Ngày 10/10/2015. Tổ chức Y tế thế giới (WHO)-Ngày Sức khỏe tâm thần thế giới 2015: Nhân phẩm và sức khỏe tâm thần (World Mental Health Day 2015: Dignity and Mental Health). Điều 1 của Bản Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền khẳng định rằng:"Tất cả mọi người sinh ra đều bình đẳng về quyền và nhân phẩm" (All human beings are born equal in dignity and in rights). Lời nói đầu của Công ước Liên hợp quốc về quyền của người khuyết tật tuyên bố rằng: "... Phân biệt đối xử chống lại bất kỳ người nào bị khuyết tật là một sự vi phạm về phẩm giá vốn có và giá trị của con người" (discrimination against any person o­n the basis of disability is a violation of the inherent dignity and worth of the human person).

Nhân phẩm là gì?(What is dignity?)

Nhân phẩm đề cập đến giá trị vốn có của một cá nhân và có giá trị và được liên kết mạnh mẽ với sự tôn trọng, công nhận, giá trị bản thân và khả năng để tạo ra các sự lựa chọn. Để có thể sống một cuộc sống có nhân phẩm bắt nguồn từ sự tôn trọng về các quyền cơ bản của con người bao gồm không bị bạo lực và lạm dụng; không bị phân biệt đối xử; quyền tự chủ và tự quyết; hòa nhập với đồi sống cộng đồng và tham gia xây dựng chính sách. “Chúng tôi-những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần đang đối mặt với mức độ cao của sự kỳ thị và phân biệt, khi được gắn là có một vấn đề sức khỏe tâm thần, chúng tôi bị tước bỏ các quyền lợi xã hội-bị mất việc làm, mất uy tín trong xã hội và trở nên bị cách ly khỏi gia đình và xã hội" Matrika Devkota, Nepal.

Phẩm giá của nhiều người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần không được tôn trọng (The dignity of many people with mental health conditions is not respected)

Họ thường bị nhốt trong các cơ sở và nơi đó họ bị cách ly khỏi xã hội và chịu sự đối xử vô nhân đạo và hạ thấp phẩm giá, nhiều người không chỉ bị ngược đãi về thể chất, tình dục và tình cảm và bị bỏ mặc trong các bệnh viện và nhà tù mà còn trong cộng đồng của họ. Họ thường bị tước quyền để đưa ra các quyết định cho chính mình, nhiều người bị từ chối một cách có hệ thống các quyền ra các quyết định về việc chăm sóc và điều trị sức khỏe tâm thần của họ, nơi mà họ muốn sống, và các vấn đề cá nhân và tài chính của họ. Họ bị từ chối tiếp cận chăm sóc sức khỏe tâm thần và chăm sóc sức khỏe nói chung, kết quả là họ có nhiều khả năng bị chết sớm so với dân số chung. Họ thường bị tước đoạt quyền tiếp cận vào các cơ hội giáo dục và việc làm, sự kỳ thị và các quan niệm sai lầm về tình trạng sức khỏe tâm thần có nghĩa là con người cũng phải đối mặt với sự kỳ thị trong việc làm và bị từ chối cơ hội làm việc và kiếm sống; trẻ em bị các bệnh lý sức khỏe tâm thần cũng thường được loại trừ khỏi các cơ hội giáo dục dẫn đến cuộc sống ngoài lề và bị loại trừ khỏi cơ hội việc làm sau này trong cuộc sống. Họ bị ngăn cản tham gia đầy đủ trong xã hội, bị phủ nhận về khả năng tham gia vào các công việc xã hội, bỏ phiếu hoặc ứng cử vào văn phòng công cộng. Họ không có cơ hội để tham gia vào các quá trình ra quyết định về các vấn đề ảnh hưởng đến họ như chính sách sức khỏe tâm thần và cải cách pháp luật hoặc dịch vụ. Ngoài ra, tiếp cận với các hoạt động giải trí và văn hóa thường bị từ chối cho những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần. "Vì vậy, đó là một con dao hai lưỡi khi bạn có các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Bạn bị dán nhãn mác, ở nhà bạn có một nhãn và bạn bị dán nhãn trong hệ thống, do đó không có một sự đối xử công bằng về nhân phẩm dành cho bạn", Service User, Vương quốc Anh

Làm thế nào chúng ta có thể thúc đẩy các quyền và phẩm giá của những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần?(How can we promote the rights and dignity of people with mental health conditions?)

Trong hệ thống chăm sóc y tế, chúng ta cần phải cung cấp sự chăm sóc và hỗ trợ tốt hơn cho những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần bằng cáchcung cấp các dịch vụ dựa vào cộng đồng, bao gồm một phương pháp phục hồi truyền cảm hứng cho niềm hy vọng và hỗ trợ mọi người để đạt được mục tiêu và nguyện vọng của họ;tôn trọng quyền tự chủ của con người, bao gồm cả quyền của họ để đưa ra các quyết định của riêng mình về điều trị và chăm sóc của họ; đảm bảo tiếp cận chăm sóc chất lượng tốt, thúc đẩy quyền con người, đáp ứng được nhu cầu của con người và tôn trọng các giá trị, sự lựa chọn và sở thích của họ.Trong cộng đồng chúng ta cần phải hỗ trợ những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần để tham gia vào đời sống cộng đồng và thừa nhận giá trị đóng góp của họ; tôn trọng quyền tự chủ của họ để đưa ra quyết định cho bản thân, bao gồm việc sắp đặt cuộc sống của họ và các vấn đề cá nhân và tài chính;  đảm bảo khả năng tiếp cận tới việc làm, giáo dục, nhà ở, hỗ trợ xã hội và các cơ hội khác; bao gồm những người trong quá trình ra quyết định về các vấn đề ảnh hưởng đến họ, bao gồm cải cách các chính sách, pháp luật và dịch vụ y tế có liên quan đến sức khỏe tâm thần. "Phòng tôi ở có các cấu trúc tù giống như nhà tù với các phòng cách ly nổi danh, nơi bệnh nhân bị bỏ nằm trên sàn bê tông lạnh như băng bao phủ với phân và nước tiểu mà không có bất cứ thứ gì để sử dụng. Tôi sống ở một nơi rất bẩn với phân và nước chảy tràn trề, cửa ra vào và cửa sổ bị hỏng, áo quần bị rách nát và có lúc bệnh nhân bị bỏ trần truồng ... ", Sylvester Katontoka, Zambia

WHO đang làm gì để thúc đẩy nhân phẩm của những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần? (What is the World Health Organization doing to promote the dignity of people with mental health conditions?)

Thông qua QualityRights, WHO cam kết đảm bảo rằng phẩm giá của những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần được tôn trọng trên toàn thế giới.QualityRights của WHO thúc đẩy phẩm giá con người bằng cách vận động bao gồm cả chính trị và xã hội-làm việc hợp tác với các chính phủ, các chuyên gia sức khỏe, các gia đình và những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần để đảm bảo rằng quan điểm của người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần được nghe và được lắng nghe ở các cấp độ chính sách, dịch vụ và cộng đồng.Thúc đẩy một cách tiếp cận phục hồi tới chăm sóc sức khỏe tâm thần-có nghĩa là nhiều hơn chỉ là điều trị hoặc xử lý các triệu chứng, có nghĩa là sẽ giúp xây dựng năng lực cho các nhân viên y tế tâm thần nhằm hỗ trợ những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần nhận ra những hy vọng và ước mơ của mình, để làm việc, vui thú cùng với gia đình và bạn bè và để sống một cuộc sống đầy đủ và bổ ích trong cộng đồng của họ.Hỗ trợ đào tạo về nhân quyền và xây dựng năng lực-QualityRights đã phát triển các chương trình đào tạo nhằm nâng cao năng lực của các gia đình và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe để hiểu biết và thúc đẩy các quyền của con người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần, và để thay đổi thái độ và thực hành hướngvề phía họ.Khuyến khích sự sáng tạo và tăng cường hỗ trợ đồng đẳng và tổ chức xã hội dân sự-QualityRights đang giúp đỡ những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần và các gia đình cảm thấy được kết nối thông qua các mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau và trao quyền cho họ để vận động cho các quyền lợi và nhân phẩm của những người có các vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Các nội dung khác »

---