 |
| Người phụ nữ Xinh Mun có cách phục trang rất giống phụ nữ Thái |
Người dân tộc Xinh Mun
Người dân tộc Xinh Mun còn gọi là người Puộc, người Pụa, đây là một dân tộc thiểu số sinh sống ở Việt Nam và Lào. Tiếng nói của người Xinh Mun là tiếng Puộc, thuộc ngữ chi Khơ Mú trong ngữ tộc Môn-Khmer. . Dân số và địa bàn cư trú Tại Việt Nam, dân tộc Xinh Mun được công nhận là một trong số 54 dân tộc Việt Nam. Dân số của dân tộc này có khoảng 18.018 người theo điều tra dân số năm 1999. Theo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, người dân tộc Xinh Mun ở Việt Nam có dân số 23.278 người, có mặt tại 22 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người Xinh Mun cư trú tập trung tại tỉnh Sơn La 21.288 người, chiếm tỷ lệ 91,5% tổng số người Xinh Mun tại Việt Nam, tỉnh Điện Biên 1.926 người, tỉnh Đồng Nai 10 người, tỉnh Nam Định 10 người, thành phố Hà Nội 10 người... Tại Lào, dân tộc Xinh Mun được gọi là người Puộc, với dân số khoảng 2.146 người theo Ethnologue vào năm 1985. Người dân tộc Xinh Mun cư trú chủ yếu ở vùng biên giới Việt-Lào thuộc hai tỉnh Sơn La và Lai Châu của Việt Nam và tỉnh Xiêng Khoảng, Huaphan của Lào. Về đặc điểm kinh tế và tổ chức cộng đồng Người dân tộc Xinh Mun sống chủ yếu bằng nghề làm nương rẫy, trồng lúa nếp và ngô là chính. Có loại nương chọc lỗ tra hạt giống, có nương dùng cuốc và có nương dùng cày để canh tác. Một số nơi có ruộng nước. Trước kia người Xinh Mun nuôi trâu, dê, lợn... thả rong, hiện nay nhiều bản làng đã làm chuồng xa nhà cho súc vật. Hái lượm và săn bắn đã góp phần quan trọng cho đời sống của họ. Nghề đan lát khá phát triển, đồ đan đẹp và bền, họ thường đổi đồ đan cho người Thái, người Lào để lấy một phần đồ mặc và đồ sắt. Người Xinh Mun có tập quán ăn trầu, nhuộm răng đen, uống rượu cần, thích gia vị cay.  | Dù vui hay buồn, người Xinh Mun
cũng đánh cồng |
Tổ chức cộng đồng của người dân tộc Xinh Mun trước kia sống du canh, du cư; hiện nay họ đã sống ổn định và lập những bản làng đông đúc. Người dân tộc Xinh Mun đa số mang họ Lò, họ Vi. Mỗi họ đều có kiêng cữ riêng. Các con theo họ cha. Trong nhà, khi người bố chết, thì con trai cả giữ vai trò quan trọng. Về hôn nhân gia đình và tục lệ ma chay Trong hôn nhân, nhà trai phải đưa tiền cho nhà gái tổ chức lễ. Sau lễ dạm, lễ hỏi mới đến lễ đi rể, thường sau vài ba năm lúc cô dâu chú rể đã có vài ba con, nhà trai mới tổ chức đón dâu về. Kể từ lễ đi ở rể, đôi vợ chồng phải đổi tên riêng của mình, lấy chung một tên khác do cậu, bố mẹ vợ hay thầy cúng đặt cho. Người phụ nữ Xinh Mun thường sinh đẻ tại nhà. Khi con gần đầy tháng, cha mẹ nhờ thầy cúng đặt tên. Trong tục lệ ma chay,khi có người trong nhà chết, người nhà bắn súng báo tin cho dân làng biết. Người dân tộc Xinh Mun không có tục cải táng, tảo mộ... Về nhà cửa và trang phục Người Xinh Mun ở nhà sàn, mái hình mai rùa, có hai thang lên xuống ở hai đầu hồi. Trang phục của người dân tộc Xinh Mun không có cá tính dân tộc đặc thù mà chịu ảnh hưởng trang phục của người dân tộc Thái Đen, giống với người dân tộc Kháng.
|
TRANG CHỦ
