Tuổi trẻ
Bộ Y tế khuyến cáo thay pseudoephedrine sản xuất thuốc cảm
Bộ Y tế đang rà soát hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý kiểm soát tiền chất, tổ chức triển khai quy chế phối hợp kiểm soát tiền chất khi được Thủ tướng phê duyệt và khuyến cáo các đơn vị sản xuất thay thế tiền chất pseudoephedrine bằng các hoạt chất khác sản xuất thuốc trị cảm cúm. Ngày 6-9, vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) Trần Đức Long cho biết như trên tại cuộc gặp gỡ với báo giới trả lời nghi vấn liên quan đến việc chiết tách pseudoephedrine từ thuốc trị cảm cúm để sản xuất ma túy tổng hợp thời gian qua tại VN.
Cũng theo ông Long, Bộ Y tế đang tìm biện pháp để kiểm soát pseudoephedrine đến sản phẩm cuối cùng, thông qua kiểm soát từ xuất nhập khẩu, lưu thông, phân phối, bảo quản, mua bán. Theo ông Long, hiện Bộ Y tế không cấm thuốc trị cảm cúm dạng đóng gói lớn, nhưng nếu phát hiện có sai phạm từ lạm dụng quy cách đóng gói lớn, bộ sẽ sửa đổi quy định cho phù hợp. Ông Long cũng cho biết bảy tháng đầu năm 2011 VN nhập khẩu trên 17 tấn pseudoephedrine, tăng hơn cùng kỳ 2010. Trước đó, Cục Quản lý dược đã tổ chức bốn đoàn thanh tra tại 21 doanh nghiệp có sản xuất thuốc trị cảm cúm từ pseudoephedrine, kết quả bước đầu chưa phát hiện sai phạm ở khâu sản xuất sản phẩm.
TP.HCM đối mặt “gánh nặng kép” về dinh dưỡng
Phát biểu trong hội thảo liên ngành thực hiện chiến lược quốc gia về dinh dưỡng sáng 6-9 tại TP.HCM, bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp - giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM - cho biết TP.HCM đang phải đối mặt với “gánh nặng kép” trẻ thừa cân, béo phì ở mức cao bên cạnh tình trạng suy dinh dưỡng vẫn tồn tại. Riêng thừa cân, béo phì còn xảy ra với cả người lớn. Theo thống kê của trung tâm, tuy tỉ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi những năm gần đây giảm chỉ còn 6,8% (hiện thấp nhất nước), nhưng tình trạng thừa cân, béo phì trong lứa tuổi này lại gia tăng đáng kể, đến cuối năm 2010 tỉ lệ là 11,5% (trong khi năm 2009 chỉ 8,8%).
Về dinh dưỡng học đường, theo bác sĩ Nguyễn Tài Dũng - phó trưởng phòng công tác học sinh sinh viên, Sở Giáo dục - đào tạo TP.HCM - tình trạng dinh dưỡng không hợp lý đang là thách thức lớn. Tỉ lệ học sinh thừa cân, béo phì tại các trường học ở các quận trung tâm tăng bình quân hằng năm 20%. Qua đợt khám sức khỏe cho học sinh của một trường tiểu học ở Q.3 mới đây, số học sinh thừa cân, béo phì chiếm đến 40%. Trong khi đó, phần lớn trường học ở TP.HCM chưa có chế độ ăn dành riêng cho trẻ suy dinh dưỡng và thừa cân, béo phì.
Gia đình & Xã hội, Tiền phong
Liên quan đến tiền chất PSE: Việc quản lý chặt chẽ, đúng quy định
Gần đây một số phương tiện thông tin đại chúng đưa tin về việc tiền chất pseudoephedrine (PSE) có trong thành phần của thuốc cảm cúm (TIFFY, DECOLGEN) bị lạm dụng để sản xuất ma túy tổng hợp. Ngày 5/9, Bộ Y tế đã có văn bản số 5466/BYT-PC gửi các cơ quan báo chí khẳng định, PSE không phải là chất gây nghiện, việc thông tin như vậy dễ gây hiểu lầm, thậm chí gây hoang mang cho dư luận…
Không bị thất thoát, lạm dụng
Theo Bộ Y tế, tiền chất PSE không phải là chất gây nghiện - ma tuý và càng không nên quy đổi lượng tiền chất PSE dùng để sản xuất thuốc cảm cúm ra lượng ma túy, thông tin như vậy sẽ làm người dân không dám sử dụng thuốc cảm cúm để chữa bệnh. Các nhà sản xuất, kinh doanh không muốn kinh doanh các sản phẩm cảm cúm có chưa tiền chất PSE và sẽ dẫn đến không đủ thuốc chữa bệnh cho nhân dân, đồng thời triệt tiêu sản xuất thuốc trong nước và có thể gây ra nguy cơ buôn lậu qua biên giới, khiến công tác quản lý gặp khó khăn hơn. Mặt khác, thông tin như vừa qua cũng dễ làm cho các tổ chức quốc tế hiểu không đúng về công tác quản lý tiền chất của cả hệ thống cơ quan quản lý của Việt Nam. Một số ý kiến cho rằng có sự gia tăng đột biến, đó mới chỉ là suy diễn, chưa có cơ sở.
Để dư luận hiểu rõ hơn về vấn đề này, Công văn số 5466 của Bộ Y tế còn cho biết, tiền chất luôn có tính hai mặt, vừa được buôn bán, sử dụng nhằm phục vụ công tác khám chữa bệnh, phục vụ đời sống dân sinh, phát triển kinh tế - xã hội, song nó cũng dễ bị lợi dụng vào sản xuất ma túy bất hợp pháp. Trên cơ sở thông lệ Quốc tế (Công ước 1988) pháp luật Việt Nam quy định 40 tiền chất cần quản lý, kiểm soát. Bộ Y tế quản lý 8 tiền chất, trong đó có tiền chất PSE, Bộ Công Thương quản lý 32 tiền chất.
Ngay từ năm 1997, Bộ Y tế đã ban hành Quy chế quản lý tiền chất. Việc quản lý tiền chất dùng làm thuốc của Bộ Y tế trong thời gian qua đến nay rất chặt chẽ, chưa để xảy ra thất thoát hay bị lạm dụng (Văn phòng thường trực Phòng chống tội phạm và Ma túy đã đánh giá Bộ Y tế là đơn vị quản lý chặt chẽ nhất trong các bộ, ngành có liên quan).
Để đạt được kết quả này là do có hệ thống quy chế, quy trình quản lý chặt chẽ. Cụ thể việc xuất khẩu, nhập khẩu, dự trù mua, bán nguyên liệu, thuốc thành phẩm đều phải được sự đồng ý của cơ quan quản lý như: Ủy ban phòng chống ma túy Quốc tế, Văn phòng thường trực Phòng chống tội phạm và Ma túy (Bộ Công an)... Giấy phép xuất, nhập khẩu phải được gửi Văn phòng nêu trên và Hải quan.
Về sản xuất, các đơn vị chỉ được sản xuất thuốc có chứa tiền chất khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về cơ sở vật chất, con người và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành; được duyệt dự trù mua nguyên liệu theo quy định tại Thông tư số 11/2010. Số lượng duyệt dự trù trên cơ sở báo cáo tồn kho của đơn vị, nguyên liệu đưa vào sản xuất xong mới được dự trù tiếp.
Trong quá trình sản xuất phải theo dõi, báo cáo đầy đủ về số lượng hư hao, nếu hủy bỏ phải có Hội đồng giám sát theo đúng quy định. Định kỳ từ 6 tháng đến 1 năm, các cơ sở kinh doanh phải báo cáo cơ quan quản lý trực tiếp. Với các quy định chặt chẽ đó, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế khẳng định việc cấp phép nhập khẩu, quy trình quản lý tiền chất dùng làm thuốc thời gian vừa qua là chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật. Nhờ vậy, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn thất thoát tiền chất vào sản xuất ma túy bất hợp pháp đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp dược kinh doanh buôn bán, phục vụ điều trị bệnh cho người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
PSE tăng vì nhiều nguyên nhân
Theo Bộ Y tế, số lượng PSE đầu năm 2011 có tăng hơn so với đầu năm 2010 là bởi thuốc thành phẩm ở dạng phối hợp nhập khẩu giảm; Thay thế tiền chất phenylpropanolamine đã bị cấm sử dụng và lưu hành ở Việt Nam; Thời tiết, khí hậu thay đổi bất thường, dịch cảm cúm bùng phát nên nhu cầu sử dụng thuốc cúm tăng.
Về quy cách đóng gói lớn của các thuốc thành phẩm dạng phối hợp có chứa tiền chất PSE, Bộ Y tế cho biết, các quy định hiện hành không cấm việc đóng gói lớn. Việc đóng gói lớn trong thời gian qua đã rất thuận tiện cho việc sử dụng trong các cơ sở khám chữa bệnh, giảm chi phí vận chuyển, giảm giá thành sản xuất. Trường hợp các cơ quan chức năng nếu có phát hiện sự lạm dụng quy cách đóng gói lớn và mục đích bất hợp pháp, Bộ Y tế sẽ xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định cho phù hợp.
Để có biện pháp tăng cường quản lý tiền chất, Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với Tổ công tác liên ngành kiểm soát tiền chất nhằm đưa ra các giải pháp phù hợp như: Rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý, kiểm soát tiền chất, tổ chức triển khai Quy chế phối hợp kiểm soát tiền chất khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Khuyến cáo các đơn vị sản xuất nghiên cứu thay thế tiền chất PSE bằng hoạt chất khác như phenylephrine; Phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra tội phạm ma túy, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm về quản lý tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.
Tiền phong
Xác minh những ca tử vong bất thường tại BV Cẩm Xuyên
Sau khi Báo Tiền Phong đăng bài viết 'Những ca tử vong bất thường tại Bệnh viện Cẩm Xuyên' ngày 31-8, Sở Y tế Hà Tĩnh, có công văn chỉ đạo bệnh viện này kiểm tra xác minh từng trường hợp cụ thể báo nêu. Sở Y tế yêu cầu Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Cẩm Xuyên chỉ đạo các bác sỹ, y sỹ, điều dưỡng, y công liên quan đến các trường hợp báo nêu viết tường trình quá trình đón tiếp, cấp cứu, chăm sóc, điều trị cho sản phụ/người bệnh và kiểm tra, xác minh các trường hợp cụ thể báo nêu. Hồi âm báo Tiền Phong và Sở Y tế trước ngày 6-9 để Sở tổ chức, kiểm tra xác minh lại và chỉ đạo kiểm điểm những cán bộ, nhân viên vi phạm khuyết điểm (nếu có).
Gia đình & Xã hội
Hơn 28.000 khách hàng được tư vấn, xét nghiệm tự nguyện HIV
Đây là số khách hàng được tiếp cận dịch vụ tại 5 phòng Tư vấn và xét nghiệm HIV tự nguyện của Tổng cục DS-KHHGĐ, tính đến hết tháng 6/2011. Dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện, miễn phí, giấu tên (VCT) là một hoạt động hợp tác của Tổng cục DS-KHHGĐ với tổ chức Marie Stopes Internaitonal (MSIVN - Tổ chức phi chính phủ của Vương Quốc Anh, hoạt động trong lĩnh vực SKSS/KHHGĐ) tại 4 tỉnh, thành là: Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Ninh và Quảng Ninh từ tháng 9/2007 - 6/2011. Hoạt động này thuộc tiểu phần 3 trong khuôn khổ Dự án phòng chống HIV cho Thanh niên do Ngân hàng Phát triển châu Á tài trợ. Dự án còn phối hợp chặt chẽ với đối tác địa phương để thử nghiệm thành công việc mang dịch vụ tới tận cộng đồng và phục vụ được gần 11.000 khách hàng.
Bà Nguyễn Thị Bích Hằng, Giám đốc MSIVN cho biết, để duy trì mô hình ưu việt này, trong thời gian tới MSIVN cũng sẽ cân nhắc việc lồng ghép dịch vụ sàng lọc HIV và phòng tránh lây truyền HIV từ mẹ sang con vào mạng lưới 300 cơ sở y tế tư nhân và gần 200 cơ sở y tế nhà nước được nhượng quyền xã hội do MSIVN hỗ trợ kỹ thuật và đảm bảo chất lượng tại 12 tỉnh, thành trên toàn quốc.
Một người mắc lao sẽ lây 10-15 người khác
Nếu người bị bệnh lao không chữa trị, hàng năm mỗi người mắc lao sẽ lây nhiễm cho trung bình từ 10 đến 15 người khác. Ngày 6/9, tại Bắc Kạn, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã phối hợp với Hội đồng nhân dân tỉnh Bắc Kạn, Chương trình phòng chống lao Quốc gia, BV Lao và Phổi Trung ương và Tổ chức Y tế Thế giới tại Hà Nội, tổ chức Hội thảo về các chính sách pháp luật về phòng, chống lao cho với các đại biểu dân cử 9 tỉnh miền núi phía Bắc.
Theo đánh giá của TS. BS.Cornelia Henning, Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới tại Hà Nội, nếu người bị bệnh lao không chữa trị, hàng năm mỗi người mắc lao sẽ lây nhiễm cho trung bình từ 10 đến 15 người khác. Tỷ lệ mắc lao mới đã có xu hướng giảm từ năm 2004, tuy nhiên hàng năm vẫn có 9,4 triệu ca mới, làm 1,3 triệu người chết, gần 1,4 triệu người đồng nhiễm lao và HIV; số bệnh nhân lao bị kháng thuốc là 440.000 người. Theo PGS. TS Đinh Ngọc Sỹ, Giám đốc BV Lao và Phổi Trung ương, Việt Nam xếp thứ 12 trong 22 nước có số bệnh nhân lao nhiều nhất thế giới; xếp thứ 14 trong 27 nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao trên toàn cầu; dịch tễ bệnh lao ở Việt Nam còn nặng nề, trước đây chúng ta ước tính thấp hơn thực tế khoảng 60%; tỷ lệ cao ở phía Nam và thấp hơn ở miền núi, cao nguyên.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh lao cao với khoảng 180.000 bệnh nhân lao mỗi năm; ước khoảng 32.000 ca tử vong mỗi năm vì bệnh lao. Việt Nam còn là nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao với khoảng 5.900 bệnh nhân và Việt Nam cũng là nước có gánh nặng đồng nhiễm lao/HIV cao, ước khoảng 7.400 bệnh nhân.
Lao động
Virus cúm A/H5N1 đã biến đổi có nguy hiểm?
Mới đây, Tổ chức Nông lương thế giới (FAO) đưa ra cảnh báo về sự biến đổi của dòng virus cúm A/H5N1 tại Việt Nam và Trung Quốc. Dòng virus biến đổi là H5N1 - 2.3.2 có khả năng đề kháng với vaccine cúm hiện tại. Liệu sự đề kháng này có ảnh hưởng và tăng nguy cơ bùng phát dịch cúm A/H5N1 ở nước ta?
PGS - TS Nguyễn Trần Hiển - Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cho hay: Ngày 29.8, FAO cảnh báo sự tăng trở lại của dịch cúm A/H5N1 ở các đàn chim và gia cầm do có sự biến đổi, lây truyền và lưu hành phổ biến của virus cúm A/H5N1 phân nhóm 2.3.2 ở nhiều nước Châu Á. Các tỉnh phía bắc nước ta đang lưu hành chủ yếu týp virus cúm A/H5N1 này ở các đàn gia cầm. Sự biến đổi nhỏ này của virus cúm gia cầm không có gì bất thường và đáng ngạc nhiên, trong quá trình tiến hóa trong tự nhiên của virus. Đây chỉ là biến đổi nhỏ, chưa thể tạo ra một chủng mới. Về phía WHO, ngày 30.8 vừa qua cũng khẳng định rằng dựa trên các thông tin hiện có, sự biến đổi này của virus không làm tăng các nguy cơ đối với con người. Bức tranh về cúm gia cầm ở người vẫn không thay đổi. Cúm gia cầm A/H5N1 xảy ra tản phát và lẻ tẻ ở người, chủ yếu ở khu vực có sự lưu hành của virus ở gia cầm, qua tiếp xúc với gia cầm hay môi trường bị nhiễm virus và chưa có sự lây truyền từ người sang người.
Các nhà khoa học Nhật Bản cũng thông báo chủng virus cúm A/H5N1 mới phát hiện này đã biến đổi ở một con lợn bị nhiễm bệnh. Ở VN, ngành chăn nuôi lợn cũng khá lớn. Vậy việc thay đổi vật thể trung gian truyền bệnh cúm A/H5N1 này có đòi hỏi có giám sát đặc biệt nào trên loài vật nuôi này không?
- Vì lợn có cảm thụ cao với cả virus cúm chim và virus cúm của các loài động vật có vú, bao gồm các chủng virus ở người. Nó có thể đóng vai trò như là vật chứa để trộn lẫn các vật liệu di truyền của các virus cúm chim và cúm người tạo nên chủng cúm mới. Những thông tin về mức độ nhiễm virus cúm ở người, gia cầm và động vật; sự lưu hành các chủng virus cúm là rất cần thiết để đánh giá nguy cơ về y tế công cộng và đề xuất các biện pháp dự phòng có hiệu quả nhất, bao gồm cả việc nghiên cứu phát triển vaccine. Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư đang hợp tác với Trung tâm Dự phòng và kiểm soát bệnh (CDC) Mỹ đang nghiên cứu và giám sát sự tiến hoá, tương tác giữa các virus cúm lưu hành ở lợn, gà, vịt, và ở người nhằm nhằm phát hiện các biến đổi chúng.
Liệu dịch cúm A/H5N1 có thể bùng phát mạnh vào mùa thu, đông năm nay?
- Khó khăn lớn nhất hiện nay là virus cúm A/H5N1 hiện đang lưu hành ở các đàn gia cầm, đặc biệt là ở các đàn vịt dưới dạng lành mang virus mà không có biểu hiện bệnh. Do đó người dân không thể biết được là gia cầm đã bị bệnh để đề phòng. Sau một thời gian dài không có ca bệnh ở người dễ nảy sinh tâm lý chủ quan, cho là dịch đã được thanh toán hoàn toàn, mà không thực hiện thường xuyên các biện pháp dự phòng vệ sinh ăn uống và vệ sinh cá nhân. Ngoài ra, gần đây virus đã biến đổi sang phân nhóm 2.3.2, do đó vaccine không có tác dụng nữa. Ở Việt Nam, dịch cúm gia cầm ở người thường xảy ra vào mùa đông - xuân. Để phòng tránh bệnh dịch này, cần ưu tiên ngăn chặn ngay lập tức sự lan truyền dịch ở gia cầm bao gồm thực hiện an toàn sinh học trong phương pháp chăn nuôi, thường xuyên vệ sinh tẩy uế chuồng trại bằng thuốc sát khuẩn, tiêu huỷ và tiêm vaccine cho gia cầm..., nhằm giảm nguy cơ con người tiếp xúc với virus.