 |
| Salbutamol thường được dùng để điều trị bệnh nội khoa hô hấp và sản khoa (ảnh minh họa) |
Salbutamol sử dụng điều trị bệnh gì?
Thời gian qua, những người nuôi heo thường sử dụng salbutamol để tạo nạc nhằm thu lợi nhuận cao. Đây là chất cấm dùng trong chăn nuôi vì ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi dùng thịt heo có chất tạo nạc làm thực phẩm, đồng thời việc làm này cũng vi phạm pháp luật. Đối với y học, salbutamol được sử dụng để điều trị bệnh nội khoa hô hấp và sản khoa; vì vậy cần biết vấn đề liên quan.
Salbutamol có tác dụng chọn lọc kích thích các thụ thể bêta2 ở cơ trơn phế quản, cơ tử cung, cơ trơn mạch máu; ít tác dụng tới các thụ thể bêta1 ở trên cơ tim nên chúng có ảnh hưởng làm giãn phế quản, giãn cơn co tử cung và ít có tác dụng trên tim. Thuốc được sản xuất dưới nhiều dạng khác nhau như: bình xịt khí dung, nang bột để hít, dung dịch phun sương, viên uống, lọ sirô uống, ống tiêm. Tác dụng của thuốc phụ thuộc vào đường dùng dưới dạng khí dung, uống hay tiêm. Trong điều trị nội khoa hô hấp, salbutamol được chỉ định sử dụng trong thăm dò chức năng hô hấp, điều trị cơn hen phế quản, ngăn cơn co thắt phế quản do gắng sức; điều trị tắc nghẽn đường dẫn khí hồi phục được; điều trị cơn hen phế quản nặng, cơn hen phế quản ác tính; điều trị viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản. Lưu ý khi dùng liều thông thường mà kém tác dụng thì thường do đợt hen phế quản nặng lên, trường hợp này bác sĩ phải căn dặn người bệnh trở lại khám bệnh ngay, không được tự ý tăng liều tối đa đã được hướng dẫn trước đó. Lưu ý trong thuốc có hoạt chất có thể cho kết quả dương tính đối với các xét nghiệm phát hiện chất doping ở các vận động động viên thể dục thể thao. Nếu người bệnh có nhiều đờm, phải điều trị phù hợp để khác phục triệu chứng này trước khi dùng thuốc ở dạng khí dung. Phải hết sức thận trọng khi sử dụng salbutamol uống và tiêm cho người bị cường giáp, rối loạn nhịp thất, bệnh cơ tim tắc nghẽn, rối loạn tuần hoàn động mạch vành, tăng huyết áp, tiểu đường, người bệnh đang dùng thuốc ức chế enzyme monoamine oxydase hay thuốc ức chế bêta; trong trường hợp này có thể dùng dưới dạng khí dung. Cần thận trọng khi dùng các dạng thuốc salbutamol đối với phụ nữ mang thai để điều trị co thắt phế quản vì thuốc có tác động đến cơn co tử cung, nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Khi chỉ định sử dụng salbutamol, cần phải giảm liều thuốc kích thích bêta khác nếu đang dùng. Trong điều trị sản khoa, salbutamol thường được sử dụng dưới dạng viên nén và thuốc tiêm. Thuốc được chỉ định dùng một thời gian ngắn trong chuyển dạ sớm khi không có biến chứng và xảy ra từ tuần thứ 24 đến tuần thứ 33 của thai kỳ; mục đích là làm chậm thời gian sinh để có thời gian cho liệu pháp corticosteroid có tác dụng đối với phát triển của phổi của thai nhi hoặc để có thể chuyển người mẹ đến một đơn vị có chăm sóc tăng cường trẻ sơ sinh. Lưu ý chống chỉ định đối với những trường hợp mẫm cảm với thuốc, nhiễm khuẩn nước ối, chảy máu nhiều ở tử cung, có bệnh tim nặng, người mang thai nhiều lần, khi tiếp tục mang thai có nhiều nguy cơ cho cả mẹ và con như vỡ ối, cổ tử cung mở trên 4cm...; có sản giật, tiền sản giật. Cần thận trọng trong các trường hợp điều trị chuyển dạ sớm với nhiều nguy cơ phù phổi, vì vậy phải giám sát tình trạng giữ nước và chức năng tim phổi của sản phụ. Nên truyền dịch với lượng tối tiểu bằng dung dịch glucose 5%, tránh dùng dung dịch natri chlorid 0,9%; lưu ý phải ngừng ngay thuốc và cho thuốc lợi tiểu nếu thấy có triệu chứng đầu tiên của phù phổi. Cần nhớ một điều quan trọng là nếu dùng thuốc với liều lượng tương đối cao dễ gây ra tác dụng không mong muốn cho người mẹ như tim đập nhanh, hạ huyết áp, nôn, tăng đường huyết, giảm kali huyết và nghiêm trọng hơn là thiếu máu cục bộ cơ tim, loạn nhịp, phù phổi. Thuốc phải được dùng tại bệnh viện dưới sự giám sát, theo dõi của bác sĩ điều trị. Khi người sử dụng loại thực phẩm thịt heo có chất tạo nạc salbutamol trong các bữa ăn hàng ngày, dư lượng thuốc sẽ tích tụ lại trong cơ thể làm ảnh hưởng đến tình trạnh sức khỏe gây nhiễm độc, bị nhức đầu, run chân tay, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, nhịp tim nhanh tăng hoặc hạ huyết áp... Trường hợp nhiễm độc nặng có thể nguy hiểm đến tính mạng. Salbutamol là thuốc điều trị bệnh cho người, không được sử dụng trong chăn nuôi gia súc.
|
TRANG CHỦ
