PGS.TS.TTND Nguyễn Thị Kim Tiến, Ủy viên TW Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế: Cái gì có lợi cho dân thì dành hết tâm huyết để làm; Công bố 21 bệnh truyền nhiễm và các vaccin, sinh phẩm y tế sử dụng bắt buộc; Không xảy ra tình trạng thiếu máu trong dịp hè 2011; Tái tạo xương hàm từ xương tự thân…
Sức khỏe & Đời sống
PGS.TS.TTND Nguyễn Thị Kim Tiến, Ủy viên TW Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế: Cái gì có lợi cho dân thì dành hết tâm huyết để làm
Ngay sau khi nhận nhiệm vụ Bộ trưởng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2011-2016, mặc dù phải giải quyết, xử lý nhiều công việc, nhưng Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã dành cho báo Sức khỏe & Đời sống cuộc phỏng vấn về những nhiệm vụ của ngành trong thời gian tới, những mong muốn để ngành y tế có điều kiện phát triển hơn nữa, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân…
PV: Thưa Bộ trưởng, ở nhiệm kỳ này, Bộ trưởng có trách nhiệm “hai vai” khi vừa là ĐBQH, vừa là thành viên Chính phủ. Vậy Bộ trưởng có cho rằng trách nhiệm “hai vai” này sẽ tạo thuận lợi hơn để Bộ trưởng có nhiều điều kiện đưa ra những đề xuất, kiến nghị cho sự phát triển của ngành y tế trước Quốc hội, Chính phủ?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Vừa là thành viên Chính phủ phụ trách lĩnh vực y tế, vừa là ĐBQH từ nhiệm kỳ khóa XII và đến nay là nhiệm kỳ khóa XIII nên tôi cũng hiểu rõ được những khó khăn, bất cập của ngành cũng như những tâm tư nguyện vọng của cử tri ngành y tế nói riêng, cử tri và nguyện vọng của nhân dân nói chung. Do đó những lúc có điều kiện phát biểu trước diễn đàn Quốc hội, tôi đều cố gắng tranh thủ thời gian để nói lên những cái “cần”, những mong muốn, nguyện vọng của cử tri với Quốc hội.
PV: Trong thời gian qua, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành y tế vẫn còn một số khó khăn, thách thức trong thực hiện nhiệm vụ. Vậy, những khó khăn, thách thức đó là gì, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Sức khỏe là vốn quý nhất của con người và xã hội, nhu cầu chăm sóc sức khỏe an toàn, chất lượng và hiệu quả là quyền chính đáng của người dân. Chất lượng cuộc sống ngày càng tăng - dân số tăng nên nhu cầu khám chữa bệnh (KCB) của người dân cũng tăng lên. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng của ngành y tế phát triển chưa theo kịp, số giường bệnh vẫn chưa tăng lên nhiều. 30 năm trở lại đây dân số tăng nhanh nhưng số bệnh viện (BV) công lập mở ra không bao nhiêu. Thời gian qua, nhờ có nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, chúng ta đã sửa chữa, nâng cấp, mở rộng các BV huyện để giảm tải BV tuyến trên. Tuy nhiên việc xây mới vẫn còn rất ít. Ngân sách nhà nước dành cho BV công lập cũng hạn chế, các BV phải vay vốn để đầu tư, rất khó khăn. Chúng ta có đề án giảm tải các BV lớn, nhưng Nhà nước phải đầu tư ngân sách để tăng thêm giường bệnh. Ngoài ra, các tỉnh cũng phải dành quỹ đất để mở BV công lập.
Trong những năm qua, mặc dù Quốc hội, Chính phủ rất quan tâm và tăng đầu tư cho ngành y tế nhưng Quốc hội vẫn chưa quy định tỷ lệ % ngân sách chung theo GDP cho y tế. Tiếp đến, vấn đề đổi mới cơ chế tài chính cho ngành y tế vẫn chưa được thông qua, tự chủ tài chính cho hoạt động KCB còn khó khăn, giá dịch vụ y tế đã quá lạc hậu, thu không đủ bù chi; rồi vấn đề đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao năng lực y tế cơ sở và đối phó với thiên tai, dịch bệnh diễn biến rất phức tạp…
PV: Thưa Bộ trưởng, những vấn đề nào sẽ được ưu tiên giải quyết để đưa ngành y tế tiếp tục phát triển và nâng cao công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân trong nhiệm kỳ này?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Có 5 vấn đề tôi và các đồng nghiệp, ngành y tế quan tâm, trăn trở, tâm huyết và đó cũng là đòi hỏi của người dân.
Thứ nhất, tiếp tục thực hiện giảm quá tải các BV tuyến TW, đặc biệt là các BV chuyên khoa ung bướu, tim mạch, nhi, sản.
Thứ hai, vấn đề bảo hiểm y tế (BHYT). Đây là vấn đề quan trọng bậc nhất, có ý nghĩa an sinh xã hội lớn nhưng cần có thời gian và lộ trình thực hiện, với sự tham gia của cả hệ thống chính trị. Chỉ có BHYT toàn dân mới đảm bảo nguồn tài chính vững chắc, lâu dài và đảm bảo thực hiện chăm sóc y tế công bằng và hiệu quả. Để làm được điều này, cần một đề án trình Chính phủ và đề xuất với Quốc hội để có nghị quyết về thực hiện Luật BHYT, lộ trình tiến tới BHYT toàn dân: tăng tỉ lệ người dân được tiếp cận và thụ hưởng BHYT, giảm bớt các thủ tục phiền hà cho người bệnh sử dụng thẻ BHYT, nâng cao chất lượng KCB cho bệnh nhân BHYT. Trước mắt, tập trung ưu tiên các đối tượng người cận nghèo, học sinh - sinh viên, nông dân…
Thứ ba, đảm bảo được chất lượng dịch vụ y tế. Muốn làm được phải đổ i mới cơ chế tài chính y tế theo hướng thu đủ, bù chi, tính đúng, tính đủ.
Tiếp đó là, tăng cường nâng cao năng lực cho y tế cơ sở bởi đây là “xương sống” của ngành y tế để góp phần nâng cao chất lượng công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Phải tăng cường cở sở vật chất, nhân lực, phải có bác sĩ, trang thiết bị, đủ thuốc. Tới đây chúng tôi sẽ thay đổi Chuẩn y tế xã để bảo đảm mục tiêu chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Làm sao để người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa bị bệnh nhẹ thì đến cơ sở y tế xã, huyện. Điều này vừa giảm tải cho tuyến trên, vừa giúp người dân tiếp cận dễ dàng với các dịch vụ y tế ở mọi vùng, không phân biệt thu nhập.
Một vấn đề nữa là, tiến tới đảm bảo nhu cầu nhân lực y tế cho các tuyến, song song với tiếp tục đẩy mạnh phát triển y tế kỹ thuật cao để người dân không phải ra nước ngoài KCB, vừa gây lãng phí, vừa không hiệu quả.
Ngoài những vấn đề trọng tâm trên, các lĩnh vực khác như phòng chống dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm, nâng cao y đức, quản lý giá thuốc, vệ sinh môi trường y tế… cũng sẽ được ngành y tế quan tâm, giải quyết.
PV: Hiện nay giá dịch vụ y tế theo khung giá cũ đã quá lạc hậu, thưa Bộ trưởng, chúng ta cần phải làm gì để người dân hiểu được việc điều chỉnh khung giá dịch vụ y tế là cần thiết nhằm góp phần nâng cao chất lượng KCB và hướng đến công bằng hơn trong thụ hưởng dịch vụ y tế?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Khung giá dịch vụ y tế ban hành từ năm 1994 hiện đã quá lạc hậu. Với giá này không thể nào có chất lượng dịch vụ tốt được, do đó cần phải đổi mới cơ chế tài chính y tế, nghĩa là phải tính đúng, tính đủ. Đến nay giá dịch vụ y tế chỉ quy định thu một phần, vì thế không đáp ứng đủ chứ đừng nói là tốt. Nhà nước thì bao cấp y tế cho cả người nghèo và người giàu, vì thế người giàu muốn chọn dịch vụ tốt hơn thì BV công lập cũng không có, họ lại tìm ra nước ngoài chữa, rất lãng phí. Các BV công lập vì không được thu đủ nên chất lượng không thể bảo đảm cho người dân, vì vậy tạo ra tâm lý chưa hài lòng của người dân. Tới đây chúng tôi sẽ trình lên Chính phủ Nghị định về cơ chế tài chính trong y tế điều chỉnh một số giá dịch vụ y tế. Với Nghị định này, giá dịch vụ y tế sẽ được tính đúng tính đủ, chứ không phải chỉ tính một phần như hiện nay. Liên bộ Y tế và Tài chính hiện đang phối hợp chặt chẽ để ra một Nghị định đổi mới cơ chế tài chính y tế.
Nghị định đổi mới cơ chế tài chính y tế muốn ra đời phải có sự đồng lòng của người dân, nhưng tôi cho rằng, chúng ta cần phải thay đổi tư duy, vì giá y tế hiện nay quá lạc hậu. Thực tế cũng cho thấy, việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế này sẽ không làm ảnh hưởng nhiều đến người làm công ăn lương, các đối tượng hưu trí, chính sách xã hội, người thuộc hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, trẻ em dưới 6 tuổi do chi phí KCB của các đối tượng này về cơ bản đã được BHYT chi trả, kể cả một số dịch vụ kỹ thuật cao, chi phí lớn…
PV: Xin Bộ trưởng có đôi lời với người dân và cán bộ ngành y tế?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Những yêu cầu về nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe của nhân dân là chính đáng, nhưng có những việc không phải có thể giải quyết một sớm một chiều mà cần phải có lộ trình, thời gian và cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.
Đối với người dân, cần nâng cao hơn nữa ý thức phòng bệnh, ăn uống hợp lý. Không ai có thể tự lo cho sức khỏe của mình bằng chính mình.
Đối với các cán bộ ngành y tế, cần không ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, tìm mọi cách để phòng bệnh, cứu chữa người bệnh với cái tâm trong sáng. Làm nghề y là phải học tập y đức suốt đời.
Ngành y tế cũng sẽ đề nghị Chính phủ có cơ chế, chính sách ưu đãi hơn về phụ cấp, chế độ học tập… để người thầy thuốc có thể yên tâm, toàn tâm, toàn ý làm nghề. Với chức năng và quyền hạn của mình, tôi sẽ cố gắng góp phần tích cực để giải quyết những khó khăn, bất cập của ngành y tế trên tinh thần cái gì có lợi cho dân thì làm .
Trước tình hình bệnh tay, chân, miệng đang diễn biến phức tạp với số ca mắc bệnh ngày càng tăng mạnh với hơn 300 ca, tỉnh Ðác Lắc đã duyệt chi khẩn ba tỷ đồng để thực hiện công tác phòng, chống bệnh dịch này. UBND tỉnh cũng đã ban hành Chỉ thị về việc phòng, chống bệnh tay, chân, miệng, nhằm giảm lây lan, hạn chế tử vong.Ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền - được xem là biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất, ngành y tế đã tổ chức các lớp tập huấn, các đợt tuyên truyền sâu rộng về bệnh tay, chân, miệng xuống tận cơ sở. Ngành y tế và ngành giáo dục tỉnh đã có văn bản liên ngành chỉ đạo các trường, các cơ quan y tế địa phương phối hợp tuyên truyền và khẩn trương thực hiện các biện pháp phòng, chống lây lan ở trường học, chuẩn bị chu đáo cho năm học mới.Theo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hải Dương, đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có hơn 140 người mắc bệnh tay, chân, miệng; trong đó 80% là trẻ dưới năm tuổi.
Trước nguy cơ dịch có chiều hướng gia tăng, lan rộng, ngành y tế Hải Dương đã triển khai kế hoạch và tập huấn kỹ năng chẩn đoán, thu dung bệnh nhân, khoanh vùng xử lý dịch cho các đơn vị y tế trong tỉnh; khuyến cáo người dân chủ động phòng bệnh bằng cách vệ sinh thân thể sạch sẽ bằng xà-phòng, thường xuyên rửa sạch đồ chơi, vật dụng, nền nhà bằng các dung dịch khử khuẩn; khi phát hiện các triệu chứng như mụn mọc ở lòng bàn tay, bàn chân và loét miệng, cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời
Trung tâm Y tế dự phòng Ninh Thuận cho biết, toàn tỉnh đã ghi nhận 183 trường hợp mắc bệnh tay, chân, miệng, tăng hơn 60 ca so với cùng kỳ năm 2010. Ðiều đáng lo ngại là hiện nay, số trẻ mắc bệnh tay, chân, miệng ở Ninh Thuận có dấu hiệu tăng thêm, có trẻ bị biến chứng nặng, đã có một trẻ khoảng 11 tháng tuổi bị tử vong vì căn bệnh này
Theo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hậu Giang, bệnh tay, chân, miệng và sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng tăng nhanh trên địa bàn tỉnh. Ðầu năm đến nay, toàn tỉnh có 111 ca bệnh tay, chân, miệng.
Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đã yêu cầu các địa phương cách ly kịp thời những ca nhiễm, khử trùng những nơi xảy ra các ca bệnh, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền mọi tầng lớp nhân dân về cách phòng, tránh. Song song đó, các huyện, thị xã thành phố trên địa bàn tỉnh cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống về bệnh sốt xuất huyết. Theo kế hoạch, trong tháng 8 này, toàn tỉnh sẽ ra quân chiến dịch diệt loăng quăng lần hai, vệ sinh môi trường thông thoáng, không để mầm bệnh phát sinh...
Công bố 21 bệnh truyền nhiễm và vaccin, sinh phẩm y tế sử dụng bắt buộc
Bộ Y tế vừa công bố danh mục 21 bệnh truyền nhiễm và các vaccin, sinh phẩm y tế sử dụng bắt buộc đối với người có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có dịch hoặc đến vùng có dịch. Theo quy định, những người mắc bệnh bạch hầu bắt buộc sử dụng vaccin bạch hầu đơn giá, vaccin phối hợp có chứa thành phần bạch hầu, huyết thanh kháng bạch hầu (SAD). Đối với bệnh Rubella, bắt buộc sử dụng vaccin Rubella đơn giá hoặc vaccin phối hợp có chứa thành phần Rubella. Các trường hợp nhiễm bệnh viêm gan virus B bắt buộc sử dụng vaccin viêm gan B đơn giá hoặc vaccin phối hợp có chứa thành phần viêm gan B, huyết thanh kháng viêm gan B (HEPABIG), interferon… Việc sử dụng vaccin, sinh phẩm y tế trong danh mục trên theo Quyết định công bố dịch của cơ quan có thẩm quyền. Riêng đối với bệnh sốt vàng, đối tượng sử dụng vaccin là những người đến từ nơi có dịch sốt vàng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới. Bộ Y tế cũng lưu ý, đối với những người đã tiêm vaccin, sinh phẩm y tế đang trong thời hạn có miễn dịch thì không bắt buộc phải tiêm chủng.
Tái tạo xương hàm từ xương tự thân
PGS.TS. Trịnh Đình Hải, Giám đốc BV Răng hàm mặt TW cho biết, nhiều trường hợp bị cắt bỏ xương hàm do ung thư hoặc do các bệnh lý khác đã được bệnh viện này tái tạo thành công nhờ kỹ thuật vi phẫu ghép xương hàm từ xương tự thân. Trước đây, với những trường hợp khuyết hổng xương hàm sau phẫu thuật, bệnh nhân phải chấp nhận chung sống với khuyết tật hoặc nếu áp dụng phương pháp thông thường thì hiệu quả thẩm mỹ không cao và khuôn mặt người bệnh phần nào bị tàn phế. Với việc lấy một đoạn xương mác ở chân của chính bệnh nhân để ghép lên vị trí xương hàm mặt đã bị cắt bỏ bằng kỹ thuật vi phẫu, các bác sĩ sẽ tạo hình khôi phục thẩm mỹ và chức năng nhai nghiền của hàm răng cho bệnh nhân. Việc lấy đoạn xương này cũng không ảnh hưởng đến chức năng chi của cơ thể.
Không xảy ra tình trạng thiếu máu trong dịp hè 2011
Đây là kết quả của công tác vận động hiến máu tình nguyện (HMTN) 6 tháng đầu năm nay theo báo cáo của Ban chỉ đạo quốc gia vận động HMTN tại Hội nghị phiên họp thứ 12 mới đây. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm, toàn quốc đã vận động và tiếp nhận 403.707 đơn vị máu toàn phần, đạt 53,8% so với chỉ tiêu kế hoạch năm 2011. Có 33/63 tỉnh, thành phố đã vận động và tiếp nhận số đơn vị máu đạt tỷ lệ từ 50% trở lên, đặc biệt có 3 tỉnh đạt trên 100% so với kế hoạch cả năm là Đăk Nông, Hà Nam và Nam Định. Theo PGS.TS. Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học - truyền máu TW, kết quả nổi bật trong công tác vận động HMTN năm nay là chúng ta đã tổ chức rất thành công các chiến dịch như: Lễ hội Xuân hồng, Ngày hội thanh niên HMTN, Những giọt máu hồng hè 2011, Giọt hồng tặng bé…
Công nghệ tiên tiến trong phát hiện sớm ung thư vú và chẩn đoán trước sinh
Hội thảo “Các ứng dụng của cộng hưởng từ (CHT) trong chăm sóc sức khỏe phụ nữ” do BV Phụ sản TW phối hợp với Tập đoàn Siemens Việt Nam vừa tổ chức tại Hà Nội. Theo PGS.TS. Vũ Bá Quyết, Phó giám đốc BV Phụ sản TW, ung thư vú là nguyên nhân tử vong hàng đầu trong các loại ung thư ở phụ nữ, trên cả ung thư cổ tử cung. So với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp Xquang, siêu âm, các ứng dụng của CHT có ưu điểm là có thể phát hiện được tổn thương vú sớm và chính xác nhất, đặc biệt, hình ảnh CHT có thể phát hiện 40% các trường hợp ung thư ống tuyến vú tại chỗ nghiêm trọng so với chụp Xquang. Chụp CHT cũng đặc biệt chỉ định cho các phụ nữ có thai nhằm giúp phát hiện các bất thường của thai nhi mà phương pháp siêu âm không hiển thị được trong 6 tháng đầu của thai kỳ như: bất thường ở não, cột sống, xơ gan, hội chứng hẹp van niệu đạo sau, loạn sản xương…
Tuổi trẻ
Từ chối người bệnh có thể bị phạt đến 25 triệu đồng
Đây là một trong những nội dung của nghị định quy định xử phạt hành chính trong y tế dự phòng, môi trường y tế và phòng chống HIV/AIDS vừa được Chính phủ ban hành. Theo đó, các vi phạm hành chính trong y tế dự phòng, môi trường y tế, HIV/AIDS có thể bị phạt tối đa 40 triệu đồng và hình phạt bổ sung là tước giấy phép hành nghề. Nghị định cũng quy định các hành vi như che giấu người mắc bệnh truyền nhiễm, thực hiện xét nghiệm quá phạm vi chuyên môn, bán văcxin chương trình tiêm chủng mở rộng ra thị trường, không tuân thủ hướng dẫn phòng chống bệnh truyền nhiễm, từ chối người nhiễm bệnh truyền nhiễm vào cơ sở khám chữa bệnh... đều có thể bị xử phạt, trong đó riêng hành vi từ chối người bệnh có thể bị phạt đến 25 triệu đồng.
Ngày 10/8, Bệnh viện Đà Nẵng tổ chức hội thi “Quy tắc ứng xử trong ngành y tế” năm 2011, với bảy đội thi cấp khoa và hai đội thi cấp bệnh viện tham gia tranh tài.
Hội thi là dịp để hơn 1.500 cán bộ y tế của Bệnh viện Đà Nẵng nắm vững và thực hiện đúng quy tắc ứng xử đối với người bệnh, góp phần hạn chế tiêu cực, nhũng nhiễu trong một bộ phận cán bộ y tế mà lâu nay cả xã hội bức xúc.
Thực phẩm chức năng chứa chất cấm?
Giữa tháng 4/2011, Cục Quản lý dược Việt Nam có văn bản đình chỉ lưu hành và thu hồi toàn bộ thuốc chứa hoạt chất sibutramine. Tuy nhiên, trên thị trường vẫn có loại thực phẩm chức năng chứa chất cấm này. Loại thực phẩm chức năng giảm béo chứa chất cấm sibutramine có tên là: viên uống giảm cân Lishou. Một mặt bao bì của sản phẩm này in tiếng Việt, mặt còn lại in tiếng Nga. Bao bì có logo sản phẩm đạt tiêu chuẩn GMP (thực hành sản xuất tốt), có dán tem chống hàng giả của Viện Khoa học hình sự Bộ Công an, có dán tem nhập khẩu của Công ty cổ phần trang thiết bị y tế Phú Hải (P.Trung Liệt, Q.Đống Đa, Hà Nội). Vỏ hộp và lọ sản phẩm đều có in hạn sử dụng.
Khó thở, tim đập nhanh...
Trên bao bì sản phẩm (vỏ hộp giấy và chai đựng), viên uống giảm cân Lishou có thành phần là các loại thảo dược: nấm phục sinh, lá sen, hoa cam đắng, tinh bột. Lishou được giới thiệu có công dụng giúp lợi tiểu, giảm tích lũy mỡ. Nhà sản xuất viên giảm cân Lishou là Yunan Bai’an Medicinal Science & Technology co. Ltd. Vỏ hộp cũng ghi sản phẩm này được Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cấp chứng nhận tiêu chuẩn số 10228/2009/YT-CNTC.
Tháng 7/2011, một dược sĩ đứng bán thuốc trực tiếp tại một nhà thuốc tại TP.HCM cho PV Tuổi Trẻ biết khi bán viên uống giảm cân Lishou cho khách hàng, ông thấy nhiều khách hàng lo lắng khi sử dụng thuốc này bị khó thở, tim đập nhanh bất thường. Nghi ngờ viên giảm cân Lishou có chứa dược chất vừa bị cấm lưu hành là sibutramine, dược sĩ này đã gửi mẫu một lọ Lishou (số lô 101020, hạn dùng 19/10/2012) đi xét nghiệm định tính và định lượng. Kết quả kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM ngày 17/5 cho thấy viên giảm cân Lishou có chứa sibutramine hydroclorid với hàm lượng 24,62mg/viên (tính theo khối lượng trung bình). Dược sĩ này bức xúc nói: “Như vậy Lishou đã bị trộn lẫn hoạt chất cấm lưu hành với hàm lượng cực lớn, bằng 240% so với liều thường dùng của thuốc”.
Từ phản ảnh của người dược sĩ có trách nhiệm với người tiêu dùng này, ngày 21/7 chúng tôi đã đến một hiệu thuốc đạt tiêu chuẩn GPP (thực hành tốt quản lý nhà thuốc) trên đường Hai Bà Trưng, Q.3, TP.HCM hỏi mua viên uống giảm cân Lishou. Người bán giới thiệu Lishou loại 30 viên có giá 475.000 đồng/hộp, loại 40 viên giá 545.000 đồng/hộp. Chúng tôi đã mua sản phẩm tại nhà thuốc này và gửi mẫu (hộp loại 40 viên, số lô 110302, ngày sản xuất 3/2011, hạn sử dụng 3/2013) đi kiểm nghiệm. Phiếu phân tích kết quả kiểm nghiệm ngày 1-8 của Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM cho thấy trong viên giảm cân Lishou có dược chất sibutramine hydroclorid với hàm lượng 23,3mg sibutramine/viên tính theo khối lượng trung bình bột trong viên.
Tác dụng phụ nguy hiểm
PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức - giảng viên chính bộ môn dược lâm sàng, khoa dược, Đại học Y dược TP.HCM - cho biết sibutramine hydroclorid là loại thuốc có tác động lên hệ thần kinh trung ương, làm người uống có cảm giác no, không muốn ăn, nhưng thuốc này cũng gây ra một số rối loạn, tác dụng phụ - đặc biệt là gây tác động lên hệ tim mạch. Hiện loại thuốc này đã bị Bộ Y tế cấm sử dụng.
Tra cứu từ điển dược phẩm Vidal Việt Nam 2007, chúng tôi thấy trước đây sibutramine có chỉ định để điều trị béo phì với liều dùng 10-15mg/ngày. Liều sử dụng tối đa 15mg/ngày. Thuốc gây các phản ứng phụ chán ăn, táo bón, khô miệng, mất ngủ, nhịp tim nhanh, đánh trống ngực, tăng huyết áp, giãn mạch, chóng mặt, nhức đầu, lo âu, ra mồ hôi, rối loạn vị giác. Vì tác dụng phụ nguy hiểm là gây bệnh tim mạch ở những người có nguy cơ cao nên ngày 15/4 Cục Quản lý dược Việt Nam đã có văn bản đình chỉ lưu hành và thu hồi toàn bộ thuốc chứa hoạt chất sibutramine.
Trả lời Tuổi Trẻ về việc có biết thực phẩm chức năng Lishou có chất cấm sibutramine, ông Nguyễn Công Khẩn - cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Bộ Y tế - nói cục đã phát hiện nhiều loại thực phẩm chức năng có tiêu chuẩn chất lượng không đúng như khi công bố tiêu chuẩn sản phẩm với cục. Cục cũng liên tục đình chỉ và xử phạt nhiều loại thực phẩm chức năng nhập khẩu ngụy tạo tân dược. Theo ông Khẩn, sắp tới cục sẽ công bố kết quả kiểm tra một số loại thực phẩm chức năng có chứa dược chất, không đảm bảo chất lượng.
Sản phẩm Lishou bị làm giả!”
Ngày 9/8, làm việc trực tiếp với PV Tuổi Trẻ, ông Vũ Tấn Cương - chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần trang thiết bị y tế Phú Hải (đơn vị nhập khẩu và phân phối Lishou) và ông Đàm Quang Thắng - giám đốc công ty - cho biết viên giảm cân Lishou Công ty Phú Hải nhập khẩu và phân phối bị làm giả hơn một năm nay.
Ông Thắng khẳng định Lishou giả xuất hiện tràn lan. Có những nhà thuốc không biết nhưng cũng có nhà thuốc biết là Lishou giả, nhái song vì lợi nhuận vẫn mua về bán cho người tiêu dùng. Nếu so sánh sẽ thấy chữ in trong tờ hướng dẫn sử dụng và chữ in trên hộp Lishou giả có phông chữ tiếng Việt sai nhiều lỗi chính tả; hình con bướm trên vỏ hộp Lishou giả không in nổi rõ; logo P P-MARK bị mờ và không được nét, nổi rõ như hàng thật. Màu sắc của hai hộp giả và thật khi để gần nhau cũng có sự khác biệt. Tem chống hàng giả của Bộ Công an dán trên sản phẩm và tem phân phối của công ty bị làm giả. Theo ông Cương, sản phẩm Lishou giả được bán với giá 200.000-400.000 đồng/hộp. Còn giá bán của công ty là 500.000 đồng/hộp.
Để chứng minh Lishou của công ty nhập về không có Sibutramine, ông Thắng đưa cho chúng tôi phiếu kết quả kiểm nghiệm thực phẩm chức năng Lishou của Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia do viện trưởng Phạm Xuân Đà ký ngày 4/7/2011. Theo phiếu kiểm nghiệm này không phát hiện Sibutramine trong thực phẩm chức năng Lishou (sản phẩm được đoàn thanh tra lấy mẫu tại Công ty Phú Hải ngày 17/6/2011).
Lọc máu cứu nhiều bệnh nhân tay chân miệng
Mỗi ngày Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM) có 60-80 ca bệnh tay chân miệng nhập viện, trong đó có nhiều ca nặng. Trao đổi với chúng tôi về công tác điều trị bệnh này, BS trưởng khoa nhiễm - thần kinh Bệnh viện Nhi Đồng 1 Trương Hữu Khanh cho biết:
Phác đồ điều trị bệnh tay chân miệng mà Bộ Y tế mới ban hành khá chi tiết, cụ thể, đưa ra được nhiều tình huống để chẩn đoán, do đó dễ dàng ứng dụng trong điều trị hơn phác đồ cũ. Phác đồ này cũng gần giống phác đồ mà Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã xây dựng trong mùa dịch năm nay.
* Đã có những ghi nhận tích cực nào trong công tác điều trị để giảm tỉ lệ tử vong không, thưa bác sĩ?
- Bệnh tay chân miệng là một trong những bệnh làm cho cơ thể tiết ra các hóa chất trung gian trong máu bệnh nhân, tương tự sốt xuất huyết, ngộ độc... Chúng tôi đã thử áp dụng phương pháp lọc máu cho bệnh tay chân miệng và thấy bệnh nhân hồi phục. Những trường hợp trẻ mắc bệnh tay chân miệng cấp độ 4, trước đây tưởng sẽ tử vong, nhưng khi cho lọc máu lại cứu sống được nhiều em.
Bước đầu chỉ có thể nói phương pháp lọc máu giúp chúng ta có thêm một bước điều trị cho bệnh nhân tay chân miệng cấp độ 4. Muốn chứng minh cho thế giới nhìn nhận thì phải có một nghiên cứu hẳn hoi.
* Bác sĩ có thể cho biết tại sao đa số ca tử vong vì bệnh tay chân miệng thời gian qua thường chuyển biến từ dấu hiệu ban đầu sang tử vong rất nhanh?
- Cấp độ 4 là cấp độ tử vong cao. Ở cấp độ này, virut tấn công vào thân não và kích hoạt hệ thống tăng tiết catecholamine gây tử vong rất nhanh. Khi đã mắc virut tay chân miệng thì việc bệnh chuyển biến nặng hay nhẹ, nhanh hay chậm sẽ tùy thuộc sức đề kháng của cơ thể từng đứa trẻ và độc lực của từng chủng virut, ngay cả cùng chủng virut cũng có “con” mạnh, “con” yếu khác nhau.
* Bác sĩ đánh giá thế nào về tình hình bệnh tay chân miệng hiện nay?
- Tôi e đến tháng 9 sẽ tăng lên lại vì đây là chu kỳ của bệnh này hằng năm. Bệnh viện chỉ điều trị, vấn đề còn lại vẫn là phải tiếp tục lo phòng chống dịch.
Hiện bệnh này chưa được đưa vào chương trình quốc gia như sốt xuất huyết, uốn ván, sốt rét… do đó chưa được giám sát nhiều năm, liên tục và đồng bộ.
Sốt xuất huyết, tay chân miệng tăng gấp 2-3 lần
* 40 ca mắc bệnh sốt rét
Trong bảy tháng đầu năm 2011 tại TP.HCM đã xảy ra 5.965 ca mắc sốt xuất huyết, với hai ca tử vong. So với cùng kỳ năm trước (2.949 ca mắc, không có tử vong), số mắc đã tăng gấp hai lần. Không những tăng về số ca mà số phường, xã có ca bệnh trong tháng 7 cũng tăng 12,4% so với tháng 6. Cùng thời điểm nói trên, tại TP cũng
đã có 6.646 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng với 22 ca tử vong. Số mắc bệnh tay chân miệng tăng gấp 3,4 lần so với cùng kỳ năm trước.
Bác sĩ Nguyễn Đắc Thọ - giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM - cho biết như vậy tại cuộc họp giao ban y tế quận, huyện sáng 10/8. Theo bác sĩ Thọ, thời gian tới là giai đoạn đỉnh của hai dịch bệnh sốt xuất huyết và tay chân miệng nên số ca mắc có thể còn gia tăng nếu các quận, huyện không tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền và phòng chống dịch tay chân miệng. Cũng theo bác sĩ Thọ, sau 20 năm vắng bóng, bệnh sốt rét đã quay lại TP ở ba ấp thuộc xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè trong phạm vi nhỏ với 40 ca mắc bệnh.
Nhân dân
Các địa phương tập trung phòng, chống bệnh tay, chân, miệng
Trước tình hình bệnh tay, chân, miệng đang diễn biến phức tạp với số ca mắc bệnh ngày càng tăng mạnh với hơn 300 ca, tỉnh Ðác Lắc đã duyệt chi khẩn ba tỷ đồng để thực hiện công tác phòng, chống bệnh dịch này. UBND tỉnh cũng đã ban hành Chỉ thị về việc phòng, chống bệnh tay, chân, miệng, nhằm giảm lây lan, hạn chế tử vong.
Ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền - được xem là biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất, ngành y tế đã tổ chức các lớp tập huấn, các đợt tuyên truyền sâu rộng về bệnh tay, chân, miệng xuống tận cơ sở. Ngành y tế và ngành giáo dục tỉnh đã có văn bản liên ngành chỉ đạo các trường, các cơ quan y tế địa phương phối hợp tuyên truyền và khẩn trương thực hiện các biện pháp phòng, chống lây lan ở trường học, chuẩn bị chu đáo cho năm học mới.
Theo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hải Dương, đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có hơn 140 người mắc bệnh tay, chân, miệng; trong đó 80% là trẻ dưới năm tuổi.
Trước nguy cơ dịch có chiều hướng gia tăng, lan rộng, ngành y tế Hải Dương đã triển khai kế hoạch và tập huấn kỹ năng chẩn đoán, thu dung bệnh nhân, khoanh vùng xử lý dịch cho các đơn vị y tế trong tỉnh; khuyến cáo người dân chủ động phòng bệnh bằng cách vệ sinh thân thể sạch sẽ bằng xà-phòng, thường xuyên rửa sạch đồ chơi, vật dụng, nền nhà bằng các dung dịch khử khuẩn; khi phát hiện các triệu chứng như mụn mọc ở lòng bàn tay, bàn chân và loét miệng, cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Trung tâm Y tế dự phòng Ninh Thuận cho biết, toàn tỉnh đã ghi nhận 183 trường hợp mắc bệnh tay, chân, miệng, tăng hơn 60 ca so với cùng kỳ năm 2010. Ðiều đáng lo ngại là hiện nay, số trẻ mắc bệnh tay, chân, miệng ở Ninh Thuận có dấu hiệu tăng thêm, có trẻ bị biến chứng nặng, đã có một trẻ khoảng 11 tháng tuổi bị tử vong vì căn bệnh này.
Theo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hậu Giang, bệnh tay, chân, miệng và sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng tăng nhanh trên địa bàn tỉnh. Ðầu năm đến nay, toàn tỉnh có 111 ca bệnh tay, chân, miệng.
Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đã yêu cầu các địa phương cách ly kịp thời những ca nhiễm, khử trùng những nơi xảy ra các ca bệnh, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền mọi tầng lớp nhân dân về cách phòng, tránh. Song song đó, các huyện, thị xã thành phố trên địa bàn tỉnh cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống về bệnh sốt xuất huyết. Theo kế hoạch, trong tháng 8 này, toàn tỉnh sẽ ra quân chiến dịch diệt loăng quăng lần hai, vệ sinh môi trường thông thoáng, không để mầm bệnh phát sinh...