúp cứu được vô số mạng sống ở một số nước nghèo nhất thế giới”, TS. Martin cho biết sự tương tác của loại protein được biến đổi với những loại thuốc nhất định mạnh tới mức protein này không thể làm tốt vai trò bình thường của mình-điều cốt lõi đối với sự sinh tồn của ký sinh trùng, bà nói: “Chúng tôi cũng đã phát hiện những thay đổi cho phép protein này đẩy chloroquine xa khỏi mục tiêu chống lại ký sinh trùng sốt rét của nó và điều đó đồng thời đã khiến protein này tạo kẽ hở cho các thuốc khác thực hiện nhiệm vụ của chúng. Hiện tượng khác mà chúng tôi phát hiện ra là khi protein này tự thích nghi để né tránh một trong những thuốc này, nó không thể đối phó với chloroquine và do đó ký sinh trùng lại tái nhạy với chloroquine. Về bản chất, ký sinh trùng không thể đối phó với hai vấn đề cùng một lúc vì vậy nếu chloroquine hoặc một loại thuốc cùng họ được liên kết với một loại thuốc siêu hiệu lực đối với protein được biến đổi, dù ký sinh trùng có cố gắng làm gì đi nữa thì cũng là thất bại hoàn toàn đối với sốt rét”. TS. Martin cho rằng hiện tượng siêu nhạy cũng xảy ra ở những mầm bệnh kháng thuốc khác như vi khuẩn và ở các tế bào ung thư, các phát hiện này sẽ cải thiện tỷ lệ chữa bệnh cho những người nhiễm sốt rét, và có thể giúp ngăn ngừa sự bùng phát và lan rộng của sốt rét kháng thuốc. Richards nói: “Các quan chức y tế có thể sử dụng nghiên cứu của chúng tối để kéo dài thời gian hiệu lực của các thuốc chống sốt rét” và cô cho biết việc kéo dài việc sử dụng các loại thuốc có sẵn là điều có tính quyết định, nó sẽ giúp các nhà khoa học có thêm thời gian tìm ra loại thuốc chống sốt rét thế hệ tiếp theo. Loại thuốc tuyến đầu chống sốt rét, artemisinin, hiện đang thất bại tại châu Á và chúng ta không có thuốc khác thay thế. Phải mất ít nhất 5 năm nữa trước khi loại thuốc mới tiếp theo được đưa ra thị trường, những loại thuốc dễ kiếm trong tầm với hiện đã không còn và giờ đây rất mất thời gian và tiền của cho việc phát triển các liệu pháp điều trị sốt rét mới”.
|