Ả Rập Xê út phát hiện thêm 26 trường hợp nhiễm MERS, Ai Cập báo cáo ca nhiễm đầu tiên
Ngày 1/5/2014. RIYADH - Ả Rập Xê út cho biết vào hôm thứ năm tổng số các trường hợp nhiễm Hội chứng hô hấp vùng Trung đông (Middle East Respiratory Syndrome_MERS), một căn bệnh mới thường gây chết người đã tăng gần gấp đôi trong vương quốc này vào tháng tư với hơn 26 ca nhiễm mới được báo cáo.
Trường hợp nhiễm đầu tiên ở Ai Cập cũng đã được báo cáo vào hôm thứ năm ở một người đàn ông 27 tuổi sống ở Ả Rập Xê út nhưng trở bệnh ở Ai Cập vào tuần trước sau khi đã tiếp xúc với một người chú chết vì MERS ở vương quốc này. Mối quan tâm quốc tế về căn bệnh này là cấp tính vì Saudi Arabia dự kiến sẽ nhận được một số lượng lớn khách hành hương nước ngoài trong tháng ăn chay Ramadan vào tháng bảy, tiếp theo là hàng triệu người hành hương Hồi giáo dự lễ hội haj hàng năm vào tháng mười. Mặc dù WHO cho biết bệnh này cùng họ như virus SARS và rất khó để vượt qua giữa con người, thì hầu hết các trường hợp được báo cáo tại Ả Rập Xê út cho đến nay dường như đã được lây truyền giữa người và người chứ không phải là từ động vật. Một nhóm chuyên gia WHO đã đếnẢ rập Xê Út và đang làm việc với cơ quan chức năng nhằm đẩy mạnh các biện pháp phòng chống việc lây nhiễm, đặc biệt là tại các bệnh viện và nghiên cứu cách thức virus lây lan. 7 trong số các trường hợp mới là ở Jedda, 4 ca ở Mecca, 10 ca tại Riyadh, 2 ca ở thị trấn phía bắc của Tabuk và một nơi một ca nhiễm mới ở Hafr al- Batin gần Kuwait và ở Najran gần Yemen. Hai người trước đây đã được xác nhận là bị bệnh đã qua đời. Các trường hợp mới đã nâng tổng số các ca bệnh được xác định ở Ả Rập Xê út lên đến 371 ca, một bước nhảy vọt lên 89% trong tháng tư. Hầu hết các ca nhiễm mới vào tháng trước xuất hiện trong một vụ dịch tại 3 bệnh viện ở Jeddah. Trong số những người bị nhiễm bệnh ở Ả Rập Xê út thì có 107 người đã chết kể từ khi bệnh được xác định cách đây hai năm nhưng các chuyên gia y tế tin rằng nguồn lan truyền ban đầu từ một ổ chứa động vật, có thể là lạc đà.
Vào hôm thứ ba, Quyền Bộ trưởng Y tế Adel Fakeih cho biết người Ả Rập nên tránh tiếp xúc gần gũi với lạc đà hoặc tiêu thụ sữa hoặc thịt lạc đà sống. Thương nhân và những người khác tại chợ lạc đà Riyadh vào hôm thứ hai nói với hãng tin Reuters rằng họ không được thông báo chính thức hoặc cảnh báo về khả năng kết nối giữa MERS và lạc đà và đã không dùng biện pháp phòng ngừa bổ sung như gia tăng rửa tay. Tuần trước, WHO cho biết đó là nên cẩn thận xung quanh lạc đà và các chuyên gia về lây nhiễm quốc tế đã chỉ ra mối liên hệ giữa các loài động vật và bệnh trong nhiều tháng. Mặc dầu Ả rập Xê út và WHO đã khuyến cáo người già, trẻ em và những người bị bệnh dài ngày nên trì hoãn lễ hội hajtrong năm nay vì MERS nhưng họ đã dừng lại việc áp đặt các hạn chế khác như số thị thực.
Các quốc gia bao gồm Qatar, Kuwait, Jordan, UAE, Oman và Tunisia cũng như một số nước ở châu Âu đã báo cáo các trường hợp nhiễm MERS kể từ khi virus xuất hiện. WHO thông báo ca nhiễm là người Ai Cập trên trang web của mình, nói rằng đó là ca nhiễm MERS đầu tiên được xác định bằng xét nghiệm bởi chính quyền ở đó. Báo cáo cho biết người đàn ông 27 tuổi trong tình trạng ổn định.
Hoa Kỳ xác nhận ca nhiễm virus MERS đầu tiên
Ngày 2/5/2014. VOA News - Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (U.S. Centers for Disease Control_CDC) đã xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm virus gây ra Hội chứng hô hấp vùng Trung Đông gây chết người (MERS) tại Hoa Kỳ. Các quan chức CDC hôm qua cho biết một nhân viên chăm sóc sức khỏe Mỹ gần đây du lịch tới Saudi Arabia đã phải nhập viện do bị nhiễm virus ở bang Indiana thuộc miền trung tây của Hoa kỳ. Họ nói rằng bệnh nhân đã được cách ly và đang trong tình trạng ổn định. Giám đốcTrung tâm quốc gia về chủng ngừa và bệnh hô hấp (National Center for Immunization and Respiratory Diseases) Anne Schuchat nói ca bệnh tiến triển một cách nhanh chóng và CDC đang làm việc để xác định những người có thể đã tiếp xúc với bệnh nhân. Schuchat cho biết bệnh nhân đi du lịch từ Riyadh, Saudi Arabia vào ngày 24 đến London và sau đó đến Indiana.
 |
Hình ảnh kính hiển vi điện tử về chủng coronavirus (màu vàng) gây bệnh hô hấp bí hiểm
này xuất hiện' ở vùng Trung Động lây lan dễ dàng hơn từ người sang người so với SARS. |
Virus MERS đầu tiên xuất hiện vào tháng 9/2012 và tất cả các trường hợp có liên quan đến sáu quốc gia ở bán đảo Ả Rập, Saudi Arabia chiếm phần lớn các trường hợp nhiễm bệnh. Schuchat nói khoảng 400 người đã được xét nghiệm dương tính với virus kể từ khi nó xuất hiện lần đầu và khoảng một phần ba trong số những người này đã chết vì virus.
MERS là một thành viên của họ coronavirus, chủng virus bao gồm các mầm bệnh gây cảm lạnh thông thường, cũng như hội chứng hô hấp cấp tính trầm trọng hoặc SARS (severe acute respiratory syndrome). SARS xuất hiện ở miền nam Trung Quốc vào năm 2003, khoảng 8.000 người bị nhiễm tại 29 quốc gia và giết chết khoảng 800 người trước khi nó được kiềm chế. Một đợt bùng phát các trường hợp MERS ở Saudi Arabia bắt đầu từ tuần qua đã tạo ra những lo ngại của các chuyên gia y tế rằng vi rút đã biến đổi thành một dạng có thể lây lan dễ dàng hơn. Schuchat nói lý do cho sự gia tăng vẫn chưa được biết. Vẫn chưa rõ ràng MERS đến từ đâu lúc ban đầu nhưng lạc đà là nghi phạm hàng đầu.
WHO: Sự bùng nổ chủng coronavirus gây MERS là do thời tiết ấm hơn
Ngày 30/4/2014. GENEVA - WHO cho biết họ tin rằng sự tăng vọt các ca bệnh gây Hội chứng hô hấp vùng Trung đông (MERS) gần đây hoặc tác nhân gây bệnh là chủng coronavirus có lẽ là do sự gia tăng bệnh theo mùa chứ không phải là bất kỳ sự thay đổi nào trong hành vi của virus. Theo WHO các đợt gia tăng tương tự đã xảy ra trong cùng thời gian này trong hai năm qua. Gregory Hartl, phát ngôn viên của WHO cho biết sự gia tăng trong các ca bệnh rất có thể là do thời tiết ấm hơn ở bán đảo Ả Rập dẫn đến sự bùng phát của căn bệnh này trong hai hoặc ba bệnh viện ở Ả rập Xê út (Saudi Arabia) và Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (United Arab Emirates). Ông nói rằng các quan chức y tế không biết làm thế nào virus lây truyền từ người sang người nhưng ông nói rõ ràng là căn bệnh này không lây lan dễ dàng tương tự như hội chứng hô hấp cấp tính trầm trọng, hay SARS, đã gây ra.
 |
Các quốc gia báo cáo sô ca MERS mới, 2014. Nguồn; WHO |
"Chúng tôi không nghĩ rằng nó lây truyền hiệu quả", Hartl nói: "Nó chắc chắn không giống như SARS hay giống như các bệnh như cúm... không có cách nào chúng ta có thể dự đoán tương lai nhưng đối với chúng ta vào lúc này chắc chắn virus MERS này không có khả năng lây nhiễm tương tự như cách SARS lây nhiễm vì vậy đó là một dấu hiệu tốt". Hartl cho rằng SARS rất dễ lây, bệnh nổ ra ở Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan đầu những năm 2000. Trong khoảng thời gian sáu tháng, ở đỉnh cao của dịch bệnh, gần 8.100 trường hợp nhiễm và 774 trường hợp tử vong được báo cáo. Bằng cách so sánh, Hartl lưu ý WHO đã xác nhận có 261 trường hợp nhiễm vi rút corona gây MERS trong hai năm, tuy nhiên có đến 93 người chết,là một tỷ lệ tử vong cao hơn nhiều so với SARS.
Virus corona gây ra MERS đang còn là bí ẩn, các quan chức y tế biết rằng lạc đà là một trong những vật chủ của virus, nhưng họ tin rằng căn bệnh này cũng có thể xuất phát từ các nguồn lây nhiễm khác, họ cũng không biết tại sao một số người thì bị lây nhiễm trong khi những người khác thì không. Virus lần đầu xuất hiện ở Ai Cập vào tuần trước, các ca bệnh cũng đã được xác nhận ở Hy Lạp, Malaysia, Philippines và Indonesia nhưng phát ngôn viên Hartl của WHO cho biết bệnh nhân ở những quốc gia này mắc phải căn bệnh này trong khi họ ở Ả Rập Xê út. Ông nói rằng vi rút vẫn còn phần lớn ở Trung Đông. Ông nói rằng virus đã không thay đổi đặc tính của nó: “30 mẫu virus đã được xét nghiệm và không có đột biến, những virus này không truyền từ người sang người vì khi truyền từ người sang người thì những thay đổi nhỏ trong hệ gen của virus sẽ xảy ra",Hartl nói: "Tuy nhiên, trong trường hợp này chúng tôi tin rằng điều này có nghĩa rằng hầu như tất cả các ca bệnh vẫn còn đến từ môi trường bằng cách nào đó". Theo Hartl các quan chức y tế đang phải đối mặt với những thách thức lớn trong một cố gắng nhằm tìm ra cách virus xâm nhập từ vật chủ tự nhiên của nó hoặc ổ chứa đối với con người.
WHO cho biết không có bất kỳ loại thuốc nào dùng để điều trị căn bệnh này, vì vậy cách tốt nhất có thể bảo vệ mình khỏi bị bệnh là thực hành vệ sinh chung tốt. WHO cho rằng mọi người nên rửa tay thường xuyên và giữ khoảng cách với những người có dấu hiệu nhiễm MERS.
Các chuyên gia xem dịch MERS là mối đe dọa cho toàn cầu
Ngày 28/4/2014 - Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) đã giết chết khoảng một phần ba những người được biết là đã bị nhiễm bệnh, không có thuốc điều trị và không có thuốc chủng ngừa. Đó là tin xấu (That’s the bad news.), tuy nhiên tin tức tương đối tốt là nó không lây lan ra tất cả.Hầu hết các trường hợp đến nay bị nhiễm ở những người có các vấn đề khác về sức khỏe,chẳng hạn như ung thư, bệnh tiểu đường hoặc bệnh thận hoặc các nhân viên y tế có tiếp xúc gần với bệnh nhân bị nhiễm chủng virus này.
 |
Hành khách được nhìn thấy trên một máy quét nhiệt khi họ đến sân bay quốc tế Manila tại
Paranaque, phía nam Manila, Philippines, ngày 16/4/2014 |
Virus MERS đầu tiên xuất hiện vào tháng 9/2012, đó là một thành viên của họ coronavirus, trong đó bao gồm mầm bệnh gây cảm lạnh thông thường, cũng như hội chứng hô hấp cấp trầm trọng hay SARS (severe acute respiratory syndrome). SARS xuất hiện ở miền nam Trung Quốc vào năm 2003 với khoảng 8.000 người bị nhiễm tại 29 quốc gia và giết chết khoảng 800 người trước khi nó được kiềm chế. Các dữ liệu gần đây nhất của WHO cho biết có 261 người nhiễm MERS, trong đó có 93 ca tử vong, trường hợp kiểm đếm khác cao hơn và đưa số người chết vượt quá con số 100.
Một đợt bùng phát ca bệnh ở Saudi Arabia bắt đầu vào tuần trước đã tạo ra những lo ngại của các chuyên gia y tế là vi rút đã biến đổi thành một dạng có thể lây lan dễ dàng hơn. Đó sẽ là một dấu hiệu nguy hiểm nhưng các nhà nghiên cứu Đức đã xét nghiệm DNA từ một số các trường hợp mới ở Saudi và đã không tìm thấy bất kỳ thay đổi đáng kể trong các virus, đó là tin tốt nhưng các nhà nghiên cứu nói rằng họ cần thêm dữ liệu để đảm bảo và họ vẫn không biết lý do tại sao số ca nhiễm lại tăng vọt như vậy: "Một số lý do cho sự tăng vọt này có thể là theo mùa", nhà dịch tễ học David Swerdlow-người đứng đầu bộ phận đáp ứng với MERS thuộcTrung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (U..S. Centers for Disease Control and Prevention_CDC) nói: "Một số lý do của sự tăng vọt có thể là giám sát tốt hơn, một số có thể là có một ổ dịch lớn đang diễn ra ở một số cơ sở y tế". Vẫn chưa rõ ràng nơi MERS đến từ đâu lúc ban đầu nhưng lạc đà là nghi phạm chính. Thật không may, có rất nhiều điều về MERS mà các nhà khoa học không biết, những gì họ biết là bài học mà SARS đã làm,Amesh Adalja nói với Hiệp hội các bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ (Infectious Diseases Society of America). "Thế giới là một nơi nhỏ mà biên giới không có nghĩa lý gì", ông nói: "và an ninh y tế tổng thể của toàn thế giới là thực sự bị trói buộc trong việc xác định các mối đe dọa này càng nhanh càng tốt và sau đó cố gắng ngăn chặn chúng trong việc theo dõi". Ông cho biết đó là lý do tại sao các quan chức y tế trên thế giới đang theo dõi chặt chẽ về MERS.
Khi số ca nhiễm MERS gia tăng châu Á suy ngẫm lại về SARS
Ngày 29/4/2014. HONG KONG - Hội chứng hô hấp vùng Trung Đông gây chết người (MERS) đã giết chết hơn một trăm người nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi về nguồn gốc và phương thức lây truyền bệnh. Ở Hồng Kông, các nhà phân tích nói các bài học kinh nghiệm mười năm trước đây với Hội chứng hô hấp cấp tính trầm trọng (SARS)-một đại dịch tương tự về mặt di truyền đã giết chết gần 300 người vào năm 2003 có thể được áp dụng để làm chậm việc lây nhiễm MERS. Một bệnh đường hô hấp gây ra bởi một loại coronavirus, MERS là một virus phổ biến lây nhiễm cho cả động vật và người, gây sốt, ho và trong một số trường hợp nghiêm trọng gây ra viêm phổi và suy thận. Báo cáo ca bệnh đầu tiên ở Saudi Arabia vào năm 2012, MERS đã gây tử vong cho 102 người trong tổng số 339 ca xác định của vương quốc này kể từ thời điểm đó. Mặc dù căn bệnh này từ đó đã lây lan đến các điểm khác ở Trung Đông-Ai Cập gần đây đã báo cáo một số ít các trường hợp, báo cáo cũng cho biết một số ca bệnh đã lan đến ở Malaysia, Philippines và Indonesia.
Theo Malik Peiris, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu cúm tại Đại học Hồng Kông việc so sánh giữa MERS và SARS thu hút sự quan tâm và chú ý."Khi SARS bắt đầu trong giai đoạn tháng 11 - tháng 12/2002, những gì chúng ta nhìn thấy cũng là các chùm ca bệnh, các chùm bệnh nhân bị viêm phổi nặng và tại thời điểm đó không ai biết nó là cái gì", Peiris-người đứng đầu phòng thí nghiệm Hồng Kông chịu trách nhiệm về việc phân lập virus SARS vào năm 2003 cho biết. Các nhà khoa học sau đó chỉ xác nhận đại dịch SARS được gây ra bởi một loại virus có nguồn gốc từ các con dơi ở Trung Quốc và nhảy vọt giữa các loài tới con người. "Khi mỗi người trong chùm ca bệnh này chết và sau đó một chùm ca bệnh mới sẽ xuất hiện ở một nơi khác, tất cả chỉ ở Quảng Đông-miền Nam Trung Quốc", ông nói: "và rồi thì một vài tháng sau đó khoảng tháng một- tháng hai, virus bắt đầu lan truyền một cách bền vững từ người sang người". Peiris cho rằng trong vòng vài tháng, SARS đã lan rộng tới hơn 25 quốc gia, đi vào tất cả năm châu lục.
 |
Người lao động thành phố mang khẩu trang bảo vệ đi ngang qua bảng quảng cáp chống SARS
tại trụ sở chính quyền địa phương, Thượng Hải, ngày 29/12/2003 |
Một bước ngoặt (A turning point)
Đối với Trung Quốc, dịch bệnh tiếp tục gây chết cho gần 800 mạng sống trên toàn thế giới biểu trưng cho một bước ngoặt đối với chính sách y tế quốc gia. Lúc đầu chính quyền Bắc Kinh đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng của virus và cấm cửa về báo cáo ca nhiễm mới, tuy nhiên thông tin bị rò rỉ từ một bác sĩ ở Bắc Kinh, các quan chức y tế Trung Quốc cuối cùng đã thừa nhận rằng họ đã bưng bít thông tin để tránh gây hoảng loạn và sau đó thông báo cho WHO về mức độ nghiêm trọng thực sự của tình hình. Theo các nhà phân tích, sự chậm trễ làm trầm trọng thêm bệnh dịch, khi nhìn lại, sự che dấu chỉ nhấn mạnh chi phí cao của bí mật về các vấn đề y tế công cộng.
Peiris nói khi MERS đầu tiên xuất hiện ở Saudi Arabiacũng có một sự chậm trễ trong việc cung cấp thông tin: "Có một thời gian bị mất trong giai đoạn đầu là 2012-2013, trong đó có nhiều điều hơn nữa có thể học nhưng trong những tháng gần đây, tôi nghĩ rằng thực sự đã có được sự nhận thức và các hành động quan trọng trong vấn đề này". Vào hôm thứ hai, Bộ trưởng Y tế của Ả Rập Xê út đã bị sa thải sau khi ông phát biểu tại một cuộc họp báo rằng sự gia tăng các ca bệnh MERS trong tháng 4 có thểlà theo mùa và Văn phòng Bộ Y tế đã không đặt ra các biện pháp phòng ngừa bổ sung.
Các nhân viên y tế có nguy cơ (Health professionals at risk)
Cũng giống như SARS, MERS lây lan nhanh trong các bệnh viện với một tỷ lệ lây nhiễm cao trong các nhân viên chăm sóc sức khỏe. Theo Giáo sư Nelson Lee, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, các bệnh viện của Hồng Kông đang chuẩn bị tốt hơn nhiều để xử lý dịch bệnh đường hô hấp.
Một nhân viên y tế tại Bệnh viện Prince of Wales, trung tâm y tế đi đầu trong dịch bệnh SARS của Hồng Kông nói rằng: trong năm 2003 các bệnh viện công của thành phố có nhân viên được đào tạo không đầy đủ và thiếu cơ sở cách ly, khiến nhiều đồng nghiệp của ông phát triển bệnh viêm phổi: "Các cơ sở cách ly lây nhiễm qua không khí bây giờ có mặt trong tất cả các bệnh viện lớn ở Hồng Kông, chúng tôi đã học được sự phân loại thích hợp là rất quan trọng, do đó mỗi bệnh nhân được đưa vào bệnh viện với một căn bệnh về đường hô hấp và viêm phổi sẽ được hỏi về một số nguy cơ là sự đòi hỏi về bệnh nhiễm khuẩn mới nổi". Bệnh nhân được hỏi về tiền sử du lịch, tiếp xúc gần đây với người bệnh và cho dù họ đã ghi nhận các chùm ca bệnh trong gia đình hoặc tại nơi làm việc. Giáo sư Lee nói: "Ví dụ, nếu một bệnh nhân bây giờ đến bệnh viện với một tiền sử du lịch đến Trung Đông và các dấu hiệu của viêm phổi, chúng tôi sẽ xét nghiệm cho họ về virus xung quanh MERS".
Mặc dù có những cải thiện nhưng những người sống sót do bệnh SARS của Hồng Kông vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn: "Bởi vì việc sử dụng các loại thuôc mạnh trong quá trình điều trị, [bệnh nhân SARS] đã phát triển một số vấn đề về xương của họ”, luật sư Alex Lam của Hồng Kong nói: "Họ đã phải thay thế các khớp và họ phải sử dụng gậy, thậm chí một số bệnh nhân có thể cần phải sử dụng xe lăn, những người khác đang phải đối mặt với những khó khăn về tinh thần vì thế có một sự chấn thương". Được chẩn đoán bị nhiễm SARS vào năm 2003, Lam đã được cho kết hợp các loại thuốc bao gồm steroid chỉ để nhận được xét nghiệm máu thêm để chứng minh chẩn đoán ban đầu của mình là một sai lầm. Hiện là chủ tịch của Hiệp hội giúp đỡ lẫn nhau về SARS (SARS Mutual Help Association) ở Hồng Kông, Lam dẫn đầu nhóm nhằm giúp các bệnh nhân đã bị nhiễm SARS khắc phục hậu quả của bệnh tật: "Nhìn vào mặt tích cực, chúng tôi đã rút ra được một bài học, mặc dù chúng tôi phải trả một giá rất đắt cho điều này".
Cũng giống như SARS, virus MERS cũng đã được phát hiện trong một số loài động vật bao gồm cả dơi và lạc đà. Trong khi các nhà khoa học tin rằng lạc đà có thể là nguồn lây nhiễm chính, họ đã không tìm thấy bằng chứng thuyết phục để khẳng định sự liên kết và cũng không giải thích làm thế nào mà virus có thể nhảy vọt từ động vật sang người. Cho đến khi họ biết được thì những người này phải đối mặt với mối đe dọa của MERS chỉ có thể tìm đến các khu vực khác mà những người còn sống sót bị một mối đe dọa về những nguồn gốc bí ẩn như vậy.