Wolbachia là một loại vi khuẩn có mặt ở nhiều loài côn trùng, kể cả muỗi. Tuy nhiên Wolbachia lại không nhiễm tự nhiên ở muỗi Anopheles, bao gồm các loài muỗitruyền bệnh sốt rét. Theo các nhà nghiên cứu, Wolbachia có thể được sử dụng như là một phần trong chiến lược kiểm soát bệnh sốt rét nếu như nó được gây nhiễm ổn định ở muỗi Anopheles.
Ở một khía cạnh nào đó, Vi khuẩn Wolbachia sẽ hoạt động như một loại vắc xin cho muỗi sẽ bảo vệ chúng đối với ký sinh trùng sốt rét. Muỗi được xử lý với vi khuẩn này sẽ sẽ ngăn cản sự lây lan bệnh sốt rét cho người, một căn bệnh mà trong năm 2010, theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới đã làm ảnh hưởng đến 219 triệu người và gây ra khoảng 660.000 trường hợp tử vong. Chiến lược kiểm soát bệnh sốt rét dựa trên Wolbachia đã được thảo luận trong hai thập kỷ qua. Mới đây,theo kết quả nghiên cứu của nhóm Zhiyong Xi, thuộc đaị học Michigan,lần đầu tiên vi khuẩn Wolbachia được thiết lập ổn định trong một loài muỗi truyền bệnh sốt rét, Anopheles stephensi, là vector truyền bệnh sốt rét chính ở Trung Đông và Nam Á.
Kết quả nghiên cứu đã giải quyết được 2 vấn đề: Thứ nhất: nhóm nghiên cứu đã thành công trong việc đưa được vi khuẩn Wolbachia vào muỗi, trước hết nhóm nghiên cứu đã xác định chính xác loài vi khuẩn Wolbachia - wAlbB - và sau đó tiêm vào phôi muỗi. Trong số hàng ngàn phôi được tiêm vi khuẩn Wolbachia, cho đến khi có phôi phát triển thành muỗi cái mang Wolbachia; dòng muỗi có nguồn gốc từ muỗi cái này đã duy trì nhiễm vi khuẩn Wolbachia wAlbB với một tần số nhiễm 100 phần trăm qua 34 thế hệ. Nhóm nghiên cứu cũng đã đưa các tỷ lệ khác nhau của muỗi cái mang vi khuẩn Wolbachia vào quần thể muỗi không bị nhiễm với tỷ lệ 5%, 10%, 20%. Trong cả 3 thí nghiệm, toàn bộ quần thể bị nhiễm vi khuẩn trong vòng tám thế hệ. Thứ hai, các nhà nghiên cứu đã cho thấy vi khuẩn có thể ngăn chặn những con muỗi này không cho truyền ký sinh trùng sốt rét sang người. Vấn đề đặt ra ở đây là bằng cách nào Wolbachia tác động đến KST Plasmodium; nhóm nghiên cứu đã cho thấy vi khuẩn giết chết KST cả ở trong dạ dày, nơi KST thành thục và cả trong tuyến nước bọt, nơi mà KST được truyền sang người khi bị đốt. Các nhà khoa học cũng giả thiết rằng việc nhiễm Wolbachi là nguyên nhân gây nên sự tạo thành hợp chất không ổn định gọi là ROS (reactive oxygen species) làm ức chế sự phát triển của ký sinh trùng.
Như vậy, một khi vi khuẩn Wolbachia đã được đưa vào quần thể muỗi, một điều hoàn toàn có thể tin rằng không cần thiết phải lặp lại quá trình này và việc sử dụng dòng muỗi này sẽ mang lại hiệu quả kinh tế hơn các biện phápkhác như sử dụng hóa chất diệt muỗi hoặc tiêm vắc xin. Điều này bổ sung thêm giá trị đặc biệt về tính khả thi của chiến lược kiểm soát bằng muỗi nhiễm Wolbachia. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng cho rằng có lẽ cũng cần có thêm những nghiên cứu tiếp sau để kiểm tra xem Plasmodium có kháng với ROS hay không. Ngoài ra, trên cơ sở phát hiện mới nhất này về vai trò của Wolbachia, nhóm nghiên cứu của Xi cũng đã thành công trong việc sử dụng vi khuẩn Wolbachia để ngăn chặn bệnh sốt xuất huyết. Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu tập trung vào muỗi Aedes albopictus và Aedes aegypti, là các loài muỗi có vai trò trong lan truyền bệnh sốt xuất huyết. Công việc này đã giúp khởi động một nỗ lực toàn cầu nhằm triển khai các chiến lược loại trừ sốt xuất huyết. Việc sử dụng phương pháp tiếp cận đầy hứa hẹn này để giải quyết bệnh sốt rét đã cung cấp cho các nhà khoa học và các chuyên gia y tế thế giới một công cụ quan trọng khác để chống lại bệnh sốt rét./.