Tổng quan về virus MERS gây hội chứng hô hấp tại Trung Đông
Thuật ngữ hay cụm từ viết tắt MERS là gì? Đó chính là cụm từ viết tắt của Middle East Respiratory Syndrome (MERS) đây là một loại virus gây bệnh hô hấp do virus. MERS gây ra bởi coronavirus gọi là “Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus” (MERS-CoV).
MERS-CoV là gì? Đây là một loại beta coronavirus. Lần đầu tiên báo cáo vào năm 2012 tại Saudi Arabia. MERS-CoV thường được gọi là loại corona virus mới (“novel coronavirus”) hay“nCoV”. Nó khác với các loại coronavirus đã tìm thấy trên người trước đây. Làm thế nào đặt tên đó? Nhóm Coronavirus Study Group (CSG) của hội đồng quốc tế về phân loại virus quốc tế (International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV) quyết định vào tháng 5/2013 nên gọi là coronavirus mới.
Có phải tên MERS-CoV là giống như virus SARS không? Không phải, MERS-CoV không giống như coronavirus đã từng gây ra hội chứng suy hô hấp cấp tính severe acute respiratory syndrome (SARS) vào năm 2003. Tuy nhiên, giống như virus SARS, thì MERS-CoV giống nhất với coronaviruses tìm thấy trên các con dơi.Trung tâm CDC vẫn đang tìm hiểu về MERS. Theo số liệu ghi nhận được của MERS từ tháng 4/2012 đến nay (17/6/2013) như dưới đây:
Quốc gia hay vùng lãnh thổ | Số ca bệnh (số ca tử vong) |
Pháp | 2 (1) |
Ý | 3 (0) |
Jordan | 2 (2) |
Qatar | 2 (0) |
Ả Rập Xê Út | 49 (32) |
Tunisia | 2 (0) |
United Kingdom (UK) | 3 (2) |
United Arab Emirates (UAE) | 1 (1) |
Tổng số | 64 (38) |
Triệu chứng của hội chứng MERS như thế nào? Hầu hết các người nhiễm MERS-CoV phát triển và diễn tiến đến bệnh suy hô hấp cấp tính với các triệu chứng sốt, ho, khó thở. Khoảng 50% số ca đã tử vong. Một số người báo cáo có bệnh lý hô hấp nhẹ. MERS-CoV đã biểu hiện lây bệnh từ người sang người khi có tiếp xúc chặt chẽ. Truyền bệnh từ các bệnh nhân nhiễm đến các nhân viên y tế cũng đã tìm thấy. Chùm ca bệnh ở Saudi Arabia, Jordan, Vương Quốc Anh, Pháp, Tunisia và Ý đã được điều tra.
Trung tâm CDC đang rất quan tâm về loại virus này và hội chứng do MERS-CoV gây ra. Virus này đã gây nên bệnh lý nặng trên hầu hết các bệnh nhân nhiễm và hơn 50% trong số đó đã tử vong. Virus này đã lây truyền từ người sang người và đã lan rộng giữa các quốc gia. CDC nhận ra nguy cơ tiềm tàng đối với virus này có thể lây rộng hơn và gây nên nhiều ca và chùm ca bệnh hơn trên phạm vi toàn cầu, gồm cả Mỹ. Từ lâu chưa thấy có báo cáo ca bệnh nào ở Mỹ nhiễm virus MERS-CoV. Trung tâm CDC đang làm việc liên tục để bảo vệ sức khỏe nhân dân, đó là một công việc của CDC quan tâm và nhanh chóng triển khai bất kỳ khi nào có vấn đề y tế công cộng tiềm tàng xảy ra. CDC giám sát chặt chẽ tình trạng MERS và đang làm việc với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các đối tác khác hiểu về nguy cơ virus. CDC situation and working with WHO and other partners to understand the risks of this virus. CDC đang chuyên tâm công việc sau:
·CDC phát triển các phương pháp chẩn đoán phân tử sẽ cho phép các nhà khoa học xác định chính xác các ca bệnh MERS. CDC cũng triển khai thử nghiệm phát hiện kháng thể MERS-CoV. Các thử nghiệm trong la bô sẽ giúp các nhà khoa học trả lời một người có bị nhiễm đang hay đã nhiễm virus hay hội chứng MERS-CoV. CDC sẽ đánh giá trình tự di truyền ngay khi có thể, điều này sẽ giúp mô tả thêm đặc tính của MERS-CoV.
·Như một phần của sự sẵn sàng về y tế công cộng thường quy tại Mỹ, CDC đang cung cấp kit chẩn đoán MERS-CoV đến các cơ quan y tế bang. CDC cũng đang hướng dẫn cập nhật cho các cơ quan y tế, nhà cung cấp y tế và các phòng xét nghiệm.
·CDC đang cố gắng đưa ra các lời khuyên cho các du khách khi cần thiết. CDC cũng đang giúp đánh giá các du khách đang bị ốm trở về từ các vùng nhiễm bệnh.
·Ngoài ra, CDC tham gia và các cuộc điều tra y tế công cộng phạm vi quốc tế của các ca nhiễm virus MERS trước đây tại Saudi Arabia (tháng 10/2012) và tại Jordan (tháng 5/2013). CDC tiếp tục cung cấp các lời khuyên và các hỗ trợ chẩn đoán trong la bô đến các quốc gia ở Arabian Peninsula và các vùng lân cận.
Bạn có thể đi du lịch đến các quốc gia vùng Arabian Peninsula hay các quốc gia láng giền nơi mà MERS đang có mặt? Vâng, WHO và CDC không đưa ra cảnh báo về sức khỏe du lịch cho bất cứ quốc gia nào có liên quan đến MERS. Để biết thêm thông tin chi tiết, xem các chú ý của CDC về “A Novel Coronavirus Called "MERS-CoV" tại Arabian Peninsula. Hơn nưa, trong thời gian gần đây, bạn có đi du lịch đến Arabian Peninsula hay các quốc gia láng giền và bị bệnh, nếu bạn bị sốt, viêm đường hô hấp dưới như ho, khó thở trong vòng 14 ngày sau khi đi du lịch đến Arabian Peninsula hay các quốc gia lân cận đó, bạn nên tìm đến gặp các bác sĩ và cần sự trợ giúp của cơ quan du lịch gần đây nhất.
Làm thế nào bạn giúp bảo vệ cho chính bạn? CDC khuyên mọi người theo các hướng dẫndưới đây để ngăn ngừa bệnh đường hô hấp dưới:
·Rửa tay bạn thật sạch thường xuyên bằng xà phòng và nước trong 20 giây và giúp các con trẻ của bạn làm như thế. Nếu xà phòng và nước không sẵn có, hãy dùng vòi rửa tay có chất cồn rửa sạch cũng được.
·Mang khẩu trang bao cả mũi và miệng bằng các khẩu trang mỏng khi bạn ho hay hắt hơi và đến các vùng nguy cơ;
·Tránh chạm hay tiếp xúc mắt, mũi, họng của bạn khi tay chưa được rửa sạch.
·Tránh tiếp xúc gần như hôn hay chia dùng chung các dụng cụ vệ sinh, khăn lau mặt hay ly, cốc, chén,….với người đang ốm.
·Rửa sạch và tẩy trùng thường xuyên bề mặt các vật dụng, đồ chơi và tay cầm mở cửa.
Hiện tại chưa có vaccine phòng bệnh đặc hiệu cho căn bệnh do virus này, nhưng CDC đang thảo luận với các đối tác về khả năng phát triển vaccine. Điều trị vẫn chưa có điều trị đặc hiệu do virus này gây nên MERS-CoV. Các chăm sóc y tế là điều trị hỗ trợ và giúp làm giảm triệu chứng là chính. Các xét nghiệm trong la bô hiện có là polymerase chain reaction hay PCR đối với MERS-CoV đang sẵn có tại các đơn vị y tế bang, CDC và một số la bô quốc tế. Ngược lại, các xét nghiệm MERS-CoV không phải là thường quy. Có một số test hạn hữu có mặt trên thị trường nhưng không được chấp thuận bởi cơ quan FDA.
Để khuyến cáo và hướng dẫn rõ ràng về định nghĩa ca bệnh, gồm cả các thiết bị bảo vệ cá nhân, phòng chống nhiễm, điều tra ca bệnh và thu mẫu bệnh phẩm và vận chuyển theo quy định.
Theo tin tổng hợp từ các báo điện tử trong nước và quốc tế cho biết về tình hình ca bệnh cũng như nguy cơ lan rộng dịch virus này dưới đây:
Virus giống SARS có thể gây đại dịch toàn cầu
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 10/6/2013 đã hối thúc nhà chức trách y tế trên toàn thế giới cảnh giác với những triệu chứng ở người nhiễm virus corona gây suy hô hấp có nguồn gốc từ Trung Đông (MERS-CoV), có thể gây ra một đại dịch toàn cầu.
WHO đã ban hành một bộ hướng dẫn mới với các nước về khả năng virus này gây đại dịch, cảnh báo MERS cũng có nguy cơ lớn như các loại virus cúm gia cầm ở người, H5N1, xuất hiện một thập kỷ trước, và H7N9, được phát hiện tại Trung Quốc hồi tháng 3.
Virus này gần giống với virus gây Hội chứng viêm đường hô hấp cấp (SARS) bùng phát năm 2003 làm gần 800 người chết, có khả năng lây lan thành một đại dịch trên toàn cầu. “Chúng tôi đang cố gắng tìm hiểu càng nhiều càng tốt và rất quan ngại về ba loại virus này”, Andrew Harper, cố vấn đặc biệt của WHO về an ninh y tế và môi trường, nói với Reuters trong một cuộc họp báo ngắn.
Bộ hướng dẫn tạm thời, sẽ được bổ sung và hoàn tất sau đó trong năm nay, nêu ra các bài học từ dịch cúm H1N1 năm 2009-2010 đã khiến khoảng 200.000 người tử vong, tương đương với lượng người tử vong vì cúm theo mùa mỗi năm. “Quan ngại quốc tế về tình trạng lây nhiễm rất cao, vì virus này có thể di chuyển vòng quanh thế giới. Đã có những ví dụ cho thấy virus di chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác nhanh chóng qua những hành khách”, WHO nói về MERS. Người nhiễm có các triệu chứng ho, sốt và sưng phổi.
Các hành khách đã mang virus tới Anh, Pháp, Đức và Ý. Những người bị nhiễm virus cũng xuất hiện ở Jordan, Qatar, Tunisia và UAE. “Tất cả các nước trên thế giới phải đảm bảo nhà chức trách y tế biết về virus và những triệu chứng của bệnh này. Khi xuất hiện các trường hợp viêm phổi không rõ nguyên nhân, cần nghĩ tới MERS”. MERS-CoV, một họ hàng xa của virus SARS xuất hiện ở Saudi Arabia năm ngoái, được xác nhận đã nhiễm cho 55 người trên toàn thế giới và khiến 31 người thiệt mạng. Bốn mươi trường hợp bị nhiễm là ở Saudi Arabia, nhiều trường hợp ở một bệnh viên tại tỉnh miền đông al-Ahsa.
“Tổng số ca nhiễm chưa rõ là bao nhiêu, nhưng virus này gây ra cái chết cho khoảng 60% người bị nhiễm - WHO nói -Tới nay, khoảng 75% trường hợp ở Saudi Arabia là đàn ông”. Hiện vẫn chưa rõ nguồn gốc virus MERS là từ đâu.
Thêm bốn trường hợp tử vong do virus MERS-CoV
Nguồn tin từ Bộ Y tế Arập Xêút ngày 17/6 xác nhận vừa có thêm 4 trường hợp tử vong do nhiễm virus corona gây Hội chứng hô hấp ở Trung Đông (MERS-CoV), giống virus gây Hội chứng viêm đường hô hấp cấp (SARS). Trong một thông báo đăng trên trang web chính thức, Bộ Y tế Arập Xêút cho biết 2 trường hợp tử vong tại thành phố miền Tây Taif và 2 trường hợp tử vong khác tại tỉnh Đông, nơi virus MERS-CoV đang hoành hành mạnh nhất.
Ngoài ra, Bộ này cũng xác nhận thêm 3 trường hợp nhiễm mới tại tỉnh Đông, thủ đô Riyadh và thành phố cảng Jeddah nằm trên bờ Biển Đỏ. Trong đó, một trẻ 2 tuổi mắc bệnh phổi mãn tính, một phụ nữ 63 tuổi mắc một số bệnh mãn tính và một bệnh nhân nam 42 tuổi bị hen suyễn mãn tính.
Cho đến nay, Arập Xêút đã ghi nhận tổng cộng 49 trường hợp nhiễm virus MERS-CoV, trong đó có 32 ca tử vong. Ngày 14/6, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận 58 trường hợp nhiễm MERS-CoV trên toàn thế giới, trong đó 33 ca tử vong. Trước tình hình này, WHO đã công bố chỉ dẫn tạm thời về dịch cúm và MERS-CoV có khả năng lây lan thành một đại dịch trên toàn cầu.
Theo WHO, căn bệnh này gây các triệu chứng ho, sốt, viêm phổi và có "mức độ báo động" tương đương với hai chủng cúm khác là H5N1, xuất hiện cách đây 10 năm, và H7N9 mới được phát hiện tại Trung Quốc từ tháng Ba vừa qua. WHO đánh giá nguy cơ lây lan virus MERS-CoV cao. MERS-CoV được phát hiện lần đầu tại Arập Xêút năm ngoái và hiện đã phát tán sang 8 nước gồm Anh, Pháp, Đức, Italy, Jordan, Qatar, Tunisia và Các tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE). Mặc dù số người bị nhiễm còn ít nhưng tỷ lệ tử vong lên tới 60%. Khoảng 75% số ca nhiễm virus này ở Arập Xêút là nam giới, phần lớn đã có các vấn đề về sức khỏe từ trước. Cho tới nay, nguồn gốc virus này vẫn chưa được xác định.