Dịch bệnh do virus Ebola không chỉ hoành hành ở khu vực Tây Phi mà còn có nguy cơ lan rộng ra nhiều quốc gia trên thế giới, trong khi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như vaccine dự phòng nên triển vọng các thuốc thử nghiệm vừa được công bố mở ra niềm hy vọng cho việc khống chế và đẩy lùi dịch bệnh này.
5 bệnh nhân Ebola đáp ứng tốt với thuốc thử nghiệm Zmapp
Ngày 19/8/2014. VOA News - 5 bệnh nhân dùng thuốc thử nghiệm với Ebolacho biết đang cải thiện sức khỏe (5 patients given experimental Ebola Drug said to be improving). Tổ chức Y tế thế giới(WHO) đã thông qua việc sử dụng Zmapp-một trong những loại thuốc điều trị thử nghiệm cho bệnh nhân Ebola ở Tây Phi.
Theo báo cáo sơ bộ của WHO loại thuốc này đã được dùng cho 6 người: 3 người phương Tây và 3 bác sĩ châu Phi,một trong những người phương Tây-linh mục công giáo(catholic priest)đang hoạt động tại Liberia đã qua đời,còn 5 người khác đang được cải thiện, tuy nhiênhiện nay vẫnchưa biết thuốc có tác dụng như thế nào.
Vì không có các loại thuốc điều trị hoặc vaccine chủng ngừa Ebola, điều duy nhất các bác sĩ có thể làm cho những người mắc bệnh này là điều trị triệu chứng của họ và hy vọng cơ thể của họ có thể chống lại virus. Ebola giết chết ít nhất một nửa (50%) số những người bị nhiễm bệnh, cho đến nay vụ dịch đã cướp đi mạng sống của trên 1.300 người ở 4 nước thuộc khu vực Tây Phi.
Công ty sinh dược phẩm Mapp, nơi sản xuất thuốc này cho biết tất cả các nguồn cung cấp có sẵn hiện đang cạn kiệt. Hiện cũng có sẵn khoảng 1.000 liều vaccine thử nghiệm có thể được sử dụng ở Tây Phi, tuy nhiên không phải tất cả các phương pháp điều trị này đã được thử nghiệm trên con người. Trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin VOA qua Skype, Tiến sĩ Robert Klitzman-một trong những đồng sáng lập của Trung tâm Đạo đức sinh học (Center for Bioethics) tại Đại học Columbia ở New York cho biết sử dụng các loại thuốc này làm tăng vấn đề đạo đức: "Liệu thuốc có hiệu quả? Những gì chúng ta nên nói với mọi người? Những gì nếu thuốc làm cho con người tồi tệ hơn? Chúng tôi muốn chắc chắn mọi người hiểu rằng có những nguy cơ liên quan, nếu có một nguồn cung hạn chế thì cần quyết định ai nên và ai không nên chủng ngừa hoặc nhận thuốc ". Tiến sĩ Klitzman cho biết trong một số ngôn ngữ ở vùng cận Saharan-châu Phi có một từ "chữa bệnh" (cure) nhưng không có tiếng gì mà dịch ra từ "thử nghiệm" (experimental), theo ông bất cứ ai nhận được một loại thuốc thử nghiệm được cho biết nó có thể không chữa bệnh cho họ và nếu có thể làm cho tình hình tồi tệ hơn.
Tiến sĩ Chandrakant Ruparelia là chuyên gia phòng chống bệnh truyền nhiễm tại Jhpiego thuộc một tổ chức đào tạo nhân viên y tế ở Liberia cho rằng ngay cả khi có nguồn cung cấp lớn các thuốc điều trị này, một loại thuốc chưa được thử nghiệm phải được giám sát:"Đó vẫn còn là một loại thuốc thử nghiệm, nó không thể được sử dụng trên quy mô lớn cho tất cả các bệnh nhân". Tiến sĩ Klitzman nói ông đồng ý với quan điểm này: "Chúng ta cần phải cung cấp nó một cách có kiểm soát, nơi có thể xem ai đã nhận nó, những gì đã xảy ra, nó có hiệu quả không và có làm cho bệnh nhân tồi tệ hơn không?".
Các loại vaccine và các thuốc điều trị khác đang được phát triển nhưng không chắc được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân Ebola, ngay cả trong một hình thức thử nghiệm, ít nhất là không cho vụ dịch chưa từng thấy này.
 |
| Phân tích kết quả thử nghiệm điều trị Ebola |
Thử nghiệm thành công thuốc mới siRNA điều trị virus thuộc họ Ebola
Ngày 20/8/2014. VOA News - Một nghiên cứu đăng tải trên Tạp chí Science Translational Medicine of America cho biết các nhà khoa học Mỹ và Canada đã thử nghiệm thành công một loại thuốc có tên là siRNA do hãng dược phẩm Tekmira (Canada) sản xuất điều trị virus Marburg-Angola (cùng họ với Ebola) là chủng virus nguy hiểm có thể gây tử vong tới 90% trong vòng 3 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng bệnh trên khỉ đuôi ngắn, mở ra hy vọng khả quan về thuốc điều trị căn bệnh chết người Ebola.
Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Texas (Hoa Kỳ) và hãng dược phẩm Tekmira (Canada) đã tiêm một lượng lớn virus Marburg-Angola vào 21 con khỉ đuôi ngắn, sau đó 5 con khỉ được cách ly, 16 con khỉ còn lại được chia làm 4 nhóm tiêm thuốc siRNA với liều lượng và thời gian khác nhau: nhóm đầu tiên được điều trị trong vòng 30-45 phút sau khi nhiễm virus. nhóm thứ hai được điều trị sau 1 ngày, nhóm thứ ba và thứ bốn được điều trị sau 2-3 ngày. Kết quả cho thấy tất cả 16 con khỉ được điều trị bằng thuốc siRNA đều sống sót, trong khi 5 con bị cách ly đều tử vong sau khi nhiễm bệnh từ 7-10 ngày.
 |
| Chợ địa phương vẫn hoạt động kinh doanh như bình thường bất chấp lo ngại về virus Ebola, Monrovia, Liberia, ngày 19/8/2014 |
Theo GS. Thomas Geisbert, khoa miễn dịch và vi trùng học thuộc Đại học Texas là trưởng nhóm nghiên cứu thì thuốc siRNA được bào chế bằng công nghệ nano, khi được tiêm vào cơ thể, thuốc sẽ tấn công các tế bào nhiễm bệnh để ngăn chặn virus Marburg phát triển. Ông cho biết các hợp chất được gọi là RNA can thiệp nhỏ hay siRNA cản trở tín hiệu bởi vật liệu di truyền của vi khuẩn hoặc ARN truyền thông tin, nhờ đó mà virus không thể tái sản xuất bên trong cơ thể: "Các ARN truyền thông tin giống như một bản kế hoạch chi tiết về cách thức virus tạo ra nhiều hơn từ chính nó và sự cản trở hay ngăn chặn của SiRNA có khả năng để virus tạo nên protein làm theo cách của mình". Theo ông loại thuốc này sẽ có thể đem lại hiệu quả trong điều trị bệnh Ebola vì cả hai chủng virus này có thời gian xuất hiện triệu chứng và diễn biến bệnh giống nhau. Các nghiên cứu công bố trước đó cũng cho thấy hiệu quả điều trị tương tự đối với những con lợn nhiễm virus Marburg, hiện nay hãng dược phẩm Tekmira đang tiến hành thử nghiệm thuốc siRNA trên người. Các nhà nghiên cứu cho rằng thuốc bảo vệ chống lại một số chủng khác nhau của Marburg nhưng sẽ không làm ngừng Ebola, tuy nhiên theo Geisbert một hợp chất SiRNA ngăn chặn Ebola sẽ xuất hiện sớm trong các thử nghiệm lâm sàng. Vào hồi tháng 3/2014, hãng dược phẩm này đã được Cơ quan quản lý dược phẩm và thực phẩm Mỹ (FDA) cấp phép nghiên cứu phát triển thuốc kháng Ebola mang tên TKM-Ebola.