Tình hình dịch cúm A (H1N1) đã trở nên nghiêm trọng khi thời điểm hiện nay lan rộng đến trên 54 nước trên thế giới với hơn 15.500 ca nhiễm bệnh và 130 người tử vong, đặc biệt bệnh đã lan sang nhiều nước Đông Nam Á trong đó có Việt Nam với 1 ca vừa phát hiện là du khách từ nước ngoài về.
Tình hình cúm A (H1N1) trên thế giới và khu vực châu Á
Trên thế giới, dịch cúm A/H1N1 đã lan rộng đến ít nhất 51 nước với hơn 14.000 ca bệnh. Hiện đã có gần 170 người chết nghi nhiễm bệnh cúm A/H1N1 tại Mexico, nơi có khoảng 2.500 ca nghi nhiễm. Trong khi đó, tại Mỹ đã xác định 155 ca nhiễm bệnh và một đứa bé cũng đã chết do cúm A/H1N1. Hiện cộng đồng thế giới đang theo dõi sát dịch bệnh cũng như lên kế hoạch các biện pháp phòng chống trước tình trạng lây lan của dịch bệnh ngày càng gia tăng.
Tại khu vực Đông Nam Á, có 4 nước có trường hợp nhiễm bệnh gồm Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan. Kể từ khi ca nhiễm cúm A (H1N1) xuất hiện tại châu Á là một du khách bay tới Hồng Kông. Hàng trăm du khách và nhân viên tại một khách sạn ở Hồng Kông (Trung Quốc) đã bị cách ly sau khi một du khách người Mexico lưu trú tại đây được xác định đã mắc bệnh cúm A/H1N1, hãng AP đưa tin vào sáng nay 2.5. Du khách trên là một nam thanh niên 25 tuổi, bay tới Hồng Kông sau khi quá cảnh tại Thượng Hải (Trung Quốc) và sau đó được đưa ngay vào bệnh viện với các triệu chứng của bệnh. Đây được xem là ca nhiễm bệnh cúm A/H1N1 đầu tiên tại châu Á, làm gia tăng mối lo ngại về một đại dịch toàn cầu đang trở thành hiện thực. Việc bệnh cúm A/H1N1 được phát hiện tại Hồng Kông càng gây lo lắng về việc dịch cúm sẽ nhanh chóng bùng phát tại quốc gia đông dân nhất hành tinh là Trung Quốc và lan rộng ra toàn châu Á, cũng như thế giới do mật độ dân số cao và các công tác phòng, chống dịch bệnh còn hạn chế vì nhiều lý do. Hiện tại các cơ quan chức năng của Trung Quốc đang tìm mọi cách để khoanh vùng những người đã tiếp xúc với du khách Mexico trên, đồng thời trấn an dân chúng để chuẩn bị đối phó với dịch bệnh, nếu xảy ra tại nước này.
Singapore cũng đã có ca nhiễm cúm A/H1N1 đầu tiên. Bộ Y tế Singapore sáng 27.5 cho biết, nước này có ca nhiễm cúm A/H1N1 đầu tiên là công dân đảo quốc sư tử trở về từ Mỹ vào sáng qua. Bệnh nhân nữ 22 tuổi đã lưu trú ở Mỹ từ ngày 14.5 và trở về Singapore trên chuyến bay SQ25 từ New York của hãng hàng không Singapore Airlines, hạ cánh lúc 6 giờ 30 sáng (giờ địa phương).Thông cáo của Bộ Y tế cho hay bênh nhân đã qua được hệ thống kiểm tra thân nhiệt tại sân bay do chưa có triệu chứng sốt. Tuy nhiên, cô đã bắt đầu bị ho khi ở trên máy bay và ngay trong sáng hôm qua, cô đã đi khám tại một bác sĩ đa khoa. Bác sĩ này đã quyết định chuyển cô lên Trung tâm bệnh hô hấp (CDC) tại bệnh viện Tan Tock Seng bằng xe cấp cứu dựa trên phán đoán theo hành trình đi lại của cô. Tại đó, xét nghiệm cho kết quả cô đã dương tính với virus cúm A/H1N1. Hiện cô này đang được điều trị tại CDC trong tình trạng ổn định. Bộ Y tế cho biết những người đã tiếp xúc với cô này sẽ bị cách ly và cho uống thuốc. Cơ quan này cũng khẳng định việc kiểm tra thân nhiệt sẽ tiếp tục được duy trì tại tất cả các cửa khẩu đường bộ, đường thủy và đường hàng không. Trong khi đó trên thế giới, con số mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết đã có 12.954 người tại 46 quốc gia bị nhiễm cúm, 92 người tử vong. Hãng thông tấn AFP đưa tin các chuyên gia của WHO đang khuyến nghị tổ chức này nâng mức cảnh báo cúm A/H1N1 là đại dịch toàn cầu.
Theo hãng tin The Associated Press (AP),vài giờ sau ca bệnh cúm A/H1N1 đầu tiên tại châu Á được thông báo phát hiện ở Hồng Kông, một ca nhiễm cúm A/H1N1 khác cũng đã được xác định tại Hàn Quốc. Một người phụ nữ Hàn Quốc 51 tuổi trở về từ Mexico - vùng "tâm chấn" dịch bệnh cúm A/H1N1 vào đầu tuần, qua kiểm tra đã được cơ quan y tế nước này xác định đã nhiễm bệnh. Tiếp đó, ca cúm A/H1N1 đầu tiên lây truyền tại Trung Quốc vào ngày 29.05, một phụ nữ 24 tuổi ở thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông đã trở thành bệnh nhân nhiễm virus cúm A/H1N1 địa phương đầu tiên (không hề ra nước ngoài trong thời điểm phát dịch) tại Trung Quốc. Thông báo của Bộ Y tế Trung Quốc cho biết bệnh nhân trên dương tính với virus cúm A/H1N1 sau khi nhập viện do sốt cao vào ngày hôm trước. Theo Hãng tin Tân Hoa xã, bệnh nhân này có thể đã nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc với một người đàn ông Mỹ gốc Trung Quốc 28 tuổi tại phòng ảnh nơi cô làm việc. Người đàn ông này đến Quảng Châu từ New York và đến phòng ảnh trên để chụp ảnh cùng vị hôn thê và được xác định dương tính với virus cúm A/H1N1 ngày 27-5 vừa qua. Tính đến thời điểm đó, Trung Quốc có 14 ca bệnh cúm A/H1N1 được xác định tại 8 tỉnh và thành phố. Tất cả các bệnh nhân này đều từ nước ngoài trở về Trung Quốc.
Bộ Y tế chính thức công bố ca cúm A/H1N1 đầu tiên tại Việt Nam
Sáng qua, ngày 31.5, Bộ Y tế Việt Nam đã chính thức công bố trường hợp đầu tiên tại Việt Nam dương tính với cúm A/H1N1. Bệnh nhân là nam sinh viên 23 tuổi, đang học tại Mỹ, về nước qua cửa sân bay Tân Sơn Nhất và lưu trú tại thành phố Hồ Chí Minh. Giám đốc Sở Y tế thành phố Hồ chí Minh cho biết kết quả xét nghiệm được xác định từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới thành phố Hồ Chí Minh và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Bệnh nhân sinh năm 1986, có hộ khẩu thường trú tại Tân Bình là sinh viên đang du học tại bang Wisconsin (Mỹ). Bay từ Mỹ về Hồng Kông rồi đến Việt Nam trên chuyến bay 869 của hãng hàng không United Airline.
Sau khi về nước, bệnh nhân này bắt đầu bị sốt nhẹ và có đến khám bệnh tại Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Hoàn Mỹ và Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới. Do về nước từ vùng có dịch cúm A/H1N1, bệnh nhân được Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới lấy mẫu xét nghiệm.Hiện bệnh nhân được điều trị cách ly với tình trạng sức khỏe ổn định. Gia đình bệnh nhân cũng đã được giám sát cách ly và lấy mẫu xét nghiệm cho kết quả âm tính với cúm A/H1N1.
| |
BV Princess Margaret (Hồng Kông), nơi du khách
người Mexico được xác định là ca nhiễm
cúm A/H1N1 đầu tiên tại châu Á- Ảnh: AFP | Khu vực cách ly bệnh nhân ở bệnh viện Nhiệt đới TP HCM. Ảnh: Phapluattp.vn. |
Cũng theo Giám đốc Sở Y tế TP HCM, Sở đang phối hợp giám sát 188 trường hợp đi cùng chuyến bay với bệnh nhân để giám sát cách ly trong 7 ngày. Trong số hành khách, có 133 người lưu trú tại TP HCM, 55 người tỏa đi các tỉnh phía Nam. Để ngăn chặn dịch không lây lan, sáng nay, Bộ Y tế yêu cầu 24 tỉnh, thành phố giám sát hành khách đi cùng chuyến bay trên. Đồng thời kêu gọi người dân thực hiện 3 khuyến cáo của Bộ Y tế về công tác phòng chống dịch tại cộng đồng. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, dung dịch sát khuẩn, vệ sinh môi trường, thông thoáng nơi ở, nơi làm việc, lau chùi bề mặt, đồ dùng, vật dụng sinh hoạt bằng các hóa chất sát khuẩn thông thường. Khi có biểu hiện sốt, ho, đau họng mà đi từ vùng có dịch thì chủ động cách ly, không đến nơi tụ tập đông người để phòng bệnh cho người khác, thông báo ngay cho các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời giảm nguy cơ biến chứng dễ dẫn đến tử vong.
Riêng Sở Y tế TP HCM khuyên người dân nên hạn chế tập trung chỗ đông người; che miệng mũi khi hắt hơi, ho; tránh tiếp xúc với người bị các biểu hiện hô hấp cấp, nếu cần thiết phải mang khẩu trang y tế. Tại thành phố Hồ Chí Minh, mỗi ngày, sân bay Tân Sơn Nhất đón từ 6.000- 7.000 lượt khách trong đó khoảng 2/3 số hành khách đến từ vùng dịch. Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế dùng máy đo thân nhiệt để phát hiện những hành khách thân nhiệt cao. Do đó, những người nhiễm virus cúm nhưng chưa lên cơn sốt sẽ không được giám sát. Trong thời gian qua, Sở Y tế TP HCM yêu cầu các bệnh viện khi phát hiện trường hợp nghi vấn phải báo cáo và phải lấy mẫu xét nghiệm.
Hiện dịch cúm A/H1N1 bùng phát trở lại tại Mexico với thêm 367 trường hợp nhiễm mới trong ngày hôm qua, đưa số trường hợp nhiễm bệnh tại nước này lên 4.541, trong đó có 83 ca tử vong. Mỹ vẫn duy trì con số 6.764 trường hợp nhiễm bệnh, bao gồm 10 ca tử vong. Số trường hợp nhiễm bệnh tại Canada là 921, bao gồm 1 ca tử vong; còn số trường hợp nhiễm bệnh tại Costa Rica là 33, gồm 1 ca tử vong. Hai quốc gia mới nhất công bố xác nhận có trường hợp nhiễm virus cúm A/H1N1 vào hôm qua là Bahrain và Singapore.
Mỹ và Canada hiện là hai quốc gia "nóng" nhất khi số ca nhiễm mới trong ngày tăng cao. Số trường hợp nhiễm cúm A/H1N1 tại Mỹ là 6.764, chiếm hơn phân nửa số ca nhiễm trên toàn thế giới, tăng 212 trường hợp so với số liệu chiều qua; trong đó bao gồm 10 ca tử vong. Canada cũng có thêm 116 trường hợp nhiễm mới, đưa số người nhiễm bệnh tại nước này lên con số 921, bao gồm 1 ca tử vong,còn số trường hợp nhiễm vi-rút cúm A/H1N1 tại Costa Rica là 33, gồm 1 ca tử vong.
Số trường hợp nhiễm cúm A/H1N1 ở các nơi khác như sau: Nhật Bản (360), Tây Ban Nha (138), Anh (137), Chile (86), Panama (76), Úc (39), Peru (27), Ecuador (28), Ý (23), Trung Quốc (22), Hàn Quốc (21), Argentina (19), Kuwait (18), Đức (17), Pháp (16), Colombia (16), El Salvador (11), New Zealand (9), Brazil (9), Israel (9), Bỉ (7), Guatemala (5), Cuba (4), Na Uy (4), Hà Lan (3), Thụy Điển (3), Ba Lan (3), Thụy Sĩ (3), Phần Lan (2), Thái Lan (2), Thổ Nhĩ Kỳ (2), Malaysia (2), Philippines (2), Nga (2), Đan Mạch (1), Ireland (1), Bồ Đào Nha (1), Áo (1), Ấn Độ (1), Hy Lạp (1), Honduras (1), Iceland (1), Bahrain (1) và Singapore (1).
Ở khu vực châu Á, sau Nhật Bản trong những ngày qua, dịch cúm A/H1N1 tiếp tục lây lan mạnh tại Hàn Quốc với thêm 18 trường hợp nhiễm mới trong ngày. Số trường hợp nhiễm cúm A/H1N1 ở các nơi khác như sau: Nhật Bản (350), Tây Ban Nha (136), Anh (137), Panama (76), Chile (74), Peru (27), Ecuador (24), Hàn Quốc (21), Trung Quốc (20), Ý (19), Úc (19), Kuwait (18), Đức (17), Pháp (16), Colombia (16), New Zealand (9), Brazil (9), Israel (8), Bỉ (7), El Salvador (6), Argentina (5), Guatemala (4), Cuba (4), Na Uy (4), Hà Lan (3), Thụy Điển (3), Ba Lan (3), Thụy Sĩ (3), Phần Lan (2), Thái Lan (2), Thổ Nhĩ Kỳ (2), Malaysia (2), Philippines (2), Nga (2), Đan Mạch (1), Ireland (1), Bồ Đào Nha (1), Áo (1), Ấn Độ (1), Hy Lạp (1), Honduras (1) và Iceland (1).
Tuy nhiên theo cập nhật của các cơ quan truyền thông báo chí thì hiện số người chết do cúm A/H1N1 trên toàn thế giới đã gần 100 người. AP đưa tin vào sáng nay, Mexico đã có thêm 3 trường hợp tử vong, đưa số người chết do cúm A/H1N1 tại "vùng tâm chấn dịch bệnh" này lên con số 83 người; trong khi đó Mỹ đã có ca tử vong thứ 12 và Canada có ca tử vong thứ hai.
| |
Kiểm tra thân nhiệt tại sân bay quốc tế Changi của Singapore - Ảnh: AFP | Virus cúm A/H1N1 |
Những thông tin cập nhật về vaccine phòng chống cúm A/H1N1 trên thế giới và Việt Nam
Trước sự bùng phát và diễn biến phức tạp của dịch cúm A (H1N1) ở người, các tập đoàn Dược và sinh phẩm y tế có uy tín trên thế giới đang nỗ lực sản xuất vaccin phòng ngừa căn bệnh này. Độc lực của virus cúm mùa týp A (H1N1) không quá mạnh, sự lây lan giữa người và người cũng không quá nhanh, những triệu chứng bệnh thường chỉ làm người bệnh khó chịu, mệt mỏi và có thể gây ra những biến chứng nặng nhưng tỷ lệ tử vong thấp. Ngược lại, virut cúm A (H1N1) đang lưu hành gây ra dịch hiện nay lại có độc lực rất mạnh, tốc độ lây lan giữa người và người rất nhanh, tỷ lệ tử vong là khoảng 6%, do có sự biến chủng và có sự kết hợp của cúm A (H1N1) thông thường ở người, cúm gia cầm và cúm lợn. Đây là điều hoàn toàn bất ngờ với dự đoán bệnh cúm hàng năm của WHO. Hiện các nhà khoa học cũng chưa tìm ra được nguyên nhân cũng như cách thức nào dẫn đến sự biến đổi này. Vaccin phòng cúm mùa trong đó có thành phần A (H1N1) hiện nay hầu như không có tác dụng với virut cúm A (H1N1) đang hoành hành, nếu có chỉ là rất nhỏ và không đáng kể, đặc biệt là không bảo vệ được nếu bị nhiễm loại virut cúm A (H1N1) đang gây dịch vì trên bản đồ gen của virut cúm này chỉ có một phần nhỏ giống với cúm A (H1N1) thông thường.
Hiện thế giới vẫn chưa loại vaccine đặc hiệu nào cho loại cúm này, tất cả còn trong giai đoạn nghiên cứu, cũng như bất kỳ sản xuất một loại vaccin nào khác, vaccin cúm cũng phải tuân thủ đầy đủ và nghiêm ngặt những quy trình kỹ thuật và cấp phép của quốc gia, quốc tế mới được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng. Mặc dù virus cúm là loại thường xuyên biến đổi nhưng dịch cúm A (H1N1) hiện nay vẫn làm các nhà dự báo dịch và sản xuất vaccin bất ngờ. Hiện chưa có vaccin phòng căn bệnh này, nếu nhanh nhất cũng phải mất từ 5-6 tháng các nhà sản xuất vaccin lớn trên thế giới đã được cấp phép sản xuất và lưu hành vaccin cúm mùa mới có thể cho xuất xưởng những lô vaccin đầu tiên sau khi được cung cấp chủng virus dùng cho sản xuất vaccin. Từ quá trình phân lập được virus trên người bệnh đến nghiên cứu cũng phải mất vài tháng, vì không thể sử dụng ngay virus gây dịch trên người này để làm vaccin do độc lực quá mạnh, gây nguy hiểm cho người nghiên cứu và phòng nguy cơ phát tán ra môi trường. Các nhà khoa học phải nghiên cứu tạo chủng vaccin bằng cách áp dụng nhiều kỹ thuật cao về công nghệ gen, công nghệ di truyền, công nghệ sinh học, tái tổ hợp DNA... Nhà nghiên cứu phải tái tổ hợp gen của virut cúm A (H1N1) này, cắt bớt những đoạn gen độc lực mạnh, kết hợp với những gen chung cơ bản không biến đổi của các virut cúm mùa khác, sau đó mới đưa vào nghiên cứu ở phòng thí nghiệm để xây dựng quy trình công nghệ sản xuất vaccin.
Tại Việt Nam, Công ty vaccin và Sinh phẩm số 1, song song với quá trình nghiên cứu sản xuất vaccin cúm A/H5N1, các chuyên gia đang nghiên cứu vaccin cúm mùa ở quy mô phòng thí nghiệm từ 2 năm nay. Đứng trước dịch đang lưu hành hiện nay, họ cũng ý thức được sẽ phải sản xuất vaccin phòng bệnh cúm này và đã liên hệ với WHO. Khi nào WHO có được chủng virus cúm A (H1N1) đang gây dịch hiện nay sẽ cung cấp cho công ty để nghiên cứu sản xuất vaccin. Nếu được đầu tư ngay từ bây giờ và trong những điều kiện thuận lợi nhất về mọi mặt thì cũng phải mất 3 năm Việt Nam mới có thể có được những lô vaccin phòng cúm A (H1N1) hiện nay.
Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết, ít nhất 6 tháng nữa sẽ cho ra đời vaccin ngừa bệnh cúm A (H1N1). Thông tin trên được đưa ra tại buổi tập huấn về cúm A (H1N1) ngày 14/5, dành riêng cho báo chí, truyền thông tại TP.HCM. Đại diện WHO cho biết, virut cúm A (H1N1) là loại virut hoàn toàn mới, độc lực mạnh, có khả năng gây tử vong cao nhưng hiện chưa có thuốc chuyên trị cũng như vaccin ngừa bệnh... Đại diện Viện Pasteur TP.HCM cho rằng nguy cơ bùng phát dịch ở Việt Nam rất cao vì nước ta có 94 cửa khẩu, lực lượng nhân sự mỏng nên việc phòng ngừa tại cửa khẩu phải coi trọng.
Trong một diễn biến khác, tiến sĩ Anne Schuchat thuộc Trung tâm Kiểm soát và phòng dịch của Mỹ (CDC) khẳng định một loại văcxin chống cúm A/H1N1 hiệu quả sẽ đến tay người tiêu dùng trước tháng 10 tới, thời điểm các chuyên viên y tế dự đoán cúm A/H1N1 có thể gia tăng mạnh. Các biện pháp phòng bệnh hiện nay, vẫn phái áp dụng các khâu vệ sinh như khuyến cáo của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới để ngăn ngừa nhiễm virus cúm hiệu quả.