An ninh Thủ đô
Cách nhận biết sớm và điều trị bệnh sởi
Mấy ngày nay, tại các bệnh viện trên địa bàn Hà Nội, lượng trẻ có triệu chứng sốt phát ban vào khám sàng lọc bệnh sởi tăng đột biến. Các bác sĩ cho rằng, người dân không nên quá lo lắng trước diễn biến của dịch sởi mà khi thấy con có triệu chứng sốt, phát ban thì cần theo dõi sát, căn cứ vào các triệu chứng cụ thể để quyết định đưa trẻ đến viện.
Nhiều phụ huynh hoang mang
Nói về sự bùng phát dịch sởi tại Hà Nội từ đầu năm 2014 đến nay sau hơn 3 năm vắng bóng, GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, sự trở lại của dịch sởi không có gì quá bất thường. Qua đánh giá, cứ theo chu kỳ 3-5 năm, dịch sởi lại bùng phát mạnh. Chẳng hạn như năm 2006, cả nước xảy ra dịch sởi với 3.000 trẻ mắc, sau đó giảm mạnh trong năm 2007 và 2008. Đến năm 2009-2010, dịch sởi bùng phát mạnh trở lại với 7.500 ca bệnh được ghi nhận trên cả nước, đây cũng là năm có số mắc sởi lớn nhất trong 10 năm qua. Sau các năm 2011, 2012 yên ắng thì từ cuối năm 2013 đến nay, dịch sởi tái xuất và có thể tiếp tục gia tăng mạnh trong những ngày tới.Lo ngại trước diễn biến của dịch sởi, trong vài ngày qua, lượng trẻ được đưa đến khám sàng lọc sởi tại các bệnh viện do có các triệu chứng sốt, phát ban có dấu hiệu tăng mạnh. PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, khoảng 1 tuần trở lại đây, có ngày khoa tiếp nhận tới 15-20 trẻ bị sởi, phát ban dạng sởi đến khám. Thực tế trong số này rất nhiều bệnh nhi chỉ bị sốt virus hoặc sốt phát ban thông thường nhưng vì bố mẹ quá lo lắng, sợ con bị sởi nên vội vàng đưa trẻ vào khám để… yên tâm. Tương tự, khoảng 1 tuần nay tại khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện Nhi Trung ương, trung bình mỗi ngày cũng tiếp nhận 15-20 trẻ nghi sởi vào điều trị. Còn theo thống kê từ Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội, từ 1-1 đến 6-2 Hà Nội đã phát hiện 98 trường hợp sốt phát ban nghi sởi, trong đó 30 trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính với sởi. Trước tình hình trên, Bộ Y tế vừa có công điện đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình, diễn biến dịch sởi để phản ánh đúng diễn biến dịch, tránh gây hoang mang dư luận, đồng thời xác định nhóm đối tượng nguy cơ cao để áp dụng các biện pháp khống chế không để dịch bệnh bùng phát, lây lan trên diện rộng. Trong thông cáo gửi các cơ quan báo chí chiều 10-2, Cục Y tế dự phòng – Bộ Y tế cho biết, qua giám sát của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, tỷ lệ trẻ mắc bệnh sởi trong số các trường hợp sốt phát ban nghi sởi hiện vào khoảng 70%.
Theo dõi sát dấu hiệu của bệnh
PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, bệnh sởi xuất hiện quanh năm nhưng thường xảy ra dịch vào những tháng đông xuân. Bệnh lây qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với chất tiết của mũi, họng bệnh nhân. Đáng chú ý, do thời gian ủ bệnh kéo dài, trung bình tới 10 ngày nên sởi có thể lây bệnh ngay từ khi bệnh còn chưa khởi phát, nghĩa là trong khoảng thời gian ủ bệnh, virus sởi từ người mang mầm bệnh đã có thể lây cho người khác. Khi mắc bệnh, sởi có khả năng gây suy giảm miễn dịch rất nhanh nên dễ gây ra biến chứng viêm phổi, tiêu chảy, mù lòa, viêm não hoặc tử vong. Vì thế, đến nay sởi vẫn được coi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi. Bệnh sởi bắt đầu với các triệu chứng ban đầu như sốt nhẹ, sau đó sốt cao 39-40 độ C mệt mỏi kèm chảy nước mũi, ho, nổi phát ban. Khá nhiều bệnh lý khác cũng xuất hiện các triệu chứng như vậy. Tuy nhiên, có thể nhận biết sớm và phân biệt sởi với bệnh lý khác bằng cách dựa vào các triệu chứng cụ thể. Thông cáo của Cục Y tế dự phòng ngày 10-2 nhấn mạnh, bệnh sởi thường khởi phát bằng triệu chứng sốt cao kèm theo ít nhất một trong các dấu hiệu sau: ho, chảy mũi, nổi hạch (cổ, chẩm, sau tai); viêm kết mạc (đau mắt đỏ, mắt lèm nhèm); sưng đau khớp. Theo các bác sĩ, dấu hiệu nữa để phân biệt sởi với các bệnh lý sốt phát ban khác là với bệnh sởi, các ban đỏ thường xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh, bắt đầu từ mặt sau đó lan dần xuống dưới chân, tay và rộng ra toàn thân. Vì thế, khi thấy dấu hiệu sốt cao kèm theo phát ban (đỏ toàn thân), có triệu chứng viêm đường hô hấp, viêm kết mạc thì cần nghĩ ngay đến bệnh sởi và phải đến cơ sở y tế khám. PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng cho biết thêm, đối với những trường hợp mắc sởi nhẹ không cần phải nhập viện mà được hướng dẫn điều trị tại nhà. Người bệnh cần được nằm cách ly, tránh gió lạnh, nghỉ làm việc, khi sốt có thể dùng thuốc hạ sốt, ăn thức ăn mềm, hạn chế tiếp xúc và thường xuyên đeo khẩu trang. Tuyệt đối không tự ý sử dụng các loại thuốc Đông y, nếu dùng thuốc kháng sinh thì phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Nếu trẻ sốt cao liên tục, khó thở, tiêu chảy mất nước, ho nhiều... thì lúc đó phải đưa đến bệnh viện điều trị để tránh biến chứng nguy hiểm. Để phòng bệnh, biện pháp tốt nhất là tiêm vaccine phòng sởi. Tất cả những trẻ đã quá lịch tiêm chủng, chưa bị mắc sởi thì nên đến cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm chủng đầy đủ.
Hà Nội mới
Phòng, chống dịch cúm gia cầm: Cấp tốc như cứu hỏa
Dịch cúm gia cầm hiện đang bùng phát mạnh trên thế giới, đặc biệt các chủng vi rút mới xuất hiện cúm A/H7N9, A/H10N8… đang xuất hiện mạnh tại Trung Quốc. Mặc dù ở Việt Nam chưa xuất hiện dịch cúm A/H7N9, A/H10N8… nhưng nguy cơ bùng phát dịch rất lớn.
Hà Nội là một trong những nơi có hoạt động buôn bán, tiêu thụ gia cầm lớn và phức tạp nên càng có nguy cơ cao về dịch bệnh. Để phòng, chống dịch hiệu quả, các bộ, ban, ngành và chính quyền địa phương cần huy động mọi lực lượng, kiểm soát dịch bệnh đến từng thôn, xóm để kịp thời xử lý khi có dịch xảy ra.
Diễn biến phức tạp
Mặc dù ở nước ta chưa ghi nhận trường hợp mắc cúm A/H7N9 trên người và gia cầm nhưng trong tháng 1- 2014 đã có 2 trường hợp tử vong do cúm A/H5N1 tại tỉnh Bình Phước và Đồng Tháp do tiếp xúc với gia cầm. Đặc biệt, nguy cơ xâm nhiễm dịch cúm gia cầm vào Việt Nam đang rất cao, nhất là các tỉnh biên giới phía Bắc và các tỉnh có liên quan tới buôn bán, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm lớn như Hà Nội, Bắc Giang, Hải Dương, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hà Nam... Đến thời điểm này, dịch cúm gia cầm ở trong nước cũng đang diễn biến phức tạp, đặc biệt dịch cúm A/H5N1 đã xuất hiện tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Ngãi, Tây Ninh, Long An, Nam Định. Hoạt động buôn bán gia cầm tại chợ gia cầm Hà Vỹ (Thường Tín) ngày 10-2 có vẻ trầm lắng hơn so với thời điểm trước Tết. Trạm trưởng Trạm Thú y huyện Thường Tín Dương Xuân Tĩnh cho biết, từ ngày mùng 3 Tết các tiểu thương bắt đầu hoạt động trở lại, nhưng do nhu cầu sử dụng thịt gia cầm có chiều hướng giảm nên đến thời điểm này trung bình mỗi ngày tại chợ chỉ bán được khoảng 30 tấn gia cầm, bằng 1/3 so với các tháng trước. Trước nguy cơ bùng phát dịch cúm gia cầm, Trạm Thú y đã tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo Đội kiểm tra liên ngành tăng cường kiểm tra việc vận chuyển, buôn bán gia cầm ở các tỉnh về chợ. Tại chợ, Chốt kiểm dịch động vật liên ngành số 5 của thành phố hoạt động 24/24h để kiểm tra nguồn gốc xuất xứ, vì vậy đến nay chưa phát hiện gia cầm nhập lậu. Khó khăn lớn nhất hiện nay đối với công tác kiểm dịch tại chợ chính là việc lợi dụng kẽ hở theo quy định của Bộ NN&PTNT "xe chở gia cầm dưới 50 con không cần kiểm dịch" nên nhiều thương lái "xé lẻ" gia cầm, chở bằng xe máy vào chợ nên khó kiểm soát.
Huy động mọi nguồn lực cho phòng, chống dịch
Theo Phó chi cục trưởng Chi cục Thú y Hà Nội Cấn Xuân Bình, dịch cúm A/H7N9… bùng phát mạnh ở Trung Quốc đang là nguy cơ đối với nước ta. Trên địa bàn thành phố Hà Nội, từ đầu tháng 1-2014 đến nay đã bắt đầu xuất hiện một số đàn gia cầm ốm chết tại một số huyện như Chương Mỹ, Quốc Oai, Sóc Sơn… Để chủ động phòng, chống dịch cúm gia cầm A/H5N1, A/H7N9, A/H10N8…; Chi cục Thú y Hà Nội đã yêu cầu UBND các quận, huyện, thị xã kiểm tra dịch bệnh đến từng thôn, xóm, cụm dân cư để phát hiện sớm dịch bệnh, chủ động khoanh vùng khống chế. Đồng thời thông báo cho Trung tâm Y tế dự phòng để điều tra dịch tễ và giám sát dịch bệnh trên người; thành lập Đoàn kiểm tra các địa điểm tập trung kinh doanh buôn bán, giết mổ, chế biến gia cầm và sản phẩm gia cầm, đặc biệt các chợ cóc, chợ tạm tại các quận nội thành. Từ ngày 25-2 đến 28-2, toàn thành phố sẽ tổng vệ sinh tiêu độc, trong đó tập trung vào các vùng nguy cơ cao như nơi tập trung buôn bán, giết mổ gia cầm; vùng có ổ dịch cũ; nơi có lễ hội... Tại 11 chốt kiểm dịch liên ngành của thành phố đã tích cực hoạt động, xử lý quyết liệt việc vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, không có giấy kiểm dịch theo quy định. Tuy nhiên, việc kiểm tra cần có sự phối hợp của lực lượng liên ngành giữa công an, quản lý thị trường mới phát huy hiệu quả vì cơ quan thú y không có chức năng dừng và kiểm tra xe.
Trong công tác phòng, chống dịch, theo Cục Thú y, hiện nguồn vắc xin dự trữ cả nước còn khoảng 38 triệu liều, đủ để tiêm cho đàn gia cầm trước và khi có dịch xảy ra. Hiện Cục cũng đang phối hợp các tổ chức quốc tế, các dự án như FAO, VAHIP… chủ động triển khai chương trình giám sát tại các chợ buôn bán gia cầm sống, gia cầm nhập lậu. Hiện nay, chương trình của FAO đang triển khai giám sát virút cúm A/H7N9 thực hiện tại 9 tỉnh, thành phố, trong đó có Hà Nội. Chương trình giám sát virút cúm A/H7N9 do Trung tâm Kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) triển khai tại Hà Nội, Quảng Ninh, Lạng Sơn từ tháng 12-2013 đến 2-2014 sẽ lấy 3.600 mẫu tại các chợ để xét nghiệm. Bộ NN&PTNT yêu cầu các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành triển khai quyết liệt công tác phòng, chống dịch bệnh, kiểm soát chặt chẽ việc nhập lậu gia cầm qua biên giới; xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, buôn bán gia cầm và sản phẩm gia cầm không có nguồn gốc xuất xứ; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tránh gây hoang mang trong dư luận để không làm ảnh hưởng tới việc chăn nuôi, tiêu thụ gia cầm của người dân, nhất là trong khi giá gia cầm đang giảm mạnh; các địa phương cần khuyến cáo người dân không sử dụng gia cầm không rõ nguồn gốc, không ăn tiết canh để phòng, chống dịch bệnh lây nhiễm.
3 trường hợp tử vong do mắc bệnh sởi
Tối 10-2, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã đưa ra khuyến cáo về phòng, chống bệnh sởi. Được biết, trong tháng 1-2014, cả nước đã ghi nhận 241 trường hợp mắc sởi ở 24 tỉnh, thành phố.Số mắc tập trung chủ yếu tại 4 tỉnh: Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái và đã có 3 trường hợp tử vong do biến chứng sởi, trong đó 1 trường hợp tại Hà Nội và 2 trường hợp tại Yên Bái. Năm 2013, cả nước đã ghi nhận 1.048 trường hợp mắc sởi. Kết quả giám sát sởi năm 2013 của ngành y tế tại các tỉnh, thành phố cho thấy, lứa tuổi mắc bệnh chủ yếu ở trẻ dưới 10 tuổi (chiếm 75,9%), đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi chiếm trên 60%. Riêng tại Hà Nội, trẻ dưới 5 tuổi chiếm 86,7% tổng số trẻ mắc bệnh. Hầu hết các trường hợp mắc bệnh là do chưa được tiêm vắc xin sởi hoặc chưa nhận được đủ số mũi tiêm, riêng Hà Nội và TP Hồ Chí Minh có trên 89% số mắc chưa được tiêm vắc xin sởi. Theo đánh giá của Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu, hiện tại bệnh sởi đang xuất hiện rải rác hoặc thành dịch trên quy mô nhỏ và vừa tại một số tỉnh, thành phố, chủ yếu ở miền núi phía Bắc, TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Đối tượng mắc bệnh chủ yếu ở trẻ dưới 10 tuổi do chưa được tiêm vắc xin sởi hoặc tiêm vắc xin chưa đủ mũi trong những năm trước đây hoặc chưa đến tuổi tiêm chủng. Đặc biệt trong những vụ dịch gần đây, ghi nhận nhóm trẻ dưới 9 tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm chủng) bị mắc bệnh.
Tuổi trẻ
Một phụ nữ tử vong sau tiêm thuốc tại phòng mạch tư
Chiều 10-2, bác sĩ Trần Thanh Thảo - quyền giám đốc Sở Y tế tỉnh Tiền Giang, cho biết đã cử đoàn công tác xuống hiện trường điều tra làm rõ cái chết của một phụ nữ tử vong sau tiêm thuốc tại phòng mạch tư.Theo thông tin từ người nhà chị Trần Thị Ngọc Ngân (34 tuổi, ngụ xã Hậu Mỹ Bắc B, huyện Cái Bè), sáng 9-2, chị Ngân mắc bệnh viêm xoang nên đến phòng mạch bác sĩ Lê Văn Tương (xã Hậu Mỹ Bắc A, huyện Cái Bè) để tiêm thuốc điều trị. Trên đường về nhà, chị Ngân cảm thấy mệt mỏi, khó thở nên nhờ người thân đưa đi cấp cứu nhưng đã tử vong sau đó. Bức xúc trước cái chết của chị Ngân, gia đình chị đã cầu cứu đến các cơ quan chức năng để làm rõ vụ việc.
Tiêm chủng đầy đủ để chặn dịch
Tại các tỉnh thành khu vực phía Nam, số ca mắc sởi trong thời gian tới có thể tăng cao so với những năm trước do tỉ lệ trẻ được tiêm ngừa sởi mũi 2 giảm mạnh. Trao đổi với PV Tuổi Trẻ về vấn đề này, PGS.TS.BS Phan Trọng Lân-Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM cho biết: Về mặt dịch tễ học, với đặc tính của bệnh sởi là lây lan nhanh, dễ dàng, thời gian gần đây khu vực có xảy ra lẻ tẻ các ca mắc sởi chứ không bùng phát thành ổ dịch lớn. Điều này cho thấy miễn dịch cộng đồng tốt, hoạt động tiêm ngừa sởi đạt hiệu quả. Tại VN, để phòng bệnh sởi, trẻ em được tiêm văcxin sởi lúc trẻ được 9 tháng và 18 tháng tuổi. Sởi cho miễn dịch bền vững và lâu dài, tuy nhiên tùy theo độ tuổi tiêm, với 9 tháng tuổi tiêm mũi 1, hiệu quả bảo vệ đạt được 85%. Khi tiêm mũi 2, hiệu quả bảo vệ tăng lên 95-99%. Tiêm mũi 2 không chỉ củng cố miễn dịch của người được tiêm mà còn giúp nâng tỉ lệ miễn dịch cộng đồng.
* Thưa PGS, việc tiêm ngừa sởi cho trẻ khu vực phía Nam vừa qua thế nào? Vì sao có trẻ tiêm đủ hai mũi vẫn bị sởi?
- Thời gian qua tỉ lệ tiêm văcxin sởi mũi 1 ở mức cao, tuy nhiên từ cuối năm 2013, nhiều tỉnh, thành phố có tỉ lệ tiêm chủng giảm. Thậm chí TP.HCM ở thời điểm tháng 11, 12-2013, tỉ lệ tiêm ngừa sởi chỉ bằng 50% so với các năm trước. Đặc biệt tỉ lệ tiêm văcxin mũi 2 ở TP.HCM rất thấp, chỉ đạt 37,3%, do đó làm gia tăng số người cảm nhiễm với sởi. Đây là chỉ số cảnh báo lỗ hổng về miễn dịch cộng đồng. Khi lỗ hổng này hình thành và càng lớn, cộng với việc giao thông đi lại thuận lợi sẽ kéo theo việc lây lan sởi do bệnh có đặc tính lây lan rất nhanh và mạnh. Nhìn trên bình diện cộng đồng và thực tế, các ca mắc sởi thời gian qua ở khu vực phía Nam cho thấy 83,8% bệnh nhân bị sởi đều chưa tiêm văcxin ngừa sởi, 13,1% mới tiêm mũi 1 và 3,1% tiêm hai mũi. Như trên đã nói, nếu tiêm hai mũi thì hiệu quả bảo vệ đạt 95-99%. Như vậy vẫn còn 1-5% trẻ không đáp ứng miễn dịch dù đã tiêm hai mũi. Như vậy nếu tỉ lệ tiêm chủng đạt khoảng 90% thì sau mũi 1, miễn dịch cộng đồng chỉ đạt 76,5% (85% x 90%). Vì vậy, cần phải tăng tỉ lệ tiêm chủng và tiêm đủ hai mũi để đảm bảo miễn dịch cho cộng đồng trên 95% trong giai đoạn loại trừ sởi.
* Theo PGS, hệ thống y tế dự phòng cơ sở đã làm tốt việc vận động, tuyên truyền người dân đưa trẻ đi tiêm ngừa sởi chưa?
- Việc vận động tuyên truyền để tăng tỉ lệ tiêm chủng được thực hiện đồng bộ giữa ngành y tế, các tổ chức, đoàn thể, truyền thông đại chúng, đặc biệt là nhận thức của người dân. Trước tình hình trẻ tiêm sởi mũi 2 giảm mạnh, tôi cho rằng nhận thức của từng người mẹ đối với sức khỏe con mình rất quan trọng. Chúng ta phải khách quan nhìn nhận khi tiêm văcxin nói chung, từng cá thể có thể có rủi ro nhưng đối với cộng đồng thì tiêm văcxin là biện pháp hiệu quả nhất để phòng chống các bệnh truyền nhiễm (có văcxin dự phòng). Văcxin phòng bệnh là tiến bộ của khoa học mang lại lợi ích sức khỏe cho cộng đồng vô cùng to lớn, cần được phát huy và ứng dụng. Trước đây số ca mắc sởi tại VN lên đến hàng chục nghìn trường hợp mỗi năm, nhưng hiện nay rất nhỏ là nhờ có văcxin sởi. Tôi cho rằng khi dịch sởi xảy ra, không có vũ khí nào tốt nhất để bảo vệ trẻ bằng việc tiêm ngừa văcxin. Thực tế cho thấy nếu lơ là tiêm chủng, bệnh sởi (cũng như bệnh dịch khác) sẽ quay lại ngay.
* Thưa PGS, có nên đưa trẻ đi tiêm ngừa văcxin sởi khi đang có dịch hay không?
- Tiêm chủng không thể dập tắt ngay được dịch sởi nhưng giúp các đối tượng cảm nhiễm được bảo vệ miễn dịch trong thời gian gần cũng như lâu dài, không chỉ bảo vệ cho cá nhân mà còn cho cả cộng đồng. Do đó nếu trẻ chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ hai mũi, phụ huynh nên đưa trẻ đi tiêm ngừa ngay. Có thể có cá thể nào đấy do đặc thù miễn dịch nên dù tiêm hai mũi vẫn bị sởi nhưng đây là số rất hạn hữu. Cần lưu ý với trẻ dưới 9 tháng tuổi chưa có chỉ định tiêm văcxin ngừa sởi, trẻ dưới 18 tháng tuổi sống trong vùng dịch hoặc vùng có nguy cơ cao, phụ huynh nên áp dụng biện pháp phòng bệnh truyền thống tốt nhất là cách ly trẻ khỏi nguồn lây nhiễm; không để trẻ tiếp xúc gần với người bệnh, người nghi ngờ có bệnh trước lúc có biểu hiện lâm sàng (trước bốn ngày khi chưa phát ban và sau bốn ngày đã phát ban). Việc cách ly cần thực hiện trong hai tuần, hạn chế tiếp xúc tối đa. Không chỉ người có bệnh, đang mang mầm bệnh mà cả những người tiếp xúc với ca mắc sởi cũng phải tự cách ly, phòng bệnh cho người khác bằng việc đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc nói chuyện gần (giữ khoảng cách tiếp xúc 1,2-1,5m) với người xung quanh trong vòng 14 ngày để dịch không lây lan rộng. Khi có các biểu hiện của sởi cũng như sống trong vùng có ca mắc sởi và yếu tố dịch tễ liên quan cần thông báo cho cơ sở y tế để được tư vấn, phòng và điều trị kịp thời không để biến chứng xảy ra. Ngoài ra, cần thực hiện việc rửa tay bằng xà phòng, vệ sinh cá nhân, đặc biệt sau khi hắt hơi, ho. Tuy nhiên, đây là biện pháp trước mắt, lâu dài vẫn là tiêm chủng.
* PGS đánh giá thế nào về tình hình dịch sởi thời gian tới ở khu vực phía Nam?
- Dịch sởi tại VN trong thời gian qua diễn ra theo chu kỳ ba năm, hơn nữa cuối năm 2013, đầu năm 2014, khí hậu khu vực phía Nam có lạnh hơn, tạo điều kiện cho virút sởi phát triển. Do đó trước mắt có thể xảy ra các ổ dịch lẻ tẻ. Cần lưu ý con người là nguồn lây bệnh duy nhất và không có người lành mang trùng, nên xử lý ổ dịch triệt để là không còn nguồn bệnh. Tuy nhiên với tỉ lệ tiêm ngừa sởi, đặc biệt mũi 2 ở nhiều địa phương trong khu vực thấp như vừa qua đã tạo ra lỗ hổng miễn dịch cộng đồng với sởi. Nếu tỉ lệ này tiếp tục giảm sẽ làm gia tăng người cảm nhiễm với sởi và khi việc đi lại từ nước này sang nước khác, khu vực này sang khu vực khác ngày càng tăng và nhanh chóng thì nguồn bệnh khó kiểm soát, dịch bùng phát có thể xảy ra. Khi số lượng mắc sởi cao, chắc chắn vấn đề biến chứng sẽ xảy ra nhiều hơn, đặc biệt trên những đối tượng nguy cơ cao cũng như dễ biến chứng là trẻ dưới 5 tuổi, người bị suy giảm miễn dịch do nhiễm HIV/AIDS, trẻ suy dinh dưỡng... Do vậy, những người sống trong vùng dịch tễ lưu hành bệnh sởi, người có biểu hiện sốt cao, ho, chảy nước mũi, nước mắt, đỏ mắt... phải đến bác sĩ khám bệnh để phát hiện kịp thời, không để xảy ra các biến chứng.
* Xin cảm ơn PGS.
“Tắm” hàn the cho thịt heo
Thịt heo ôi hư bỏ tủ đông hàng tháng trời, nhưng nhờ được “tắm” hàn the nên khi rã đông nhìn vẫn tươi ngon! Trưa 8-2, một phụ nữ phụ bán tại sạp thịt heo của bà Lý ở khu chợ tự phát thuộc ấp Xuân Thới Đông 1 (xã Xuân Thới Đông, huyện Hóc Môn, TP.HCM) nhúng các xâu thịt vào xô nước đã pha một chất bột màu trắng. Sau chưa đầy ba phút, toàn bộ số thịt này có màu đỏ tươi. Chúng tôi dùng giấy thử hàn the thử nghiệm thịt ngay sau khi mua ở sạp bà Lý cho thấy giấy có màu cam đỏ, tức trong thịt có chứa hàn the.
Một tháng cũng không hư
Trước đó trưa 15-1, chúng tôi cũng chứng kiến bà Lý và bà Thảo (ở sạp đối diện) đeo găng tay cao su và lần lượt nhúng các xâu thịt (khoảng 200kg) vào các xô nước đã được pha một loại bột màu trắng. Thịt heo ở hai sạp này chủ yếu được giết mổ từ các lò lậu, được chứa sẵn trong một tủ đông lớn, sau đó “tắm” hóa chất rồi đem bán. Trưa 16-1, bà Lý mở tủ đông lấy từng bịch thịt có màu đỏ thẫm quăng xuống nền nhà, bà cầm miếng thịt đông lạnh lên giới thiệu với mối hàng: “Đồ của tui lấy về bao để một tháng luôn. Năm nào hai mươi mấy tết tụi tui cũng để 5-10 con heo trong tủ, ra giêng mới bán”. Còn bà Thảo góp lời: “Cứ lấy miếng thịt buổi chiều của em để đến hôm sau (ở nhiệt độ thường) cũng không hôi”. Khoảng hai năm nay, bà Thảo và bà Lý dùng hàn the để bảo quản thịt, thời điểm “tân trang” thịt heo thường vào buổi trưa mỗi ngày. Qua mối quen giới thiệu, chúng tôi có mặt tại sạp bán thịt heo của bà Châu (khoảng 50 tuổi) trên đường Hoàng Minh Đạo (bên cạnh chợ Nhị Thiên Đường, P.5, Q.8). Bà Châu ngoài bán lẻ còn bỏ mối hàng trăm ký/ngày. Trong đó, có mối nhận hàng của bà về bán tại các quán cơm bình dân. Hỏi thịt rẻ nhất, bà Châu nói “luôn có hàng”, giá chỉ từ 50.000 đồng/kg. Bà Châu nói hàn the mua ở chợ Kim Biên có mùi khó ngửi, riêng hàn the của bà thì có mùi nồng nặc hơn, chỉ cần nhúng thịt vào chậu nước đã pha sẵn hàn the và muối. Bà này huỵch toẹt: “Không được xát hàn the lên mà chỉ có rửa mới ngon và đẹp thịt. Xát lên là hư thịt ngay”. Theo bà Châu, bà đã dùng hàn the bảo quản thịt hơn ba năm nay. “Tui ướp được 3-4 năm, mới hôm qua tui mới lên lấy 8kg nè, sử dụng mấy ngày hết là lên lấy tiếp” - bà Châu nói. Nơi bà Châu mua hàn the là tiệm Xuyến, bán hóa chất tại khu vực chợ Kim Biên. Bà Xuyến giới thiệu có hai loại hàn the: hàng ngoại nhập và hàng Việt Nam, giá bán lẻ 25.000 đồng/kg. Bà Xuyến tiết lộ: “Về hòa với nước xong, lấy thịt nhúng vô là thịt đỏ tươi lại ngay. Có hai loại, muốn xài loại nào cũng được, giá đều như nhau”. Còn người đàn ông bán hóa chất tại cửa hàng Lan Giám cho hay: “Ở đây chỉ bán hàn the công nghiệp của Mỹ, hàng trắng mịn giá 18.000 đồng/kg, còn hàng của Việt Nam là loại bảo quản thực phẩm nhưng không bày ra ngoài bán vì Nhà nước cấm bán, giá 22.000 đồng/kg”. Với hàng cây (loại đóng sẵn 10kg và 25kg) có giá rẻ hơn 1.000 đồng/kg. Theo ông này, hàn the của Việt Nam được nhiều người chuộng xài hơn hàng Mỹ.
Người bán không dám ăn
Chiều 16-1, tại sạp bán thịt gần Khu chế xuất Linh Trung 2 (P.Bình Chiểu, Q.Thủ Đức), bà Hiệp - khoảng 40 tuổi, một đầu mối chuyên thu mua heo chết, bệnh - nói: “Tôi có nhiều hàng là do ông xã ở nhà chuyên đi thu mua các đầu mối và các lò heo, trại heo ở Bình Dương, Đồng Nai”. Theo lời bà Hiệp, đa số các mối bán lẻ ở quanh cổng Khu chế xuất Linh Trung 2 và đối diện chợ Đồng An (Bình Dương) đều lấy hàng của bà. Một ngày bình thường nhà bà tiêu thụ 300-400kg. “Có ngày tôi thu mua 13-14 con heo chết, mà hàng ra tới đâu các mối lấy hết tới đó” - bà Hiệp cho hay. Bà Hiệp kể: “Trước kia, hàng như vậy tôi cho mấy mối cơm công ty cho công nhân ăn có sao đâu, miễn là mình về làm sạch và đun qua lửa lên là hết mùi. Mà mua loại đó mới có lời chứ mua heo nóng (mới giết mổ) giá cao vậy sao chịu được”. Chiều 20-1, vợ chồng bà Loan (quê Nghệ An) bày bán gần trăm ký thịt heo ở sạp trên đường Hoàng Minh Đạo (gần chợ Nhị Thiên Đường, Q.8). Cầm miếng thịt khoảng 5kg, bà Loan nói: “Muốn bảo quản được lâu phải lấy vải lau khô sau đó rắc hàn the lên rồi bỏ vào tủ đông, có thể để cả tháng cũng không sao, thịt bỏ ra vẫn tươi nguyên”. Nếu thịt có mùi hay màu da bị xanh, bà Loan bày cách phải lọc cắt bỏ sạch da rồi rửa bằng nước và nước muối, sau đó để thịt khô rồi rắc hàn the vào thì “không phải suy nghĩ gì nữa”. Bà Loan còn chỉ cách lên chợ Kim Biên mua hàn the: “Lên đó, phải hỏi lấy cả cây (loại 10kg và loại 20kg) mới rẻ, chứ mua lẻ thì giá mắc”. Còn ông Quang bán thịt heo ở khu vực chợ Việt Lập (P.An Bình, thị xã Dĩ An, Bình Dương) cho biết người buôn bán sử dụng hàn the hoặc các chất bảo quản không rõ tên tuổi, nguồn gốc, người mua tinh ý thì thấy thịt ướp hóa chất có màu hồng bầm, dùng tay nhấn vào sẽ không thấy độ đàn hồi và độ hít. Thậm chí, đối với thịt “quá đát” khi dùng tay nhấn vào có khi thấy nước tươm ra do ướp hóa chất nhiều. “Loại hàn the đó độc lắm nên người ta cấm xài lâu rồi, ăn nhiều sẽ rước bệnh vào thân” - ông Quang nói. Trong khi đó, bà Thảo bán thịt bò ở Q.12 vừa mới giải nghệ cho biết mỗi ngày lấy khoảng 10kg thịt thì mối cho luôn chất bột màu trắng để tẩm ướp cho thịt có màu đỏ tươi và bảo quản được lâu hơn. “Loại thịt ướp rồi rất độc vì đã có hóa chất. Tôi đi bán vậy chứ không dám ăn” - bà Thảo nói.
Nhiều người nhập viện do “bệnh thời tiết”
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Chi - phó trưởng khoa cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai, trong những ngày qua có hơn 870 lượt bệnh nhân vào khoa cấp cứu, chủ yếu là bệnh nhân mắc bệnh hô hấp và tim mạch - hai bệnh chịu ảnh hưởng rất lớn từ thời tiết. Thống kê của khoa cấp cứu cho thấy chưa có năm nào bệnh nhân vào viện (ngay cả trong những ngày tết và ngày đầu năm) lại nhiều như dịp tết năm nay, có thời điểm không bố trí kịp chỗ đậu xe cấp cứu. Các bác sĩ khuyến cáo thời tiết đang ấm lại lạnh đột ngột như ở miền Bắc hai ngày đầu tuần này dễ dẫn đến các cơn đột quỵ, các đợt cảm, bệnh cúm, viêm phổi... ở người lớn tuổi. Tại TP.HCM, bác sĩ Trần Thị Thu Loan - trưởng khoa hô hấp Bệnh viện Nhi Đồng 2 - cho biết: “Từ sau tết, hằng ngày số trẻ nằm điều trị nội trú tại khoa dao động 160-170 ca và có xu hướng tăng. Một nửa trong số đó bị viêm phổi và nhiều ca diễn tiến xấu” - bác sĩ Loan nói. Theo bác sĩ Loan, nguyên nhân số ca viêm phổi tăng là một số bệnh nhi có hệ miễn dịch quá yếu, mẫn cảm với thời tiết; thời tiết lạnh kéo dài, nhiệt độ thay đổi thất thường và điều trị ban đầu không đúng. Trong khi đó theo ông Nguyễn Minh Giám - phó giám đốc Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, liên tục từ trước Tết Giáp Ngọ đến nay biên độ nhiệt ngày và đêm khá lớn, dao động ở mức 9-13OC. Do thời điểm từ trước tết đến nay liên tục có những đợt không khí lạnh khuếch tán từ miền Bắc về nên nền nhiệt độ giảm, tạo ra sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm. * Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 11-2, ông Trần Đắc Phu, cục trưởng Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế, cho biết thời điểm hiện nay dễ bùng phát dịch cúm, đặc biệt là tại biên giới Trung Quốc giáp với tỉnh Lạng Sơn của VN đã ghi nhận bệnh nhân cúm H7N9 trên người.
Trẻ được tiêm Quinvaxem giảm mạnh
Thống kê của chương trình tiêm chủng mở rộng ngày 11-2 vừa cho thấy tỉ lệ trẻ được tiêm ngừa văcxin 5 trong 1 Quinvaxem đã giảm mạnh. Riêng tháng 12-2013, chỉ trên 50% trẻ trong độ tuổi được tiêm ngừa văcxin Quinvaxem, trong đó các địa phương như Bình Phước tỉ lệ trẻ được tiêm ngừa chỉ đạt 35,6%, Hải Phòng 50,7%, Thái Nguyên 46,5%, Nghệ An 35,4%, Hà Giang 38%... Riêng Hà Nội vẫn có tới 80,4% trẻ trong độ tuổi được tiêm Quinvaxem. Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), số trẻ được tiêm ngừa Quinvaxem giảm mạnh (trước đây tỉ lệ tiêm ngừa Quinvaxem đạt khoảng 90%). Năm 2013, tỉ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ đạt 88,4%, nhưng Cục Y tế dự phòng đánh giá nếu số trẻ tiêm Quinvaxem tiếp tục thấp như vừa qua, tỉ lệ tiêm chủng đầy đủ nói chung sẽ giảm. Về đề nghị xin dừng tiêm văcxin này tại Đà Lạt, Lâm Đồng, Cục Y tế dự phòng cho rằng văcxin được áp dụng trên toàn quốc, không triển khai mỗi địa phương một loại văcxin, quan điểm hiện nay vẫn là tiếp tục sử dụng Quinvaxem! Cũng theo chương trình tiêm chủng mở rộng, tỉ lệ tiêm ngừa sởi tại tất cả tỉnh thành đang có bệnh sởi bùng phát đều rất cao. Trong đó Yên Bái đạt 97,9% với tiêm sởi mũi 1 (khi trẻ 9 tháng tuổi), 80,5% với tiêm sởi mũi 2 (khi trẻ 18 tháng tuổi), Lào Cai tiêm sởi mũi 1 đạt 96%, mũi 2 đạt 92%, Sơn La tiêm sởi mũi 1 đạt 96,1%, Hà Nội tiêm sởi mũi 1 đạt 99,4%, mũi 2 đạt 93,5%... Trước tình hình bệnh sởi đang diễn ra tại nhiều địa phương, Cục Y tế dự phòng và chương trình tiêm chủng mở rộng đã thống nhất tổ chức chiến dịch “tiêm chống dịch” cho trẻ chưa tiêm ngừa sởi (độ tuổi được tiêm ngừa do Sở Y tế rà soát và quyết định).
Tiền phong
Thanh Hóa tái xuất hiện dịch cúm H5N1
Từ đầu tháng 2/2014 đến nay, dịch cúm gia cầm H5N1 đã tái xuất hiện tại huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa.Theo báo cáo của Trạm thú y huyện Tĩnh Gia, từ đầu tháng 2 đến nay, đàn gia cầm của gia trại ông Lường Tú Hoàng, ở thôn Kiếu, xã Anh Sơn có 186/354 con gia cầm bị ốm, chết. Chi cục thú y tỉnh Thanh Hóa đã kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm, chẩn đoán, kết luận đàn gia cầm của gia đình ông Hoàng bị bệnh cúm gia cầm H5N1. Ngày 7/2, Cơ quan thú y vùng III (thuộc Bộ NN&PTNT) cũng đã có kết quả xét nghiệm mẫu bệnh phẩm của đàn gia cầm trên dương tính với vi rút cúm A/H5N1. Sở NN&PTNT tỉnh Thanh Hóa đã yêu cầu UBND huyện Tĩnh Gia chỉ đạo UBND xã Anh Sơn lập chốt kiểm dịch ở các đường giao thông chính ra, vào vùng có dịch, trực 24/24 giờ, lập biển báo vùng đang có dịch; nghiêm cấm giết mổ, vận chuyển gia cầm ra, vào vùng dịch; thực hiện tiêu độc, khử trùng chuồng trại, đường làng, ngõ xóm...
Thủng ruột vì nuốt tăm
Ngày 11/2, TS. Dương Trọng Hiền, Khoa Phẫu thuật cấp cứu tiêu hóa (Bệnh viện Việt Đức) cho biết, các bác sĩ vừa phẫu thuật lấy que tăm dài 4cm ra khỏi ruột bệnh nhân Đ.Đ.Đ (53 tuổi, ở Nam Định). Trước đó bệnh nhân được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định chuyển đến Bệnh viện Việt Đức trong tình trạng đau, trướng bụng. Kết quả chụp Xquang cho thấy bệnh nhân bị bán tắc ruột, có dị vật trong ổ bụng phải phẫu thuật. Bác sĩ Hiền cho biết, que tăm dài 4 cm đâm thẳng thành ruột non, làm dịch tiêu hóa thoát ra bên ngoài và tăm chui ra ngoài ổ bụng tạo ổ áp-xe khoảng 5 cm. Được biết, bệnh nhân có thói quen khi ăn xong thường ngậm tăm, kể cả lúc ngủ nên nuốt que tăm vào bụng lúc nào không biết.
Nhiều khó khăn đối phó dịch cúm gia cầm
Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ bùng phát các dịch cúm gia cầm H7N9, H5N1 trên người. Trao đổi với báo chí ngày 11/2, TS.Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) quan ngại, gia cầm nhiễm virus H7N9 không biểu hiện ra bên ngoài nhưng gây tử vong cao cho người. Cục trưởng Trần Đắc Phu cho biết: Việt Nam sát biên giới với Trung Quốc, nguy cơ lây truyền bệnh cao. Hơn nữa tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) giáp với Quảng Ninh, Lạng Sơn đã có ca bệnh trên người, xét nghiệm trên đàn gia cầm có virus H7N9 nên nguy cơ dịch lây sang Việt Nam rất cao vì hai địa phương trên giao thương, du lịch nhiều với Quảng Tây. Ngoài ra, gà nhập lậu qua biên giới là nguồn lây bệnh rõ ràng nhất nếu không kiểm soát được. Hiện các tỉnh phía Nam cũng là điểm nóng của cúm A/H5N1. Từ đầu năm 2014 ghi nhận 2 ca mắc cúm A/H5N1 tại Bình Phước, Đồng Tháp. Cả hai bệnh nhân đều đã tử vong.
Điều lo ngại nhất trong công tác phòng chống dịch cúm gia cầm trên người hiện nay là gì?
Điều đáng lo ngại nhất là những nước láng giềng, thậm chí địa bàn ngay sát biên giới với Việt Nam đang có dịch. Nếu không có biện pháp quyết liệt, dịch sẽ xâm nhập và bùng phát. Đặc biệt, nguy cơ tiếp tục bùng phát các ổ dịch bệnh cúm A/H5N1 trên các đàn gia cầm, thủy cầm và lây bệnh sang người với số mắc gia tăng tại Việt Nam nếu không triển khai các biện pháp phòng chống, kiểm soát cúm gia cầm và xử lý triệt để các ổ dịch bệnh. Dịch cúm lưu hành trên đàn gia cầm lây sang người tồn tại tương đối lâu. Như cúm A/H5N1 xuất hiện từ năm 2003 nhưng đến nay Việt Nam cũng như nhiều nước vẫn chưa khống chế, chỉ giảm đi hoặc duy trì. H7N9 cũng gây dịch trên gia cầm nhưng khó phát hiện hơn cúm H5N1 vì không biểu hiện bệnh cho đàn gia cầm, vì thế bệnh lan truyền dễ hơn. Hiện vẫn không biết lối nào để khống chế dịch trên gia cầm do đó Trung Quốc khống chế bằng cách tiêu hủy gia cầm tại các chợ có dịch. Phòng chống dịch gặp nhiều khó khăn vì dịch lây từ gia cầm sang người, không gây bệnh trên gia cầm, nếu không quản lý, không giám sát tốt dịch trên gia cầm thì không giải quyết được dịch bệnh trên người.
Tại Hà Nội nhiều hộ gia đình nuôi gà trên tầng thượng, hoặc trong nhà, ông nhận định thế nào về thực trạng này?
Việc các hộ gia đình nuôi gia cầm tự phát, không qua kiểm dịch thú y nên rất khó kiểm soát và khống chế dịch bệnh. Cúm gia cầm rất dễ lây từ gia cầm sang người vì thế việc không tuân thủ kiểm dịch thú y sẽ dẫn tới nguy cơ gia cầm mắc bệnh và có thể lây sang người. Hai trường hợp tử vong vì cúm gia cầm H5N1 trong 2 tháng đầu năm là do người dân không có ý thức tự giác trong việc sử dụng gia cầm, gia cầm ốm vẫn giết để ăn, người ăn không mắc bệnh mà người tiếp xúc mắc và tử vong.
Có hay không việc virus biến đổi hoặc tái tổ hợp để tạo thành chủng virus mới có độc lực cao hơn, thưa ông?
Virus cúm bản chất là có độc lực, có tính đột biến và thích nghi cao với 2 kháng nguyên chính là H và N nên có thể tái tổ hợp, tạo ra rất nhiều chủng khác nhau. Virus chứa H5, H7, H9 thuộc nhóm có độc lực cao. Điều lo lắng nhất là tái tổ hợp thành chủng cúm mới. Tuy nhiên, hiện qua theo dõi giám sát cả của thế giới và Việt Nam chưa có chủng cúm mới xuất hiện. Tuy nhiên, chủng virus cúm tồn tại lâu và không thể tiêu diệt. Con người buộc phải chung sống, thích ứng với chúng. Điều đáng nói là những chủng cúm có độc lực cao cần có biện pháp đề phòng. Việc xác định chủng nào nguy hiểm nhất phải dựa vào yếu tố có khả năng lây từ người sang người không và bùng phát với số lượng mắc lớn không. Thời điểm này, chủng cúm H7N9 và H5N1 đang là mối lo với chúng ta.
Công an nhân dân
Virus cúm H7N9 “áp sát” biên giới: Nguy cơ cao bùng phát dịch bệnh
Cho đến thời điểm này, Việt Nam đã có 2 ca tử vong do nhiễm virus cúm gia cầm H5N1. Mặc dù chúng ta chưa phát hiện sự xuất hiện của virus cúm A H7N9 trên cả người và gia cầm, nhưng các địa phương của Trung Quốc, nơi có người mắc và tử vong do H7N9 lại nằm sát 4 tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh và Hà Giang. Như vậy, loại virus nguy hiểm này đã “tiến sát” nước ta, cảnh báo nguy cơ cao về khả năng bùng phát dịch bệnh mới.
Thời điểm thuận lợi phát sinh dịch bệnh
Theo Cục Thú y (Bộ NN&PTNT), Chi cục Thú y tỉnh Quảng Ngãi vừa phối hợp với UBND huyện Đức Phổ tiêu hủy đàn vịt gần 1.500 con của hộ ông Trần Ngọc Liền ở thôn Nga Mân, xã Phổ Cường, huyện Đức Phổ, sau khi có kết quả dương tính với virus cúm gia cầm. Trước đó, ngày 7/2, Trạm Thú y huyện Đức Phổ báo cáo với Chi cục Thú y tỉnh Quảng Ngãi về việc trên địa bàn huyện xảy ra trường hợp vịt chết hàng loạt tại hộ ông Trần Ngọc Liền. Chi cục Thú y tỉnh đã kiểm tra và lấy mẫu gửi cơ quan Thú y vùng IV xét nghiệm. Cùng ngày, cơ quan Thú y vùng IV thông báo kết quả xét nghiệm dương tính với virus cúm A/H5N1. Như vậy, đến thời điểm hiện tại, ngoài Quảng Ngãi, nước ta còn có tỉnh Bắc Ninh đang có dịch cúm gia cầm. Ông Đàm Xuân Thành, Phó Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cho biết, từ ngày 18/1 đến 28/1, Việt Nam đã có 2 bệnh nhân tử vong vì H5N1 tại tỉnh Đồng Tháp và Bình Phước. Điều tra dịch tễ cho thấy, cả hai bệnh nhân tử vong đều có giết mổ và ăn thịt vịt. Khu vực xung quanh có hiện tượng gà ốm chết không rõ nguyên nhân. Bên cạnh Quảng Ngãi mới phát hiện và tiêu hủy gia cầm, tỉnh Long An cũng đã xuất hiện gà chết bất thường tại 3 huyện với số lượng lên tới gần 9.000 con chưa rõ nguyên nhân. Những điểm bùng phát gia cầm chết bất thường và nhiễm virus H5N1 đang có nguy cơ gia tăng, tập trung tại một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, giáp biên giới với Campuchia. Tại phía Bắc, nguy cơ cao cũng đang đe dọa khi các tỉnh bên kia biên giới sát với nước ta đang có dịch cúm H7N9 với 16 ca tử vong. Theo ông Thành, thực trạng này đáng báo động bởi chỉ tính riêng năm 2013, qua kiểm tra, có đến 80% các ổ dịch xảy ra trên đàn thủy cầm và tại 141 chợ, có tới 61% số mẫu gia cầm có dương tính với H5N1. “Trên 17.000 mẫu chúng ta xét nghiệm chưa phát hiện ra H7N9 nhưng nguy cơ nhiễm là rất cao vì đang ở thời điểm giao mùa, thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát, cộng với trước và sau dịp Tết Nguyên đán, việc buôn bán, vận chuyển gia cầm nhỏ lẻ tăng mạnh, là nguyên nhân dịch bệnh lây lan diện rộng. Chính vì thế, liên bộ Y tế và NN&PTNT đã có thông cáo chung xác nhận, cúm gia cầm và trên người đang ở tình trạng báo động”, ông Thành khẳng định. Nhận định về sự nguy hiểm của virus H7N9, Phó Cục trưởng Cục Thú y Đàm Xuân Thành cho biết, gia cầm khi mang virus H7N9 có thể không bị bệnh và không biểu hiện bệnh. Nhưng khi người bị nhiễm lại làm lây bệnh và làm chết người. Trong khi nguy cơ và mức độ nguy hiểm của virus cúm H7N9 còn đang “treo” lơ lửng thì tại tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc) và vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) đã xuất hiện virus cúm độc lực cao H5N2, gây ổ dịch lâm sàng và chết nhiều gia cầm. Còn tại tỉnh Giang Tây (Trung Quốc) đã xuất hiện bệnh nhân bị nhiễm H10N8. Đây là lần thứ 2 chủng virus cúm này xuất hiện, trước đó được ghi nhận tại chợ gia cầm tỉnh Quảng Đông vào năm 2007. H10N8 là chủng virus cúm gia cầm thứ 5 xuất hiện trong 17 năm qua tại Trung Quốc. Nó có khả năng xâm nhập vào các mô sâu bên trong phổi và có thể dễ dàng lây lan từ người sang người.
Cách phòng tránh lây nhiễm virus cúm gia cầm
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cảnh báo, tình trạng người dân chăn nuôi vịt thả đồng và buôn bán, giết mổ, vận chuyển gia cầm sống không qua kiểm dịch, gia cầm ốm chết là một trong những yếu tố nguy cơ cao làm lây truyền dịch bệnh cúm gia cầm trong cộng đồng. Mặc dù WHO chưa đưa ra khuyến cáo hạn chế việc đi lại và giao lưu thương mại nhưng đã có khuyến cáo khách du lịch đến khu vực có ổ dịch không nên tiếp xúc với gia cầm và đến các chợ bán gia cầm sống. Đồng thời, WHO cũng đang tiếp tục theo dõi sự biến chủng của virus cúm gia cầm lây bệnh sang người và nguy cơ của sự biến chủng lây truyền từ người sang người. Do đó, để phòng lây nhiễm các loại cúm gia cầm, việc người dân tuyệt đối tuân thủ khuyến cáo về vận chuyển, buôn bán, chăn nuôi, giết mổ của cơ quan chức năng là biện pháp phòng chống dịch hữu hiệu. Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cũng đã có hướng dẫn người dân thực hiện 5 biện pháp để phòng tránh lây nhiễm virus cúm: Thường xuyên rửa tay với xà phòng; thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, nơi ở thông thoáng, hạn chế tiếp xúc với người bệnh. Không sử dụng gia cầm, sản phẩm của gia cầm không rõ nguồn gốc; đảm bảo an toàn thực phẩm. Khi phát hiện có gia cầm ốm, chết phải báo ngay cho chính quyền địa phương và đơn vị thú y trên địa bàn. Khi có các biểu hiện cúm như: sốt, ho, đau ngực, khó thở cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời. Người trở về nước từ khu vực có bệnh phải áp dụng các biện pháp phòng bệnh, khai báo tình trạng sức khỏe cho cơ quan y tế địa phương để được theo dõi sức khỏe. Về phía Bộ NN&PTNT, Cục Thú y từ nhiều năm nay cũng đã liên tục có các văn bản hướng dẫn người chăn nuôi, buôn bán gia cầm nhận biết và phòng, chống dịch cúm gia cầm. Theo đó, gia cầm mắc bệnh cúm thường có các biểu hiện như: chết đột ngột hàng loạt với tỷ lệ cao trong đàn; các biểu hiện khác như: chảy nước mắt, nước dãi, lông xù, uể oải, ít đi lại, đầu gật gù, gục xuống đất, khó thở, phù đầu và mặt, mắt đỏ, mào và tích sưng to, da tím tái, da chân phần không có lông xuất huyết tím thành vệt, ỉa chảy rất nặng… Khi mổ khám gia cầm xem bệnh tích thấy: xoang bụng tích nước hoặc viêm dính; xuất huyết trên bề mặt các cơ và các cơ quan nội tạng, đặc biệt là ở dạ dày tuyến và ruột; xoang mũi và khí quản xuất huyết, chứa đầy dịch nhầy. Để phòng chống, Cục Thú y lưu ý người nông dân chỉ mua gia cầm ở những cơ sở giống có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo không có bệnh cúm và các bệnh truyền nhiễm khác; nuôi nhốt gia cầm, không nuôi chung nhiều loại gia cầm; chuồng nuôi nhốt gia cầm phải luôn khô ráo, sạch sẽ, thoáng mát về mùa hè và ấm áp về mùa đông, dễ vệ sinh khử trùng tiêu độc; định kỳ vệ sinh, khử trùng tiêu độc chuồng trại, môi trường chăn nuôi (1 lần/tuần) bằng các loại hóa chất, như: cloramin, hanIodine, benkocid và vôi bột... Đặc biệt, khi có hiện tượng gia cầm ốm, chết nghi cúm gia cầm hoặc không rõ nguyên nhân phải báo cáo nhân viên thú y xã, chính quyền địa phương và phải tiêm phòng đầy đủ các loại vaccin cho gia cầm theo quy trình chăn nuôi. Người dân cần thực hiện tốt 6 không: không nuôi thả rông gia cầm; không buôn bán, vận chuyển gia cầm ốm, chết; không ăn thịt gia cầm ốm, chết; không được giấu dịch; không ăn tiết canh gia cầm; không vứt xác gia cầm bừa bãi ra ngoài môi trường.
Dịch bệnh sởi có nguy cơ lan rộng và diễn biến phức tạp
Ngày 8-2, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Trần Đắc Phu cho biết: Dịch bệnh sởi đang có nguy cơ lan rộng và có xu hướng diễn biến phức tạp. Nguyên nhân do hiện là mùa đông xuân thời tiết lạnh ẩm thuận lợi cho sự phát triển của bệnh; đồng thời do sự gia tăng giao lưu đi lại, tiếp xúc trong thời gian Tết nguyên đán cũng gây nguy cơ lây lan dịch bệnh trong cộng đồng. Theo báo cáo của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TPHCM, từ đầu năm đến nay cả nước đã ghi nhận khoảng 621 trường hợp có biểu hiện sốt phát ban dạng sởi và một số trường hợp xét nghiệm dương tính với sởi. Trước thực trạng trên, Cục Y tế dự phòng đã có Công văn khẩn gửi giám đốc Sở y tế các tỉnh, thành phố về việc tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh sởi. Tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình, diễn biến của dịch bệnh sởi; tổ chức điều tra và xử lý ổ dịch theo Hướng dẫn của Bộ Y tế trên địa bàn quản lý nhằm phát hiện sớm, tổ chức cách ly, điều trị các trường hợp mắc bệnh. Áp dụng các biện pháp khống chế không để dịch bệnh bùng phát lây lan trên diện rộng. Các trường hợp cần được tư vấn, cách ly, điều trị phù hợp; đặc biệt tránh xảy ra biến chứng gây tử vong. Bảo đảm đủ cơ số thuốc, vaccine sởi và trang thiết bị phục vụ công tác phòng chống dịch ở các tuyến; cấp kinh phí đầy đủ cho việc triển khai các hoạt động phòng chống dịch bệnh sởi; tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, đánh giá công tác sẵn sàng phòng chống dịch và chỉ đạo phòng chống dịch bệnh sởi tại địa phương.
Nguy cơ cúm A/H7N9 xâm nhập vào Việt Nam tăng cao
Chỉ trong tháng đầu tiên của năm 2014, đã có 2 người tử vong do cúm A/H5N1, khiến ngành Y tế lo ngại dịch có thể bùng phát trở lại. Bởi đang là lúc thời tiết mưa nắng thất thường; nhu cầu tiêu dùng gia cầm lại tăng cao vào dịp rằm tháng giêng và mùa lễ hội bắt đầu, khiến việc mua bán, vận chuyển gia cầm khó kiểm soát. Đây là điều được PGS.TS Trần Đắc Phu (Cục trưởng Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế) chia sẻ vào ngày 9/2. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa thông báo: dịch bệnh cúm A(H7N9) tại Trung Quốc tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp và tăng cao so với năm 2013. Chỉ trong hơn một tháng đầu năm 2014, đã có thêm 151 trường hợp mắc, trong đó, 16 người đã tử vong, nhiều hơn so với số người đã tử vong trong cả năm 2013. Như vậy, từ tháng 3/2013 đến nay, Trung Quốc đã có 298 trường hợp mắc, trong đó có 63 trường hợp tử vong, tỷ lệ chết chiếm 21% và phần lớn các trường hợp mắc đều từng tiếp xúc với gia cầm. (Ngày 28/1/2014, con số mới là 244 ca mắc, trong đó, 56 ca tử vong). Trung Quốc cũng đã xác nhận 2 trường hợp mắc cúm A(H10N8) tại Giang Tây, đồng thời Đài Loan cũng thông báo về trường hợp mắc cúm A(H6N1) đầu tiên ở người. Nhằm hạn chế gia tăng số mắc và lây lan tại các địa phương, Trung Quốc đang triển khai quyết liệt các hoạt động phòng chống dịch, với việc cấm buôn bán gia cầm sống tại các địa phương có ổ dịch. Hồng Kông đã chính thức thông báo dừng nhập khẩu gia cầm từ Trung Quốc đại lục và tiêu hủy 20.000 con gia cầm nhập khẩu từ Quảng Đông, Trung Quốc sau khi xét nghiệm dương tính với cúm A(H7N9). Lãnh đạo Bộ Y tế kiểm tra công tác sẵn sàng ứng phó với dịch cúm A/H7N9 tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TW. Hiện WHO đã khuyến cáo khách du lịch đến khu vực có ổ dịch không nên tiếp xúc với gia cầm và tới chợ bán gia cầm sống. WHO cũng cho biết việc điều tra vẫn đang được tiếp tục, để xác định chính xác nguồn và phương thức lây truyền virus cúm A(H7N9), đồng thời, WHO tiếp tục theo dõi sự biến chủng của virus cúm gia cầm lây bệnh sang người và nguy cơ của sự biến chủng lây từ người sang người. Trước tình hình dịch cúm gia tăng đột biến ở Trung Quốc và có nguy cơ rất lớn xâm nhập vào nước ta, trong khi dịch cúm A(H5N1) có khả năng bùng phát trở lại, Bộ Y tế đã có công điện đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh chỉ đạo việc tăng cường giám sát dịch bệnh cúm A(H7N9), cúm A(H10N8), cúm A(H6N1) và cúm A(H5N1) tại các cửa khẩu và tại cộng đồng; mở rộng thu thập các mẫu bệnh phẩm từ các trường hợp viêm phổi nặng nghi do virus tại các bệnh viện, đặc biệt các trường hợp có tiền sử đi về từ khu vực có dịch, hoặc tiếp xúc với gia cầm, để nếu phát hiện sẽ xử lý kịp thời, không để xảy ra tử vong và không để dịch bệnh lây lan rộng. Bộ Y tế và Bộ NN&PTNT cũng kêu gọi người dân thực hiện các biện pháp phòng ngừa như rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước sạch, ăn các thực phẩm gia cầm nấu chín. Những người có triệu chứng về hô hấp cấp tính, sốt, ho và khó thở nên đến ngay cơ sở y tế để được điều trị sớm.
Cảnh báo dịch cúm gia cầm tại Tây Ninh và một số tỉnh giáp ranh
Thời tiết trở lạnh dịp cuối và đầu năm mới Giáp Ngọ 2014 ở khu vực Nam Bộ cũng là cơ hội rất tốt cho các loại dịch bệnh cúm lây lan trên gia cầm bùng phát mạnh. Tại Bình Phước ngày 20/1 đã có một ca tử vong do nhiễm cúm A/H5N1. Tại huyện Châu Thành, Tây Ninh từ mùng 6 Tết (5/2) đã phát hiện ổ dịch cúm trên đàn vịt nhà ông Cao Văn Hải, ấp Hòa Bình, xã Hòa Hội. Đàn vịt hơn 1.000 con bỏ ăn rồi chết, khi báo cho cơ quan thú y thì đã chết hơn một nửa. Số còn lại đã thu gom tiêu hủy, khử trùng. Cơ quan thú y xác định đây là ổ dịch thứ 3 được phát hiện từ trước và sau Tết Giáp Ngọ. Cuối tháng 1/2014, Chi cục Thú y tỉnh đã tiêu hủy hai đàn gia cầm gần 1.500 con bị cúm A/H5N1 trong sáng 29/1. Theo phản ánh của nhiều người dân, dọc theo tuyến kênh TN17 thuộc địa bàn huyện Châu Thành (Tây Ninh), đoạn từ K7 đến K10+300 qua các xã Thái Bình, An Bình và Thanh Điền xuất hiện nhiều bao tải chứa vịt chết bị vứt xuống dòng kênh, mỗi ngày có từ 10 đến 15 bao tải nhỏ chứa khoảng 15 con vịt chết trong mỗi bao. Xác vịt chết bốc mùi hôi thối cả đoạn kênh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường xung quanh. Mới đây, vào ngày 6/2, Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh đã có công văn gửi UBND huyện Châu Thành và các xã An Bình, Thái Bình, Thanh Điền đề nghị có biện pháp xử lý số vịt chết thả trôi kênh. Số vịt chết thả kênh không rõ nguồn gốc và ô nhiễm theo nguồn nước rất nguy hiểm. Dọc theo miệng cống của tuyến kênh TN17-21 nhiều người dân cho biết, từ mùng 1 Tết đã nhìn thấy nhiều bao vịt chết và heo chết thối trôi lềnh bềnh trên nước. Một vài nơi chính quyền đã vận động dân thu gom, chôn lấp tiêu hủy và khử trùng ngăn ngừa dịch cúm. Theo ông Phan Xuân Thảo, Chi cục trưởng Chi cục Thú y TP Hồ Chí Minh cho biết, theo báo cáo của cơ quan Thú y vùng 6 (Cục Thú y) thì tỉnh Bình Dương vừa xuất hiện ổ vịt cúm A/H5N1 trên đàn vịt và đã xử lý. Cúm A/H5N1 cũng hiện diện trên đàn cút nuôi ở tỉnh Tiền Giang. Cúm A/H5N1 đang có nguy cơ bùng phát và có khả năng lây lan, kể cả thâm nhập vào TP Hồ Chí Minh. Chính vì vậy, cơ quan Thú y đề nghị các khu vui chơi trên địa bàn TP Hồ Chí Minh có nuôi chim kiểng cần giám sát chặt và báo ngay cơ quan thú y nếu có hiện tượng chim chết. Ngoài ra, thực trạng kinh doanh và vận chuyển gia cầm chưa qua kiểm dịch trong và sau Tết có chiều hướng gia tăng. Do vậy, ban quản lý các chợ và UBND phường, xã cần tổ chức kiểm tra và mạnh tay xử lý để tránh nguy cơ lây lan dịch A/H5N1.
Hà Nội: Trời trở lạnh, bệnh nhân cấp cứu tăng đột biến
Đang nắng ấm, trời trở lạnh đã khiến cho nhiều người mắc bệnh tim mạch, huyết áp, hô hấp và tiêu chảy tăng đột biến.Tại Khoa cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai, trung bình một ngày cấp cứu cho 100 bệnh nhân, nhưng từ ngày 9/2 số bệnh nhân vào cấp cứu đã tăng đột biến.Theo Bác sĩ Nguyễn Văn Chi, Phó trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai thì bệnh nhân vào cấp cứu chủ yếu mắc các bệnh về tim mạch, hô hấp, huyết áp và tiêu chảy. Thời tiết trở lạnh đột ngột, không chỉ khiến người già mà cả trẻ em dễ nhiễm bệnh.Tại Khoa Khám bệnh Nhi, Bệnh viện Xanh Pôn, trung bình có hơn 200 trẻ em vào khám mỗi ngày, chủ yếu là bị viêm đường hô hấp, viêm phế quản, sốt. Theo khuyến cáo của các bác sĩ, thời tiết rét đậm còn kéo dài, vì vậy những người già bị bệnh mãn tính như tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường rất dễ xảy ra đột quỵ, nên ăn uống đủ chất và tuân thủ chế độ dinh dưỡng cũng như điều trị của bác sĩ đề phòng tránh bệnh
Nhân dân
Người bệnh nhập viện tăng cao do thời tiết bất thường
Theo thống kê của Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai, số người mắc các bệnh: hô hấp, tim mạch, tiêu hóa, đái tháo đường nhập viện liên tục tăng từ các ngày nghỉ Tết đến nay. Trung bình mỗi ngày có 100 trường hợp nhập viện cấp cứu, tăng khoảng 20-30% so với thời điểm trước Tết. Trong đó, tăng nhiều nhất là những trường hợp mắc bệnh về hô hấp, tim mạch. Nhiều người nhập viện vì ăn uống quá nhiều trên nền bệnh mãn tính, như tăng đường huyết, huyết áp cao, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim. Không chỉ người lớn mà số trẻ em nhập viện cũng tăng khoảng 10%, trong đó cao nhất là bệnh nhi mắc các bệnh về đường hô hấp với biểu hiện ho, sốt, chảy nước mũi, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản. Có những trường hợp nặng, khởi đầu là sốt vi-rút nhưng bội nhiễm viêm phế quản, viêm phổi và một số trường hợp bị sởi, tiêu chảy, thủy đậu...
Giám sát chặt chẽ tình hình, diễn biến của dịch bệnh sởi
Theo báo cáo giám sát sởi của Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), từ tháng 12- 2013 đến nay cả nước ghi nhận 241 ca sởi tại 18 tỉnh, thành phố, trong đó có ba trường hợp tử vong tại Hà Nội và Yên Bái. Lứa tuổi mắc bệnh chủ yếu ở trẻ dưới 10 tuổi (75,9%); trẻ dưới năm tuổi chiếm hơn 60%, riêng tại Hà Nội trẻ dưới năm tuổi chiếm 86,7% tổng số trẻ mắc bệnh. Phần lớn các trường hợp mắc bệnh là do chưa được tiêm vắc- xin sởi hoặc chưa nhận được đủ số mũi tiêm, như ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, hơn 89% số ca mắc sởi là chưa được tiêm vắc-xin. Ðáng chú ý, trong những vụ dịch gần đây, ghi nhận nhóm trẻ dưới chín tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm chủng) bị mắc bệnh. Các cơ quan chuyên môn nhận định, với chu kỳ ba, bốn năm xuất hiện một lần, thì tình hình bệnh sởi năm 2013-2014 hiện nay vẫn nằm trong chu kỳ dịch... Thời gian tới, bệnh sởi vẫn có thể tiếp tục xảy ra rải rác hoặc thành dịch trên quy mô nhỏ và vừa tại một số địa phương. Cục Y tế dự phòng đã đề nghị giám đốc sở y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình, diễn biến của dịch bệnh sởi; tổ chức điều tra và xử lý ổ dịch theo Hướng dẫn của Bộ Y tế nhằm phát hiện sớm, tổ chức cách ly, điều trị các trường hợp mắc bệnh; đặc biệt tránh xảy ra biến chứng gây tử vong. Ðồng thời cần phân tích dịch tễ học, nhận định diễn biến của dịch bệnh; xác định nhóm đối tượng có nguy cơ cao, áp dụng các biện pháp khống chế không để dịch bệnh bùng phát lây lan trên diện rộng. Sở Y tế các tỉnh, thành phố phối hợp các Viện vệ sinh dịch tễ, Pa-xtơ triển khai các biện pháp kỹ thuật phòng chống dịch phù hợp với đặc điểm của địa phương; rà soát, thống kê các đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vắc-xin sởi để triển khai kế hoạch tiêm vắc-xin sởi bổ sung...
Hoa Kỳ tài trợ 800 nghìn USD ứng phó bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam
Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) vừa trao một khoản tài trợ 800 nghìn USD cho Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) để triển khai dự án “Tăng cường năng lực áp dụng cách tiếp cận Một sức khỏe tại Việt Nam”. Dự án sẽ được triển khai từ nay đến tháng 9-2015 với sự phối hợp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bộ Y tế. Kết quả của dự án này sẽ góp phần giảm thiểu các nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng do cúm gia cầm, đại dịch và các bệnh truyền nhiễm mới nổi khác. Giám đốc USAID Việt Nam Joakim Parker cho biết: “Dự án này sẽ góp phần xây dựng một cơ chế phối hợp được đã được hiệu chỉnh và cải thiện về việc ứng phó với cúm gia cầm và đại dịch và các bệnh truyền nhiễm mới nổi khác. Dự án cũng sẽ tăng cường hơn nữa đối thoại chính sách ở cấp quốc gia và cơ chế chia sẻ kiến thức tại Việt Nam cũng như trong các mạng lưới khu vực và quốc tế. Thông qua đó, Việt Nam sẽ tiếp tục nâng cao uy tín của mình như là một quốc gia hình mẫu đang nổi lên nhanh về ứng phó với các nguy cơ đại dịch”. Chính phủ Việt Nam đưa vào triển khai cách tiếp cận Một sức khỏe từ năm 2010 nhằm áp dụng cách tiếp cận chính sách và phối hợp liên ngành để đối phó với các nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng nảy sinh trong sự tương tác giữa động vật-con người-môi trường. Thông qua dự án này, USAID và UNDP sẽ giúp đẩy mạnh việc áp dụng cơ chế phối hợp Một sức khỏe cũng như kế hoạch triển khai cách tiếp cận Một sức khỏe của Chính phủ Việt Nam với sự tham vấn với đối tác có liên quan. Các loại nguy cơ về sức khỏe mới nổi này củng cố thêm lời kêu gọi của USAID và các đối tác như tổ chức LHQ tại Việt Nam về việc đẩy mạnh hợp tác và phối hợp giữa các ngành, các tổ chức nhằm ứng phó với các loại dịch bệnh có tác động tới sức khỏe, an toàn và an ninh lương thực, thương mại và phát triển kinh tế. Dự án mới này nhất quán với Chiến lược Hợp tác Phát triển quốc gia của USAID dành cho Việt Nam được công bố gần đây. Một trong những mục tiêu chính của các chương trình hỗ trợ của USAID trong khuôn khổ chiến lược 5 năm này là củng cố các hệ thống của Việt Nam để ứng phó hiệu quả với các đe dọa sức khỏe cộng đồng mới nổi và xuyên quốc gia.
Nhật Bản viện trợ hơn 455 nghìn USD cải thiện sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh
Tại Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, Chính phủ Nhật Bản đã ký kết với Tổ chức World Vision Japan hợp đồng viện trợ không hoàn lại của “Dự án Cải thiện sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh tỉnh Điện Biên (giai đoạn 2)” vào ngày 10-2. Dự án có số tiền ký kết viện trợ 455. 612 USD, do Tổ chức World Vision Japan (NGO) thực hiện trong năm tài khóa 2013.Dự án “Cải thiện sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh tỉnh Điện Biên” nhằm tăng cường các hoạt động trong lĩnh vực y tế bảo vệ sức khỏe dành cho đối tượng là phụ nữ, đây là sự hỗ trợ dành cho dự án liên quan đến nữ giới (dự án gender) mà hiện nay Chính phủ Nhật Bản đang tích cực thực hiện. Trong năm tài khóa 2012, tổ chức World Vision Japan đã hợp tác với Bộ Y tế Việt Nam và Sở Y tế tỉnh Điện Biên thực hiện các hoạt động nhằm cải thiện cơ sở y tế và tăng cường việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc Bà mẹ - Trẻ sơ sinh của nhân dân trong hai huyện Mường Chà và Tuần Giáo là các huyện có tỷ lệ hộ nghèo cũng như nhu cầu về dịch vụ y tế cao của tỉnh Điện Biên. Dựa trên thành quả hoạt động của năm tài khóa 2012, Tổ chức World Vision Japan tiếp tục triển khai các hoạt động này thông qua hình thức hợp tác viện trợ không hoàn lại, sẽ tiến hành cải thiện các cơ sở y tế (nâng cấp các cơ sở y tế hiện có, cung cấp máy móc), nâng cao kiến thức và kỹ năng chăm sóc bà mẹ, trẻ sơ sinh của nhân viên y tế cấp huyện, xã, làng bản, phổ cập kiến thức liên quan đến chăm sóc bà mẹ - trẻ sơ sinh cho các bà mẹ và những người bảo hộ... Tại buổi lễ, Ngài Fukada Hiroshi, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam và Bà Maho Miura, Giám sát dự án của Tổ chức World Vision Japan đã ký kết hợp đồng viện trợ. Tổ chức World Vision Japan là tổ chức NGO của Nhật Bản đang triển khai hoạt động trong lĩnh vực viện trợ phát triển, hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp... tại nhiều nơi trên thế giới, và cho đến nay tại Việt Nam, tổ chức này đang thực hiện dự án trên nhiều lĩnh vực như lĩnh vực giáo dục, dự án hỗ trợ người khuyết tật. Dự án này là dự án các vấn đề trọng điểm trong lĩnh vực hợp tác quốc tế thuộc viện trợ không hoàn lại cho dự án do NGO thực hiện của Nhật Bản (dự án đầu tư cho công tác xóa đói giảm nghèo ở châu Á).
Hậu Giang: Hơn 143 tỷ đồng đầu tư nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống y tế
Ngày 11-2, UBND tỉnh Hậu Giang cùng các sở, ngành có liên quan thông qua Kế hoạch đầu tư nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống y tế, trọng tâm là y tế tuyến cơ sở trong năm 2014. Theo kế hoạch này, tỉnh Hậu Giang sẽ đầu tư hơn 143 tỷ đồng (từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước, vốn từ nguồn quỹ đầu tư phát triển của các đơn vị, viện trợ của các tổ chức trong và ngoài nước, vốn từ vận động xã hội hóa) để phát triển cơ sở vật chất và trang thiết bị cho hệ thống y tế tuyến tỉnh, huyện và xã trên địa bàn. Trong đó, hơn 81,5 tỷ đồng đầu tư cải tạo và xây dựng cơ sở vật chất; trang thiết bị khoảng 60,5 tỷ đồng; còn lại là đầu tư cho phần mềm quản lý. Mục tiêu đặt ra của kế hoạch là tập trung nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống y tế, kiện toàn mạng lưới y tế cơ sở, trọng tâm là y tế xã; tăng cường khả năng cung cấp dịch vụ y tế; thực hiện quy định về y đức và tính chuyên nghiệp trong y học. Hậu Giang hiện có 10 bệnh viện, một trung tâm y tế trực thuộc sở có giường bệnh, tám phòng khám đa khoa khu vực trực thuộc huyện, 74 trạm y tế xã, phường, thị trấn. Theo đánh giá của Sở y tế Hậu Giang, thời gian qua, khả năng cung cấp dịch vụ, chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là tuyến y tế xã. Chỉ số thu hút người bệnh còn thấp, nhiều người bệnh chọn phương án lên tuyến trên (ngoài tỉnh) để khám, chữa bệnh vì thiếu tin tưởng vào năng lực và chất lượng của ngành y tế tỉnh. Công tác phát triển dịch vụ kỹ thuật cao còn rất chậm, chưa đáp ứng nhu cầu phục vụ người bệnh. Hạ tầng kỹ thuật (phòng bệnh, phòng chuyên môn, công trình vệ sinh, hệ thống xử lý chất thải y tế…) của nhiều bệnh viện chưa được đầu tư đúng chuẩn theo quy định. Trang thiết bị y tế tại các tuyến còn thiếu hoặc có nhưng không đồng bộ, phân bố không đồng đều. Việc quản lý thiết bị còn yếu kém, chưa quản lý thống nhất được trong toàn ngành y tế, hiệu quả sử dụng còn thấp…
Dịch sởi diễn biến phức tạp
Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu nhận định, bệnh sởi vẫn có thể tiếp tục xảy ra rải rác hoặc thành dịch trên quy mô nhỏ và vừa tại một số địa phương trong một vài tháng tới, chủ yếu sẽ ở nhóm đối tượng dưới 10 tuổi chưa được tiêm vắc xin sởi hoặc tiêm vắc xin chưa đủ mũi, đặc biệt tại những nơi có tỷ lệ tiêm chủng vắc xin sởi đạt thấp trong những năm trước đây, những vùng có biến động dân cư cao.
Người dân “lơ là” tiêm chủng
Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu, ở Việt Nam, năm 2013 cả nước đã ghi nhận 1.048 trường hợp mắc sởi. Trong tháng 1 năm 2014, đã có 241 trường hợp mắc ở 24 tỉnh, thành phố, trong đó có ba trường hợp tử vong tại Hà Nội và Yên Bái. Đáng chú ý, hầu hết các trường hợp mắc bệnh là do chưa được tiêm vắc xin sởi hoặc chưa nhận được đủ số mũi tiêm. Các tỉnh, thành phố có trên 30% số mắc chưa được tiêm vắc xin, riêng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có trên 89% số mắc chưa được tiêm vắc xin sởi. Giám sát sởi tại các tỉnh, thành phố cho thấy lứa tuổi mắc bệnh chủ yếu ở trẻ dưới 10 tuổi (75,9%), đặc biệt là trẻ nhỏ dưới năm tuổi chiếm trên 60%. Trong đó tại Hà Nội trẻ dưới năm tuổi chiếm 86,7% tổng số trẻ mắc bệnh. Đặc biệt trong những vụ dịch gần đây, ghi nhận nhóm trẻ dưới chín tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm chủng) bị mắc bệnh. PGS. TS Trần Đắc Phu nhận định, dịch sởi gia tăng chủ yếu do việc tiêm chủng đầy đủ hai mũi vắc xin chưa được bao phủ tất cả trẻ em. “Thật đáng tiếc, thời gian qua do quá lo sợ về phản ứng sau tiêm vắc xin Quinvaxem nên một số cha mẹ không đưa con đi tiêm chủng các vắc xin phòng bệnh, bao gồm cả vắc xin sởi, điều này đã làm gia tăng nguy cơ mắc sởi cho trẻ do không được tiêm phòng”, ông Phu nói. Ông Phu cũng khẳng định, vắc xin sởi được đánh giá là an toàn và là một trong những vắc xin có hiệu quả cao trong phòng bệnh sởi. Các phản ứng sau tiêm thường nhẹ và sẽ hết trong khoảng từ 1 đến 2 ngày sau tiêm mà không cần điều trị. Tuy nhiên, cũng như các vắc xin khác, chỉ có khoảng 85% trẻ em tiêm vắc xin sởi lúc chín tháng tuổi được bảo vệ phòng bệnh sởi. Với tỷ lệ tiêm chủng mũi một cho trẻ chín tháng tuổi đạt khoảng 90% có khoảng 76% số trẻ sinh ra hằng năm được bảo vệ. Số trẻ còn lại (24%) nếu không được tiêm chủng mũi hai vắc xin sởi lúc 18 tháng tuổi sẽ tích lũy và có khả năng gây dịch nếu có virus sởi xâm nhập. Việc tiêm chủng mũi hai vắc xin sởi trong thời gian các năm 2012-2013 tại một số địa phương, đặc biệt là các tỉnh miền núi chưa được chú trọng, đạt tỷ lệ thấp.
Bộ Y tế khuyến cáo tiêm chủng vắc xin sởi cho trẻ
Giám sát của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho thấy, năm 2013, số ca mắc bệnh sởi tương đương so với các năm trước, hiện tại bệnh sởi đang xuất hiện rải rác hoặc thành dịch trên quy mô nhỏ và vừa tại một số tỉnh, thành phố, chủ yếu ở miền núi phía Bắc, thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Lý giải điều này, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu cho rằng, các tỉnh miền núi phía Bắc có nguy cơ cao xuất hiện dịch do giáp với Trung Quốc là quốc gia đang có dịch sốt phát ban nghi sởi lưu hành. Mặt khác, vấn đề tiêm phòng ở một số tỉnh vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn rộng và giao thông không thuận lợi dẫn đến hiệu quả tiêm chủng chưa cao. Tại một số thành phố lớn có tốc độ di cư lớn như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, một lượng đáng kể đối tượng cảm nhiễm di chuyển từ nông thôn ra góp phần tăng số tích lũy. “Với chu kỳ ba đến bốn năm xuất hiện một lần tại Việt Nam, tình hình bệnh sởi năm 2013-2014 hiện nay nằm trong chu kỳ dịch”, ông Phu cho biết. Để phòng chống bệnh sởi, Bộ Y tế khuyến cáo các bà mẹ cách tốt nhất là nên đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin sởi đầy đủ, đúng lịch. Bộ Y tế đang chỉ đạo các đơn vị y tế dự phòng trong cả nước, đặc biệt là các địa phương xảy ra dịch sởi tăng cường các hoạt động giám sát, hướng dẫn việc cách ly, tổ chức điều trị kịp thời để hạn chế tối đa các trường hợp mắc, biến chứng và tử vong do sởi. Tiêm vắc xin sởi là biện pháp tốt nhất chủ động phòng bệnh sởi. Để phòng bệnh có hiệu quả, trẻ cần được tiêm hai mũi. Mũi thứ nhất được tiêm cho trẻ từ chín đến 11 tháng tuổi, mũi thứ hai được tiêm khi trẻ được 18 tháng tuổi. Nếu trẻ được tiêm một mũi vắc xin sởi lúc 9 đến 11 tháng tuổi, chỉ có 80 đến 85% trẻ có đáp ứng miễn dịch. Nếu trẻ được tiêm thêm mũi vắc xin sởi thứ hai lúc 18 tháng tuổi thì tỷ lệ bảo vệ là 90 đến 95%. Sau khi trẻ được tiêm đủ hai mũi vắc xin theo lịch tiêm chủng hoặc sau khi trẻ mắc sởi thì trẻ sẽ có miễn dịch có thể bền vững suốt đời. Hiện nay đang là mùa đông-xuân, điều kiện thời tiết thuận lợi cho virus sởi lưu hành và gây bệnh. Theo kết quả giám sát của Viện VSDT Trung ương, tỷ lệ trẻ mắc bệnh sởi trong số các trường hợp có sốt phát ban nghi sởi là rất cao (trên 70%). Do vậy, khi phát hiện trẻ có sốt, phát ban, cần thông báo và đưa trẻ tới cơ sở y tế để được khám, điều trị và hướng dẫn cách ly y tế kịp thời tránh các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh và tránh lây nhiễm cho cộng đồng. Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi gây nên, lưu hành phổ biến ở trẻ em, bệnh lây từ người sang người chủ yếu qua đường hô hấp, bệnh xuất hiện quanh năm nhưng thường xảy ra vào mùa đông - xuân, đến nay sởi vẫn là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch và là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ dưới năm tuổi. Tất cả những người chưa có miễn dịch với sởi đều có nguy cơ mắc bệnh. Bệnh có tốc độ lây nhiễm rất cao, đặc biệt trong phòng, không gian khép kín và ở nhóm người chưa có miễn dịch phòng bệnh sởi do chưa được tiêm chủng vắc xin sởi, chưa từng mắc bệnh sởi trước đó hoặc ở một số rất ít đối tượng không có đáp ứng sau tiêm vắc xin. Các triệu chứng thường gặp của bệnh sởi là: có sốt, phát ban và kèm theo ít nhất một trong các dấu hiệu sau: ho, chảy mũi, đau mắt đỏ, nổi hạch (cổ, chẩm, sau tai), sưng đau khớp. Sau mắc sởi, do sức đề kháng của cơ thể suy giảm, bệnh nhân dễ bị biến chứng nếu không được điều trị kịp thời như: mù lòa, tiêu chảy cấp, viêm phổi, viêm não, có thể dẫn đến tàn phế, tử vong đặc biệt ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng, mắc HIV/AIDS hoặc các bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh. Đối với phụ nữ mang thai, mắc sởi khi mang thai có thể gây ra xảy thai, đẻ non.
Sài Gòn giải phóng
Bệnh viện quá tải sau tết
Sau những ngày nghỉ Tết Nguyên đán, lượng bệnh nhân tại TPHCM và các tỉnh lại ùn ùn đổ về các bệnh viện (BV) tuyến trên, tuyến cuối. Ghi nhận ngày đầu tuần 10-2 cho thấy nhiều bệnh viện đã hoạt động nền nếp trở lại nhưng vẫn luôn trong áp lực của điệp khúc quá tải.
Đua nhau tái khám
Mới 6 giờ sáng mà khu khám bệnh dịch vụ kỹ thuật cao của BV Bình Dân TPHCM đã chật kín người. Một bảo vệ được cắt cử đứng ra ổn định trật tự để bệnh nhân đăng ký tên tuổi và số thứ tự. “Em ở Bình Phước mới về hôm qua, sáng nay dậy từ 5 giờ để đến BV xin tái khám. Định khám xong chiều về luôn nhưng kiểu này chắc đến chiều mới đến lượt khám”, chị Hoàng Thanh Tú (ngụ Bình Long, Bình Phước) nói. Đến gần 8 giờ, cán bộ Khu Khám bệnh dịch vụ kỹ thuật cao mới đến làm việc, hàng loạt bệnh nhân nhốn nháo chờ đọc tên, đóng tiền và nhận sổ khám. Đối diện khu dịch vụ kỹ thuật cao là khu khám bệnh bảo hiểm y tế của BV Bình Dân, một hàng dài người bệnh đứng ngồi lố nhố để đợi nộp sổ. “Do phía khuôn viên đã dẹp bỏ làm bãi đỗ xe nên bệnh nhân dồn ra đây hết, đông kịt thế này đây”, bác bảo vệ cho biết. Theo bác sĩ Hoàng Vĩnh Chúc, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Bình Dân, sau những ngày nghỉ tết, bệnh nhân bắt đầu đi tái khám trở lại. “Ngày thường, cao điểm khoảng 1.500 - 1.600 bệnh nhân mỗi ngày thì những ngày sau tết, mỗi ngày có 1.200 - 1.300 lượt bệnh nhân khám và điều trị nội trú”, bác sĩ Chúc nói. Trong khi đó, BV Bệnh nhiệt đới TPHCM đã rơi vào quá tải ngay từ những ngày sau tết. Dù trước tết đã giải quyết cho xuất viện về nhà ăn tết nhưng tại bệnh viện vẫn còn 450 trường hợp điều trị nội trú. Đến 10-2, tăng lên gần 600 trường hợp. Theo bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới, những ngày sau tết, số lượt khám bệnh ngoại trú đã vọt lên 1.800 ca/ngày, chủ yếu là các bệnh nhiễm siêu vi, sốt phát ban. Với số lượng bệnh nhân diện bảo hiểm y tế tương đối nhiều, những ngày sau tết, BV Nguyễn Trãi cũng bắt đầu có dấu hiệu quá tải trở lại. Theo BS Võ Văn Tiến, Giám đốc BV, nhiều bệnh nhân diện bảo hiểm y tế trước tết đã khám, nhận thuốc về uống thì nay hết thuốc nên tái khám. Với đặc thù là trị bệnh trẻ em, những ngày sau tết vốn dĩ luôn là những ngày quá tải đối với các BV nhi. Hôm qua, tại BV Nhi đồng 1 và Nhi đồng 2, hiện tượng quá tải xuất hiện trở lại. Theo các bác sĩ khoa khám của hai BV nhi đồng này, số trẻ đến khám đã tăng vọt hơn những ngày trước tết 10% - 15%, chủ yếu vẫn là các bệnh hô hấp, truyền nhiễm như sốt phát ban, tay chân miệng, tiêu chảy. Ngoài ra, số trẻ từ các tỉnh chuyển về cũng nhiều, chủ yếu là sốt xuất huyết, tay chân miệng. Trong khi đó, tuy năm Giáp Ngọ không được coi là năm “vàng” nhưng số thai phụ đến BV Phụ sản Mê Kong (quận Tân Bình) đã bắt đầu tăng đáng kể. Theo bác sĩ Lê Văn Hiền, Phó Giám đốc BV, số lượng thai phụ đến khám thai nhiều bởi sau những ngày tết, các bà mẹ muốn đi khám để xem thai nhi có pháttriển, có lên cân hay có vấn đề bất thường gì không, các thai phụ chưa chích ngừa cũng tranh thủ chích ngừa. Còn tại BV Phụ sản Từ Dũ, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, Phó Giám đốc BV, cho biết sau tết luôn là thời điểm bệnh nhân đông, kể cả khám thai và khám phụ khoa. “Những ngày qua dao động khám ngoại trú trên dưới 2.000 lượt bệnh nhân/ngày, không thua mấy những ngày cao điểm trước tết”.
Đẩy mạnh giảm tải
Thực hiện chủ trương của Bộ Y tế, năm 2014 tiếp tục là năm trọng tâm mà Sở Y tế TPHCM cũng như các đơn vị BV trực thuộc triển khai các biện pháp giảm tải. Ngoài cải cách thủ tục hành chính, các đề án như luân chuyển y bác sĩ về cơ sở, chuyển giao kỹ thuật, mở rộng các khoa vệ tinh, bác sĩ gia đình được xem là những giải pháp chính. Với “thâm niên” quá tải của mình, BV Ung bướu TPHCM đã bước đầu có kết quả giảm tải đáng kể khi cuối năm 2013 đã đưa vào hoạt động khoa ung bướu vệ tinh tại BV Quận 2 quy mô 150 giường. Đây là khoa vệ tinh đảm nhiệm khám, chẩn đoán và điều trị nội khoa các bệnh lý ung bướu. Chỉ tiêu 1.300 giường nhưng thực kê chỉ hơn 600 giường, nhiều năm nay BV Ung bướu TPHCM luôn quá tải với khoảng 1.600 bệnh nhân nội trú. Theo BS Lê Hoàng Minh, Giám đốc BV, BV đã có các giải pháp giảm tải như xây dựng mạng lưới phòng chống ung thư cho các tỉnh phía Nam giúp bệnh nhân ở các tỉnh xa được điều trị ngay tại địa phương. Được phân công là BV chuyên khoa tuyến cuối phía Nam, BV Ung bướu TPHCM cũng đã chủ động tăng năng suất chuyên môn, đầu tư nâng cao cơ sở vật chất, triển khai các hoạt động dịch vụ, tăng cường cải cách hành chính… Với mô hình BV vệ tinh, khoa vệ tinh, ngành y tế TPHCM đã gặt hái nhiều thành công giảm tải đáng kể như BV quận Bình Tân có khoa khám nhi vệ tinh của BV Nhi đồng 1; BV Quận 2 có khoa khám nhi vệ tinh của BV Nhi đồng 2; BV An Bình có khoa chấn thương chỉnh hình vệ tinh của BV Chấn thương chỉnh hình... Theo Sở Y tế TPHCM, năm 2013 đã có hơn 400.000 lượt bệnh nhân được khám ở các BV vệ tinh, khoa vệ tinh, giúp giảm tải nhiều cho các BV tuyến trên. Trước Tết Nguyên đán, Sở Y tế TPHCM cũng đã làm lễ đưa 32 bác sĩ chuyên môn ở các lĩnh vực nhi, sản phụ khoa, nội tổng quát, ngoại tổng quát, chấn thương chỉnh hình, nhiễm, nhãn khoa, hồi sức cấp cứu… về luân phiên với thời gian công tác tối thiểu là 12 tháng tại 6 đơn vị BV quận, huyện còn gặp nhiều khó khăn về nguồn nhân lực y tế như huyện Cần Giờ, huyện Nhà Bè, huyện Bình Chánh, huyện Củ Chi, quận 6 và quận 9. Theo Sở Y tế TPHCM, trong giai đoạn 2013-2020, ngành y tế TP sẽ tăng cường bác sĩ từ tuyến quận huyện về tuyến phường, xã, thị trấn đảm bảo 100% trạm y tế đều có bác sĩ và trên 70% cơ sở y tế tuyến quận, huyện có cán bộ chuyên môn luân phiên từ tuyến TP về hỗ trợ. Đây là một phần trong việc thực hiện đề án luân phiên bác sĩ xuống cơ sở (Đề án 1816).
Giám sát chặt chẽ sự lưu hành các chủng virus cúm
Ngày 10-2, TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, cho biết tới thời điểm này Việt Nam chưa phát hiện các ca nhiễm cúm A/H7N9, A/H10N8 và A/H6N1 trên gia cầm và trên người. Tuy nhiên, hiện nay tình hình dịch cúm trên gia cầm đang diễn biến phức tạp với nhiều ổ dịch cúm A/H5N1 được ghi nhận tại một số địa phương. Đặc biệt, nguy cơ virus cúm A/H7N9 ở Trung Quốc xâm nhập vào Việt Nam rất cao do số người mắc virus cúm nguy hiểm này đang gia tăng đột biến trong hơn 1 tháng qua, với số ca mắc nhiều hơn so với số tích lũy của cả năm 2013. Hơn nữa, tại tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) đã ghi nhận nhiều trường hợp mắc mới cúm A/H7N9, trong khi đây là nơi có số người Việt Nam đi du lịch, giao lưu thương mại và trao đổi hàng hóa lớn. Đáng lo ngại, virus cúm A/H7N9 lưu hành ở các đàn gia cầm nhưng không có biểu hiện triệu chứng nên khó phát hiện nguồn bệnh và kiểm soát dịch bệnh trên gia cầm. Đáng chú ý, Tổ chức Nông lương Liên hiệp quốc vừa thông báo có kết quả xét nghiệm dương tính với cúm A/H7N9 từ mẫu bệnh phẩm lấy từ gia cầm tại tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) cũng là tỉnh giáp với Việt Nam, điều này cung cấp thêm bằng chứng về sự tồn tại của virus trên gia cầm và nguy cơ lây nhiễm từ gia cầm sang người. Bên cạnh đó, việc buôn bán vận chuyển gia cầm giữa Việt Nam và Trung Quốc rất khó kiểm soát. Thêm vào đó là tập quán chăn nuôi gia cầm nhỏ lẻ, điều kiện kinh tế, vệ sinh thấp kém ở một số bộ phận dân cư khiến cho việc kiểm soát khi dịch bệnh xảy ra gặp khó khăn. Đồng thời, công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh trong giết mổ chưa được người dân chú trọng, làm tăng nguy cơ dịch bệnh, cũng như thời tiết giao mùa đông xuân thuận lợi cho virus cúm phát triển làm tăng nguy cơ dịch bệnh. Trước nguy cơ trên, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng đề nghị các đơn vị y tế chức năng và các địa phương tăng cường giám sát sự lưu hành các chủng virus cúm trên gia cầm, nhất là chủng virus cúm A/H7N9, A/H10N8, A/H6N1 và A/H5N1. Khi dịch bệnh xuất hiện cần kịp thời thông báo cho Bộ Y tế để triển khai các biện pháp phòng lây truyền bệnh sang người. Phối hợp với các cơ quan chức năng trên địa bàn triển khai quyết liệt công tác quản lý thị trường nhằm ngăn chặn và thực hiện bắt giữ gia cầm nhập lậu qua biên giới. Xử lý nghiêm các trường hợp lưu thông, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm không được kiểm dịch, không rõ nguồn gốc trên thị trường, nhất là tại các chợ đầu mối... Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân chủ động phòng, chống dịch cúm A/H7N9, cúm A/H5N1 không hoang mang làm ảnh hưởng việc cung ứng và tiêu thụ gia cầm cùng các sản phẩm gia cầm. Khuyến cáo người dân không sử dụng thực phẩm mất vệ sinh, không rõ nguồn gốc; không ăn tiết canh và sử dụng các sản phẩm chưa được chế biến hợp vệ sinh. Để ngăn chặn nguy cơ dịch cúm A/H7N9 từ Trung Quốc xâm nhập vào Việt Nam, hiện nay tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc hoạt động phòng, chống loại virus cúm nguy hiểm này đang được đẩy mạnh. Bà Bùi Thị Lộc, Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế Lào Cai, cho biết Sở Y tế Lào Cai đã tăng cường nhân lực và thiết bị y tế nhằm kịp thời phát hiện những trường hợp nghi ngờ nhiễm cúm A/H7N9 nhập cảnh vào nước ta tại các cửa khẩu và lối mở biên giới của tỉnh Lào Cai. Trong đó, tại cửa khẩu đường bộ quốc tế Lào Cai, Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế bố trí 2 nhân viên có chuyên môn cao thường trực tại lối nhập cảnh, lắp đặt máy đo thân nhiệt để kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ du khách nhập cảnh từ Trung Quốc vào nội địa. Tại đây, cũng có phòng cách ly khẩn cấp với đầy đủ trang thiết bị cần thiết để kịp thời cách ly, sàng lọc, phân loại các đối tượng khi phát hiện bị nhiễm cúm A/H7N9. Còn tại cửa khẩu đường bộ Kim Thành, trung tâm đã lắp đặt một máy phun khử trùng tự động hoạt động liên tục trong thời gian mở cửa khẩu, nhằm sát trùng, khử khuẩn các phương tiện nhập cảnh vào Việt Nam. Còn tại Lạng Sơn, ông Lý Kim Soi, Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế, cho biết mỗi ngày có hơn 1.000 lượt khách qua lại các cửa khẩu như Hữu Nghị, Tân Thanh, Cốc Nam, Chi Ma. Do đó để ngăn chặn cúm A/H7N9 xâm nhập, tại các cửa khẩu, trung tâm đã đặt các máy theo dõi thân nhiệt từ xa, cử đội ngũ y, bác sĩ trực kiểm soát dịch 24/24, trực cấp cứu, điều trị người bệnh và sẵn sàng công tác thu dung, cấp cứu, điều trị người bệnh tại chỗ. Ngoài ra, trung tâm đã thành lập phòng khám tạm thời tại các cửa khẩu, mỗi phòng khám có 3 giường bệnh nhằm kịp thời phát hiện và cách ly các trường hợp nghi nhiễm trước khi đưa tới cơ sở y tế điều trị.
VOV
Cúm gia cầm bùng phát mạnh tại Quảng Ngãi
Hiện tổng số gia cầm bị chết và tiêu hủy trước, trong và sau tết ở tỉnh Quảng Ngãi đã gần 10.000 con. Nếu như thời điểm trước tết, dịch cúm gia cầm xuất hiện tại 3 huyện Nghĩa Hành, Sơn Tịnh, Tư Nghĩa của tỉnh Quảng Ngãi được khống chế ngay tại các ổ dịch cũ, chưa có dấu hiệu bùng phát trở lại, thì trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Ngọ, dịch cúm gia cầm lại xuất hiện và bùng phát mạnh ở huyện Đức Phổ. Dịch cúm gia cầm đang bùng phát tại 4 xã của huyện Đức Phổ là Phổ Hòa, Phổ Châu, Phổ Văn và Phổ Cường. Hiện tại, nhiều đàn gia cầm được nuôi với quy mô lớn tại xã Phổ Cường đã mắc bệnh và chết rải rác từ nhiều ngày qua. Qua kiểm tra các mẫu bệnh phẩm gửi cơ quan Thú y vùng 4 tại Đà Nẵng đều cho kết quả dương tính với virus cúm H5N1. Bà Trịnh Thị Thái, xã Phổ Cường, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi lo lắng cho đàn vịt 1.000 con của gia đình bị dịch khi nhiều đàn vịt xung quanh đã chết. Không chỉ xảy ra trên đàn vịt, dịch cúm gia cầm tiếp tục tấn công sang đàn gà. Anh Lê Văn Huệ, xã Phổ Hòa, huyện Đức Phổ, có gần 1.000 con gà trên 100 ngày tuổi nhưng một nửa trong số đó đã chết. Ông Dương Văn Tô, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Ngãi, cho biết đối với những địa bàn mới bùng phát dịch, Sở chỉ đạo Chi cục thú ý tỉnh tăng cường lực lượng từ các địa bàn khác đến hỗ trợ công tác chống dịch, đồng thời, kiểm tra, xử lý ngay các ổ dịch. “Sáng nay, chúng tôi đã khẩn trương chuyển các mẫu bệnh tích về Cơ quan thú y vùng 4 để xác định. Trường hợp nào khẳng định bị cúm gia cầm thì chúng tôi cho tiêu hủy ngay theo đúng quy trình, hướng dẫn tiêu độc khử trùng. Những trường hợp đang lấy mẫu thì chúng tôi chờ kết quả, nếu phải cúm H5N1 hay chủng virus nào thì hướng dẫn cho dân cách thức điều trị cho đúng", ông Tô nói./.
Vẫn duy trì lịch tiêm phòng sởi cho trẻ từ 9 tháng tuổi
Sau vài năm tạm lắng, dịch sởi đã xuất hiện trở lại tại nhiều tỉnh, thành phố và đang có chiều hướng tăng. Trong mùa dịch năm nay, nhiều trẻ dưới 9 tháng tuổi (chưa đủ tuổi tiêm phòng) vẫn mắc sởi là điều bất thường. Tuy nhiên Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) ngày 11/2 cho biết vẫn duy trì lịch tiêm phòng sởi cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên. Tại khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương, trong số gần 50 trẻ bị sởi đang điều trị có đến 27 cháu dưới 9 tháng tuổi, tức là chưa đến tuổi tiêm vaccine phòng bệnh sởi. Còn tại Bệnh viện Xanh Pôn, trong số những bệnh nhi dưới 9 tháng tuổi mắc sởi, có trẻ mới chỉ 1,5 tháng tuổi. Tình trạng này cũng xảy ra tại nhiều địa phương như Yên Bái, Phú Thọ, Lào Cai, Sơn La và thành phố Hồ Chí Minh... Theo các chuyên gia y tế, nhiều trẻ dưới 9 tháng mắc sởi là điều bất thường trong mùa dịch năm nay vì trẻ ở độ tuổi này thường có miễn dịch từ mẹ. Trẻ mắc sởi ở lứa tuổi này dễ bị biến chứng và phải điều trị dài ngày. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế dự phòng lại cho rằng, trẻ ở bất kỳ độ nào nếu có miễn dịch thấp hoặc không có miễn dịch đều mắc sởi. Việc tiêm chủng trên toàn quốc phải dựa vào đặc điểm của đa số trẻ trong cộng đồng nên vẫn duy trì lịch tiêm phòng sởi mũi 1 khi trẻ 9 tháng tuổi và mũi 2 khi trẻ 18 tháng tuổi. Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết: “Chúng tôi vẫn tôn trọng lịch tiêm phòng sởi cho trẻ trên 9 tháng tuổi. Bởi đa số trẻ dưới 9 tháng vẫn còn miễn dịch do mẹ truyền sang nên tiêm phòng sởi là không thật cần thiết. Chúng ta phải chấp nhận điều này vì theo cộng đồng lớn chứ không vì số ít trẻ dưới 9 tháng tuổi mắc sởi mà thay đổi lịch tiêm. Hiện nay, chúng tôi đang chỉ đạo trong toàn quốc triển khai tiêm vét, tiêm nhắc lại cho những trẻ chưa được tiêm phòng sởi”./.
Dân Việt
Đồng Tháp: Nhiều người còn chủ quan với cúm A/H5N1
Qua xét nghiệm của Viện Pasteur TP.HCM, bệnh nhân Nguyễn Thị U (SN 1954, ngụ xã Tân Long, huyện Thanh Bình, Đồng Tháp) dương tính với cúm A/H5N1. Trong khi ngành y tế Đồng Tháp cùng chính quyền địa phương đang tất bật phòng chống dịch cúm thì người dân lại lơ là, chủ quan… Ngày 9.2, ông Đoàn Tấn Bửu - Phó Giám đốc Sở Y tế Đồng Tháp cho biết, ngày 22.1 bà Nguyễn Thị U bị sốt cao, sau đó một ngày, bà được gia đình đưa đi Bệnh viện Đa khoa tỉnh An Giang điều trị, đến ngày 28.1 thì tử vong. Qua xét nghiệm mẫu bệnh phẩm, Viện Pasteur TP.HCM thông báo bệnh nhân dương tính với cúm A/H5N1. Trao đổi với phóng viên, chị Nguyễn Thị Ánh Nguyệt (con bà U) cho biết: “Hôm trước khi bị bệnh mẹ tôi có chế biến con vịt làm sẵn mua ngoài chợ để làm thức ăn cho gia đình, không ngờ hậu quả nặng quá…”. Bà Nguyễn Thị Kim Tuyến - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Long khẳng định: Tình hình khống chế bệnh cúm đã ổn định, không có trường hợp mới nào nghi nhiễm. Nhân dân địa phương nhờ được tuyên truyền đã am hiểu về việc lây lan của cúm nhưng họ còn chủ quan trong việc phòng tránh… Chúng tôi cùng ngành y, thú y địa phương đã và đang phối hợp chặt chẽ, quyết tâm không để bệnh cúm lây lan và bùng phát. Đi một vòng trong ấp Tân Thạnh, chúng tôi nhận thấy gia cầm vẫn còn thả khắp nơi, trên đường đi, trong sân nhà… Chủ quan hơn nữa là nhiều người vẫn nuôi gà, vịt chung trong nhà. Rất nhiều người nhốt gà ngay trước cửa nhà (thường là gà chọi). Chị Phan Thị Nết, ngụ ấp Tân Thạnh, xã Tân Long thả nuôi bầy vịt xiêm ngay dưới sàn nhà của mình. “Thấy nó khỏe mạnh và được tiêm ngừa thì cứ nuôi trong nhà có sao đâu” – chị Nết nói. Sự chủ quan, lơ là của người dân ở đây càng thể hiện rõ khi họ mua thịt gia cầm mà không cần biết là có bị bệnh hay không. Đi qua một đoạn đường liên ấp chỉ vài ba cây số ở xã Tân Long, chúng tôi nhận thấy có rất nhiều xe đẩy, xe đạp bán rong gà, vịt làm sẵn như là một cái chợ lưu động. Nhiều người vô tư dùng tay bóc lựa thịt gà, vịt mà không một chút cẩn trọng, e dè. Trưởng ấp Tân Thạnh - Đinh Văn Ét, cho biết: “Ở xứ cù lao cách trở này người dân số đông mua thịt cá ở những “chợ lưu động”, thịt gà vịt làm sẵn bán theo xe đẩy hàng, nguồn gốc ở đâu, ai đâu mà biết, bán hàng lưu động cũng đâu có ai quản lý”.
Thực hư vụ “trưởng khoa từ chối tiếp nhận bệnh nhân”
Chiều nay (11.2), Bệnh viện Hữu nghị Việt – Tiệp TP. Hải Phòng đã tổ chức buổi đối thoại với gia đình một bệnh nhân để làm rõ thông tin bác sĩ Nguyễn Thanh Cảng –Trưởng Khoa cấp cứu nội của bệnh viện này không tiếp nhận bệnh nhân. Theo diễn biến vụ việc, ngày 5.2, cụ Đỗ Thị Xuân, SN 1920, trú tại phường Trại Cau, quận Lê Chân, TP. Hải Phòng nhập viện trong tình trạng sức khỏe yếu. Sau khi làm các thủ tục khám bệnh, cụ Xuân được chuẩn đoán bị tụ huyết do tụ cầu, viêm phổi cấp, đái tháo đường, rối loạn nhịp tim… Cụ Xuân được bác sĩ khám bệnh đề nghị cho chuyển lên Khoa hồi sức nội để điều trị. Tuy nhiên, theo phản ánh của người nhà cụ Xuân, khi đưa cụ Xuân lên khoa nói trên thì bị bác sĩ Cảng từ chối tiếp nhận khiến cụ Xuân phải nằm tá túc ngoài hành lang bệnh viện. Đến khi người nhà cụ Xuân phải gọi đến đường dây nóng Bộ Y tế cụ Xuân mới được vào Khoa hồi sức ngoại của bệnh viện để điều trị. Tại buổi đối thoại chiều nay, phía Bệnh viện Việt – Tiệp giải thích rằng bác sĩ khám cấp cứu đã có sự nhầm lẫn khi chỉ đạo chuyển cụ Xuân từ Khoa hồi sức cấp cứu ngoại sang Khoa hồi sức nội nên mới xảy ra sự việc. Còn về việc bác sĩ Cảng từ chối tiếp nhận bệnh nhân là hoàn toàn không có vì bác sĩ Cảng không tham gia cấp cứu, khám cho cụ Xuân và cũng không trực tiếp cũng như có chỉ nào từ chối tiếp nhận cụ Xuân vào Khoa hồi sức nội. Tuy nhiên, phía gia đình không đồng thuận với cách giải thích này. Trao đổi với báo chí, PGS, TS Hoàng Đăng Mịch – GĐ bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp cho biết đã yêu cầu bác sĩ, điều dưỡng liên quan báo cáo vụ việc. Theo đó, ông Mịch khẳng định sự việc là sự hiểu lầm vì cách đây vài năm bác sĩ Cảng đã trực tiếp điều trị cho cụ Xuân, giữa gia đình bệnh nhân và bác sĩ Cảng đã có xích mích nhỏ. “Đúng lúc chuyển cụ Xuân sang Khoa hồi sức ngoại theo lệnh của bác sĩ cấp cứu để điều trị thì bác sĩ Cảng thăm khám bệnh nhân gần đó đi ra nên người nhà bệnh nhân cho rằng bác sĩ Cảng đã từ chối tiếp nhận” – ông Mịch nói. Cũng theo ông Mịch, việc cụ Xuân điều trị tại Khoa hồi sức ngoại là hợp lý vì cụ Xuân bị tụ huyết cầu, nguyên nhân có liên quan đến mật, đường ruột. Hiện bệnh viện đang điều trị đúng phác đồ và đã mời cả chuyên gia bệnh viện tuyến trên về hội chuẩn cho cụ Xuân.
Lo ngại cúm A/H7N9 thành đại dịch toàn cầu
Trong một thời gian ngắn, các ca nhiễm virus cúm này trên thế giới đã tăng lên đột biến, đặc biệt số người tử vong chiếm 27% số nhiễm bệnh. Các nhà khoa học lo sợ cúm A/H7N9 sẽ thành đại dịch toàn cầu. Tờ Sự thật của Nga đưa tin, đến tháng 3.2013, số người nhiễm cúm A/H7N9 đã không được báo cáo rõ ràng. Cho đến ngày 31.1.2014, số lượng các trường hợp nhiễm bệnh đã tăng lên 240 người với 65 ca tử vong (chiếm tỷ lệ 27%). Cho đến nay, những gì chúng ta biết là 67% số ca bệnh nhiễm cúm A/ H7N9 là nam giới ở độ tuổi trung bình 58 và các trường hợp tử vong đều dưới 66 tuổi. Mặc dù các báo cáo nói rằng virus H7N9 rất giống với các virus cúm A khác như H7N3 được tìm thấy ở vịt tại miền Đông Trung Quốc, nhưng một dòng biến thể khác của H7N9 lại có những dấu hiệu cho thấy được phát hiện ở những động vật có vú và dường như dễ phát triển ở thân nhiệt của những loại động vật này. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều ẩn số về loại virus này, trong đó xác định nguồn gốc lây lan virus cúm A/H7N9 vẫn chưa rõ ràng. Hiện các nhà khoa học rất khó để xác định mối liên hệ giữa gia cầm nhiễm bệnh và con người, nhưng đa số trường hợp nhiễm bệnh đều báo cáo là đã từng tiếp xúc trực tiếp với gia cầm, hoặc là môi trường nơi gia cầm đã sống. Với những thông tin ít ỏi như vậy, cho đến nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) không khuyến cáo bất kỳ hạn chế đi lại, kinh doanh nào. Vì thế, thế giới lo ngại với một tỷ lệ tử vong chiếm đến 1/3 như loại virus H7N9 gây ra, một khi trở thành đại dịch, nó gần như chắc chắn biến thế giới thành “Ngày đen tối”, nếu chúng ta không có những biện pháp phòng ngừa và phác đồ điều trị hiệu quả từ bây giờ.
Nguy cơ phát dịch ở Việt Nam
PGS-TS Trần Đắc Phu - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, Việt Nam chưa phát hiện virus H7N9 trên gia cầm cũng như trên người. Tuy nhiên, virus H7N9 đã tiến sát biên giới, nên nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam và bùng phát thành dịch là vô cùng lớn. “Mùa xuân, người dân đi lễ hội, tụ tập đông người, thời tiết lại ẩm ướt là môi trường cho virus cúm phát triển, lây lan. Ngoài ra, nhu cầu tiêu thụ gia cầm của gia đình và hàng quán rất lớn, dễ nảy sinh các hoạt động vận chuyển, buôn bán gia cầm lậu – con đường mang các loại virus cúm gia cầm có độc lực cao vào Việt Nam” – TS Phu nhận định. Bộ Y tế cũng vừa có công điện yêu cầu các địa phương sẵn sàng ứng phó dịch bệnh do cúm A/H7N9 và các chủng virus cúm từ gia cầm lây sang người. Ngoài virus H7N9, Trung Quốc còn có thêm 2 trường hợp mắc cúm A/H10N8 và người bệnh đều có tiền sử tiếp xúc với gia cầm. Tại Trung Quốc còn ghi nhận cúm mới H9N2 có nguồn gốc từ chim hoang dã. Cuối năm 2013, Trung Quốc cũng xuất hiện cúm H5N2 gây chết nhiều gia cầm. Tại Đài Loan đã có 1 trường hợp nhiễm cúm A/H6N1. Theo GS-TS Trịnh Quân Huấn - chuyên gia cao cấp của Bộ Y tế, tình trạng nuôi và mua bán gia cầm bừa bãi, nhỏ lẻ của các nước châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng đã tạo ra sự “giao lưu” giữa các chủng virus cúm, từ đó dễ dàng tái tổ hợp thành các chủng cúm mới. Với 2 kháng nguyên H và N có thể tái tổ hợp tới 144 chủng virus cúm. Thời gian tới, “họ hàng” nhà virus cúm sẽ ngày càng đông và các chủng này đều có nguy cơ cao đối với con người.
Vietnamnet
Bác sĩ nội trú và những đêm trực ứa nước mắt
Dịp tết nào cũng vậy, bệnh nhân vào cấp cứu đông đến mức có hôm không còn cáng để nằm và bệnh nhân được phân loại nhẹ phải ngồi ghế chờ khám, ưu tiên cáng cho bệnh nhân nặng hơn. Ngày mình trực cũng vậy, một mình cùng mấy nội trú làm đến không có thời gian ăn trưa. Chuyện xảy ra vào ngày mùng 6 tết, nó cũng giống rất nhiều câu chuyện khác mà mình gặp, đến mức nó trở thành chuyện thường ngày ở huyện. Thường đến mức xót xa. Đến mức đôi khi mình tự hỏi, mình làm có đúng hay không. Hôm nào stress quá thì chỉ lên chùa ngồi nói chuyện với bác sư trụ trì nơi mẹ được gửi lên đó 10 năm trước. Lần nào cũng như lần nào nhà chùa đều cười bảo con cứ tích phúc cho con cháu mình con ạ. Và mình lại về. Bệnh nhân già khuôn mặt khắc khổ, được con đưa đến khám trong tình trạng gày sút cân và khàn tiếng trong 2 tháng. Thông thường, bệnh nhân không có tình trạng cấp cứu sẽ được chuyển ra phòng khám hoặc cho về để đi khám chuyên khoa ngày hôm sau (hôm đó vẫn nghỉ tết). Con bệnh nhân bảo em đi 4 bệnh viện rồi và làm rất nhiều xét nghiệm vẫn chưa tìm ra bệnh cho bố nên thôi đưa đến đây nhờ các anh chị giúp đỡ. Mình tặc lưỡi giữ bệnh nhân lại làm chẩn đoán, liệt dây thanh bên trái, chụp cắt lớp cổ và ngực tại viện khác chưa phát hiện bất thường. Khi khám lâm sàng, mình để ý thấy ông ta có tiền sử goute nhưng đau khớp không điển hình, ngón tay hơi dùi trống và khẳng định mình không bị bệnh phổi mạn tính. Nghi ngờ hội chứng Pierre marie không điển hình kèm liệt dây thanh trái thì tổn thương phải chèn ép vị trí thần kinh quặt ngược trái và vị trí khó thấy trên CT nhất là vị trí quai động mạch chủ nơi dây quặt ngược luồn qua. Đồng thời phải loại trừ phình tách động mạch chủ. Mình cho bệnh nhân chụp lại CT ngực và ghi rõ chú ý. Kết quả về đọc là bình thường, bệnh nhân bắt đầu khó chịu cho rằng chúng nó làm tốn tiền mình. Mình không tin lắm vào kết quả và cho bác sĩ nội trú cầm phim đi hội chẩn 2 bác sỹ chuyên khoa sâu hơn. Sau vài giờ đồng hồ anh bạn bên khoa chẩn đoán hình ảnh xem lại phim và nghi ngờ có khối bất thường nhỏ sát quai động mạch chủ rất khó đọc và đề nghị cho bệnh nhân sang chụp lại cắt lớp lát cắt mỏng hơn ở máy độ phân giải cao hơn để khẳng định chẩn đoán. Chưa kịp giải thích xong, bệnh nhân nổi đóa lên và chửi, con cái cũng chửi tại sao các anh chị làm ăn tắc trách bắt người nhà tôi đi đi lại lại nhiều thế, sao không chụp 1 lần cho xong đi để người ta nằm mấy tiếng trời ở đây và không đồng ý chụp lại, rồi những thứ đáng ra nó phải theo con đường tự nhiên khác ra ngoài thì chúng từ miệng các anh chị tuôn như suối chảy. Mình sững sờ, các bạn nội trú sững sờ. Rồi mọi việc cũng xong, mình quyết định dừng chẩn đoán và chuyển bệnh nhân đi. Rồi nơi khác gọi điện cho mình bảo sao em không làm nốt chẩn đoán cho bệnh nhân đi, trên này không có máy độ phân giải cao, bệnh nhân đông thế thì còn lâu nữa mới gửi sang em chụp lại được. Rồi anh bạn nổi đóa với mình mắng tại sao ngày tết mày giở giói làm chẩn đoán làm gì, bệnh nhân đông chết đi, tao nghe người ta chửi điếc cả tai. Lần sau đừng có gọi tao nữa nhé. Cô bé nội trú ngồi ấm ức chảy nước mắt. Mình cười he he bảo có gì mà khóc, người ta chửi anh chứ có phải chửi cô đâu. Nội trú quệt tay bảo nhưng mà em ức lắm, 2 tháng đổi lấy có mấy giờ đồng hồ…. Mình bảo có gì mà buồn, cái lớn nhất chúng ta học được chính là lâm sàng. Nếu lần sau anh gặp bệnh nhân tương tự anh vẫn làm vậy bởi chúng ta là những con người tử tế.
Tiêm bổ sung vắc xin để chống bệnh sởi lây lan
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đề nghị các tỉnh, thành phố rà soát, thống kê các đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vắc xin sởi để xây dựng, triển khai kế hoạch tiêm vắc xin sởi bổ sung. Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) vừa có công văn khẩn đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh sởi. Theo thống kê, từ đầu năm 2014 tới ngày 5/2/2014 đã ghi nhận các trường hợp có biểu hiện sốt phát ban dạng sởi và có một số trường hợp xét nghiệm dương tính với sởi tại Hà Nội (30 trường hợp, TP HCM 138 trường hợp, tỉnh Yên Bái 253 trường hợp (1 trường hợp tử vong), tỉnh Lào Cai có 120 trường hợp và tỉnh Sơn La có 80 trường hợp. Nguyên nhân chủ yếu là do trẻ chưa được tiêm vắcxin phòng bệnh sởi hoặc chưa được tiêm đầy đủ hay đúng lịch. Dịch bệnh này đang có nguy cơ lan rộng và có xu hướng diễn biến phức tạp vì hiện đang là mùa đông xuân, thời tiết lạnh ẩm thuận lợi cho sự phát triển của bệnh và sự gia tăng giao lưu đi lại, tiếp xúc trong thời gian sau Tết Nguyên đán. Trước tình hình này, Cục Y tế dự phòng đề nghị các địa phương trong cả nước tăng cường giám sát diễn biến của dịch; tổ chức điều tra và xử lý ổ dịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Các địa phương cần phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ/Pastuer để triển khai các biện pháp kỹ thuật phòng, chống dịch phù hợp với đặc điểm từng địa phương. Ngoài ra, cần rà soát, thống kê các đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vắc xin sởi để xây dựng, triển khai kế hoạch tiêm vắc xin sởi bổ sung (việc tổ chức tiêm vắc xin sởi có thể thực hiện đồng thời với lịch tiêm chủng hàng tháng hoặc được tổ chức vào một ngày riêng khác).
Khám phá
Nóng, lạnh thất thường trẻ ồ ạt nhập viện
Thời tiết thay đổi, nóng lạnh thất thường tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus phát triển và gây bệnh cho trẻ.
Không thích nghi “kịp” thời tiết nóng sang lạnh
Tại Khoa Nhi, BV Bạch Mai, thời tiết thay đổi thất thường, số trẻ em nhập viện cũng đông hơn những ngày trước đó. Chị Hải Yến ở quận Hoàng Mai đưa con trai 6 tháng tuổi đến Khoa Nhi, Bệnh Viện Bạch Mai trong tình trạng sốt cao, co giật, thở khò khè. ChịYến cho biết, hôm trước trời nắng nóng, cháu ra mồ hôi nhiều, gia đình không kịp lau nên ngấm vào và nhiễm bệnh. Một trường hợp khác, chị Mai ở Đống Đa, Hà Nội cũng đưa con gái 15 tháng tuổi vào bệnh viện trong tình trạng tiêu chảy, nôn ói kèm theo sốt nhẹ và tiêu chảy. Chị Mai cho biết, mỗi lần ăn xong tự nhiên cháu nôn trớ, sờ bụng thấy căng cứng, đầy bụng, đi cầu phân sống.Sau gần 1 tuần, thấy bệnh của con có biểu hiện nặng hơn chị hốt hoảng đưa con đi viện. Bác sĩ kết luận, cháu bé bị tiêu chảy rất nặng. Trao đổi với chúng tôi, PGS. TS. Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ hôm qua (9/2), bệnh nhi nhập viện do thay đổi thời tiết tăng 10% so với thời điểm trước đó. Bệnh nhi nhập viện chủ yếu là viêm đường hô hấp cấp, viêm phế quản, viêm phổi nặng, một số cháu sốt cao, sốt virus co giật hoặc biến chứng viêm màng não. Bác sĩ Dũng cho biết, do sức đề kháng của trẻ non yếu nên các loại vi khuẩn, virus dễ dàng tấn công trẻ,
Viêm đường hô hấp dễ biến chứng
Theo BS Dũng, bệnh viêm đường hô hấp do virus rất nguy hiểm, dễ gây biến chứng, không được điều trị kịp thời có thể để lại những biết chứng ảnh hưởng đến sức khỏe dẫn đến các bệnh mãn tính, ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ sau này. BS Dũng cho biết, thời tiết thay đổi cũng khiến trẻ dễ mắc bệnh rối loạn đường tiêu hóa. Các biểu hiện thường gặp là trẻ đầy bụng, khó tiêu, nôn ói, đi cầu phân sống, tiêu chảy, táo bón. Nguyên nhân dẫn đến trẻ bị rối loạn tiêu hóa thường do chế độ ăn không phù hợp, mất cân bằng hệ vi sinh trong đường ruột hoặc trẻ vô tình ăn phải thức ăn bị lên men, nhiễm khuẩn, ôi thiu. Khi trẻ thường xuyên bị tiêu chảy, táo bón sẽ ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, hấp thu và lâu ngày sẽ bị thiếu hụt chất dinh dưỡng dẫn đến suy dinh dưỡng ảnh hưởng thể chất và trí tuệ của trẻ. Vì vậy, phụ huynh cần đặc biệt lưu ý phòng bệnh tái đi tái lại gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sau này. Khi phát hiện ra các dấu hiệu của bệnh, cha mẹ không nên tự ý mua thuốc kháng sinh cho bé sử dụng khi chưa được sự tư vấn của bác sĩ. Việc nên làm là cha mẹ hãy đưa bé tới các cở sở y tế, bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và lên phác đồ điều trị cho bé để tránh được những biến chứng đáng tiếc xảy ra. Theo bác sĩ Dũng, việc phòng bệnh cho bé cũng là một điều hết sức quan trọng.Cha mẹ nên tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng cách bổ sung chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất như sắt, kẽm, thật hợp lý. “Cha mẹ cũng nên chú ý tới giấc ngủ của bé, một giấc ngủ sâu sẽ khiến bé khỏe mạnh hơn, sức đề kháng được cải thiện”, BS Dũng lưu ý. PGS-TS-BS Nguyễn Tiến Dũng khuyến cáo, các bậc phụ huynh, nếu thấy trẻ bú ít hơn ngày thường, khóc khi bú hoặc thở nhanh, thấy rõ 2 cánh mũi phập phồng thì cần đưa đi khám sớm. Thậm chí, kể cả khi trẻ ngủ nhiều hơn bình thường, không nhanh nhẹn như mọi ngày cũng có thể là dấu hiệu của bệnh. Với trẻ bị sốt virus thông thường, có thể chăm tại nhà sau khi có hướng dẫn của thầy thuốc. Nếu trẻ sốt, phụ huynh nên chườm khăn ấm vào trán, cổ, bẹn cho con, cho bé mặc thoáng mát, tuyệt đối lưu ý khi sử dụng điều hòa nhiệt độ, quạt vào khoảng thời gian này. Nếu trẻ sốt, phụ huynh nên chườm khăn ấm vào trán, cổ, bẹn cho con, cho bé mặc thoáng mát, tuyệt đối lưu ý khi sử dụng điều hòa nhiệt độ, quạt vào khoảng thời gian này.
Pháp luật
Dịch sởi quay lại do chưa tiêm đủ vaccine
Ngày 10-2, ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục YTDP (Bộ Y tế), cho biết hầu hết các trường hợp mắc bệnh sởi là do chưa được tiêm vaccine sởi hoặc chưa chích đủ số mũi tiêm. Trong tháng 1-2014, đã có 241 trường hợp mắc bệnh sởi ở 24 tỉnh, thành, trong đó đã có ba trường hợp tử vong tại Hà Nội và Yên Bái. Ông Phu cho rằng dịch sởi gia tăng chủ yếu do việc tiêm chủng đầy đủ hai mũi vaccine chưa được bao phủ tất cả trẻ em. “Thời gian qua do lo sợ về phản ứng sau tiêm nên một số cha mẹ không đưa con đi tiêm chủng các vaccine phòng bệnh, bao gồm cả vaccine sởi. Điều này đã làm tăng nguy cơ mắc sởi cho trẻ” - ông Phu nói. Theo kết quả giám sát của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, tỉ lệ trẻ mắc bệnh sởi trong số các trường hợp có sốt phát ban nghi sởi là rất cao, trên 70%. Do vậy, khi phát hiện trẻ có sốt phát ban, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị và cách ly kịp thời, tránh lây nhiễm cho cộng đồng. Để phòng, chống bệnh sởi, Bộ Y tế khuyến cáo cách tốt nhất là nên đưa trẻ đi tiêm chủng vaccine sởi đầy đủ, đúng lịch.
Hàng trăm người tiêm ngừa dại trong dịp tết
Ngoài tiêm huyết thanh kháng dại thì phải tiêm đủ năm mũi vaccine trong vòng một tháng mới an toàn. Đó là thống kê của BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM từ mùng 1 đến mùng 4 tết năm 2014. Theo đó, trong bốn ngày tết Nguyên đán, số người tiêm ngừa dại tăng hơn 11% so với cùng kỳ năm 2013 (359 trường hợp). Theo các bác sĩ, đa số những trường hợp này do bị chó, mèo cào, cắn khi đi chúc tết đầu năm, có cả người lớn và trẻ em. Nguyên nhân một phần là do trêu đùa chó, mèo, phần khác là vô ý bị cắn… Theo các bác sĩ, bị chó cắn vùng đầu mặt là nguy hiểm hơn các vùng chi, mau phát dại hơn. Nhiều trường hợp người bệnh chết rồi mà chó vẫn còn sống. Có cô gái 17 tuổi nuôi chó cưng, để miếng bánh trên tay cho con chó liếm nhưng trên tay có một vết thương nên con chó liếm vào vết thương. Sau đó cô gái phát bệnh dại và tử vong. Trường hợp khác bị chó con cắn nhưng nghĩ không sao nên chủ quan không đi tiêm ngừa, sau đó cũng phát dại và tử vong. Cả hai trường hợp trên chó có mang virus dại (không phát dại), người bị cắn chết nhưng con chó lại không chết. TS-BS Lê Mạnh Hùng, Phó Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới, cho biết khi bị chó cắn, nếu chó mang virus dại thì người bị cắn có thể phát dại từ hai tuần đến một tháng sau đó (thời gian ủ bệnh). Nhưng cũng có trường hợp phát bệnh sau bốn ngày hoặc vài năm sau nữa. Do vậy cần phải tiêm vaccine kháng dại ngay từ đầu, tuy nhiên cần phải tiêm song song với huyết thanh kháng dại vì trong vòng 2-4 tuần đầu vaccine chưa tạo ra miễn dịch bảo vệ cơ thể. Còn theo BS Mai Xuân Thông, Trưởng khoa Khám bệnh, BV Bệnh nhiệt đới, từ lúc phát dại đến tử vong là không quá 10 ngày. Người phát dại có triệu chứng là sợ nước (sặc khi uống nước, sợ tắm), sợ gió (lạnh run), mắc sọc đỏ và khi bị kích động sẽ cào cấu… Các bác sĩ khuyến cáo người bị chó cắn, ngoài tiêm huyết thanh kháng dại thì phải tiêm đủ năm mũi vaccine trong vòng một tháng mới an toàn (ngày 0-3-7-14 và 28).
Thanh tra vụ chết người ở phòng mạch tư
Ngày 10/2, ông Trần Thanh Thảo, Quyền Giám đốc Sở Y tế tỉnh Tiền Giang cho biết, Thanh tra sở cùng các đơn vị nghiệp vụ đang tiến hành xác minh vụ chết người sau khi tiêm thuốc tại phòng mạch tư nhân xã Hậu Mỹ Bắc B,Cái Bè do bác sĩ Lê Văn Tương làm chủ.Theo thông tin ban đầu, sáng ngày 9/2, chị Trần Thị Ngọc Ngân, 34 tuổi ngụ xã Hậu Mỹ Bắc A (Cái Bè) đến phòng khám của bác sĩ Tương tiêm thuốc chữa viêm xoang. Vài tiếng sau khi tiêm thuốc về nhà, chị Ngân có dấu hiệu mệt, khó thở, gia đình vội đưa chị Ngân đi cấp cứu nhưng nạn nhân đã tử vong giữa đường. Đến chiều ngày 10/2, cơ quan công an vẫn chưa liên lạc được với bác sĩ Tương vì sau khi biết chị Ngân tử vong, vị bác sĩ này đã bỏ trốn khỏi địa phương.
Gia đình & xã hội
GS.TSKH Phạm Mạnh Hùng: “Nghề Y là nghề cứu vớt đau khổ của con người...”
“Nghề Y là một nghề cao quý, phải đặt lợi ích bệnh nhân lên trên tất cả những lợi ích khác của người thầy thuốc. Thời gian qua, ngành Y đã có rất nhiều nỗ lực để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân” - GS.TSKH Phạm Mạnh Hùng - nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế (từ năm 1997-2003), hiện là Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam nói trong cuộc trò chuyện đầu năm với PV Báo GĐ&XH về vấn đề y đức hiện nay.
Nhiều chuyển biến tốt
Thưa Giáo sư, với cái nhìn khách quan của mình, ông có thể đánh giá những mặt được của ngành Y tế trong thời gian qua?
- Theo tôi, ngành Y trong thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tốt. Thứ nhất, Việt Nam không để xảy ra những dịch bệnh lớn, mặc dù trên thế giới có thể nói là khủng hoảng vì dịch bệnh. Trung Quốc bị cúm A/H7N9 khiến nhiều người tử vong, một số nước vẫn bị dịch H1N1, H5N1... Những dịch bệnh như tay chân miệng, bệnh “lạ” đã được đẩy lùi. Công tác phòng chống HIV cũng có nhiều thành tích tốt, đáng ghi nhận. Thứ hai, hệ thống khám chữa bệnh có nhiều tiến bộ. Nhiều kỹ thuật hiện đại được áp dụng, mang lại kết quả đáng mừng. Nhiều bệnh viện được mở rộng, xây mới. Số lượng bác sỹ cũng nhiều hơn. Như thời tôi chỉ có trên 5 bác sỹ/10.000 dân, nhưng bây giờ đã đạt trên 7 bác sỹ/10.000 dân.
Nếu nói về những hạn chế trong ngành Y tế hiện nay, Giáo sư có thể chia sẻ những vấn đề cần khắc phục?
- Theo tôi, hiện nay ngành Y cần phải tập trung khắc phục hệ thống hơn là đi vào sự vụ. Đã đến lúc, ngành Y nên nghĩ đến các phương hướng tổng thể hơn. Một số bộ phận vẫn có tâm lý ỷ lại vào bao cấp, lúc nào cũng kêu thiếu tiền nhưng không năng động. Rồi cách tổ chức cán bộ hiện nay, nhiều nơi vẫn chưa thoát khỏi thời kỳ bao cấp. Ví như lấy một anh bác sỹ giỏi ra làm quản lý mà lại không đào tạo quản lý một cách bài bản cho người ấy. Có một tồn tại: Chúng ta vẫn luôn “nhận dạng” thành phần tham gia vào công tác chăm sóc sức khỏe chủ yếu vẫn là thầy thuốc và bệnh nhân mà chưa thấy vai trò, ảnh hưởng hết sức to lớn của đội ngũ cán bộ quản lý.
Có ý kiến cho rằng, 2013 vừa qua là năm có nhiều “sự cố” của ngành Y, quan điểm của Giáo sư về vấn đề này ra sao?
- Tôi không đồng ý với ý kiến này. Có lẽ trước đây cũng có nhưng do chưa phát hiện hoặc phát hiện chưa kịp thời mà thôi. Ở đây tôinhấn mạnh vai trò của các nhà báo đã góp phần quan trọng giúp ngành Y tôn vinh những tấm gương tốt, đồng thời cũng phát hiện ra những hạn chế, yếu kém để ngành Y nhận ra để điều chỉnh kịp thời. Song tôi cũng mong các nhà báo tiếp tục tuyên truyền, phân tích một cách khách quan để xã hội hiểu, tránh tình trạng hễ có “sự cố” gì xảy ra thì đổ xô phê phán - điều này rất dễ ảnh hưởng đến tâm lý của hàng triệu các cán bộ ngành Y đang hết lòng cứu chữa bệnh nhân. Tôi lấy một ví dụ, có một nguyên tắc trong quản lý là quản lý theo ranh giới lãnh thổ và theo ngành dọc.Vấn đề này ở nước ta chưa rạch ròi. Khi nói về quyền lợi, quyền lực của mình thì ai cũng muốn cao, bởi vậy họ đều muốn ngành Y tế (và một số ngành khác) dưới quyền của mình - điều này cũng dễ hiểu và khá phổ biến. Nhưng khi có sự cố xảy ra thì không ít địa phương lại “đổ” trách nhiệm chính cho ngành Y tế! Mối quan hệ trong việc quản lý theo lãnh thổ và quản lý theo ngành hết sức quan trọng. Một ví dụ, trước Tết 2014, khi có vụ rượu “rởm” khiến nhiều người tử vong, đã xảy ra tranh luận giữa 2 cơ quan là Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) và Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương). Đây là bài học trong việc quản lý phải chia ranh giới rõ ràng. Cái gì thuộc trách nhiệm địa phương, cái gì Bộ Y tế chịu trách nhiệm. Bộ Y tế chịu trách nhiệm về hướng dẫn chuyên môn đường lối, chính sách, quy tắc, còn việc thực hiện, kiểm tra thì địa phương phải chịu trách nhiệm, tránh tình trạng quản lý chồng chéo. Khi có phân định rõ ràng, ta cứ đối chiếu và phán xử, tránh tình trạng đổ lỗi cho nhau.
Làm sao để thầy thuốc không còn phải đau đáu nỗi lo “cơm áo gạo tiền”
Thời gian qua, vấn đề yđức được nhắc đến với tần suất khá nhiều. Theo Giáo sư, để giải quyết tận gốc vấn đề này, ngành Y tế phải tập trung vào những nhiệm vụ cốt lõi gì?
- Trước hết phải nói rằng nghề Y xuất phát từ một mục đích hết sức cao đẹp là cứu chữa người bệnh. Những người hành nghề Y đầu tiên trong nhân loại là những người truyền đạo, họ thấy người bệnh đau khổ về mặt thể xác nên đã cứu chữa. Như vậy, người truyền đạo làm 2 nghề một lúc với một mục đích cứu vớt đau khổ của con người chứ không phải kiếm sống, càng không phải là vì lợi nhuận trên thể xác của người khác. Đó là xuất phát của ngành Y. Điều này phải nhấn mạnh với các thầy thuốc trẻ. Việc tổ chức giáo dục y đức trong ngành, trong các trường y cần được thực hiện tốt hơn nữa, phải trở thành sinh hoạt thường xuyên. Chúng ta nên tổ chức cho các đơn vị y tế, các thầy thuốc trực tiếp thảo luận thì chính họ sẽ giác ngộ được nhiều vấn đề sâu sắc, tránh tình trạng nói suông, mang tính giáo huấn chung chung. Hiện nay, mặt trái của nền kinh tế thị trường đã ảnh hưởng không nhỏ khiến y đức có xu hướng giảm sút, có những sự vụ gây bức xúc trong dư luận. Chúng ta phải thừa nhận rằng có một bộ phận thầy thuốc chưa hiểu hết mục đích hành nghề của mình, chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa tính mạng người bệnh và lợi ích của bản thân. Chính vì đặt lợi ích của bản thân mình lên cao (bị đồng tiền lôi cuốn) và coi thường tính mạng của người bệnh cho nên họ đã phạm vào những sai lầm. Ngành Y tế cần đưa việc giáo dục y đức thành một sinh hoạt thường xuyên trong tất cả các đơn vị. Để đảm bảo các thầy thuốc hết lòng, tận tâm với người bệnh, không phải đau đáu nỗi lo “cơm áo gạo tiền” thì không chỉ có ngành Y tế mới giải quyết được mà còn cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Cần phân biệt lương và thu nhập. Tôi thấy lương của cán bộ ngành Y thấp so với sự đào tạo, cống hiến của người thầy thuốc. Dư luận vẫn nói lương của người thầy thuốc đứng thứ 17 trong 18 ngành nghề. Tuy nhiên có một thực tế, hiện nay thu nhập của một bộ phận thầy thuốc ở thành phố lớn lại khá cao. Nhiều thầy thuốc đổ xô về thành phố, dồn vào những chuyên ngành nhiều bệnh nhân để hy vọng sẽ có thu nhập cao. Vì vậy, điều hòa giữa lương và thu nhập của thầy thuốc không phải là việc riêng của ngành Y tế nữa. Nhà nước phải tính đến những chính sách điều chỉnh sao cho phù hợp. Nếu không tôi cho rằng sẽ nguy hiểm, nó tạo ra sự bất bình đẳng ngay trong ngành Y. Sẽ chẳng ai muốn đi công tác ở miền núi, vùng sâu, vùng xa khi không có thu nhập thêm mà lương thì lại thấp, không đủ trang trải cho cuộc sống gia đình.
Trân trọng cảm ơn Giáo sư về cuộc trò chuyện này!
VTV
Cứ 5 phút lại có một bệnh nhân cấp cứu do thời tiết
Tại khoa Cấp cứu, bệnh viện Bạch Mai, cứ 5 phút lại có một bệnh nhân cấp cứu chủ yếu là những bệnh mãn tính, hô hấp và đặc biệt là bệnh nhân tăng huyết áp.Những ngày này, tại khoa cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai, xe cấp cứu không có chỗ đỗ, 5 phút lại có một bệnh nhân được đưa đến. Chỉ tính riêng khoa cấp cứu, mỗi ngày có tới 100 bệnh nhân. Các bác sĩ cho biết, bệnh nhân nhập viện chủ yếu là mắc các bệnh mãn tính và tăng huyết áp. Tại khoa Nhi, số bệnh nhân nhập viện tăng khoảng 10%, trong đó cao nhất là bệnh nhân mắc các bệnh đường hô hấp với biểu hiện ho, sốt cao, viêm phế quản. Có những trường hợp nặng, khởi đầu là sốt virus nhưng bội nhiễm viêm phế quản dẫn tới viêm phổi nặng. Theo các bác sĩ, hiện đang là mùa của dịch bệnh do virus sởi, tiêu chảy, thủy đậu. Sốt virus có thể gây nguy hiểm vì nhiều trẻ bị sốt cao, co giật ảnh hưởng đến thần kinh.Thời tiết bất thường ảnh hưởng rất xấu đến người già, người có bệnh mãn tính, trẻ nhỏ vì đề kháng yếu, khó thích nghi với môi trường. Các bác sĩ khuyến cáo, đối với những người mắc bệnh tăng huyết áp, bệnh mãn tính cần có chế độ ăn uống, tập luyện phù hợp, không ra ngoài trời lạnh đột ngột. Theo thống kê tại Bệnh viện Bạch Mai, trong 9 ngày Tết đã tiếp nhận gần 3.000 lượt bệnh nhân đến khám, cao nhất là khoa Cấp cứu gần 900 và khoa Nhi là 800 lượt.
Thanh niên, Tiền phong
Phục hồi công tác 2 cán bộ y tế liên quan vụ 3 trẻ sơ sinh tử vong
Ngày 11.2, ông Trần Văn Thành, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Trị, cho biết đơn vị vừa ra quyết định phục hồi công tác cho bác sĩ Lê Thị Kim Phượng và y sĩ Nguyễn Thị Thuận, Trước đó, 3 trẻ tử vong sau khi tiêm vắc xin viêm gan B ngày 20.7.2013 tại Bệnh viện đa khoa H.Hướng Hóa thuộc phiên trực của 2 cán bộ này và chính 2 cán bộ này trực tiếp khám, xử trí cho 3 sản phụ cùng 3 trẻ sơ sinh khi sự cố xảy ra. Như Thanh Niên đã thông tin, ngày 27.7.2013 Sở Y tế tỉnh Quảng Trị đã ra quyết định tạm đình chỉ công tác 2 cán bộ nói trên, là một bước trong quá trình điều tra. Đến ngày 10.10.2013, Cơ quan CSĐT (Công an tỉnh Quảng Trị) đã khởi tố vụ án “vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính” xảy ra tại Bệnh viện đa khoa H.Hướng Hóa làm 3 trẻ tử vong. Nhưng đến nay nguyên nhân chính dẫn đến vụ việc vẫn chưa được sáng tỏ.
Thanh niên
Cảnh báo về pho mát nhiễm khuẩn độc
Ngày 11.2 Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế, cho biết vừa được Cơ quan Tiêu chuẩn thực phẩm của Anh (FSA) thông báo về việc sản phẩm pho mát Criffel nhãn hiệu Loch Arthur Creamery có nhiễm vi khuẩn Listeria monoytogenes. Cục ATTP đã rà soát tình hình nhập khẩu sản phẩm này tại VN và xác nhận từ năm 2012 đến nay chưa có sản phẩm nói trên công bố tại Cục. Ông Trần Quang Trung, Cục trưởng Cục ATTP, cho biết cơ quan này sẽ tiếp tục giữ liên hệ với FSA để cập nhật thông tin và thông báo kịp thời đến người tiêu dùng. Vi khuẩn Listeria monoytogenes là tác nhân gây ngộ độc thực phẩm và một số bệnh nguy hiểm khác.
An ninh Thủ đô, Hà Nội mới
Hà Nội: Khoảng 40.000 trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc sởi
Đó là nhận định do ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng (TTYTDP) Hà Nội đưa ra khi trả lời phỏng vấn Báo ANTĐ về diễn biến dịch sởi, ngày 11-2. Cũng trong sáng cùng ngày, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Khắc Hiền đã kiểm tra công tác điều trị, chăm sóc bệnh nhân sởi tại Bệnh viện Xanh Pôn. Sáng 11-2, số trẻ vào khám sốt phát ban dạng sởi tại Bệnh viện Xanh Pôn vẫn tiếp tục tăng. Tại khoa Nhi tổng hợp, nơi điều trị những bệnh nhân sởi nặng, tính đến thời điểm này đã tiếp nhận tổng cộng 124 ca sốt phát ban dạng sởi vào điều trị, 80% là bệnh nhi dưới 5 tuổi. Qua tiến hành xét nghiệm với 68 mẫu bệnh phẩm, xác định được 33 ca dương tính với sởi. Bác sĩ Nguyễn Văn Thường, Trưởng khoa Nhi tổng hợp cho biết, 100% ca dương tính với sởi chưa được tiêm vaccine phòng sởi. Tất cả 124 ca sốt phát ban dạng sởi khi vào viện đều đã xuất hiện biến chứng, trong đó 90% bị viêm phổi. Tính trên toàn thành phố, đến ngày 11-2 đã ghi nhận tổng cộng 181 ca sốt phát ban nghi sởi. Ông Nguyễn Nhật Cảm cho biết, ngoài 40 mẫu đã được xác định dương tính với sởi từ tuần trước thì hiện nhiều mẫu xét nghiệm mới đang thực hiện tại Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương và sẽ có kết quả trong vài ngày tới. Ước tính, khoảng 50-70% bệnh nhân sốt phát ban nghi sởi dương tính với sởi. Cũng theo ông Cảm, toàn thành phố hiện có khoảng 700.000 trẻ em dưới 5 tuổi. Dựa trên tính toán về lượng trẻ chưa được tiêm vaccine phòng sởi hoặc chưa được tiêm đủ 2 mũi, cộng thêm tỷ lệ 5-10% trẻ em đã tiêm phòng sởi đầy đủ nhưng vẫn có khả năng mắc bệnh, TTYTDP Hà Nội ước tính có khoảng 35.000-40.000 trẻ em dưới 5 tuổi trên địa bàn thành phố hiện đang nằm trong nhóm có nguy cơ mắc bệnh sởi. Trước tình hình này, Sở Y tế Hà Nội đang cân nhắc việc sẽ tổ chức tiêm vét các mũi vaccine sởi cho những trẻ đã đến tuổi nhưng chưa được tiêm hoặc tiêm phòng chưa đủ mũi trong thời gian tới. Ông Nguyễn Khắc Hiền, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, Sở đã chỉ đạo các đơn vị chức năng những ngày tới phải làm tốt công tác tổ chức tiêm phòng vaccine sởi, chuẩn bị kỹ càng từ khâu khám sàng lọc, bảo quản vaccine lẫn tư vấn, theo dõi sức khỏe sau tiêm. Sau khi kiểm tra công tác chăm sóc, điều trị bệnh nhân sởi tại Bệnh viện Xanh Pôn, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội chỉ đạo trong vài ngày tới, Bệnh viện Xanh Pôn sẽ làm đầu mối tổ chức tập huấn công tác tiếp đón, phân loại và điều trị bệnh nhân sởi cho tất cả các bệnh viện của thành phố, đảm bảo bệnh nhân đều được điều trị kịp thời, hạn chế biến chứng, tử vong. Cũng liên quan đến dịch bệnh này, trả lời phỏng vấn báo chí ngày 11-2, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế cho biết, Bộ đã lên kế hoạch tổ chức tiêm vét vaccine phòng sởi cho tất cả trẻ dưới 2 tuổi chưa được tiêm hoặc tiêm vaccine sởi chưa đủ mũi. Đặc biệt, tại các ổ dịch sởi, địa phương cần căn cứ vào tình hình để tổ chức bao vây và tiêm vaccine phòng sởi ngay trong tháng này. Hiện tại, Bộ Y tế đã yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố thống kê những trẻ chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vaccine sởi để triển khai tiêm phòng sởi bổ sung theo lịch tiêm chủng hàng tháng hoặc vào một ngày riêng. Từ tháng 8-2014 tới đây, ngành y tế sẽ tổ chức chiến dịch tiêm vaccine sởi, rubella cho tất cả trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Ông Trần Đắc Phu cho biết thêm, ở các tỉnh đồng bằng và thành phố, do tỷ lệ tiêm chủng đạt mức cao nên dịch sởi xuất hiện rải rác, không lo bùng phát thành dịch lớn. Khu vực đáng lo ngại nhất là các tỉnh miền núi phía Bắc vì giáp với Trung Quốc - là quốc gia đang có dịch sốt phát ban nghi sởi lưu hành. Hơn nữa, vấn đề tiêm phòng ở các tỉnh vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn rộng và giao thông không thuận lợi. Điều tra nhanh các ca bệnh sởi tại tỉnh Yên Bái cho thấy chỉ có khoảng 20% được tiêm vaccine đầy đủ.
Kinh tế & đô thị
Cấp cứu thành công bệnh nhân nuốt que tăm dài 4cm
Ngày 11/2, tin từ Bệnh viện (BV) Việt Đức cho biết, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật cấp cứu tiêu hóa vừa cấp cứu, phẫu thuật thành công một bệnh nhân và lấy ra dị vật là que tăm dài 4cm đâm thẳng thành ruột non. Trước đó, ngày 6/1, BV Việt Đức đã tiếp nhận bệnh nhân Đ.Đ.Đ, 53 tuổi ở tỉnh Nam Định trong tình trạng đau bụng 10 ngày, sốt nhẹ. Qua phim chụp chẩn đoán bệnh nhân bị bán tắc ruột, có dị vật trong ổ bụng cần phẫu thuật. TS-.BS Dương Trọng Hiền, Khoa Phẫu thuật cấp cứu tiêu hóa người trực tiếp phẫu thuật bệnh nhân Đ. cho biết: “Dị vật được lấy ra là que tăm dài 4cm đâm thẳng thành ruột non, tạo ổ áp xe khoảng 5cm. Rất may trường hợp bệnh nhân Đ. có sức khỏe nên không gây viêm phúc mạc. Sau khi cắt đoạn hỗng tràng bị tổn thương và làm sạch ổ áp xe sức khỏe bệnh nhân đã ổn định, không sốt và bụng mềm.” Theo người nhà bệnh nhân Đ., bệnh nhân có thói quen ăn xong ngậm tăm và đi ngủ. Bệnh nhân hoàn toàn không biết mình nuốt que tăm thời gian nào. Đau bụng 10 ngày không tìm được nguyên nhân nên gia đình đã chuyển lên BV Việt Đức. Qua sự việc này, TS-BS Dương Trọng Hiền khuyến cáo, thói quen thói quen ngậm tăm khi ngủ và nhiều thói quen khác tưởng như vô hại nhưng trên thực tế lại có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, nhiều trường hợp gây tử vong khi không được cấp cứu kịp thời.
Phụ nữ
TP.HCM: Tiêm ngừa sởi miễn phí cho trẻ dưới ba tuổi
Ngày 11/2, ThS-BS Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM cho biết, vắc-xin tiêm ngừa sởi trong chương trình tiêm chủng mở rộng hiện nay không có trong thành phần các vắc-xin “5 trong 1” (Quinvaxem), hay “6 trong 1” (Infanrix Hexa) và thời điểm tiêm (tuổi của trẻ) cũng khác với các loại vắc-xin này. Do đó, dù có tiêm các loại vắc-xin “5 trong 1” hay “6 trong 1” cũng không phòng ngừa được bệnh sởi. Để chủ động phòng ngừa sởi bùng phát trong thời gian tới, Trung tâm Y tế dự phòng TP đã có văn bản yêu cầu 24 trung tâm y tế dự phòng quận/huyện rà soát và tổ chức chiến dịch tiêm bù sởi: mũi một cho những trẻ trong độ tuổi 9-36 tháng nhưng chưa tiêm sởi và mũi hai cho những trẻ trong độ tuổi 18 tháng - ba tuổi, chưa tiêm sởi mũi hai. Trong đó, phối hợp với phòng giáo dục quận/huyện rà soát việc tiêm sởi của các trẻ trong trường mầm non, nhóm trẻ và đề nghị phụ huynh cho trẻ đi tiêm vắc-xin phòng ngừa sởi trước khi cho trẻ vào học để phòng bệnh cho trẻ và cộng đồng. Để phòng ngừa bệnh truyền nhiễm, bên cạnh thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường thì phương thức phòng bệnh hiệu quả nhất là thực hiện tiêm vắc-xin đối với những bệnh đã có vắc-xin phòng ngừa, ví dụ như bệnh sởi. Để phòng ngừa sởi hiệu quả, trẻ cần được tiêm đủ hai mũi, theo lịch tiêm chủng của chương trình tiêm chủng quốc gia. Mũi một lúc trẻ chín tháng tuổi và mũi hai lúc trẻ 18 tháng tuổi. Ngoài bệnh sởi thì bệnh sốt phát ban, thủy đậu cũng đang gia tăng. Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, từ đầu tháng Một đến nay đã có 28 ca thủy đậu nhập viện và 1.173 ca ngoại trú. Các chuyên gia khuyến cáo, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh truyền nhiễm do vi rút như sởi, thủy đậu, sốt phát ban. Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm để phòng ngừa biến chứng là rất quan trọng. Việc tiêm ngừa vắc-xin là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất.
Vnexpress
Tiêm vét vắc xin sởi cho trẻ dưới 2 tuổi
Ngày 11/2, Cục trưởng Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) Trần Đắc Phu cho biết, các địa phương có dịch căn cứ tình hình cần tiêm ngay vắcxin sởi; toàn quốc sẽ tiêm cho trẻ dưới 2 tuổi chưa hoặc mới tiêm một mũi. Do khó cách ly các ca bệnh sởi nên ông Phu cho rằng, điều quan trọng là tiêm vét như thế nào, cho trẻ dưới 2 hay 5 tuổi. Bộ Y tế đã yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành thống kê những trẻ chưa hoặc tiêm chưa đầy đủ để triển khai chích ngừa bổ sung theo lịch tiêm chủng hàng tháng hoặc vào một ngày riêng khác. Bên cạnh đó, từ tháng 8 ngành y tế cũng tổ chức chiến dịch tiêm vắcxin sởi - rubella cho trẻ dưới 2 tuổi. Theo ông Phu, dịch sởi hiện nay không bất thường, mà theo đúng chu kỳ 3-5 năm của dịch. Tỷ lệ tiêm phòng sởi của cả nước đạt cao. Nếu tiêm mũi 1 thì khoảng 85% trẻ có miễn dịch, thêm mũi 2 thì tăng lên 90%. Như vậy mỗi năm dư ra 5-10% trẻ tiêm rồi nhưng vẫn mắc, đến chu kỳ dồn lại thì thành dịch. Thống kê từ đầu năm 2014 đến nay, bệnh sởi được ghi nhận rải rác hoặc thành dịch ở 24 tỉnh, thành trên cả nước; chủ yếu là trẻ dưới 5 tuổi. Số mắc tập trung chủ yếu tại 4 tỉnh: Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái; trong đó đã có 3 ca tử vong tại Hà Nội (1) và Yên Bái (2). Nguyên nhân là do trẻ chưa được tiêm vắcxin phòng bệnh sởi hoặc tiêm chưa đầy đủ hay đúng lịch. Trong khi đó, dịch bệnh có xu hướng diễn biến phức tạp vì hiện là mùa đông xuân với thời tiết lạnh thuận lợi cho sự phát triển của bệnh. Ông Phu cho biết, bệnh sởi ở các thành phố, đồng bằng ghi nhận rải rác, không đáng lo ngại. Tỷ lệ tiêm chủng đạt cao nên không lo bùng phát dịch lớn, tuy nhiên các tỉnh miền núi nguy cơ này rất cao. Lý do vì giáp với Trung Quốc là quốc gia đang có dịch sốt phát ban nghi sởi lưu hành. Vấn đề tiêm phòng ở các tỉnh vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn rộng và giao thông không thuận lợi. Điều tra nhanh các ca bệnh tại tỉnh Yên Bái cho thấy chỉ khoảng 20% được tiêm vắcxin đầy đủ. Trong khi đó bệnh sởi lây lan rất nhanh qua đường hô hấp, một khi đã nhiễm virus sởi thì phát bệnh 100% nếu cơ thể chưa có miễn dịch. Theo kết quả giám sát của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, tỷ lệ trẻ mắc sởi trong số các trường hợp có sốt phát ban nghi sởi là rất cao (trên 70%). Do vậy, khi phát hiện trẻ có sốt, phát ban; cha mẹ cần thông báo và đưa trẻ tới cơ sở y tế để được khám, điều trị và hướng dẫn cách ly tránh các biến chứng nguy hiểm cũng như tránh lây nhiễm cho cộng đồng.
Vietnamplus
Phục hồi công tác với 2 cán bộ y tế vụ trẻ tử vong sau tiêm
Ngày 11/2, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Trị Trần Văn Thành đã ra Quyết định số 26/QĐ-SYT về việc hủy bỏ Quyết định tạm đình chỉ công tác đối với bác sỹ Lê Thị Kim Phượng và y sỹ Nguyễn Thị Thuận, công tác tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Giám đốc Sở Y tế Quảng Trị cũng giao trách nhiệm cho Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Hướng Hóa bố trí công tác và hoàn trả các quyền lợi cho hai cán bộ trên kể từ ngày 27/7/2013 và thông báo cho cán bộ, nhân viên bệnh viện biết. Trước đó như TTXVN đã đưa tin, Sở Y tế Quảng Trị đã có Quyết định số 409/QĐ-SYT ngày 27/7/2013 tạm đình chỉ công tác đối với các cá nhân trực tiếp, gián tiếp có sai sót trong việc thực hiện tiêm chủng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hướng Hóa. Việc đình chỉ hai cán bộ này cũng không khẳng định rằng họ có lỗi trong sự việc mà chỉ là một bước trong quá trình điều tra. Trở lại vụ việc ba trẻ sơ sinh tử vong sau khi tiêm vắcxin viêm gan B tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hướng Hóa, trong biên bản làm việc của đoàn công tác Bộ Y tế và địa phương vào ngày 22/7/2013 đã chỉ rõ một số sai sót trong quá trình tiêm chủng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Hướng Hóa gồm bảo quản vắcxin chưa đúng quy định, để vắcxin cùng sinh phẩm khác, không ghi chép quản lý vắcxin hàng ngày, không lưu vỏ theo quy định, không triển khai tiêm vắcxin tại phòng tiêm... Đến nay, sau gần một năm điều tra, nguyên nhân chính dẫn đến ba trẻ sơ sinh tử vong vẫn chưa được xác định./.
Pho mát nhiễm khuẩn của Anh chưa lưu hành ở Việt Nam
Chiều 11/2, ông Trần Quang Trung - Cục trưởng Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, sản phẩm pho mát Criffel nhãn hiệu Loch Arthur Creamery của Anh nhiễm vi khuẩn Listeria monoytogenes chưa được phép lưu hành tại Việt Nam. Thông tin trên được đưa ra ngay sau khi Cục An toàn Thực phẩm nhận được thông báo của Cơ quan Tiêu chuẩn thực phẩm của Anh (FSA) ngày 5/02/2014 về việc sản phẩm pho mát Criffel nhãn hiệu Loch Arthur Creamery có nhiễm vi khuẩn Listeria monoytogenes. Cục An toàn Thực phẩm đã nhanh chóng rà soát tình hình nhập khẩu sản phẩm này tại Việt Nam và kết quả cho thấy, từ năm 2012 đến nay, chưa có sản phẩm nói trên công bố tại Cục. Cục An toàn Thực phẩm sẽ tiếp tục giữ liên hệ với Cơ quan Tiêu chuẩn thực phẩm của Anh để cập nhật thông tin và thông báo kịp thời đến người tiêu dùng./.
Petrotimes
Dịch sởi lây lan tốc độ cao, Bộ Y tế ra công điện khẩn
Sáng 10/2, Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế cho biết, vừa ra công điện khẩn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố về việc tăng cường phòng chống dịch bệnh sởi đang có tốc độ lan nhanh ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Theo đó, Cục Y tế dự phòng yêu cầu giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát diễn biến của dịch; tổ chức điều tra và xử lý ổ dịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Người đứng đầu Cục Y tế dự phòng cũng yêu cầu các đơn vị liên quan rà soát, thống kê đối tượng chưa được tiêm hoặc chưa được tiêm đầy đủ vắc xin sởi để triển khai kế hoạch tiêm bổ sung. Các đơn vị trên cần bảo đảm đủ thuốc, vắc xin và trang thiết bị phục vụ công tác phòng chống dịch ở các tuyến, cấp kinh phí đầy đủ cho việc triển khai các hoạt động phòng chống dịch bệnh sởi; tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, đánh giá công tác sẵn sàng phòng chống dịch và chỉ đạo phòng chống dịch tại địa phương. PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, bệnh sởi xuất hiện quanh năm nhưng thường xảy ra dịch vào những tháng đông xuân. Đáng chú ý, do thời gian ủ bệnh kéo dài, trung bình tới 10 ngày nên sởi có thể lây bệnh ngay từ khi bệnh còn chưa khởi phát, nghĩa là trong khoảng thời gian ủ bệnh, virus sởi từ người mang mầm bệnh đã có thể lây cho người khác. Khi mắc bệnh, sởi có khả năng gây suy giảm miễn dịch rất nhanh nên dễ gây ra biến chứng viêm phổi, tiêu chảy, mù lòa, viêm não hoặc tử vong. Vì thế, đến nay sởi vẫn được coi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây dịch và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi. Bệnh sởi bắt đầu với các triệu chứng ban đầu như sốt nhẹ, mệt mỏi kèm chảy nước mũi, ho, nổi phát ban. Dấu hiệu nữa để phân biệt sởi với các bệnh lý sốt phát ban khác là với bệnh sởi, các ban đỏ thường xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh, bắt đầu từ mặt sau đó lan dần xuống dưới chân, tay và rộng ra toàn thân. Vì thế, khi thấy dấu hiệu sốt cao kèm theo phát ban (đỏ toàn thân), có triệu chứng viêm đường hô hấp, viêm kết mạc thì cần nghĩ ngay đến bệnh sởi và phải đến cơ sở y tế khám. Theo báo cáo của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TP HCM, từ đầu năm đến ngày 5/2, cả nước đã ghi nhận nhiều trường hợp có biểu hiện sốt phát ban dạng sởi. Hà Nội có 30 trường hợp dương tính với sởi, TP HCM 138 trường hợp, tỉnh Yên Bái 253 trường hợp (1 trường hợp tử vong), tỉnh Lào Cai có 120 trường hợp và tỉnh Sơn La có 80 trường hợp. Nguyên nhân chủ yếu là do trẻ chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh sởi hoặc chưa được tiêm đầy đủ hay đúng lịch. Trước thực trạng trên, Cục Y tế dự phòng yêu cầu giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát diễn biến của dịch; tổ chức điều tra và xử lý ổ dịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế.