|
Để trường học không khói thuốc
Trường học là môi trường giáo dục, nơi đào tạo ra những con người của thế hệ tương lai đất nước. Vì vậy việc xây dựng trường học không khói thuốc có một ý nghĩa vô cùng quan trọng với nhiều lợi ích cần được quan tâm thực hiện, góp phần cho xã hội được trong lành từ những chuyển biến nhận thức và hành vi từ trong nhà trường.
Trường học không khói thuốc cần được ưu tiên thực hiện do có nhiều lợi ích
(ảnh minh họa)
Thực trạng hút thuốc và hút thuốc thụ động Thực tế người trực tiếp hút thuốc lá bị tác động bởi khói thuốc đã đành nhưng những người không hút thuốc ở môi trùng chung quanh vẫn có thể bị ảnh hưởng khói thuốc gọi là người hút thuốc thụ động. Việt Nam là 1 trong 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới và nam giới ở độ tuổi từ 15 trở lên có tỷ lệ hút thuốc chiếm đến 47,7%. Theo điều tra, nhóm tuổi trẻ từ 15 đến 24 có tỷ lệ hút thuốc tương ứng của nam là 26,1% và nữ là 0,3%. Đối với học sinh từ 13 đến 15 tuổi, tỷ lệ hút thuốc ở nam sinh khoảng 6,5% và nữ sinh khoảng 1,2%; đây là một vấn đề đáng lo ngại. Ngay cả sinh viên y khoa năm thứ ba cũng đã có 20,7% sinh viên nam và 2,7% sinh viên nữ hút thuốc lá mặc dù đây là môi trường đào tạo các bác sĩ tương lai để chăm sóc sức khỏe con người. Hút thuốc thụ động được xem là bị hít phải hay còn gọi là bị phơi nhiễm khói thuốc lá được tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra môi trường. Trước đây qua điều tra việc hút thuốc lá trong học sinh từ 13 đến 15 tuổi ghi nhận có tới gần 60% học sinh thuộc nhóm tuổi này thường xuyên bị hút thuốc lá thụ động tại nhà và trên70% bị hút thuốc lá thụ động tại nơi công cộng. Theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 33 triệu người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc tại nhà và hơn 5 triệu người trưởng thành không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc tại nơi làm việc. Tác hại của hút thuốc và hút thuốc thụ động Các nhà khoa học đã phân lập trong khói thuốc lá có chứa hơn 7.000 loại hóa chất, trong đó có 70 chất gây ung thư. Ở Mỹ, cơ quan bảo vệ môi trường đã xếp khói thuốc lá vào nhóm A trong bảng danh sách các chất gây ung thư. Theo đó, hút thuốc là nguyên nhân gây ra hơn 25 căn bệnh, trong đó có các bệnh hiểm nghèo như: ung thư, tim mạch gồm xơ xữa động mạch, bệnh mạch vành, đột quỵ, nhồi máu cơ tim... Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hút thuốc là là nguyên nhân của 90% các trường hợp ung thư phổi, 75% các trường hợp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, 25% các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ; chúng có khả năng gây ung thư miệng cao gấp 27 lần và ung thư thanh quản cao gấp 12 lần so với người không hút thuốc. Đồng thời nam giới hút thuốc hoặc tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc sẽ làm giảm lượng tinh trùng, gây dị dạng tình trùng, giảm lượng máu đến dương vật gây liệt dương. Ngoài ra thuốc lá còn gây ô nhiễm môi trường, gây ra những thiệt hại về kinh tế, tăng nguy cơ đói nghèo ở các hộ gia đình nghèo và cận nghèo có sử dụng thuốc lá. Theo điều tra, các hộ gia đình nghèo và cận nghèo tại nước ta thường phải tiêu tốn khoảng 5% thu nhập của gia đình vào thuốc lá. Ở những hộ gia đình này, khoản tiền mua thuốc lá thậm chí cao hơn khoản tiền chi phí cho y tế hay giáo dục. Nếu người hút thuốc lá ở các hộ gia đình nghèo và cận nghèo bỏ hút thuốc lá, họ sẽ có nhiều tiền hơn để mua thức ăn hoặc để trả tiền học cho con cái của mình. Đối với người không hút thuốc lá nhưng hít phải khói thuốc được gọi là người hút thuốc thụ động cũng bị mắc các bệnh giống như người hút thuốc gồm: ung thư phổi, các bệnh đường hô hấp và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Phụ nữ mang thai hút thuốc lá hoặc hút thuốc thụ động có thể bị sẩy thai, thai chết lưu, thai chậm phát triển. Ngoài ra, khói thuốc lá gây ra hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh và các bệnh đường hô hấp, viêm tai giữa, hen phế quản, chậm phát triển chức năng phổi của trẻ nhỏ. Thay đổi của cơ thể khi bỏ hút thuốc lá Theo WHO, khi bỏ hút thuốc lá cơ thể sẽ có những thay đổi theo thời gian. Sau 20 phút, huyết áp và mạch giảm dần tới mức bình thường. Sau 8 giờ, lượng oxy trong máu trở về trạng thái bình thường; nguy cơ bị nhồi máu cơ tim bắt đầu giảm, nhiệt độ ngoài da bắt đầu tăng. Sau 24 giờ, lượng monoxit carbon (CO) trong máu bắt đầu được đào thải; phổi bắt đầu quá trình tự làm sạch và phản xạ ho tăng lên để thải chất đờm. Sau 48 giờ, cảm giác ăn ngon miệng và mùi vị bắt đầu được cải thiện. Sau 1 tuần, có giấc ngủ trở lại bình thường. Sau 2 tuần đến 3 tháng, sự lưu thông máu trong cơ thể và chức năng thông khí hô hấp được cải thiện. Từ 1 đến 9 tháng, các triệu chứng như ho, tiết dịch nhầy, mệt mỏi, khó thở giảm; nhung mao của tế bào niêm mạc phế quản trở lại hoạt động bình thường, giảm tốc độ suy chức năng thông khí đối với người bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Từ 1 đến 2 năm, nguy cơ nhồi máu cơ tim giảm từ 20 đến 50%; giảm tỷ lệ tái phát và tăng tỷ lệ thành công trong điều trị, phẫu thuật mạch vành. Sau 5 năm, nguy cơ bị đột quỵ giảm tới mức như người không hút thuốc lá và có thể sau từ 5 đến 15 năm cai thuốc. Sau 10 năm, nguy cơ tử vong do ung thư phổi giảm một nửa so với người tiếp tục hút; các nguy cơ ung thư miệng, họng, thực quản, bàng quang, thận, tụy tạng... cũng sẽ giảm; tốc độ di căn của ung thư chậm hơn so với người hút thuốc lá. Lợi ích khi trường học không khói thuốc Như trên đã nêu, người hút thuốc lá kể cả người hút thuốc thụ động có thể bị ảnh hưởng bởi các chất độc hại có trong khói thuốc dẫn đến tình trạng mắc một số bệnh hiểm nghèo đã được các nhà khoa học chứng minh trên thực tế. Vì vậy trong môi trường giáo dục và đào tạo, việc xây dựng trường học không khói thuốc sẽ mang lại những lợi ích rất thiết thực như giúp cho học sinh, sinh viên, cán bộ, giáo viên, giảng viên, nhân viên nhà trường bảo đảm quyền được hít thở bầu không khí trong lành, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh có liên quan đến khói thuốc lá. Đây cũng là một biện pháp khá hữu hiệu trong việc ngăn chặn hành vi thử hút thuốc lá của học sinh và giảm bớt tỷ lệ thanh thiếu niên bắt đầu có hành vi hút thuốc lá sớm. Đồng thời giúp hỗ trợ tích cực những người hút thuốc hạn chế trong việc giảm số lượng điếu thuốc được hút hàng ngày và tăng thêm quyết tâm bỏ hút thuốc. Ngoài ra biện pháp này góp phần xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh, lịch sự trong trường học; giúp cải thiện và nâng cao sức khỏe học đường; giảm bớt tỷ lệ học sinh, sinh viên, cán bộ, giáo viên, giảng viên, nhân viên nhà trường phải nghỉ học, nghỉ giảng dạy, nghỉ làm việc vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá. Trên cơ sở này giúp các hộ gia đình liên quan giảm chi phí y tế phải bỏ ra đối với con em của mình để chữa trị các bệnh có liên quan đến thuốc lá, đồng thời tăng việc đầu tư cho học tập và đời sống sinh hoạt hàng ngày. Trường học không khói thuốc cũng hạn chế được các nguy cơ cháy nổ từ tàn thuốc, diêm quẹt, bật lửa sử dụng; ngoài ra có thể giảm chi phí cho việc làm vệ sinh môi trường của nhà trường và phòng học... Trường học không khói thuốc Để bảo đảm trường học không khói thuốc nhằm góp phần thực hiện các lợi ích trong nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho học sinh, sinh viên, giáo viên, giảng viên, cán bộ và nhân viên nhà trường. Cơ sở giáo dục và đào tạo phải thực hiện những quy định cụ thể đối với từng cấp học phù hợp tại trường trung học phổ thông, cao đẳng, đại học, học viện... nhưng chủ yếu tập trung vào các nội dung như: Phải có bảng niêm yết quy định cấm hút thuốc lá tại nơi có nhiều người qua lại. Treo biển báo cấm hút thuốc lá trong phòng học, phòng làm việc, phòng khách, hội trường, hành lang, lối đi, cầu thang, phòng ăn, căng tin... Có kế hoạch hoạt động và tổ chức triển khai các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá. Không có hiện tượng mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong nhà trường. Không có các vật dụng liên quan đến việc hút thuốc như gạt tàn thuốc, diêm quẹt, bật lửa trong phòng học, phòng làm việc. Không nhận sự hỗ trợ hoặc tài trợ của các công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá dưới bất kỳ hình thức nào. Đưa quy định không hút thuốc lá vào nội dung thi đua của cán bộ, giáo viên, giảng viên, nhân viên nhà trường và việc bình xét hạnh kiểm của sinh viên, học sinh. Không có hiện tượng cán bộ, giáo viên, giảng viên, nhân viên nhà trường, sinh viên, học sinh, kể cả khách đến làm việc hút thuốc lá ở trong phòng và tại bất kỳ một địa điểm nào trong khuôn viên của trường học. Điều cần quan tâm Như trên đã nêu, hút thuốc lá và hút thuốc thụ động là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh lý khá nguy hiểm đối với sức khỏe và tính mạng của con người; đồng thời còn gây nên những thiệt hại về kinh tế cho cả gia đình và xã hội. Trong môi trường giáo dục và đào tạo con người ở các trường học, việc hút thuốc lá và hút thuốc thụ động ngoài những tác hại chung chúng còn ảnh hưởng xấu và lâu dài đến các thế hệ tương lai của đất nước. Muốn môi trường sống của cộng đồng lành mạnh, không có khói thuốc lá thì trường học không khói thuốc là việc cần phải quan tâm thực hiện đầu tiên trước khi nói đến bệnh viện, cơ quan, đơn vị khác không khói thuốc. Các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá trong trường học sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe cho cán bộ, giáo viên, giảng viên, nhân viên nhà trường, sinh viên, học sinh để nâng cao chất lượng dạy và học là điều tất yếu trước mắt.
|
TRANG CHỦ
