 |
| Mặt nạ chống khí độc. (Ảnh: Shutterstock) |
Đề phòng thảm họa của chiến tranh khủng bố hóa học
Hiện nay tại đất nước Serya đã xảy ra một cuộc chiến tranh khủng bố bằng vũ khí hóa học. Kẻ khủng bố đã dùng chất độc hóa học để tiêu diệt sức chiến đấu và sinh lực của đối phương, trong đó có người dân cũng phải chịu lây hậu quả thảm hại này. Tổ chức Thầy thuốc không biên giới của Pháp (Médecin sans frontières) đã xác nhận và đang cố gắng tìm ra loại chất độc hóa học gây nên thảm họa tại đây để chữa trị phù hợp cho cộng đồng. Vậy thảm họa của chiến trang khủng bố sinh học có những đặc điểm như thế nào? Các chất độc hóa học thường được sử dụng Thực tế cho thấy, chất độc hóa học được dùng trong khủng bố và xung đột vũ trang hóa học có hai nhóm chính là nhóm các chất độc gây chết người và nhóm các chất độc chỉ ảnh hưởng tạm thời đến sức khỏe. Nhóm các chất độc gây chết người bao gồm những chất gây độc hệ thần kinh như sarin, tabun, soman, chất V; những chất gây độc toàn thân như acid hydrocyanic, cyanogen chlorid; những chất độc gây loét da và niêm mạc như như iperit, lewizit; những chất gây ngạt thở như photgen, diphotgen. Nhóm các chất độc chỉ ảnh hưởng tạm thời đến sức khỏe bao gồm những chất gây chảy nước mắt như C, S, CN; những chất gây nôn mửa như adamsite...; những chất gây rối loạn tinh thần như B, Z... Trong chiến tranh và trong khủng bố bằng cách dùng vũ khí hóa học, các loại chất độc nêu trên có thể được cho rơi, bắn vào các vết thương, vết bỏng... của thương tích để gây nên những ảnh hưởng độc hại đối với cơ thể con người. Vì vậy cần biết các đặc điểm diễn biến cần thiết để phòng ngừa và cách xử trí ban đầu một cách phù hợp nhằm giảm thiểu những tác hại, hậu quả xấu do chất độc hóa học gây nên. Vết thương, vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học Khi bị thương tích, vết thương và vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học sẽ có hai loại diễn biến khác với trường hợp chỉ bị vết thương hoặc vết bỏng đơn thuần thông thường như chất độc ngấm qua vết thương, vết bỏng một cách nhanh chóng, lan tỏa nhanh vào cơ thể và chất độc khi nhiễm vào vết thương, vết bỏng sẽ làm cho quá trình diễn biến thương tổn tại chỗ nặng nề, phức tạp hơn. Chất độc hóa học sử dụng ngấm qua vết thương, vết bỏng một cách nhanh chóng và lan tỏa nhanh vào trong cơ thể của nạn nhân vì da không còn nguyên vẹn để ngăn cản và làm chậm quá trình hấp thu của chất độc nên chúng lan tỏa nhanh vào các tổ chức ở sâu rồi ngấm vào cơ thể bằng những đường mao mạch. Chất gây độc thần kinh được hấp thu nhanh nhất, chỉ sau khoảng từ 30 đến 40 phút kể từ khi chất độc nhiễm vào vết thương, vết bỏng thì loại chất độc này đã ngấm hết vào sâu trong cơ thể; không còn tìm thấy chúng ở ngay tại vết thương, vết bỏng. Tuy vậy, trong một số trường hợp có thể tìm thấy một số vết tích chất độc ở dịch tiết của các vết thương, vết bỏng. Chất độc gây loét da và niêm mạc thì chỉ cần sau khoảng 3 giờ là chúng ngấm hết vào trong cơ thể và không thể tìm thấy chúng ở dạng tự do cũ. Quá trình hấp thu vào cơ thể càng nhanh khi chất độc càng dễ hòa tan trong các dung môi phù hợp như chất mỡ, chất dầu... Thực tế cho thấy vết thương, vết bỏng bị thương tích như là một cửa ngõ đã mở nên so với da lành còn nguyên vẹn, vì vậy chỉ cần một lượng chất độc ít hơn khoảng 100 lần cũng có thể gây nhiễm độc nặng, thậm chí có khả năng gây tử vong. Chất độc hóa học sử dụng khi nhiễm vào vết thương, vết bỏng sẽ làm cho quá trình diễn biến tại chỗ nặng và phức tạp hơn. Thực tế đối với các vết thương, vết bỏng; trạng thái viêm phù nề thường phát triển rõ rệt từ giờ thứ 6 kể từ khi bị thương tích. Nếu chất độc nhiễm vào vết thương, vết bỏng thì trạng thái viêm phù nề kể trên sẽ xuất hiện sớm hơn tùy loại chất độc. Với chất độc gây loét da và niêm mạc loại lewizit thì chỉ cần từ 10 đến 20 phút sau đó là đã bị viêm đỏ chung quanh vết thương, tấy và phù nề rõ rệt. Đối với chất độc Iperit thì viêm phù nề xuất hiện trong từ 2 đến 3 giờ đầu tiên. Tại vết thương, vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học có rất nhiều tổ chức hoại tử, ngoài ra còn thấy các đám hoại tử thứ phát xuất hiện muộn hơn. Sự rơi rụng các tổ chức hoại tử này rất chậm chạp so với trường hợp bị thương tích hoặc bị bỏng đơn thuần. Các biến chứng cũng thường gặp như nhiễm trùng mủ, nhiễm trùng vi khuẩn kỵ khí, viêm mủ khớp, viêm xương và chảy máu thứ phát. Khả năng hồi phục của tổ chức vùng vết thương, vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học giảm sút rõ rệt. Tổ chức hạt phát triển xấu và kém làm kéo dài quá trình liền sẹo của vết thương, vết bỏng. Đối với các khoang tự nhiên của cơ thể, khi chất độc hóa học nhiễm vào vết thương, vết bỏng sẽ gây hoại tử thứ phát các màng bao phủ như mạng bụng, màng phổi, màng não, màng tim, màng bao khớp... và gây nên hiện tượng tổn thương không xuyên thấu trở thành tổn thương bị xuyên thấu do các màng bao phủ ở trên bị thủng. Vì vậy dẫn đến bệnh lý viêm màng bụng, viêm màng phổi, viêm màng não, viêm màng tim, viêm khớp... với hậu quả nghiêm trọng. Triệu chứng phát hiện vết thương, vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học Khi con người bị nhiễm chất độc hóa học trong chiến tranh, khủng bố sinh học; triệu chứng lâm sàng của nạn nhân có những đặc điểm cần ghi nhận để xác định như: Có nhiều người bị thương tích ở cùng một khu vực xảy ra sự khủng bố và xung đột vũ trang mà các nạn nhân có nhiều triệu chứng bệnh lý toàn thân đặc hiệu cho từng loại chất độc hóa học sử dụng mang tính chất giống nhau. Phát hiện các triệu chứng tại chỗ của vết thương, vết bỏng có những đặc điểm khác thường như cảm giác đau, có mùi đặc biệt, viêm phù nề sớm, tính chất dịch máu ở vết thương và tính chất hoại tử... Có vết tích còn lại của chất độc hóa học còn đọng lại ở quần áo, phần da và niêm mạc lành không bị thương tổn hoặc tại vết thương, vết bỏng. Có thể xét nghiệm bằng các chất thử hóa học ở các bộ xét nghiệm lưu động đối với các chất độc hóa học bằng phân tích định tính. Dùng bông hoặc gạc sạch quệt vào dịch vết thương, vết bỏng; lấy mảnh dị vật hoặc tổ chức hoại tử của vết thương, vết bỏng để đem đi xét nghiệm và ghi nhận kết quả. Xử trí vết thương, vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học Khi nạn nhân bị thương, bị bỏng trong chiến tranh, khủng bố bằng vũ khí hóa học cần phải được băng bó ngay. Kỹ thuật băng phải kín, ép vừa chặt để có tác dụng cầm máu, đủ che phủ bảo vệ vết thương, vết bỏng. Tại khu vực nghi ngờ có sử dụng vũ khí hóa học thì nên dùng giấy hoặc gạc không thấm nước, ny lông quấn che trên lớp gạc băng thường để ngăn vết thương, vết bỏng không bị chất độc hóa học ngấm vào. Khi thực hiện thủ thuật tiêu độc các vùng da lân cận bị chất độc hóa học rơi vào, không được cởi tháo băng mà phải che phủ quanh ngoài vùng bị thương tích bằng ny lông hoặc vải nhựa không thấm nước. Nếu xác định có chất độc hóa học nhiễm vào vết thương, vết bỏng thì phải thực hiện kỹ thuật tiêu độc càng sớm càng tốt và cần xem đây là một biện pháp cấp cứu. Tốt nhất là đổ ngay vào vùng vết thương, vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học nước xà phòng 4%, nước vôi 5%, dung dịch ammoniac từ 12 đến 15%, dung dịch bicarbonat natri 3%, dung dịch chloramin 2%... Các loại hóa chất tiêu độc đa năng nói trên là dung dịch kiềm có độ pH từ 9 đến 10 có khả năng làm thủy phân nhanh chất độc hóa học bị nhiễm. Sau đó có thể dùng dung dịch thuốc tím 0,1% đến 0,5% để làm oxy hóa các chất độc hóa học. Về thời gian thực hiện, tốt nhất là thực hiện kỹ thuật tiêu độc trong 5 phút đầu tiên sau khi bị thương tích và không nên để chậm quá 30 phút mới thực hiện tiêu độc tại các vết thương, vết bỏng bị nhiễm chất độc hóa học vì hiệu quả sẽ rất kém và không còn tác dụng nữa. Tùy theo loại chất độc hóa học mà nạn nhân bị nhiễm mà sử dụng các thuốc, hóa chất đặc hiệu để điều trị trạng thái nhiễm độc toàn thân. Sau khi xử trí sơ cấp cứu ban đầu tại hiện trường nơi xảy ra chiến tranh, khủng bố hóa học; cần chuyển nạn nhân bị thương tích, nhiễm chất độc hóa học đến các cơ sở điều trị càng nhanh càng tốt. Đối với các loại chất độc hóa học nguy hại có thể gây tử vong, cần xử trí những trường hợp này tại phòng riêng cách ly, có trang thiết bị dụng cụ và người phục vụ riêng. Khuyến nghị Chiến tranh, khủng bố hóa học có khả năng gây nhiều tổn thất lớn cho đối phương nhưng cũng có thể làm cho cộng đồng người dân sống tại chỗ bị ảnh hưởng do những tác động của chất độc hóa học nguy hại gây nên từ các vết thương, vết bỏng. Những người yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới thời gian qua đã lên án sự hủy diệt hàng loạt của chiến tranh hạt nhân, chiến tranh khủng bố sinh học với những hậu quả nghiêm trọng để lại cho con người. Bây giờ cuộc xung đột vũ trang và sử dụng vũ khí hóa học để tạo nên chiến tranh khủng bố hóa học đã xảy ra tại Syria trong những ngày vừa qua là một thảm họa cho con người. Cần đề phòng và ngăn chặn một loại hình chiến tranh, khủng bố hóa học mới nẩy sinh vì sự hòa bình của toàn nhân loại.
|
TRANG CHỦ
