Ngày 20/1/2015. BBC News - Thuốc trong đất: Các nhà khoa học kêu gọi giúp đỡ (Drugs in dirt: Scientists appeal for help). Các nhà khoa học Hoa Kỳ đang kêu gọi công chúng tham gia cùng họ trong cuộc tìm kiếm khai thác đất của Trái đất để tìm các hợp chất có thể được chuyển thành những loại thuốc mới quan trọng.

Được khích lệ bởi khám phá gần đây về một loại kháng sinh tiềm năng mới trong đất, nhóm nghiên cứu từ Đại học Rockefeller muốn kiểm tra đất từ mọi quốc gia trên thế giới. Họ cũng vừa bắt đầu phân tích các mẫu từ các bãi biển, rừng và sa mạc trên năm lục địa nhưng họ cần sự giúp đỡ trong việc thu thập mẫu, thứ có ở những nơi mà tất cả chúng ta đến.

Các mẫu đất đã vừa được thu thập từ một hồ gần vùng núi Seward ở Alaska

Khoa học quần chúng (Citizen science)

Trên trang web Drugs From Dirt của họ cho biết: “Thế giới là một nơi rộng lớn và chúng ta không thể đi tới được mọi ngóc ngách khác nhau của nó. Chúng tôi muốn một số trợ giúp trong việc lấy mẫu đất từ trên khắp thế giới, nếu điều này làm bạn cảm thấy thú vị-hãy đăng ký”. Họ muốn nghe từ tất cả mọi người ở tất cả các quốc gia và đặc biệt tha thiết muốn nhận được các mẫu từ những môi trường độc nhất, chưa được khám phá như là hang động, đảo và suối nước nóng. Theo họ những nơi như vậy có thể chứa chén thánh (holy grail)-hợp chất tạo ra bởi vi khuẩn trong đất mà hoàn toàn mới đối với khoa học. Nhà nghiên cứu TS. Sean Brady trả lời với BBC: “Chúng tôi không theo đuổi hàng trăm nghìn mẫu, điều chúng tôi thực sự muốn là một vài mẫu từ một số nơi thực sự độc đáo có thể chứa một số thứ thực sự thú vị, vì vậy chúng tôi không hẳn theo đuổi mẫu đất trong vườn nhà bạn, dù trong nó cũng có rất nhiều vi khuẩn”. Ông cho biết họ sẽ rất thích thú nếu thấy các trường học và các trường đại học cao đẳng muốn tham gia vào dự án. Từ 185 mẫu đất họ đã thử nghiệm cho đến thời điểm này đã có một số kết quả đầy hứa hẹn, các nhà nghiên cứu đã công bố trên tạp chí eLife.

Vật chất tối sinh tổng hợp (Biosynthetic dark matter)

TS. Brady và các đồng nghiệp đã phát hiện những hợp chất có thể sản xuất ra những dẫn xuất tốt hơn của những loại thuốc hiện tại, trong một mẫu từ suối nước nóng từ New Mexico họ đã phát hiện những hợp chất tương tự với những hợp chất chế tạo ra epoxamicin-một phân tử tự nhiên được sử dụng như là một điểm khởi đầu cho một số loại thuốc ung thư. Trong những mẫu từ Brazil, họ phát hiện những gen có thể gợi mở ra những phiên bản mới của một loại thuốc ung thư quan trọng khác có tên bleomycin và trong mẫu đất từ vùng tây nam Hoa Kỳ, họ hy vọng tìm được những hợp chất tương tự với loại thuốc rifamycin có thể hỗ trợ điều trị lao kháng thuốc.

Vi khuẩn trong đất Streptomyces Iividans là một nhà sản xuất tự nhiên của kháng sinh Streptomycin

Nhiều loại thuốc chúng ta sử dụng ngày nay có nguồn gốc từ đất-vắc-xin penicillin và vancomycin là hai ví dụ. Nhóm nghiên cứu cho rằng vi khuẩn không được nuôi cấy từ môi trường có thể cung cấp một mảng đầy bất ngờ các phân tử mới, nhiều trong số đó có thể trở thành những loại thuốc mới, theo họ có nhiều vi khuẩn trong một thìa đất hơn số người trên trái đất và chỉ một phần rất nhỏ được nuôi cấy. TS. Brady, Trưởng Labo thí nghiệm tiểu phân tử mã hóa di truyền (Laboratory of Genetically Encoded Small Molecules) nói: “Chúng tôi hy vọng rằng các nỗ lực nhằm tìm hiểu rõ sự đa dạng vi khuẩn và hóa học của tự nhiên sẽ đưa đến việc khám phá ra cả các loại thuốc hoàn toàn mới cả những phiên bản tốt hơn của các loại thuốc hiện tại”.

Các nhà khoa học đang bắt đầu xác định các điểm nóng trên toàn thế giới nơi có thể tìm thấy những vi khuẩn đất khác nhau. TS. Brady cho biết: “Sự đa dạng khó tin mà chúng tôi phát hiện được là một bước đi đầu tiên hướng tới giấc mơ của chúng tôi xây dựng một bản đồ thế giới về các chất hóa học do các vi khuẩn sản sinh ra-tương tự với bản đồ của Google Earth và những bản đồ khác của địa lý thế giới. Các nhà khoa học khác cũng đã lấy mẫu đáy biển để tìm những phân tử ứng viên thuốc chưa được khám phá.

GS. Marcel Jaspars từ Đại học Aberdeen đã phân tích trên 1.500 chủng vi khuẩn từ đáy đại dương, khoảng vài triệu năm tuổi và cho biết 15 chủng có vẻ đầy hứa hẹn: “Việc này bắt đầu trở nên khá thú vị, chúng tôi sẽ sớm tới Rãnh Atacama ngoài khơi bờ biển Chile để tìm kiếm ở đó. Đây là một môi trường độc đáo, nó có độ sâu khoảng 8.000m và thực sự giàu các vật chất hữu cơ.

Các nội dung khác »

---