Nhân dịp kỷ niệm Ngày Thương binh-Liệt sĩ 27/7/2008, Ban Biên tập website xin phổ biến một số bài thơ viết về Liệt sĩ-Anh hùng Lao động-Cố Giáo sư Bác sĩ Đặng Văn Ngữ của tác giả Vũ Công Hòe và Vũ Quần Phương sau khi Cố Giáo sư đã hy sinh vào ngày 01/04/1067 tại chiến khu Hòa Mỹ, xã Phong Mỹ, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đọc lại các bài thơ này có ý nghĩa như là một bó hoa tươi, một nén hương thơm dâng lên để tưởng niệm một con người đã có công với nước, hy sinh vì sự nghiệp khoa học và y học.
Viếng Anh Ngữ
Sáu mươi năm cuộc đời trôi nổi,
Bao phen nhỏ lệ khóc anh hùng,
Chống Mỹ cứu nước dân Hà Nội,
Nghiến răng giận, đất chuyển trời rung.
Được tin anh trên đường ngàn dặm,
Vì nhiệm vụ, anh dũng hy sinh,
Để lại cho đời tiếc thương vô hạn,
Cho đời còn sống bao nghĩa tình.
Hai phen kháng chiến đầu chẳng bạc,
Hận thù giặc nước chết chưa tan,
Cố hương cảnh cũ Trị Thiên,
Con đường khoa học ngang nhiên bước dồn.
Người đã khuất, tinh thần chẳng khuất,
Bệnh côn trùng giống vật tai ương,
Việt Nam hùng vĩ chiến trường,
Con đường khoa học bước đường vinh quang.
Gs. Vũ Công Hòe (1967)
Thương tiếc Liệt sĩ Đặng Văn Ngữ
Hà Nội chiều nay xanh
Gió mùa hạ từ bờ sông thổi qua trường vào phố
Cổng trường chiều nay rộng mở:
Những vòng hoa ... lặng lẽ những vòng hoa
Hà Nội vào hè râm ran tiếng ve,
Tôi nghe tiếng ve ran, sững sờ nghĩ anh không còn nữa
Không còn bóng anh đi mỗi sớm mai trên phố,
Không còn anh trên bục giảng đường
Bằng lời lẽ giản đơn nói những điều phức tạp
Về ki-nô-xê-rom (*) và pờ-lát xmô-đi-om (**)
Anh mơ ước ngày mai ta không còn sốt rét
Anh tự để anôphen (***) đốt trên thịt da mình
Anh bổ dọc những tế bào tìm ra điều bí ẩn
Cái bắt đầu của những nguyên nhân ...
Anh hiểu giọt máu dân, anh gắn lòng với Đảng
Anh trở về khi ấy nước đang đau,
Anh đi khắp các ngả đường kháng chiến
Ba-lô khoác trên vai, mùa trở gió trên đầu,
Anh đã khóc trước vết thương mang tụ cầu lan rộng
Và anh thành công dung dịch nấm pênixilin (****)
Anh thu hẹp nỗi đau góp phần chiến thắng
Ôi cái phút lòng anh khi thấy Bác Hồ cười !
Hôm nay anh lại đi những ngả đường lửa khói
Vẫn ba-lô khoác vai, chỉ mái đầu đã chen nhiều sợi bạc
Suy nghĩ gần đến đích hơn xưa.
Anh lại thức nhiều đêm nơi bến phà pháo sáng,
Nhiều đêm anh thức với tương lai ...
Tương lai vẫn còn kia-nơi cổng trường rộng mở
Nơi sinh viên các khóa của anh qua,
Nơi chiều nay mọi người đang lặng lẽ
Nghĩ về anh. Và xếp những vòng hoa.
Những vòng hoa trắng trong như lòng anh với nước,
Những vòng hoa thắm hồng như lý tưởng đời anh,
Tôi cúi xuống mỗi vòng hoa
bỗng thấy ướt nơi đầu con mắt
Hà Nội chiều nay mây rất xanh !
Vũ Quần Phương (5-1967)
Chú thích: *Ki-nô-xê-rom (Quinoserum), **Pờ-lát xmô-đi-om (Plasmodium), ***Anôphen (Anopheles),****Pênixilin (Penicilline)