Cập nhật tháng 11/2014. Tổ chức Y tế thế giới (WH) - Naloxone: Một thuốcgiải độc mang về nhàgiúp cứu mạng sống cho người sử dụng thuốc phiện quá liều (Naloxone: A take-home antidote to drug overdose that saves lives)

Sau khi nhìn thấy tác dụng cứu mạng sống của naloxone, Sharon Nedley sẽ không rời khỏi nhà mà không có nó.Nedley, một người hồi phục sau sử dụng ma túy đang sống ở một đơn vị nhà ở hỗ trợ bởi cộng đồngtại Glasgow, Scotland. Một ngày nọ, trong khi nhấm nháp cà phê buổi sáng trong sảnh tiếp khách chung, cô học được từ một nhân viên và giật mình rằng bạn của mình đang quằn quại ở trên lầu do sử dụng ma túy quá liều. "Khi chúng tôi bước vào căn hộ của cô, cô đang ngồi trên chiếc ghế dài. Cô ấy không thở", Nedley nhớ lại: "Chúng tôi ngay lập tức đã đưa cô xuống sàn nhà, tôi đưa cho cô một liều đầy đủ của naloxone như tôi đã được dạy để làm, trong khi một nhân viên đã làm thủ thuật cấp cứu hồi sinh tim phổi (cardiopulmonaryresusciation_CPR) cho cô ấy". Nhờ có một khóa huấn luyện mà Nedley đã theo học, cô biết làm thế nào để sử dụng naloxone một cách an toàn, một loại thuốc nhanh chóng đảo ngược tác hại của các thuốc phiện như morphine, heroin và methadone. "Trong vòng một vài phút, cô ngồi bật dậy", Nedley nói: "Cô ấy ngay lập tức mở mắt ra và nói: "Tôi xin lỗi, người bạn của tôi ở đây hôm nay bởi vì tôi đã cho cô ấy naloxone".

Tiếp cận rộng hơn đến naloxone (Wider access to naloxone )

Nedley đã có thể tiếp cận và sử dụng naloxone như là một phần của một chương trình của chính phủ nhằm đối phó với xu hướng tăng số trường hợp tử vong liên quan đến thuốc, trong năm 2009 đã có 545 trường hợp tử vong liên quan đến thuốc ở Scotland, gần gấp đôi số lượng ghi nhận vào năm 2000. Vào năm 2011, số người chết đứng ở mức 584, mức cao nhất được ghi nhận. Theo chương trình "Mang Naloxone về nhà" (Take Home Naloxone) được phát động vào tháng 11 năm 2010, naloxone trở nên dễ tiếp cận, sau khóa đào tạo đặc biệt cho những người có nguy cơ sử dụng thuốc phiện quá liều cũng như bạn bè thân thích và gia đình của họ.

Chương trình này nhận ra rằng điều trị kịp thời là rất quan trọng cho sự sống còn. "Đây là khoảng thời gian mua", Roseanna Cunningham, Bộ trưởng Bộ an toàn cộng đồng và pháp luật cho biết: "Nó không có nghĩa là bạn không cần phải có sự can thiệp khẩn cấp rất nghiêm trọng, một can thiệp y tế khẩn cấp rất nhanh nhưng nó mang lại cho bạn thời gian để có được can thiệp vào đúng chỗ". Trong khi chào hàng "tầm quan trọng rất lớn" (huge importance) của chương trình naloxone của Chính phủ, Bộ trưởng cảnh báo rằng nó không là viên đạn ma thuật. "Đây là một khía cạnh của một loạt toàn bộ các biện pháp can thiệp cần thiết nếu chúng ta muốn tạo ra một con đường lớn để giải quyết vấn đề ma túy ở Scotland", bà nói.

Xung lượng sớm (Early momentum)

"Tôi nghĩ rằng là chương trình thực sự bắt đầu phát triển mạnh", Kirsten Horsburgh, Điều phối viên quốc gia về Naloxone tại Diễn đàn thuốc Scotland, một tổ chức phi lợi nhuận đã hỗ trợ chính phủ thực hiện "Hãy mang Naloxone về nhà". Theo một báo cáo mới từ Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) của Scotland, 6.472 bộ dụng cụ naloxone đã được phát hành trong năm 2013/14 so với 3.878 bộ dụng cụ trong năm 2012/13- tăng gần 70%. Hầu hết các bộ dụng cụ đã được phân phát trong cộng đồng cho những người có nguy cơ sử dụng thuốc phiện quá liều. Từ năm 2012 đến 2013, số ca tử vong liên quan đến thuốc ở Scotland giảm từ 581 đến 526. Có phải tổng số người chết giảm là do chương trình naloxone quốc gia? Còn quá sớm để nói nhưng các dấu hiệu ban đầu là đáng khích lệ.

Y tá trong nhóm nghiện cộng đồng và dược sĩ đang bắt đầu nhìn thấy việc phân phối naloxone như một phần của "hoạt động bình thường" (normal practice), Horsburgh lưu ý điều này hóa ra đã giúp phá vỡ các rào cản giữa nhân viên y tế và những người sử dụng ma túy. Có vẻ như thành tựu thu được trong những nỗ lực của chương trình để giảm tử vong liên quan đến thuốc trong số những người gần đây đã giải thoát khỏi nhà tù-mộtquần thể có nguy cơ cao của một sử dụng thuốc phiện quá liều gây tử vong. theo báo cáo mới từ Dịch vụ y tế quốc gia Scotland thì từ năm 2011, tất cả các nhà tù Scotland cung cấp bộ dụng cụ naloxone cho các cá nhân thoát khỏi nhà giam, trong năm 2012 và 2013 tỷ lệ tử vong liên quan đến thuốc phiện trong số các tù nhân trước đây đã giảm 50% trong thời gian bốn tuần sau họ được thả khỏi nhà tù.

Các khuyến cáo mới của WHO (New WHO recommendations)

Trên toàn cầu, chỉ tính riêng việc sử dụng thuốc phiện quá liều là có khoảng 69.000 người chết mỗi năm. Trong số những người tiêm chích ma túy, việc quá liều thuốc phiện là nguyên nhân phổ biến thứ hai sau chết do HIV/AIDS. Hướng dẫn mới của WHO, phát hành vào ngày 04/11/2014 nhằm mục đích giảm số lượng các trường hợp tử vong liên quan đến thuốc phiện trên toàn cầu. Hướng dẫn khuyến cáo các nước mở rộng việc tiếp cận với naloxone đến mọi người đã có thể chứng kiến một sự quá liều trong cộng đồng của họ như bạn bè, thành viên gia đình, đối tác của những người sử dụng ma túy và nhân viên xã hội. Trong hầu hết các nước, hiện nay naloxone có thể tiếp cận chỉ qua các bệnh viện và đội xe cứu thương-những người này có thể không xử lý để có được sự giúp đỡ cho những người cần nó đủ nhanh.

Naloxone đã được sử dụng trong việc xử lý cho người sử dụng thuốc phiện quá liều trong hơn 40 năm, nó là một loại thuốc an toàn với một nguy cơ thấp bị các tác dụng phụ nghiêm trọng. Theo hướng dẫn, bất cứ người lớn nào có khả năng học tập về hỗ trợ đời sống cơ bản cũng có thể học cách nhận biết một quá liều thuốc phiện, và cho naloxone kịp thời để cứu mạng sống.

Các nội dung khác »

---