|
Tiến sỹ Norbert Hirschhorn |
Người đàn ông giúp cứu sống 50 triệu người
Tiến sĩ Hirschhorn đã tham gia vào việc nghiên cứu liệu pháp bù nước bằng đường uống vào năm 1964, ông phục vụ trong quân đội thuộc bộ phận y tế công cộng của Mỹ và đã được gửi đến Bangladesh, sau đó được gọi là Đông Pakistan-nơi có một vụ dịch tả bùng phát nghiêm trọng. Một dung dịch gồm đường, muối và nước, nhiều thứ trong số đó có thể tìm thấy trong tủ nhà bếp được lấy để cứu mạng sống của một đứa trẻ và nó đã cứu sống khoảng 50 triệu người nhưng việc tìm kiếm sự cân bằng là rất quan trọng-Tiến sĩ Norbert Hirschhorn đóng một vai trò chính. Sau hai ngày bị tiêu chảy cậu bé Ai Cập 3 tháng tuổi đã quá yếu, ngay cả phải giữ đầu dựng lên để bú vú của mẹ mình. Các bác sĩ lo sợ điều tồi tệ nhất khi đứa bé được đưa đến một trung tâm bù dịch ở Alexandria: tiêu chảy nặng là một kẻ giết người chính tại các nước đang phát triển, tuy nhiên chưa đầy 4 tiếng đồng hồ sau đó đứa bé đã đủ khỏe để tiếp tục bú sữa mẹ-tất cả là nhờ vào một dung dịch có giá rẻ gồm đường và muối. Tiến sĩ Hirschhorn cho biết sự biến đổi do liệu pháp bù nước bằng đường uống mang lại là không thể tin được: "Bạn đi vào một căn phòng với những đứa trẻ hoặc người lớn gần chết, họ đã bị trũng mắt, đang thở rất nhanh, da và móng tay màu xanh và ở trẻ em tại chỗ thóp trên đỉnh đầu (soft spot on the top of head) bị trũng xuống". Nhìn thấy một người nào đó hồi phục từ căn bệnh đe dọa tính mạng là "giống như nhìn thấy Lazarus trở về từ cõi chết-một phép lạ" (like seeing Lazarus come back from the dead-a miracle), ông nói.
| 1983: một cậu bé 3 tháng tuổi người Ai Cập đến một trung tâm bù nước do bị bệnh tiêu chảy trong 2 ngày vừa qua do bị mất nước với đôi mắt trũng và quá yếu ngay cả giữ đầu đứng lên |
Tìm kiếm sự 'cân bằng' (Quest for 'balance') Bệnh tả gây tiêu chảy nặng và bệnh nhân nhanh chóng mất đi quá nhiều nước, đặc biệt là muối và khi bị mất nước nặng có thể bị shock-có thể chết chỉ trong vài giờ, tại khu vực Đông Pakistan có đến 40% dân làng không được điều trị bệnh tả đã chết. “Chúng tôi phải ngủ ngay bên cạnh bệnh nhân, chúng tôi phải có vật liệu điều trị khẩn cấp bằng đường tĩnh mạch sẵn sàng để thực hiện". Dr Norbert Hirschhorn
| Hơn 100 chai dịch chỉ chiếm một lượng nhỏ dung dịch truyền tĩnh mạch cho người đàn ông này từ Dhaka sau hơn một tuần điều trị bệnh tả với lượng dịch bù đến một lít nước một giờ |
Tại thời điểm đó điều trị bù nước đã được cho bằng đường tĩnh mạch trong bệnh viện, nó đắt tiền và thường không có sẵn cho những người cần nó nhất vì vậy mục đích là tìm một cách điều trị bằng đường uống mà có thể có nhiềungười hơn nữa cần được giúp đỡ. Trước đó đã có những nỗ lực để tìm kiếm sự cân bằng của đường, muối và nước để cung cấp một sự điều trị bằng đường uống. Thực ra, một trong những người mà Tiến sĩ Hirschhorn cùng làm việc ở Đông Pakistan-Thuyền trưởng Robert Phillips đã thực hiện các thử nghiệm không thành công của mình vài năm trước đó, trong đó một số bệnh nhân đã tử vong. Điều đó có nghĩa là ông đã rất thận trọng trong việc cho phép Tiến sĩ Hirschhorn tiếp tục thực hiện nghiên cứu của mình. "Ông ấy đã thử thực hiện dụng dịch khi ông là lính hải quân ở Đài Loan và Philippines nhưng ông ta đã sai về sinh lý học-dung dịch quá đậm đặc và nó làm cho mọi việc tồi tệ hơn", Tiến sĩ Hirschhorn nói. Ông cho rằng Tiến sĩ Phillips là một "người đàn ông quân sự vốn là chủ một con tàu chật hẹp" (military man who ran a tight ship) và cho biết thêm: "ông thực sự đã tin tưởng bạn để cho bạn làm điều gì đó lạ lùng như thử nghiệm này vào thời điểm đó". Sự thận trọng (Precautions) "Phillips đã rất miễn cưỡng để cho bất cứ ai thử lại lần nữa cho đến khi tôi đã có thể chứng tỏ cho anh ta những gì đã sai với bệnh nhân và để cho anh ta biết rằng nếu chúng ta sử dụng một dung dịch tương đương với nồng độ trong máu của những yếu tố này, chúng ta sẽ có điều tốt đẹp. Anh ấy sẽ khóa các tài liệu trong văn phòng, tôi đã lấy được lòng tin của anh ta và tất cả sự thận trọng phải được thực hiện. Chúng tôi phải ngủ ngay bên cạnh bệnh nhân và phải có vật liệu điều trị khẩn cấp bằng đường tĩnh mạch sẵn sàng để thực hiện", Norbert Hirschhorn đã khám phá ra dung dịch bù điện giải bằng đường uống, nghiên cứu của Hirschhorn được xây dựng trên những gì Tiến sĩ Phillips đã nghiên cứu và công việc của một đồng nghiệp khác là David Sachar. Sachar chỉ ra rằng cơ thể vẫn có thể vận chuyển natri khi đường đã được thêm vào một cái gì đó quan trọng trong cuộc chiến chống mất nước. Tỷ lệ là quan trọng-quá nhiều hoặc quá ít của bất kỳ thành phần nào và không chỉ là việc dung dịch không có hiệu quả mà nó cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, Tiến sĩ Hirschhorn cho biết: "Bằng chứng của nguyên lý này là chúng sẽ hấp thụ dịch và giảm lượng chất lỏng tiêu chảy ra ngoài, tỷ lệ là rất quan trọng để có được sự hấp thu tối ưu của nước bạn cần một lượng đường và muối giống nhau, hơn nữa tỷ lệ các chất điện giải cần phải gần đủ với thành phần dịch của cơ thể để nó có thể điều chỉnh và giữ sự cân bằng". Đó là một nghiên cứu nhỏ với chỉ 8 bệnh nhân, trong đó điều trị bù nước đã được đưa thẳng vào ruột bằng cách sử dụng ống sông dạ dày nhưng nó đã chứng minh rằng sự kết hợp đặc biệt có hiệu quả. Bệnh viện và nhà (Hospital and home) Tuy nhiên sự ra đời của phương pháp điều trị này là không đơn giản, thậm chí sau đó. Tiến sĩ Hirschhorn cho biết có điều gì đó không tin chỉ đơn giản có thể là rất hiệu quả và tốt hơn các liệu pháp truyền tĩnh mạch tại bệnh viện với liều lượng cẩn thận: "Đơn giản của nó là kẻ thù của chính nó nhưng phải mất một thời gian dài, một thời gian rất dài để thuyết phục bác sĩ nhi khoa rằng điều này là an toàn, để thuyết phục họ rằng bạn có thể thoát ra khỏi chỗ đó và vươn tới các bà mẹ, tiếp cận trực tiếp với cộng đồng". Tạp chí The Lancet đã mô tả điều trị bù nước bằng đường uống là "tiến bộ y học quan trọng nhất" (potentially the most important medical advance) của thế kỷ 20 và UNICEF nói thêm rằng không có sự đổi mới y tế khác của thế kỷ "có khả năng ngăn chặn nhiều cái chết trong khoảng thời gian ngắn như vậy và rất ít chi phí". Hiện nay thì hiệu quả của dung dịch này được biết rõ và được sử dụng trên toàn thế giới bởi các bác sĩ tại các cơ sở y tế cũng như ở nhà bởi cha mẹ của trẻ em. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo bệnh tiêu chảy là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi và chịu trách nhiệm cho cái chết của khoảng 760.000 trẻ em mỗi năm.
| Các bà mẹ ở Ai Cập cho con của họ với các dung dịch bù nước |
Và những gì bạn cảm thấy muốn biết rằng những nỗ lực của ông ấy đã dẫn đến hơn 50 triệu người được cứu sống? Ông kể về câu chuyện của một chuyến đi tới Ai Cập nhiều năm sau khi hoạt động nghiên cứu lâm sàng của mình. Đi du lịch trong một chiếc taxi ông đã trò chuyện với người lái xe, hóa ra con trai của người lái xe taxi đã được cứu sống bởi dung dịch bù nước bằng đường uống khi còn là một đứa trẻ và bây giờ anh ta là một người đàn ông trẻ tuổi đang theo đuổi nghiên cứu khoa học của mình tại Hợp chủng quốc Hoa Kỳ (USA). Hirschhorn cho biết "cuộc trao đổi đó" (that exchange) vẫn còn gây ra xúc động và "tạo ra nhiều tác động đến tôi như tất cả các số liệu thống kê" (made as much of an impact on me as all the statistics). Tiến sĩ Norbert Hirschhorn nói với Claudia Hammond ở bộ phận kiểm tra sức khỏe (health check) rằng bạn có thể nghe hoặc tải về phiên bản mới nhất của kiểm tra sức khỏe từ dịch vụ thế giới của bản đài BBC từ thứ tư ngày 6/8/2014 vào lúc18:32 giờ GMT.
|