Nhân dân , An ninh thủ đô
Việt Nam chưa có quy trình chuẩn xử trí tai biến y khoa
Đó là đánh giá của các chuyên gia đưa ra tại Hội nghị Khoa học “An toàn người bệnh” tổ chức ngày 2-12 tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức. Tai biến y khoa có thể xảy ra tại tất cả các bệnh viện như: bỏ quên gạc, dụng cụ y tế sau phẫu thuật; mũi tiêm không an toàn; tiêm nhầm thuốc; nhiễm khuẩn bệnh viện; vận chuyển người bệnh không đảm bảo. Đáng chú ý có 30% các sự cố y khoa liên quan trách nhiệm trực tiếp cá nhân; 70% do lỗi hệ thống…(Nhân dân trang 5, An ninh thủ đô trang 15)
Hà Nội mới, Tiền phong, Sức khỏe & đời sống
Số người nhiễm mới HIV tại Việt Nam đã giảm đáng kể
Ngày 2-12, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị khoa học quốc gia về phòng, chống HIV/AIDS lần thứ 5 với chủ đề "Hướng tới không còn người nhiễm HIV mới". Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dự hội nghị.
Theo thống kê của Bộ Y tế, từ năm 2007 đến nay, Việt Nam đã khống chế được tốc độ gia tăng của đại dịch HIV/AIDS trên cả 3 phương diện: Giảm số nhiễm mới, giảm số nhiễm từ HIV chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số tử vong do HIV/AIDS. Năm 2013, tính đến tháng 9, số ca nhiễm mới HIV giảm 22% so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam đã thực hiện thành công mục tiêu chiến lược quốc gia về khống chế tỷ lệ nhiễm HIV ở mức dưới 0,3% số dân và tiếp tục là nước có tỷ lệ nhiễm HIV thấp trong khu vực Đông Nam Á.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, Việt Nam đã kiểm soát tốt, không để dịch HIV gia tăng. Dù vậy, lãnh đạo các cấp không nên chủ quan, mà cần nâng cao nhận thức về phòng, chống HIV/AIDS, không kỳ thị đối với người có HIV. Ngành y tế cần tiếp tục tăng cường cung cấp các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ, điều trị và dự phòng lây nhiễm HIV cho tất cả mọi người.(Hà Nội mới trang 2, Tiền phong trang 6, Sức khỏe & đời sống trang 2)
http://sggp.org.vn
“Chú hề bác sỹ” làm thiện nguyện ở Việt Nam
Dưới sự điều phối của Đại sứ quán Israel tại Việt Nam, ông David Barashi (ảnh), “chú hề bác sỹ” đến từ Israel, giới thiệu lần đầu tại nước ta hình thức trị liệu tác động vào tâm lý. Đây là hình thức kết hợp nghệ thuật sân khấu với các kỹ năng điều dưỡng y khoa.
“Chú hề bác sỹ” khá mới mẻ với các nước đang phát triển dù đã là một hiện tượng trên thế giới. Gần 10 năm qua, David đã tình nguyện chăm sóc hàng ngàn nạn nhân của thiên tai, chiến tranh và bệnh tật tại Haiti, Ấn Độ, Ethiopia...
Sau đợt hoạt động ở Hà Nội cuối tháng 11, ông David Barashi sẽ đứng lớp một khóa kỹ năng làm hề trị liệu cho bệnh nhân, biểu diễn “chú hề bác sĩ”, tặng quà bệnh nhân tại Bệnh viện Nhi đồng 2 và Bệnh viện Huyết học- Truyền máu TPHCM từ ngày 2-12 đến ngày 5-12.
http://phunuonline.com.vn
Khám bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính miễn phí
Lúc 8g ngày 8/12, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM sẽ tổ chức chương trình tầm soát và khám miễn phí bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cho 100 bệnh nhân đăng ký đầu tiên.
Người bệnh phải trên 40 tuổi, có tiền sử hút thuốc lá hoặc tiếp xúc khói, bụi, bị ho kéo dài, khạc đàm, khó thở, chưa từng làm hô hấp ký.
Người bệnh có nhu cầu có thể liên hệ bộ phận chăm sóc khách hàng trong giờ hành chính qua số điện thoại (08) 54051010 - 39525353 hoặc đến trực tiếp tại số 215 Hồng Bàng, Q.5, TP.HCM.
http://vnexpress.net
Sức khỏe hai bé vừa được tách rời tiến triển tốt
Phi Long đã nắm chặt ngón tay mẹ còn Phi Phụng đã có phản ứng khóc. Theo Tiến sĩ - Bác sĩ Trương Quang Định, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2, đây là những dấu hiệu đáng mừng.Ngày 2/12, khi mẹ vào thăm, bé Phi Long đã mở mắt thật to và nắm chặt tay mẹ. Mấy ngày trước, bé hoặc nhắm nghiền mắt, hoặc chỉ hé mắt rồi lại thiếp đi. Cũng theo ông Định, bé đã được bơm sữa và cơ thể hấp thu khá tốt, chức năng tiêu hóa và bài tiết bình thường. Bệnh nhi cũng được rút chiếc ống dẫn lưu màng phổi cuối cùng. Men gan đã giảm, siêu âm gan bình thường và bệnh viện đang có kế hoạch cai máy thở.Về phía Phi Phụng, thay vì nằm yên nhắm mắt như những ngày trước, hôm nay bé đã có phản ứng khóc. Bé cũng bắt đầu được nuôi ăn bằng cách bơm sữa. Các thông số máy thở đang giảm dần, thuốc vận mạch cũng được bác sĩ giảm liều."Đây là những tín hiệu vui cho thấy cơ thể của hai bé đã quen dần với việc sống độc lập", bác sĩ Định nói.
Ngày 26/11, hai bé Long - Phụng, cặp song sinh dính nhau ở ngực và bụng đã được êkíp 70 y, bác sĩ phẫu thuật tách rời trong gần 12 giờ đồng. Sau mổ, sức khỏe bé Long tốt hơn, còn bé Phụng luôn đứng trướcnguy cơxảy ra biến cố. Việc chăm sóc sau mổ cho hai bé được các bác sĩ theo sát ngày đêm.
http://m.vietnamnet.vn
Người đàn bà liên tục tống tiền 2 bác sỹ
Sau khi nhờ bác sỹ kê đơn để điều trị cho đứa con mắc nghiện không hiệu quả, bà Liên đã nhiều lần đe dọa, buộc hai bác sĩ phải đưa tiền cho mình.
Công an quận Hai Bà Trưng, Hà Nội cho biết đang tạm giữ hình sự bà Nguyễn Thị Liên (56 tuổi, ở Hải Dương) để điều tra hành vi cưỡng đoạt tài sản.
Theo điều tra ban đầu, vào khoảng tháng 1/2013, bà Liên gọi điện cho bà H., bác sĩ một bệnh viên ở Hà Nội nói rằng, con gái bà Liên mắc nghiện, muốn được cai nghiện ma tuý tại nhà.
Bác sỹ H. đã bảo một đồng nghiệp tên N. viết cho mình một đơn thuốc rồi đi mua thuốc đưa cho bà Liên mang về cho cô con gái.
Theo hướng dẫn của bác sĩ, bà Liên cho con gái uống 6 liều trong hai ngày. Thấy con gái sau khi uống thuốc có phản ứng cáu gắt, hay đi ngoài, Liên đã báo cho bác sỹ H. và bác sỹ N. Bác sĩ khuyên bà Liên dừng thuốc và đưa con đến khám.
Bà Liên đến gặp hai vị bác sỹ, trả thuốc, yêu cầu đưa con bà ta đi khám. Bà Liên buộc bác sĩ phải đưa 3 cho mình triệu đồng tiền khám và tiền thuốc.
Khoảng một tuần sau, bà Liên tiếp tục điện cho bác sĩ H. thông báo bệnh tình con gái có nhiều biến chứng, và yêu cầu bác sỹ phải phải đưa 20 triệu đồng, nếu không sẽ đưa chuyện này ra bệnh viện làm mất uy tín của bác sỹ.
Lo sợ, hai nữ bác sĩ góp được 18 triệu đồng đưa cho bà Liên ở bến xe. Hai tuần sau, bà Liên tiếp tục điện thoại nói con gái bị ốm nặng, “vòi” thêm 30 triệu đồng để chữa trị cho con gái.Bà này đe doạ, nếu bác sỹ H. và đồng nghiệp không đưa tiền, bà ta sẽ tố cáo sự việc với ban giám đốc bệnh viện. Sợ ảnh hưởng đến uy tín, hai bác sĩ này tiếp tục đưa cho Liên 25 triệu đồng.Đến ngày 16/11, Liên tiếp tục đe doạ và yêu cầu hai bác sĩ phải đưa thêm cho bà ta 20 triệu đồng.Khoảng 1 tuần sau, bà Liên đến bệnh viện, yêu cầu hai bác sĩ đưa tiền. Bác sĩ H. buộc phải đưa tiền cho Liên. Khi đang giao tiền thì công an ập vào bắt giữ.
Tại cơ quan điều tra, bà Liên thừa nhận, nắm được tâm lý lo sợ của hai bác sĩ nên bà ta đã nảy sinh ý định tống tiền bác sỹ.Hai vị bác sĩ cũng thừa nhận, do làm sai quy trình nên đã để bị người đàn bà này lợi dụng.Được biết, bệnh viện nơi hai bác sỹ công tác từng có chương trình điều trị chống tái nghiện tại cộng đồng, nhưng thử nghiệm đến năm 2008 thì dừng lại.
http://phunuonline.com.vn
Phải đảm bảo đủ thuốc giải độc ở các bệnh viện
Sau khi Báo Phụ Nữ TP.HCM ngày 19/11 đăng bài Thiếu huyết thanh kháng nọc rắn, vì sao? Cục Quản lý dược, Bộ Y tế đã gửi văn bản đề nghị các cơ sở y tế (trong đó có Tổng công ty Dược Việt Nam) cung ứng thuốc cho nhu cầu điều trị của bệnh viện trong trường hợp đặc biệt.
Theo đó, Cục Quản lý dược đã yêu cầu giám đốc Sở Y tế TP.HCM chỉ đạo các bệnh viện trên địa bàn chủ động tổ chức cung ứng, đảm bảo đủ thuốc chống ngộ độc kim loại, hóa chất, rắn độc cắn...
Riêng giám đốc các bệnh viện chủ động liên hệ với các đơn vị sản xuất, xuất nhập khẩu thuốc để có kế hoạch cung ứng đủ thuốc cho nhu cầu điều trị của bệnh viện, không để xảy ra tình trạng thiếu thuốc. Đối với các thuốc hiếm, thuốc cho nhu cầu điều trị của bệnh viện trong trường hợp đặc biệt do số lượng sử dụng ít, nếu bệnh viện khó khăn, vướng mắc về kinh phí trong việc cung ứng thì Sở Y tế TP.HCM báo cáo UBND TP.HCM, còn bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế sẽ báo cáo lên Vụ Kế hoạch - Tài chính, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế để xem xét giải quyết.
http://giaothongvantai.com.vn
Trẻ tử vong sau tiêm chủng không do chất lượng vaccine
Phân tích nguyên nhân 43 trường hợp phản ứng nặng sau khi tiêm vaccine Quinvaxem từ tháng 7/2010 - 4/2013, trong đó có 27 trường hợp tử vong, GS. Nguyễn Trần Hiển - Chủ nhiệm chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cho biết, khi có các trường hợp tử vong sau tiêm vaccine Quinvaxem, Bộ Y tế đã mời các chuyên gia WHO tham gia kiểm tra và các tổ chức y tế thế giới đều nhận định, không có bằng chứng nào liên quan đến chất lượng vaccine Quinvaxem. “Không có vaccine an toàn 100%, các phản ứng sau tiêm thể nhẹ là đau, sốt rồi tự khỏi, còn thể nặng thì trẻ có thể tàn tật, thậm chí là tử vong. Tới nay chưa có bằng chứng nào thể hiện các trường hợp tử vong sau khi tiêm vaccine là do chất lượng của vaccine gây ra”, ông Nguyễn Trần Hiển khẳng định.
http://baotintuc.vn
Xây dựng định hướng ưu tiên nghiên cứu HIV/AIDS
Ngày 2/12, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị khoa học Quốc gia về Phòng, chống HIV/AIDS lần thứ V với chủ đề " Hướng tới không còn người nhiễm HIV mới". Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương và đánh giá cao các bộ, ngành, địa phương, đoàn thể, tổ chức xã hội, các cơ quan thông tin đại chúng và nhân dân cả nước đã đóng góp tích cực vào hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Đặc biệt, ghi nhận những cố gắng, nỗ lực của đội ngũ cán bộ, nhân viên trực tiếp làm công tác phòng, chống HIV/AIDS trong việc tổ chức triển khai các hoạt động này.
Phó Thủ tướng khẳng định: Việt Nam đã trải qua hơn 20 năm đương đầu với dịch HIV/AIDS và đã đạt được những kết quả ấn tượng như kiểm soát không để dịch HIV gia tăng, tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư dưới 0,3%; số người nhiễm mới HIV, số bệnh nhân AIDS và số người chết do AIDS ở Việt Nam đã giảm trong 4 năm liên tiếp. Để đạt được những thành tựu này, trong suốt những năm qua, Đảng, Nhà nước Việt Nam và cộng đồng xã hội đã dành sự quan tâm đặc biệt cho hoạt động này; hệ thống văn bản pháp luật được ban hành khá đầy đủ và ngày càng hoàn thiện. Nguồn lực cho công tác phòng, chống HIV/AIDS được tăng cường và sử dụng hiệu quả; công tác phối hợp liên ngành tiếp tục được đẩy mạnh. Các hoạt động dự phòng, chăm sóc, điều trị và hỗ trợ người nhiễm HIV cũng đang tiếp tục được triển khai và mở rộng; hợp tác quốc tế ngày càng chặt chẽ và có hiệu quả. Ở Việt Nam, mặc dù dịch không tăng nhanh như những năm trước nhưng vẫn đang chứa đựng các yếu tố nguy cơ bùng nổ dịch như: hình thái lây truyền dịch đã thay đổi; lây truyền HIV qua đường tình dục cao hơn lây truyền qua đường máu; nhận thức của một bộ phận cán bộ quản lý và người dân về dịch HIV vẫn còn hạn chế, có phần chủ quan, lơ là...
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các nhà khoa học nghiên cứu về HIV cần xây dựng định hướng ưu tiên nghiên cứu về HIV/AIDS nhằm đưa ra các giải pháp, mô hình can thiệp hiệu quả. Kết quả nghiên cứu, mô hình hiệu quả cần được chia sẻ, phổ biến rộng rãi để các địa phương học tập và áp dụng. Lãnh đạo các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể từ Trung ương đến địa phương, các tổ chức xã hội cần tiếp tục nâng cao nhận thức về phòng, chống HIV/AIDS; chỉ đạo xây dựng triển khai chương trình hành động của địa phương. Các địa phương tăng cường huy động và đầu tư các nguồn lực cho công tác phòng chống HIV/AIDS; nâng cao kiến thức về phòng chống HIV/AIDS cho người dân, giảm kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS. Những người có hành vi nguy cơ cao nói chung và người nhiễm HIV/AIDS nói riêng không phân biệt địa bàn, giới tính, tôn giáo cần được tiếp cận sớm các dịch vụ dự phòng, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị. Ngành y tế và các ban, ngành đoàn thể tiếp tục tăng cường cung cấp các dịch vụ để đáp ứng các nhu cầu cấp thiết bảo đảm quyền được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ, điều trị và dự phòng lây nhiễm HIV của tất cả mọi người. Phó Thủ tướng tin tưởng Việt Nam sẽ kiểm soát được đại dịch HIV, hoàn thành các mục tiêu Chiến lược Quốc gia mà Chính phủ đề ra.
Hội nghị diễn ra trong 2 ngày (2 - 3/12) với gần 100 báo cáo khoa học và 6 hội thảo vệ tinh tập trung vào những nội dung chính như: Tư vấn và xét nghiệm HIV tại cộng đồng; các giải pháp hiệu quả cho hoạt động phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam; phòng chống HIV/AIDS trên Thế giới và châu Á; tổng quan tình hình dịch HIV/AIDS ở Việt Nam giai đoạn 2010 - 2013 và dự báo tình hình dịch trong những năm tiếp theo...
http://www.vietnamplus.vn
Vận chuyển bệnh nhân chưa được đầu tư đúng mức
Khảo sát của một nhóm tác giả Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức trong ba tháng gần đây cho thấy, quy trình kỹ thuật trong quá trình vận chuyển bệnh nhân chưa được chú trọng đúng mức, vẫn còn nhiều tồn tại.
Thông tin trên được nhóm nghiên cứu trên đưa ra trong Đại hội đại biểu chi hội điều dưỡng ngoại khoa lần thứ nhất và hội nghị khoa học điều dưỡng lần thứ 5 với chủ đề “An toàn người bệnh,” do Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức tổ chức ngày 2/12 tại Hà Nội.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến khẳng định, những năm qua Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức đạt được nhiều thành tựu, trong đó có lĩnh vực ghép tạng. Thành công đó không thể không nói đến vai trò của những người làm công tác điều dưỡng, đặc biệt là hệ ngoại khoa. Bởi những cuộc phẫu thuật thành công thì vai trò của người điều dưỡng vô cùng quan trọng.
Ông Tiến dẫn chứng, ở nước ngoài một điều dưỡng hoạt động không đúng chức năng, làm việc sai nguyên tắc, làm việc không đảm bảo đúng kỹ thuật thì hội điều dưỡng có thể rút giấy phép hoạt động và những người điều dưỡng muốn tham gia hoạt động chuyên môn thì hội sẽ xem xét. Vì vậy, sự ra đời của chi hội điều dưỡng ngoại khoa của bệnh viện sẽ từng bước cần phải tiến tới việc quản lý như vậy.
Đề cập đến lĩnh vực an toàn người bệnh, qua nghiên cứu tình hình nhân lực đội vận chuyển và qua giám sát đánh giá 68 lượt vận chuyển người bệnh được tiến hành từ 8-10/2013 của một nhóm tác giả của Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức cho thấy còn nhiều vấn đề tồn tại.
Đó là thực trạng nhân lực của đội nhân viên vận chuyển có tỷ lệ nữ khá cao, chiếm gần 60% đối với một công việc cần nhiều sức khỏe. Đáng lưu ý, tỷ lệ điều dưỡng, nhân viên vận chuyển thực hành đầy đủ toàn bộ quy trình vận chuyển khá thấp (chiếm 6%); tỷ lệ điều dưỡng là người có đào tạo chính quy về chuyên môn tham gia trong các ca vận chuyển người bệnh nặng không cao (20%). Nghiên cứu trên cũng chỉ ra, việc vận chuyển bệnh nhân được thực hiện chủ yếu nhờ sự giúp đỡ của người nhà người bệnh.
Vì vậy, nhóm tác giả trên đã khuyến nghị cần ưu tiên nam giới trong tuyển dụng nhân viên vận chuyển, trong các ca người bệnh nặng cần đảm bảo có điều dưỡng tham gia vận chuyển; Tổ chức đào tạo lại cho những điều dưỡng, nhân viên vận chuyển về kỹ năng thực hành...
Hội nghị diễn ra trong một ngày với hơn 20 báo cáo khoa học xung quanh các chủ đề như: An toàn người bệnh và các kỹ thuật xâm lấn; Phòng ngừa sự cố y khoa từ những rủi ro; Ứng dụng nghiên cứu trong thực hành điều dưỡng; Đánh giá áp dụng bước đầu bảng kiểm an toàn phẫu thuật tại Bệnh viện Việt Đức../.
Tuổi trẻ
Gần 40 trẻ nhập viện sau tiêm vawcxin Quivaxem
Ngày 2-12, ông Ngô Văn Hoàng - giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Long An - cho biết trong đợt tiêm văcxin Quinvaxem vừa qua ở Long An có gần 40 trẻ bị phản ứng sau tiêm, được cha mẹ đưa vào bệnh viện để theo dõi.
Theo ông Hoàng, triệu chứng chung là sốt cao, xuất hiện mẩn đỏ ngay vùng tiêm khiến trẻ khóc, quấy nên các phụ huynh đưa trẻ vào bệnh viện kiểm tra. Hiện các bé đều đã xuất viện. “Đến nay chưa trường hợp nào có triệu chứng nặng hơn” - ông Hoàng cho biết.
Đợt tiêm văcxin Quinvaxem 5 trong 1 tại tỉnh Long An được triển khai từ ngày 25 đến 29-11 trên 9.000 trẻ được tiêm phòng.(Tuổi trẻ trang 14)
Cắt u dạ dày bằng kỹ thuật mới
“Cắt niêm mạc dạ dày nội soi” là kỹ thuật mới được triển khai tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương TP.HCM.
Bác sĩ Trần Ngọc Lưu Phương, phó khoa nội tiêu hóa của bệnh viện, cho biết qua nội soi dạ dày từ miệng có thể cắt bỏ các khối u trong dạ dày tận gốc và cả những khối u bắt đầu chuyển sang ác tính ở phần bề mặt chưa bám sâu vào vách dạ dày.
Bà N.T.M. (53 tuổi, ở Q.Bình Thạnh, TP.HCM) là bệnh nhân đầu tiên được các bác sĩ điều trị bằng kỹ thuật mới này. Bà M. bị viêm dạ dày từ nhiều năm trước. Gần đây khi nội soi bác sĩ phát hiện polyp (u lành) khoảng 2cm ở dạ dày và kết quả sinh thiết có dấu hiệu nghi ngờ u lành chuyển sang ác tính. Tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, bà M. được cắt toàn bộ khối u, kể cả phần cuống khối u nằm sâu bên dưới mà không cần phẫu thuật và giữ nguyên được dạ dày. Bà M. được xuất viện ngay trong ngày. Kết quả sinh thiết cho thấy chỉ có bề mặt khối u bị hóa ác tính, phần cuống khối u vẫn còn tế bào lành tính.
Đây là trường hợp u lành dạ dày bị hóa ác tính được phát hiện và cắt bỏ thành công ở giai đoạn sớm. Sau hơn một tháng được cắt bỏ khối u, kết quả nội soi kiểm tra lại cho thấy dạ dày bệnh nhân bình thường, sẹo cắt khối u ở dạ dày hoàn toàn lành lặn.(Tuổi trẻ trang 14)
Nên có hội đồng quốc gia về an toàn bệnh nhân
Ông Phạm Đức Mục, nguyên phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), đề xuất như vậy nhằm minh bạch hóa vấn đề tai biến y khoa.
Câu chuyện tai biến y khoa thường khiến dư luận bức xúc khi có nơi cắt ruột thừa nhầm ruột già, sản phụ và trẻ sơ sinh cùng tử vong tại bệnh viện... Ông Mục nói vớiTuổi Trẻ:
- Ở các nước như Mỹ, Anh, Úc đã có hội đồng quốc gia về an toàn bệnh nhân. Ở khu vực châu Á, Malaysia đã có hội đồng như vậy. Họ đã coi an toàn bệnh nhân là vấn đề y tế công cộng, chứ không phải mỗi tai biến y khoa lại đi điều chỉnh trách nhiệm cá nhân. Do đó họ minh bạch số lượng tai biến y khoa của từng bệnh viện, năm nay có bao nhiêu bệnh nhân bị quên gạc, bị mổ nhầm, bị tương tác thuốc... ở bệnh viện này. Nếu năm sau phấn đấu giảm được số lượng bệnh nhân tai biến coi như công việc điều trị đã có chất lượng cao hơn. Theo thống kê quốc tế, có 30% tai biến y khoa có trách nhiệm trực tiếp của người làm dịch vụ.
* Liên tiếp thời gian qua người dân bức xúc về tai biến tại bệnh viện. Có cả trường hợp người nhà mang quan tài người thân đến bệnh viện. Theo ông, đây có phải là những tai biến y khoa?
- Những gì báo chí lên tiếng mới là phần nổi của tảng băng, chúng ta chưa biết kích thước của nó do chưa có nghiên cứu. Nhưng thế giới đã nghiên cứu một thập kỷ nay thì chúng ta nên theo thế giới. Nhiễm khuẩn bệnh viện ở Mỹ là 5%, tức hằng năm có 1,7 triệu bệnh nhân bị nhiễm khuẩn bệnh viện, làm tăng chi phí điều trị và tăng ngày điều trị của bệnh nhân lên bình quân thêm 17,5 ngày/bệnh nhân, và điều trị nhiễm khuẩn bệnh viện chiếm đến 9,6% chi phí điều trị ở Mỹ. Ở ta chưa có nghiên cứu đầy đủ nhưng khả năng nhiễm khuẩn bệnh viện cũng có thể bằng nước ngoài.
* Trong tình hình ở VN hiện nay, theo ông, nếu có hội đồng quốc gia về an toàn bệnh nhân thì sẽ làm được gì để giảm những tai biến y khoa?
- Nếu có hội đồng này, ngành y tế có thể công bố một năm có bao nhiêu sự cố y khoa. Đồng thời giúp ngành y tế có quy trình xử lý khi có sự cố y khoa, xây dựng danh mục sự cố y khoa mà bệnh viện bắt buộc phải báo cáo với Bộ Y tế, chứ không phải khi báo chí đăng lên rồi mới báo cáo. Các bệnh viện, sở y tế cũng phải báo cáo năm rồi có bao nhiêu sự cố y khoa, ở đâu có quên gạc, có tương tác thuốc... Từ đó minh bạch thông tin với người bệnh, nếu họ vào viện và bị nhiễm khuẩn bệnh viện, bác sĩ cũng giải thích để người bệnh hiểu đó là sự cố y khoa.
* Theo dõi bệnh viện ông thấy sự cố nào được xem là mất an toàn hay gặp ở bệnh viện?
- Trong lĩnh vực tôi theo dõi là tiêm an toàn thì một mũi tiêm an toàn phải bao gồm 14 tiêu chí. Nếu vi phạm một tiêu chí thì đã gọi là mất an toàn hay chưa an toàn dù hành vi đó chưa ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh? Thật ra đến 70% sự cố y khoa do tình hình nhân lực và quy trình chung của bệnh viện. Hiện bệnh viện rất thiếu nhân lực, như ở Bệnh viện Việt - Đức có lúc hai điều dưỡng phải trực chăm sóc 80 bệnh nhân.
* Như vậy, theo ông, xử lý những vấn đề này như thế nào khi chưa có hội đồng quốc gia về an toàn bệnh nhân như ông đề xuất?
- Nếu vẽ con đường một bệnh nhân từ lúc vào viện đến khi được điều trị sẽ có rất nhiều bước: từ phòng khám, xét nghiệm, đi chẩn đoán hình ảnh, rồi về khoa, nếu phải phẫu thuật thì lên phòng mổ... Bản thân dây chuyền khám chữa bệnh ở bệnh viện khá phức tạp và cơ chế vận hành bệnh viện cũng chứa đựng nhiều nguy cơ. Trong khi đó sự cố y khoa có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, với ngay cả những GS lành nghề nhất. Do vậy cần có một cơ quan điều hành. Bệnh nhân được trao quyền, nhân viên y tế và bệnh nhân sẽ cùng thảo luận, bệnh nhân có thể hỏi tôi được chỉ định dùng thuốc gì, hiệu quả ra sao, tác dụng phụ gì...
Bác sĩ ơi, hãy nhớ có đường dây nóng
Trong hai tuần vừa qua, nhờ hiệu ứng từ đường dây nóng, liên tiếp có cán bộ y tế, bệnh viện bị nhắc nhở đích danh do đối xử chưa tốt với bệnh nhân. Dù hoan nghênh quy định của Bộ Y tế nhưng vẫn còn nhiều ý kiến khác xung quanh việc giám đốc bệnh viện phải “cầm” đường dây nóng.
Ông Nguyễn Xuân Trường, chánh văn phòng Bộ Y tế, cho biết từ ngày khởi động đường dây nóng của Bộ Y tế (7-11), bộ đã có văn bản yêu cầu các bệnh viện, địa phương xác minh và trả lời tất cả cuộc gọi phàn nàn của bệnh nhân về thái độ, đạo đức nhân viên y tế. “Các trường hợp cần can thiệp ngay thì đường dây nóng của Bộ Y tế sẽ gọi về địa phương, như tuần rồi có một gia đình ở Long An khi đưa con đến trạm y tế xã tiêm chủng thì được trả lời là gia đình không có hộ khẩu tại xã nên bé không được tiêm chủng, chúng tôi can thiệp ngay để bé được tiêm chủng. Theo tôi, ưu điểm của đường dây nóng là người dân có chỗ “xả” khi có bức xúc ở cơ sở y tế, còn đối với cán bộ y tế thì mỗi hành động, mỗi dịch vụ đều phải có ý thức hơn vì đang có một bộ máy giám sát mình” - ông Trường chia sẻ.
Chủ yếu phản ảnh thái độ phục vụ
Theo thông tin từ Bộ Y tế, ở Bệnh viện Đa khoa Bạc Liêu, một hộ lý bị cho nghỉ việc vì người nhà bệnh nhân tố cáo nhận tiền lần thứ hai. Trong khi đó, bác sĩ trưởng khoa tiết niệu Bệnh viện Đa khoa tỉnh Tuyên Quang bị phàn nàn vì bệnh nhân đóng 1,8 triệu đồng tiền xét nghiệm mà máy tán sỏi của bệnh viện hỏng, bệnh nhân phải chờ tới 16 ngày. Trong số này, Bệnh viện Bạch Mai bị nhắc nhở sau khi cụ bà trên 70 tuổi bị ngã nhưng đến hai ngày sau vẫn chưa có đơn thuốc, khiến gia đình bức xúc gọi thẳng lên đường dây nóng Bộ Y tế. Thậm chí một bác sĩ của khoa chăm sóc trước sinh Bệnh viện phụ sản Từ Dũ TP.HCM bị thuyên chuyển vị trí công tác, không bình xét thi đua cuối năm cũng vì quát mắng bệnh nhân...
PGS.TS Nguyễn Trường Sơn - giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) - cho biết đường dây nóng của bệnh viện đã thành lập từ năm 2004. Hiện bệnh viện có hai số điện thoại đường dây nóng. Một số đặt tại phòng bảo vệ, một số đặt ở những khu vực có mật độ khám chữa bệnh đông. Bốn năm qua, Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp nhận 665 cuộc gọi đến đường dây nóng, trung bình mỗi năm có hơn 160 cuộc. Theo tổng kết của Bệnh viện Chợ Rẫy, thông tin phàn nàn về thái độ giao tiếp của nhân viên y tế chiếm hơn 40%, hơn 30% là những phản ảnh về quy trình khám không theo thứ tự, xét nghiệm chờ đợi lâu, không có thuốc... Riêng phần thủ tục hành chính (giấy ra viện làm chậm, thăm nuôi bệnh nhân chưa được cấp giấy...) chiếm khoảng 17%, những vấn đề liên quan đến bảo hiểm y tế chỉ chiếm 5% (thuốc chưa tốt...), 15% còn lại là các phản ảnh liên quan đến an ninh trật tự, tình trạng vệ sinh...
Còn tại Bệnh viện Từ Dũ, phó giám đốc DS.BS Huỳnh Thị Thanh Thủy nói trên 50% thông tin phản ảnh tới đường dây nóng là về cơ sở vật chất và quy trình khám chữa bệnh. Về cơ sở vật chất, chủ yếu là phòng chật, thiếu phòng, bệnh nhân phải ngủ ngoài hành lang. Còn về quy trình là phải chờ đợi lâu. Phản ảnh về thái độ phục vụ chỉ chiếm khoảng 20%. Không phải tất cả phản ảnh đều chính xác nhưng qua đó nhân viên của bệnh viện rút ra rất nhiều kinh nghiệm trong giao tiếp.
Cũng từ những thông tin đường dây nóng, Bệnh viện Từ Dũ tổ chức nhiều khóa nâng cao về kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống cho nhân viên y tế. Bác sĩ Thanh Thủy nhấn mạnh: “Sau một thời gian, tinh thần và thái độ của nhân viên y tế được cải thiện nhiều, bằng chứng là các cuộc gọi phản ảnh, đóng góp về vấn đề này giảm hẳn. Chỉ còn hai vấn đề được phản ảnh nhiều nhất là về cơ sở hạ tầng và quy trình khám chữa bệnh”. Theo tìm hiểu, ba tháng gần đây nhất đường dây nóng của Bệnh viện Từ Dũ chỉ nhận được chưa tới 20 cuộc gọi. Có ngày không có cuộc gọi nhưng có ngày 2-3 trường hợp phản ảnh.
“Nguội” trong ngày nghỉ
8g15 ngày 1-12, chúng tôi gọi vào số tổng đài Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM xin kết nối với đường dây nóng, với lý do có thắc mắc cần phản ảnh hoặc xin kết nối với trực lãnh đạo. Một nhân viên nam cho biết: “Hôm nay chủ nhật nên đường dây nóng nghỉ. Trực lãnh đạo mới đi ra ngoài rồi. Có gì ngày mai anh đến trực tiếp để phản ảnh nhé”. Chúng tôi tiếp tục xin số điện thoại giám đốc bệnh viện nhưng nhân viên này từ chối, yêu cầu phải ngày mai đến bệnh viện mới gặp được. Tương tự, anh Thắng (27 tuổi, quận 12) cho biết: “Sáng 1-12, tôi có chuyện bức xúc ở Bệnh viện Tai mũi họng TP.HCM nhưng không muốn trao đổi qua đường dây nóng, yêu cầu được kết nối với trực lãnh đạo. Người nhận cuộc gọi đường dây nóng cho biết theo quy trình, người bệnh có vấn đề thì trao đổi trực tiếp với điện thoại viên, sau đó vụ việc sẽ được báo lên lãnh đạo. Còn hôm nay không phải ngày trực của giám đốc”.
Một trong những khó khăn của một số bệnh viện là không có nhân viên chuyên trách trực đường dây nóng, dẫn đến việc nhiều trường hợp người dân điện tới nhưng không ai bắt máy. Cũng trong sáng 1-12, chúng tôi nhiều lần điện vào đường dây nóng của Bệnh viện Răng hàm mặt TP.HCM nhưng không ai bắt máy. Khoảng 10 phút sau, người trực đường dây nóng bệnh viện này mới gọi lại: “Xin lỗi anh lúc nãy tôi không bắt máy vì đang khám cho bệnh nhân. Anh có vấn đề gì thì cứ nói nhé”.
Giám đốc bệnh viện phải “cầm” đường dây nóng
Theo yêu cầu trong chỉ thị ngày 22-11 của Bộ trưởng Bộ Y tế, giám đốc bệnh viện, giám đốc sở y tế phải công khai số điện thoại, đây cũng được coi là một “đường dây nóng” bên cạnh đường dây nóng chung của bệnh viện. Tuy nhiên, khi chúng tôi đến khảo sát tại bệnh viện đầu tuần rồi, hầu hết các giám đốc đều lo ngại, nếu đích thân giám đốc cầm đường dây nóng phải nghe đủ thứ phàn nàn từ nhà vệ sinh bẩn, xếp hàng đông, thậm chí nghe cuộc gọi nhầm số máy sẽ không đủ thời gian giải quyết các công việc khác.
Thực tế khi công khai số điện thoại cá nhân của giám đốc, đa số người dân sẽ phản ảnh trực tiếp cho số điện thoại này. Một số giám đốc bệnh viện cho biết việc người dân muốn giải quyết bức xúc qua cơ chế “một cửa” là chính đáng. Nhưng việc cả ngày lẫn đêm, số điện thoại cá nhân của giám đốc nhận hàng trăm cuộc gọi của người dân là không ổn. Một lãnh đạo Bệnh viện Tai mũi họng TP.HCM nói từ trước đến nay bệnh viện có đường dây nóng nhưng ban lãnh đạo không phải là người trực. “Trường hợp người dân thắc mắc gì thì gọi vào đường dây nóng ở phòng cấp cứu hoặc phòng kế hoạch - tổng hợp. Nhân viên trực sẽ tiếp nhận thông tin, ghi tên, địa điểm, giờ xảy ra sự việc để ghi vào sổ trực. Nếu có trường hợp nghiêm trọng, nhân viên sẽ báo cho lãnh đạo để giải quyết ngay. Còn nếu yêu cầu lãnh đạo bệnh viện trực đường dây nóng 24/24 giờ là không hợp lý. Một ngày chúng tôi còn giải quyết nhiều việc, chứ không thể ngồi một chỗ trực cả ngày đêm như vậy được” - lãnh đạo bệnh viện này cho biết. Về việc công khai số điện thoại cá nhân của lãnh đạo ở các phòng khoa, lãnh đạo này nói: “Đã quy ước là đường dây nóng thì cứ gọi vào sẽ có nhân viên tiếp nhận thông tin. Chứ số điện thoại cá nhân không phải là đường dây nóng bệnh viện. Tôi nghĩ vấn đề này nên làm rõ”.
Trong khi đó bác sĩ Nguyễn Hoài Nam, giám đốc Bệnh viện Điều dưỡng - phục hồi chức năng - điều trị bệnh nghề nghiệp, cho biết trong tuần, số điện thoại đường dây nóng là số di động (không phải là số điện thoại cá nhân) sẽ được người trực lãnh đạo chia nhau giữ theo ngày trực. “Người trực lãnh đạo phải luôn mang máy bên người để nhận phản hồi của người dân. Sau đó, tất cả mọi thông tin từ người dân đều được trực lãnh đạo ghi vào sổ và báo cáo lên lãnh đạo”.
Liên quan đến chuyện nêu trên, ông Nguyễn Xuân Trường cho rằng giám đốc bệnh viện, giám đốc sở y tế đều phải công khai số điện thoại, để khi người bệnh không gọi được cho đường dây nóng chung thì gọi cho giám đốc bệnh viện, nếu không được nữa thì gọi giám đốc sở, thậm chí là đường dây nóng Bộ Y tế. “Nếu phân cấp phân tải, số cuộc gọi đến giám đốc sẽ không nhiều, mà người bệnh cũng có chỗ phản ảnh hoặc được trả lời ngay nếu có khúc mắc” - ông Trường cho biết.
Thanh niên
Báo điện tử Thanh niên, ngày 03/12/2013, 03h25: Giúp người nghèo
Trong hai ngày 1 và 2.12, câu lạc bộ Bác sĩ và Những người bạn cùng các đơn vị: VCCI/TSC (chi nhánh TP.HCM), PSO Business Center, câu lạc bộ Từ thiện Tây Ninh, Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Tây Ninh tổ chức khám bệnh, phát thuốc và tặng 500 phần quà cho bệnh nhân nghèo tại xã Phước Vinh, H.Châu Thành (Tây Ninh).
Ngoài ra, đoàn cũng trao 10 suất học bổng PSO, 10 xe đạp cho học sinh nghèo hiếu học tại H.Châu Thành với tổng số tiền, quà là 250 triệu đồng.
Xóm bệnh nhân giữa Sài Gòn - Kỳ 2: Manh chiếu dưới tán phượng già
Quanh Bệnh viện Ung bướu TP.HCM có hàng chục nhà trọ dành cho bệnh nhân ở xa đến điều trị ung thư. Tuy giá phòng chỉ từ 30.000 - 50.000 đồng/người/ngày đêm nhưng không phải bệnh nhân nào cũng có đủ tiền thuê để tá túc.
Xóm bệnh nhân đặc biệt
Dọc đường Nơ Trang Long, Trần Văn Kỷ, Nguyễn Huy Lượng... cứ cách vài ba mét lại xuất hiện một nhà trọ treo bảng cho thuê phía trước. Không tách biệt thành khu vực riêng mà phần lớn các phòng trọ đều nằm chung nhà dân, được các chủ nhà phân nhỏ không gian sống của mình để cho bệnh nhân thuê. Riêng trên con đường Trần Văn Kỷ khá nhỏ hẹp, có đoạn trong bán kính khoảng chục mét đã có tới 5 - 6 nhà trọ giá bình dân. Mỗi phòng riêng có giường, quạt máy hoặc máy lạnh, giá cho thuê khoảng 150.000 đồng/ngày đêm. Nếu ở phòng chung đông người, ngủ giường sếp thì mức giá phổ biến 30.000 - 50.000 đồng/người/ngày đêm.
Đến Bệnh viện (BV) Ung bướu TP.HCM mới thấy rất nhiều trường hợp bệnh nhân quá cơ hàn. Giá thuê phòng là vậy nhưng vẫn vượt quá khả năng chi trả của họ. Để bám trụ chữa bệnh, nhiều người chen chúc nhau suốt ngày đêm dưới những tán cây phượng già nua. Họ gọi nơi mình tá túc là “xóm bệnh nhân đặc biệt” vì cảnh sống như thế kéo dài tháng này qua tháng khác và mọi người đều biết khá rõ về nhau.
Xóm bệnh nhân đặc biệt này nằm bao quanh tiểu công viên ngay giữa BV. Cư dân phần lớn là những bệnh nhân ở xa đến tái khám và ở lại chờ điều trị. Vì không có tiền thuê trọ và không có ai thân quen nên “nhà” của mỗi người chỉ là một chiếc chiếu nhỏ. Tối ngủ không có nơi treo màn, gối là những túi xách đựng tư trang cũ kỹ hoặc vài bộ quần áo buộc lại. Mỗi khi giặt giũ hay tắm rửa, họ được sử dụng nhà vệ sinh của BV. Cơm nước của xóm đều trông cậy vào các bếp ăn từ thiện.
Ở “giữa trời bao la” nhưng cư dân của xóm hiếm khi bị mất đồ đạc. Áo quần ai cũng tơi tả nên phơi ở các góc khuất ngày này qua ngày khác vẫn còn nguyên. Cái dễ bị kẻ xấu bên ngoài lẻn vào lấy trộm nhất là tiền thì lại là “của rất hiếm” của đa phần mọi người...
Khát vọng sống vượt qua nỗi đau
Dẫu cảnh sống tạm bợ nhưng nhiều người đều xem đó là chuyện thường. Khao khát vượt qua được bệnh nan y để sống đã giúp họ chịu đựng tất cả, bất chấp khổ cực trăm bề và không một lời than vãn. Bệnh nhân Phạm Thị Lọt (53 tuổi) và chồng Trần Duy Vinh (57 tuổi) là trường hợp điển hình. Bà Lọt rụng rời khi biết mình bị ung thư buồng trứng. Từ vùng biển nghèo khó và heo hút thuộc thôn Hải Đông, xã bán đảo Hải Minh, TP.Quy Nhơn (Bình Định), bà liên tục phải khăn gói vào Sài Gòn điều trị suốt 2 năm qua “mà không biết đến bao giờ lành bệnh được”. Hoàn cảnh quá cơ hàn, 2 con của bà (một đang học cao đẳng và một đang học lớp 10) phải nghỉ học giữa chừng để lo đỡ đần công việc gia đình. “Vợ chồng tui ở dưới tán phượng này được hơn nửa tháng nay rồi. Bác sĩ nói cho về, hẹn 3 tuần sau vào lại. Không có tiền đi tàu xe nên đành phải ở lại. Bao nhiêu tiền đổ vào cũng không hết bệnh. May mà ở đây còn có cơm từ thiện để ăn”, bà Lọt rưng rưng.
Vợ chồng bà Lọt cũng như nhiều trường hợp khác ở xóm bệnh nhân đặc biệt, trời nắng thì còn có chỗ ngả lưng, nhưng mỗi lần mưa trút xuống thì tất tả tìm nơi trú. “Trời mưa thì phải ngồi ngủ ở hành lang, cầu thang BV, chờ mưa ngớt ra quét nước, lá cây để lót chiếu nằm. Ướt và lạnh lắm nhưng nhiều người cùng cảnh như mình nên thấy cũng đỡ tủi thân”, ông Vinh tiếp lời vợ và nở nụ cười như để xua tan bao nhọc nhằn phải chịu đựng mỗi ngày.
Xem nhau như người một nhà
Cũng tại xóm bệnh nhân đặc biệt dưới tán những cây phượng, tôi gặp chị Trương Thị Nhiễm (33 tuổi, quê Bến Tre) và con gái Nguyễn Thị Thanh Nhàn (6 tuổi). Cháu Nhàn rất dễ thương nhưng không may bị ung thư máu. Chị Nhiễm đưa con lên Sài Gòn điều trị, bám trụ tại Khoa Nhi suốt 5 năm qua nên hầu hết các bác sĩ đều biết rõ mẹ con chị.
Đối với các bệnh nhi, BV đều bố trí giường bệnh để nằm điều trị, nhưng phòng bệnh luôn chen chúc bệnh nhân và người nhà nên nhìn đâu cũng thấy chật chội. Dù vậy, mọi người đùm bọc thương yêu nhau như trong một gia đình. Mỗi lần có cháu không thể qua khỏi, mọi người dù điều kiện ai cũng eo hẹp vẫn đều ít nhiều góp tiền giúp thuê xe đưa về quê. Thức ăn từ thiện xin được hằng ngày cũng san sẻ cho nhau.
Ngày đầu từ quê lên Sài Gòn, chị Nhiễm mua một cái điện thoại để tiện liên lạc. “5 năm ở BV, điện thoại đã lưu đầy số mà hầu hết là số của những người cùng cảnh ngộ. Cùng đợt vào với cháu Nhàn có mấy chục cháu, sau đó có thêm nhiều đợt nữa nhưng giờ đã đi hết. Ở các phòng bệnh chưa bao giờ thấy ai lớn tiếng. Cháu Nhàn bị ung thư máu nhưng còn may mắn được sống lâu hơn. Lâu lâu bác sĩ cho về thăm nhà vài hôm, mừng lắm”, chị Nhiễm kể và chia sẻ thêm: “Ở BV này mọi người rất ngại nói đến chuyện sinh tử. Cháu nào không thể vượt qua được số phận thì mọi người nói là đi rồi. Ai cũng nói như thế để phần nào cảm thấy vơi bớt nỗi lòng. Mỗi lần về thăm nhà, hễ cứ nghe điện thoại đổ chuông là giật mình, rơi nước mắt vì biết có cháu cùng điều trị không còn nữa”.
Dưới tán những cây phượng của BV, nhìn mọi người cùng nhau “chiến đấu” với bệnh tật nan y để hy vọng giành giật sự sống, tôi thầm nghĩ có được sự bình thường trong cuộc sống này là điều vô cùng quý báu.
Tiền phong
Sống nơi cửa sinh - tử - Bài 1: Những phận người bên hành lang bệnh viện
Chứng kiến những bệnh nhân nghèo và người nhà ngày đêm đấu tranh với sự khốn cùng để ngoi lên, bước qua sự khó khăn, thiếu thốn của vật chất mới thấy cuộc sống vô giá biết bao.
Chuyện bệnh nhân và người nhà ngủ hành lang bệnh viện hay sống dưới gốc cây, ghế đá không còn xa lạ. Nhóm PV Tiền Phong thâm nhập một số phòng trọ và hành lang bệnh viện để ghi nhận.
Tán cây là nhà
Đêm xuống tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), hành lang khu giường bệnh kín chỗ, người nằm, ngồi la liệt. Gốc cây đối diện khoa cấp cứu là nơi tập trung đông nhất người nhà bệnh nhân. Vài người tìm góc tối ngồi lặng lẽ, qua ánh đèn đường, những hốc mắt sâu hoắm đầy lo âu. Tới từ nhiều vùng quê khác nhau, nhưng kể từ khi vào đây, bỗng chốc họ trở nên gần gũi với nhau.
Ngay chỗ chúng tôi ngồi, hai người phụ nữ nằm co ro, bên cạnh người đàn ông ốm yếu. Bà Nguyễn Thị Hòa (42 tuổi, quê Phú Bình, Thái Nguyên) kể, con gái 22 tuổi bị hoại tử ruột nhập viện cấp cứu đã gần nửa tháng. Chừng ấy thời gian bà và em gái ăn, ngủ nơi gốc cây này. Tán cây là nhà, gầm ghế làm tủ đồ.
Mỗi sáng dậy, bà quấn nhanh tấm chiếu nhét cùng vài bộ quần áo vào gầm ghế. “Đêm đầu còn mất ngủ vì lạnh và muỗi, nhưng tới đêm thứ hai, đặt lưng là ngủ, không còn sức để đuổi muỗi nữa”, bà Hòa nói.
Không chỉ người nhà, người bệnh cũng phải nằm hành lang. Đấy là cảnh chẳng lấy làm lạ tại hành lang khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện K cơ sở 2 (Thanh Trì, Hà Nội). Đêm xuống, bên hành lang người nhà nằm xen lẫn người bệnh, ống dịch truyền treo lơ lửng trên tường. Không có giường, người bệnh được ưu tiên nằm ghế gấp; người nhà nằm ghế đá, chiếu; người thì co ro trên miếng nilon trải vội ra giữa lối đi.
Cách đó ba bước chân là khu điều trị theo yêu cầu, khác hẳn cái không gian nhốn nháo bên này: Hành lang vắng lặng, sạch sẽ, nhưng không ai nằm. Hỏi ra mới biết, khu điều trị theo yêu cầu rộng rãi, mỗi bệnh nhân một giường, có điều hòa nên người nhà được ngủ trong phòng.
Không chịu được cảnh chen chúc ở hành lang, ông Nguyễn Văn Trung (63 tuổi, ở Phố Nối, Hưng Yên) đem ghế ra nằm giữa sân, dù đêm sương xuống, gió lạnh. Cạnh ông luôn thường trực ống điếu tự chế bằng vỏ chai nước ngọt, cốc trà pha đặc. Ông Trung kể, vợ bị u trực tràng mổ đã được nửa tháng, tối nào cũng ra sân ngồi, khoảng 30 phút lại vào thăm vợ một lần.
Nhà ông phải cử hai người tới viện thay nhau trông vợ ông. Để có chỗ nghỉ ngơi, ông Trung thuê một giường ở nhà trọ gần cổng viện rồi thay ca nhau ra ngủ. Tiền trọ mỗi tháng 1,5 triệu đồng. Phòng trọ được chủ nhà cải tạo từ phòng khách tầng một, với hơn 10 chiếc giường đơn, nếu ở theo đêm có giá 50.000 đồng/giường.
Ông Trung kể, ban đầu vợ vào Bạch Mai, các bác sĩ định chuyển sang Việt Đức để mổ, xong lại về Bạch Mai chăm sóc. May nhờ có người quen biết ở viện nên xin chuyển thẳng về viện K mổ và điều trị.
“Ở đây, mới sáng nay có ông phải đi 3 bệnh viện vẫn chưa được mổ. Đầu tiên bác sĩ yêu cầu sang khám ở Bệnh viện Đại học Y, xong sang Bạch Mai, rồi về đây khám lại. Có ông ở chăm vợ đã 3 tháng, bệnh có vẻ khá hơn muốn xin về viện tỉnh cho gần nhà, tiện chăm sóc, nhưng bác sĩ chưa cho”, ông Trung nói rồi chậm rãi kéo hơi thuốc lào kêu sòng sọc.
“Chiến đấu” với nhà trọ
Xung quanh các bệnh viện lớn tại Hà Nội mọc lên nhiều khu trọ “ổ chuột” tạm bợ, giá rẻ. Điển hình là khu bệnh viện Nhi Trung ương, cả trong và ngoài bệnh viện nhan nhản quảng cáo mời chào giá chỉ 15.000 đồng/người/đêm.
Dẫn chúng tôi vào ngủ qua đêm tại một trong hai khu trọ của mình, cách cổng chính bệnh viện khoảng 30m, ông chủ nhà trọ tên Hải nói: “Nhà tôi là đẹp, thoáng mát, an ninh tốt nhất khu. Giá cả phải chăng, phòng chung chỉ 15.000 đồng/người, phòng riêng thì 75.000 đồng/phòng”.
Tầng một khu trọ nhà ông Hải là dãy phòng cấp 4 ẩm ướt, tường bong tróc, sặc mùi mồ hôi, ẩm mốc. Tầng 2, 3 là những phòng được dựng tạm trên khung thép như giàn giáo xây nhà, tường ghép bằng gỗ ép với tôn. Nhiều phòng rộng chừng 5m2, không cửa sổ, điểm nhấn chỉ là một chiếc quạt nhỏ treo tường. Mỗi phòng riêng này có giá 75.000 đồng/đêm, ở bao nhiêu người tùy khách.
Tầng 3 là phòng chung, nói thoáng mát quả không sai vì chỉ hai bên có vách, hai bên còn lại thì lộ thiên, gió thổi lồng lộng. Sàn được ghép bằng những miếng ván thường dùng làm cốp pha, tiếng cọt kẹt phát ra theo từng bước chân. Chiếc giường chung bằng gỗ ép với chăn chiếu đã xỉn màu, bốc mùi mồ hôi, đủ chỗ cho 10 người nằm.
Anh Nguyễn Văn Tuấn (37 tuổi, ở Tam Điệp, Ninh Bình) kể, con anh bị viêm phổi đã nhập viện hơn 20 ngày, chừng ấy thời gian anh gắn bó với khu trọ này.
“Đây là khu trọ chung tốt nhất chỗ này rồi, những nơi khác tệ hơn nhiều. Có nhiều phòng, bệnh nhân và người nhà thỉnh thoảng phải lao ra cửa để đớp không khí”, anh Tuấn nói.
Đêm về khuya, gió lạnh rít từng cơn trên mái tôn pha lẫn trong tiếng rên rỉ của những bệnh nhi và cả sự thảng thốt của người đi chăm. Đã thế, từng đàn chuột cống nhảy nhót quanh những chiếc giường tưởng như không thể ọp ẹp hơn nữa.
Khá khẩm hơn khu viện Nhi, khu trọ chung giá rẻ tại Bệnh viện K cơ sở 2 là những khu nhà cấp 4, hoặc phòng khách của nhà dân xung quanh chuyển làm phòng trọ. Mỗi phòng chung kê khoảng 10 giường đơn. Giá thuê mỗi giường 25.000 - 40.000 đồng/đêm.
Trong vai người nhà bệnh nhân, chúng tôi cũng thuê một giường ở phòng trọ của bà chủ tên Tuyết, cách cổng bệnh viện 10m. Phòng rộng 60m2, không cửa che chắn, mỗi giường chỉ có một manh chiếu mỏng, ngoài ra không có thêm gì khác. Một dây phơi được chăng dọc phòng vừa để phơi đồ vừa làm luôn dây treo ống truyền dịch cho bệnh nhân.
“Anh bị ung thư vòm họng, mổ cách đây hai năm, nhưng chỉ vài tháng đã tái phát, lại xuống điều trị. Trong viện chật chội, không có giường nằm nên ra ngoài thuê, ban ngày vào khám lấy thuốc”, anh Nguyễn Văn Bộ (35 tuổi, quê Phú Thọ) nói đứt đoạn trong những cơn ho kéo dài. Cả phòng có 10 người, có tới 3 bệnh nhân như anh Bộ. Cuối phòng một cô gái trẻ đang truyền dịch, ống truyền treo lủng lẳng lên dây phơi.
“Ở đây mọi người đều biết tự lấy ven và thay ống truyền không cần bác sĩ”, anh Bộ nói. Tới phòng trọ này, tài sản của ai người đó tự bảo vệ, nên thi thoảng bệnh nhân lại bị mất mát. Ngay đêm chúng tôi thuê trọ, có người mất điện thoại, trông bộ dạng của nhóm PV chúng tôi khá nhàu nhĩ nên bà chủ nhà nghi ngờ và liên tục nhắn tin vu ăn cắp.
Bác sĩ gia đình: Có giúp giảm tải?
Phần lớn bác sĩ tại các phòng khám bác sĩ gia đình ở bệnh viện quận huyện đều đánh giá cao mô hình khám chữa bệnh còn mới mẻ này. Tuy nhiên, liệu bệnh nhân có thực sự hài lòng khi mô hình này vẫn còn nhiều bất cập…(Tiền phong trang 10)
Phép thử
Trong một hội thảo vừa diễn ra tháng trước, Sở Y tế TPHCM đưa ra mục tiêu hoàn thiện mô hình bác sỹ gia đình kể từ năm 2016.
Và để thực hiện mục tiêu nói trên, ngay trong năm nay, 24 quận, huyện của thành phố sẽ triển khai mô hình phòng khám bác sỹ gia đình tại 30% trạm y tế.
Năm 2014 mô hình sẽ triển khai ở 50% trạm y tế và 3 - 5 phòng khám tư nhân, năm 2015 triển khai ở 100% trạm y tế và ít nhất 30 phòng khám tư nhân. Giai đoạn 2016 - 2020, ngành y tế TPHCM sẽ tập trung hoàn thiện phòng khám bác sỹ gia đình, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cơ bản, toàn diện, liên tục, thuận lợi cho cộng đồng.
Mô hình bác sỹ gia đình thực ra không mới mẻ. Rất nhiều nước trên thế giới đã triển khai mô hình này từ lâu và ở những nước như Mỹ, Anh, Pháp, Tây Ban Nha… bác sỹ gia đình thường được chính phủ hoặc bảo hiểm y tế trả lương, căn cứ vào hiệu suất công việc họ thực hiện. Cùng với luật sư riêng, bác sỹ gia đình giúp người dân một số nước được đảm bảo các quyền lợi chính đáng của họ một cách chuyên nghiệp, bài bản và ít tốn kém.
Việc xuất hiện bác sỹ gia đình ở ta cũng là tất yếu và không những thế, mô hình này còn giúp giải quyết một trong những vấn đề trầm trọng của ngành y tế trong nhiều năm qua: giảm tải bệnh viện, nhất là các bệnh viện tuyến trên bởi theo một chuyên gia, phòng khám bác sỹ gia đình giúp sàng lọc, giải quyết 80% các bệnh lý thông thường, không cần chuyển tuyến.
Hơn nữa, mối quan hệ gần gũi của bác sỹ gia đình giúp người điều trị, bệnh nhân tiết kiệm thời gian và không những thế còn giúp giảm bớt những nhũng nhiễu, tiêu cực trong bệnh viện bắt nguồn từ sự quá tải.
Tuy nhiên, vì phòng khám bác sỹ gia đình là tuyến chữa bệnh đầu tiên nên những chẩn đoán, xử lý của các bác sỹ ở đây cần phải rất chính xác, hợp lý. Hơn nữa, yêu cầu đối với một bác sỹ gia đình không hề nhỏ: phải tinh thông nhiều chuyên khoa, từ nhi, lão, sản, chấn thương-chỉnh hình… Ở các nước phát triển, để trở thành một bác sỹ gia đình thực thụ là cả chục năm đào tạo, thử thách. Trong điều kiện đào tạo nghề y còn đang lộn xộn như ở nước ta, thách thức trong việc cho ra lò những bác sỹ gia đình thực thụ là không hề nhỏ.
Dù gì thì các chương trình phát triển hệ thống bác sỹ gia đình đã chuyển động và bước đầu đã mang lại những hiệu quả tích cực.