Ngày 13/2/2015. LONDON(Thomson Reuters Foundation) - Theo các chuyên gia y tế một mục tiêu đầy tham vọng- loại trừ bệnh sốt rét ra khỏi khu vực châu Á-Thái Bình Dương vào năm 2030 đang phải đối mặt với trở ngại ghê gớm nhưng có thể đạt được nếu có đủ ý chí chính trị và kinh phí có sẵn để chống lại căn bệnh do muỗi gây ra,.
 |
| Mạng lưới loại trừ sốt rét Châu Á Thái Bình Dương (APMEN) |
Các chuyên gia về bệnh sốt rét đang nhóm họp tại thủ đô Bangkok của Thái Lan trong tuần này để tìm ra một kế hoạch nhằm đạt được mục tiêu đã thống nhất vào cuối năm ngoái bởi các nhà lãnh đạo của 18 quốc gia trong khu vực, nơicó khoảng hai tỷ người có nguy cơ bị nhiễm bệnh.Có mối quan ngại mà kế hoạch có thể làm sáng tỏ vì sự đề khángvới artemisinin, một thành phần mạnh mẽ trong các loại thuốc sốt rét, đang hiện ra trong khu vực tiểu vùng sống Me kông và có thể lan rộng về phía tây, thậm chí đạt tới châu Phi với chi phí hàng triệu sinh mạng."Chuyển hướng tới một mục tiêu loại trừ là chiến lược tốt nhất, đặc biệt là nếu bạn có khả năng chống lại sự đề kháng với thuốc", Maxine Whittaker, một điều phối viên củaMạng lưới loại trừ sốt rét Châu Á Thái Bình Dương (Asia Pacific Malaria Elimination Network_APMEN), một nhóm 16 quốc gia được thành lập để gia tăng cuộc chiến chống lại bệnh nói với Thomson Reuters Foundation: "Thậm chí nếu sốt rét là căn bệnh dường như không phải là một vấn đề lớn ở nước bạn, bạn có để hoàn tất công việc và nếu bạn đã loại trừ nó khỏi đất nước của bạn, nó có thể dễ dàng lây lan qua biên giới".APMEN quan hệ đối tác với Liên minh sốt rét của các nhà lãnh đạo châu Á Thái Bình Dương (Asia Pacific Leaders Malaria Alliance_APLMA), một nhóm của những người đứng đầu chính phủ dưới sự chủ trì của Thủ tướng Australia và Việt Nam nhằm tăng cường hợp tác khu vực.
Một cách tiếp cận mới (a new approach)
Chuyển từ kiềm chế sốt rét sang một chiến lược loại trừ là một sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận với căn bệnh này,Patricia Moser, chuyên gia y tế đầu tại Ngân hàng Phát triển Châu Á(ADB) cho biết: "Chúng tôi ủng hộ việc đẩy mạnh tiến tới loại trừ bỏ vì điều trở nên rõ ràng rằng ngăn chặn kháng artemisinin là một chiến lược mạo hiểm do đó khu vực phải thúc đẩy việc loại trừ trong khi các loại thuốc chìa khoá (liệu pháp kết hợp artemisinin) vẫn có hiệu lực",bà nói với Thomson Reuters Foundation trong một phỏng vấn qua email.Là một phần của một sáng kiến 3 năm, Quỹ toàn cầu phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét đã phân bổ 100 triệu đô lacho Myanmar, Campuchia, Lào, Thái Lan và Việt Nam thông qua Sáng kiến Artemisinin Khu vực (Regional Artemisinin Initiative_RAI). Phần ngân sách lớn nhất là 40 triệu đô la đã được phân bổ cho Myanmar, quốc gia có gánh nặng bệnh sốt rét cao nhất trong số năm quốc gia.
 |
| Bản đồ sốt rét kháng thuốc khu vự Đông Nam Á |
Dự án RAI đang thí điểm một cách tiếp cận mới trong khu vực bằng cách cho thuốc sốt rét đến tất cả những người sống ở các điểm nóng về sốt rét dọc theo biên giới Myanmar-Thái Lan, kể cả những người không bị bệnh."Kháng Artemisinin là một quả bom hẹn giờ trong khu vực Đông Nam Á", Izaskun Gaviria, một nhà quản lý danh mục đầu tư cao cấp của Quỹ toàn cầu nói với Thomson Reuters Foundation: "Do tính cấp bách của vấn đề này, chúng tôi không có nhiều năm để quyết định những gì cần phải được thực hiện, vì vậy thông qua loại trừ sốt rét đíchdọc biên giới, chúng tôi hy vọng sẽ taọ ra một bước tiến lớn trong cuộc chiến chống lại kháng thuốc". Dự án RAI cũng đang cố gắng cải thiện việc lập bản đồ và báo cáo thời gian thực của các ca sốt rét, đặc biệt trong những người di cư, bà nói.
 |
| Truyền thông giáo dục phòng chống sốt rét tại thành phố Huế |
Sự tự mãn sẽ giết chết thành tựu (Coplacency kills)
Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương đặt mục tiêu đạt được một mục tiêu của Đại Hội đồng Y tế Thế giới về việc giảm 75% sốca mắc và số ca tử vong giữa năm 2000 và 2015 và Bangladesh, Sri Lanka và Thái Lan lànhững quốc gia đã đạt được mục tiêu này.Tuy nhiên, sự tự mãn và bất kỳ sự suy giảm nguồn ngân sách có thể dẫn đến một sự hồi sinh của căn bệnh chết người này, các chuyên gia cảnh báo.
Tài trợ cho khu vực Đông Nam Á của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nơi có đến 1,2 tỷ người được ước tính là có nguy cơ mắc bệnh sốt rét đã tăng từ 104 triệu đô la trong năm 2005 đến 236 triệu đô la trong năm 2010 nhưng đãgiảm xuống còn 203 triệu đô la trong năm 2013.Các chuyên gia cũng lo ngại rằng bệnh sốt rét có thể trượt xuống trong danh sách ưu tiên của các nhà lãnh đạo thế giới hướng tới việc ký kết một khuôn khổ toàn cầu mới cho chính sách phát triển trong tương lai vào cuối năm nay, và cho rằng các trường hợp khẩn cấp y tế khácnhư Ebola ở Tây Phi, gây nhiều sự chú ý với họ.Ví dụ Sri Lankađã có một sự hồi sinh của bệnh sốt rét trong những năm 1960s và có nhiều vụ dịch lớn trong những năm cuối thập niên 1980s và đầu thập niên 1990s. Nhờ nguồn vốn bền vững, không có trường hợp mới đã được phát hiện trong hai năm qua, mặc dù đất nước đang hồi phục từ 30 năm nội chiến.
"Thật là khó khăn hơn để đi đến những dặm cuối cùng nhưng nếu bạn có thể tiếp tục nó cho đến cuối cùng, với đủ kinh phí và huy động các nguồn lực trong nước thì sau đó chúng ta có một cơ hội thực sự của chiến thắng trận chiến này cho thế hệ chúng ta và giữ nó theo cách đó", Stephen O 'Brien, một nghị sĩ Anh và người ủng hộ toàn cầu cho Đối tác đẩy lùi sốt rét (Roll Back Malaria_RMB) nói với Thomson Reuters Foundation. O'Brien cho biết khu vực tư nhân cũng đã có một vai trò quan trọng. Các công ty dầu mỏ và khí đốt đã và đang hỗ trợ các sáng kiến chống sốt rét khi các nhân viên của họ và cộng đồng nơi họ làm việc đặc biệt bị đe dọa bởi căn bệnh này.