Cập nhật tháng 10/2014. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) - Uruguay hành động dứt khoát để ngăn chặn phơi nhiễm với chì(Uruguay acts decisively to prevent lead exposure). Bức tranh trên toàn cầu và đáp ứng của WHO (The global picture and WHO response).

Uruguay hành động dứt khoát để ngăn chặn phơi nhiễm với chì

Vào tháng tám năm 2000, Joaquín 6 tuổi bị một loạt các bệnh gây ra sự bối rốicho các nhân viên y tế địa phương: thiếu máu mãn tính, đau xương và đau khớp, đau nửa đầu nghiêm trọng. Thông qua một máy quét xương bác sĩ nhi khoa cuối cùng nghi ngờ vấn đề gốc rễ là chì. Các xét nghiệm sau đó xác nhận rằng đứa trẻ có mức độ chì cao gây nguy hiểm ở trong máu. Khi tin tức về chẩn đoán của Joaquín ra ngoài, hàng xóm của trẻ ở La Teja-một tầng lớp lao động ở huyện Montevideo bắt đầu nhận ra các triệu chứng tương tự như ở con cái của họ, nhiều trường hợp ngộ độc chì nổi lên và họ yêu cầu một phản ứng từ các cơ quan y tế quốc gia và môi trường. Năm 2001, Bộ Y tế Uruguay xác định một sự thật đáng kinh ngạc là có đến 4.400 trường hợp nhiễm độc chì ở La Teja, chủ yếu là ở trẻ em.

Xác định các điểm nóng (Identifying hotspots)

La Teja là một trung tâm công nghiệp quan trọng ở Uruguay cho đến những năm 1980s, khi một cuộc khủng hoảng kinh tế khiến các xưởng đúc kim loại địa phương và nhà máy luyện đóng cửa. Thập kỷ sau, một làn sóng lao động nhập cư từ các vùng nông thôn của đất nước định cư trong và xung quanh các nhà máy công nghiệp bị bỏ rơi. Nhiều gia đình nghèo sử dụng chất thải từ các xưởng đúc để lấp đầy những khoảng trống trong đất mà họ xây dựng ngôi nhà của mình, những người khác đốt cháy dây cáp để lấy đồng hoặc làm tan chảy chì để sản xuất các mặt hàng như các vật nặng và chì lưới để câu cá.

"Trong các khu vực nghèo nhất của La Teja, chúng tôi thấy các điểm nóng trong đất liên quan đến việc đốt ngoài trời của các dây điện và việc tái chế các kim loại là các hoạt động sống còn cơ bản của người dân-", Tiến sĩ Amalia Laborde, Trưởng khoa chất độc(Toxicology Department) tại Đại học Cộng hòa ở Uruguay cho biết. Năm 2001, Chính phủ Uruguay thành lập một ủy ban để giải quyết vấn đề phơi nhiễm với chì ở La Teja với đại diện rộng rãi của các Bộ Y tế công cộng (Ministries of Public Health), Bộ môi trường và lao động (Ministries of Environment and Labour), chính quyền thành phố Montevideo, trường Đại học quốc gia, các trung tâm chăm sóc sức khỏe, xã hội dân sự và các các đối tác. Kể từ đó, Bộ Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với các thành viên của ủy ban để cô lập các nguồn ô nhiễm chì và di chuyển các gia đình ở các khu vực bị ảnh hưởng đến định cư ở chỗ khác. Trong quá trình này, Uruguay đã chấp thuận các công cụ của WHO trong việc thu thập dữ liệu về những người bị phơi nhiễm với chì, WHO cũng đã giúp Uruguay thiết lập một đơn vị sức khỏe môi trường dành cho trẻ em-một trung tâm tham chiếu cung cấp chuyên môn, thông tin và đào tạo về chẩn đoán, phòng ngừa và xử lý các bệnh nhi có liên quan đến môi trường.

Chì trong sơn (Lead in paint)

Phơi nhiễm với chìtác độngđến tất cả các tầng lớp xã hội ở Uruguay,trong những năm gần đây đã có một số lượng ngày càng tăng của các trường hợp nhiễm độc chì liên quan đến phơi nhiễm trong nhà với sơn pha chì trong các khu phố tầng lớp trung lưu và thượng lưu. Đáp lại, Chính phủ đã thông qua một đạo luật vào năm 2004 thiết lập một số biện pháp kiểm soát chì, trong đó có sơn pha chì. Một Nghị định quốc gia vào năm 2011đã đi một bước xa hơn, thiết lập một giới hạn tối đa cho hàm lượng chì trong sơn và vecni. Bởi nó ảnh hưởng đến tất cả nên các quy định mới đã được áp dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp sơn ở Uruguay. Theo một nghiên cứu năm 2013 bởi Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UN Environment Program_UNEP) và mạng lưới loại trừ POPs quốc tế (International POPs Elimination Network_IPEN) không có sơn được xét nghiệm ở Uruguay có một hàm lượng chì vượt quá 63 phần triệu (ppm) và so sánh, giới hạn trên được cho phép bởi Hoa Kỳ và Canada là 90 ppm. Mỗi quốc gia trong bảy quốc gia có mức thu nhập thấp và thu nhập trung bình được khảo sát, hai hoặc nhiều mẫu sơn chứa hàm lượng chì cao nguy hiểm-lớn hơn 10.000 ppm.

"Nhờ những luật mới này chúng tôi tự tin rằng các tòa nhà mới được xây dựng trong Uruguay là không có chì, tuy nhiên các tòa nhà cũ trước ngày quy định vẫn còn một mối quan tâm", Tiến sy S Labordelưu ý vả cho rằng cần nghiên cứu thêm để xác định mức độ đầy đủ của sự phơi nhiễm.Ngoài pháp luật hạn chế chì trong sơn, Uruguay đã ban hành một loạt các đạo luật trong thập kỷ qua nhằm giải quyết các nguồn ô nhiễm khác như pin axít chì, ống nước có chì và xăng pha chì. Tóm lại, những nỗ lực của Uruguay để bảo vệ người dân tránh phơi nhiễm với chì có thể phục vụ như là một mô hình cho các nước khác, Tiến sĩ Carmen Ciganda, Giám đốc Sức khỏe môi trường và sức khỏe nghề nghiệp (Environmental and Occupational Health) tại Bộ Y tế công cộng cho biết. "Giải quyết một vấn đề y tế công cộng như ô nhiễm chì tại La Teja đòi hỏi sự hành động từ nhiều lĩnh vực-môi trường, công nghiệp, giao thông vận tải, lao động, kinh tế và xã hội. Đó là một ví dụ tốt về cách áp dụng các chiến lược y tế của WHO sức khỏe trong tất cả các chính sách", bà nói. Chiến lược của WHO ghi nhận rằng sức khỏe bị ảnh hưởng bởi các yếu tố xã hội, môi trường và kinh tế nằm ngoài lĩnh vực của ngành y tế thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực nhằm đạt được mục tiêu chung.

Bức tranh trên toàn cầu (The global picture)

Trên toàn cầu, nhiễm độc chì giết chết ước tính khoảng 143 000 người mỗi năm. Đông Nam Á, Tây Thái Bình Dương và Đông Địa Trung Hải là những khu vực ảnh hưởng nặng nhất. Trẻ em đặc biệt dễ bị tổn thương do phơi nhiễm với chì bởi vì chúng hấp thụ cao gấp 4-5 lần so với người lớn từ một nguồn nhất định, tính tò mò bẩm sinh và hành vi bỏ tay vào miệng có thể dẫn đến việc nuốt các vật có chứa chì như đất hoặc mảnh của sơn pha chì phân rã bị ô nhiễm. Những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng: Ở mức độ phơi nhiễm cao, nhiễm độc chì tấn công não và hệ thống thần kinh trung ương, gây ra tình trạng hôn mê, co giật, chậm phát triển tâm thần và thậm chí tử vong. Ở mức độ phơi nhiễm thấp hơn, chì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não của trẻ, dẫn đến giảm chỉ số thông minh và trình độ học vấn giảm sút. Không có mức độ nào phơi nhiễm với chì có thể được coi là an toàn. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng khi phơi nhiễm với chì gia tăng, thì phạm vi và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cũng gia tăng. Ngay cả khi nồng độ chì trong máu ở mức thấp là 5 mg/dl được cho là an toàn cũng có thể dẫn đến giảm trí thông minh ở trẻ em, những khó khăn về hành vi và các vấn đề học tập.

Đáp ứng của WHO (WHO response)

WHO đã xác định chì là một trong mười hóa chất của mối quan tâm sức khỏe công cộng và đã kêu gọi hành động từ các nước thành viên để bảo vệ sức khỏe của người lao động, trẻ em và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Cùng với UNEP và Liên minh toàn cầu loại bỏ chì trong sơn (Global Alliance to Eliminate Lead Paint), WHO đang xúc tiến một giai đoạn loại bỏ dần sự sản xuất và bán sơn pha chì với mục đích loại bỏ những nguy cơ mà sơn mang lại. Cho đến nay, hơn 40 quốc gia trên thế giới đã loại bỏ việc sử dụng chì trong sơn.

Các nội dung khác »

---