|
Một loại thuốc là "niềm hy vọng mới” cho ba căn bệnh ký sinh trùng gây chết người
Ngày 9/8/2016. BBC News-Một loại thuốc là "niềm hy vọng mới'cho ba căn bệnh ký sinhtrùng gây chết người (One drug is 'new hope' for three killer infections). Các nghiên cứu trên động vật cho thấy một loại thuốc có thể chữa trị 3căn bệnh ký sinhtrùng bị lãng quên và gây chết người là Chagas, leishmaniasis và bệnh ngủ (sleeping sickness) được mô tả như một "niềm hy vọng mới" nhằm đối phó với các bệnh ký sinh trùng gây ảnh hưởng đến hàng triệu người dân ở những vùng nghèo nhất trên thế giới.
Phát hiện này được báo cáo trên Tạp chí Nature thực hiện bằng cách kiểm tra ba triệu hợp chất, loại thuốc mới đang bước vào các giai đoạn kiểm tra độ an toàn trước khi thử nghiệm trên người. Cả 3 bệnh này đều do các ký sinh trùng tương tự khiến các nhà khoa học tin rằng một liệu pháp có thể hữu ích với cả 3 bệnh.
Ký sinh trùng Trypanosoma brucei gây ra bệnh ngủ
Bệnh ngủ do ký sinh trùng Trypanosoma brucei, được lan truyền qua vết đốt của ruồi tsetse có tên gọi chính thức là trypanosomiasis châu Phi được tìm thấy ở vùng cận Saharan châu Phi nhưng lấy tên phổ biến hơn của nó từ hôn mê mà kết quả là do ký sinh trùng thâm nhập vào não.
Bọ hôn làm lây lan bệnh Chagas
Bệnh Chagas hay trypanosomiasis châu Mỹ là do ký sinh trùng Trypansosoma cruzi có thể làm cho tim và hệ thống tiêu hóa phình đại gây chết người, bọ"hôn" (kissing) hay bọ "sát thủ" (assassin) làm lây lan ký sinh trùng. Chagas chủ yếu ảnh hưởng đến người dân ở Mỹ Latinh nhưng bây giờ đã lan sang các lục địa khác. Leishmaniasis là do bị nhiễm ký sinh trùng Leishmania và được lan truyền qua vết đốt của ruồi cát gây ra một loạt các triệu chứng phụ thuộc vào phần của cơ thể bị nhiễm bệnh, từ thiếu máu và sốt đến sự phát hủy các niêm mạc mũi, miệng và cổ họng. Bệnh được tìm thấy ở châu Mỹ, châu Phi và châu Á. Nhóm nghiên cứu cho biết cả 3 ký sinh trùng này kết hợp lại đã lây nhiễm cho khoảng 20 triệu người và giết chết 50.000 người mỗi năm. Trong khi có một số loại thuốc điều trị các bệnh nhiễm trùng này thường đắt tiền, độc hại và cần phải dùng qua đường tiêm truyền tĩnh mạch nhỏ giọt không phù hợp với thực tế ở các vùng nghèo. Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm 3 triệu hợp chất và được thực hiện bởi công ty dược phẩm Novartis để tìm ra những loại hợp chất có thể giết chết nhiều ký sinh trùng trong phòng thí nghiệm, một hợp chất sau đó đã được sử dụng như là cơ sở của hàng ngàn lần sửa đổi để làm cho bản gốc mạnh gấp hơn 20 lần. Các thử nghiệm sau đó cho thấy việc nâng cấp có tên mã là GNF6702-có thể điều trị các nhiễm trùng do Trypanosoma brucei, Trypansosoma cruzi và Leishmania ở chuột. TS. Elmarie Myburgh, một trong những nhà nghiên cứu có trụ sở tại Đại học York nói với BBC News: "Điều thực tế là nó nhắm tới mục tiêu tất cả 3 loại ký sinh trùng lần đầu được thực hiện vì vậy nó khá đặc biệt, với tôi rõ ràng đây là một việc hệ trọng, tôi đang cố thử nghiệm và mong muốn tạo ra một khác biệt trong lĩnh vực này để có được một thuốc điều trị bệnh và chúng tôi đang làm việc cật lực với hy vọng rằng thuốc này sẽ đến được với các bệnh nhân. Có rất ít động lực để dành nhiều tiền cho các căn bệnh này vì chúng ảnh hưởng đến một quần thể rất nghèo và chưa đủ thuyết phục". Cải tiến hơn nữa với các hợp chất đang diễn ra khi các nhà nghiên cứu đảm bảo nó là an toàn trước khi bắt đầu thử nghiệm trên người. Các trung tâm tái chế (Recycling centres)Thuốc tác dụng bằng cách tấn công vào proteasome của ký sinh trùng, các cấu trúc tái chế các protein chất thải trong ký sinh trùng nhưng điều quan trọng là hợp chất không ảnh hưởng đến các quá trình tương tự trong các tế bào ở động vật có vú. Richard Glynne, từ Viện Gen của Quỹ nghiên cứu Novartis nói với BBC rằng việc tấn công vào proteasome là "không phải do thiết kế mà nhiều hơn bởi khả năng tình cờ" (not by design, more by serendipity). Người ta nghĩ rằng proteasome quá giống nhau với tất cả các loài để phát triển một loại thuốc mà nó không gây ra độc hại cho bệnh nhân, tuy nhiên ông cho biết cuối cùng có thể cần phải có ba loại thuốc riêng biệt: "Có thểmột loại thuốc duy nhất dùng cho cả ba bệnh không phải là chiến lược tốt nhất, sinh học của các bệnh này khác nhau ví dụ trong bệnh ngủ ký sinh trùng nằm ở trong não vì vậy bạn cần một loại thuốc đi được vào não bộ do đó có thể đòi hỏi sự điều chỉnh thuốc". TS. Stephen Caddick, giám đốc sáng tạo tại tổ chức từ thiện nghiên cứu Wellcome Trust tài trợ cho nghiên cứu nói với BBC News: "Đây là những ký sinh trùng khá khó chịu, phổ biến và ảnh hưởng những người sống ở các vùng nghèo nhất thế giới nênchúng tôi cần phải tạo ra sự tiến bộ lớn hơn.Chúng tôi liên tục phải đối mặt với những thách thức có nhiều loại thuốc cho người nghèo và tạo ra các loại thuốc có giá cả phải chăng là ưu tiênhàng đầu,đây làmột phần quan trọng của nghiên cứu nhưng tôi rất phấn khởi vì vẫn còn một chặng đường dài để tới đích".
|
TRANG CHỦ
