Lao động
Dịch sởi: Bệnh viện “đòi” công bố, bộ vẫn đang... nghiên cứu?
5.000 ca sởi được ghi nhận trong hơn 4 tháng qua tại 59 tỉnh, thành phố, nhưng chính thức có bao nhiêu ca tử vong thì đến nay Bộ Y tế vẫn chưa công bố. Ngày 4.4 vừa qua, khi BV Nhi T.Ư “kêu cứu” đến Bộ Y tế thì dư luận mới hay sức “tàn phá” của bệnh sởi đã lớn hơn nhiều.
Ổ dịch sởi trong BV nhưng chưa được coi là dịch
PGS-TS Phạm Nhật An-Phó Giám đốc BV Nhi TW nhận định, chưa thấy dịch sởi nào nặng nề như năm nay. Từ đầu năm đến nay, BV đã ghi nhận hơn 900 ca sởi biến chứng, từ hơn 20 tỉnh, thành phía bắc. Hầu hết các ca bệnh nặng tập trung ở trẻ dưới 9 tháng và chưa được tiêm phòng bệnh. Riêng 7.4, BV đã tiếp nhận đến 200 ca bệnh sởi, trong đó 10 ca phải hỗ trợ cấp cứu thở máy, 50 ca phải thở oxy... Đa số bệnh nhân sởi điều trị tại đây đều bị biến chứng nặng, đã có nhiều ca tử vong và lây chéo. Số trẻ bị viêm phổi biến chứng nặng do sởi gia tăng chóng mặt trong hơn 1 tháng qua. BV Nhi T.Ư đã trở thành ổ dịch sởi và BV chính thức đề nghị Bộ Y tế phải coi đây là dịch sởi. Sau khi những thông tin về bệnh sởi tại BV Nhi T.Ư được công bố rộng rãi, dư luận đã đặt câu hỏi: Sao Bộ Y tế chưa công bố dịch sởi? Ngay khi dịch sởi bùng phát mạnh tại Hà Nội và một số tỉnh miền núi phía bắc vào cuối tháng 1 đầu tháng 2, ngành y tế đã có cảnh báo và đưa ra kết luận rằng: Do người dân bỏ không tiêm vaccine sởi đã dẫn đến việc dịch sởi trỗi dậy. Trong tháng 3 bệnh sởi đã bùng phát mạnh trên toàn quốc, con số thống kê là 5.000 ca mắc sởi có lẽ chưa thể đầy đủ, bởi rất nhiều trường hợp mắc sởi đến điều trị tại các cơ sở y tế tư nhân hoặc điều trị tại nhà. Bộ Y tế đã mở chiến dịch tiêm vét vaccine sởi vào tháng 3 và dự đoán trong vòng 1-2 tháng nữa số ca mắc bệnh sẽ giảm. Tuy nhiên, đến nay số người mắc sởi tại nhiều địa phương có xu hướng giảm, nhưng không đáng kể, các ca bệnh nặng vẫn gia tăng.
Dịch sởi không bất thường?
Nhận định về tình hình bệnh sởi, TS Trần Đắc Phu - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) trấn an dư luận rằng: Dịch sởi hiện nay không bất thường mà theo đúng chu kỳ 3-5 năm của dịch. Trong khi các chuyên gia y tế của BV Nhi T.Ư, BV Bạch Mai liên tục đưa ra cảnh báo bệnh sởi năm nay có những diễn tiến nặng, nguy hiểm thì các cục, viện của Bộ Y tế vẫn đang “đủng đỉnh” nghiên cứu xác định các bất thường của mùa dịch sởi năm nay. Một chuyên gia của Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, lên tiếng phản đối trước nhận định về dịch sởi năm nay bùng phát theo chu kỳ 3-5 năm. Vị chuyên gia này cho rằng, nếu nói dịch bùng phát theo chu kỳ có nghĩa là để nó phát triển tự nhiên không có việc phòng, chống của con người. Dịch sởi nhiều năm nay đã được khống chế bằng các chiến dịch tiêm sởi rộng rãi, Bộ Y tế đã từng đưa ra kế hoạch loại trừ bệnh sởi vào năm 2012. Đến nay dịch sởi bùng phát mạnh như vậy có thể đánh giá rằng ngành y tế đã bở lơ việc phòng, chống bệnh sởi. Một bằng chứng rất rõ là VN đã tự sản xuất được vaccine phòng bệnh sởi, song nhà máy sản xuất vaccine sởi những năm qua đã phải sản xuất cầm chừng vì số vaccine cần dùng quá ít ỏi. Đến khi dịch sởi bùng phát rầm rầm thì mới vội vã chi tiền để sản xuất vaccine sởi cho chiến dịch tiêm phòng sởi. Vị chuyên gia này nhận định: Chúng ta đã tự đánh mất thành công phòng, chống dịch sởi nhiều năm qua và đang phải quay trở lại vạch xuất phát. Việc loại trừ bệnh sởi sẽ càng trở nên xa vời.
Không công bố các ca tử vong?
Hiện nay, các BV, thậm chí cả BV Nhi T.Ư đã không dám công bố các ca tử vong do sởi. Lãnh đạo BV Nhi T.Ư khi được hỏi cũng chỉ loanh quanh rằng có một số ca tử vong nhưng chính xác bao nhiêu ca thì BV chưa thống kê được. Bộ Y tế đến lúc này cũng chưa thông báo con số tử vong do bệnh sởi. Dư luận đặt ra câu hỏi: Vì sao đến lúc này Bộ Y tế vẫn chưa công bố dịch sởi, các ca tử vong khi mà dịch sởi đang hoành hành với sức “tàn phá” không hề nhỏ. Có thể, dịch bệnh vẫn trong tầm kiểm soát và Bộ Y tế thấy chưa cần thiết nhưng rõ ràng việc không công bố có dịch sởi, công khai số bệnh nhân tử vong, tình hình bệnh dịch đã khiến người dân chủ quan. Đến lúc này khi các BV đang trở thành ổ dịch bệnh sởi, mức độ lây lan ngày càng cao, các ca tử vong ngày một nhiều mà Bộ Y tế vẫn chưa thấy đủ điều kiện để công bố dịch sởi đã càng khiến người dân thêm hoang mang. Điều đặc biệt nguy hiểm là năm nay sởi tập trung ở các cháu dưới 1 tuổi, có trường hợp 24 ngày tuổi đã mắc (bình thường sởi ít gặp dưới 1 tuổi), sức đề kháng của các bé còn yếu nên rất đáng lo. Một khác biệt nữa là các bệnh nhân nặng bị sởi tấn công ngay vào phổi nên diễn biến bệnh nặng lên hằng ngày và nguy cơ tử vong cao.
Hà Nội mới
Bệnh viện tuyến trên quá tải, y tế cơ sở xuống cấp
Trong buổi làm việc với Bộ Y tế vào cuối tuần qua, Bệnh viện (BV) Nhi trung ương khẩn thiết cầu cứu và mong sự chia sẻ từ tuyến y tế cơ sở cùng góp sức giảm tình trạng quá tải đang diễn ra trầm trọng tại đây. Thế nhưng, không riêng gì các BV trung ương mà các BV của Hà Nội cũng rơi vào tình trạng quá tải. Còn tuyến y tế cơ sở, nơi đảm nhận nhiệm vụ khám, chữa bệnh ban đầu của người dân lại đang thiếu và yếu cả về nhân lực, vật lực.
Quá tải khiến bệnh nhẹ thành nặng
Chưa bao giờ BV Nhi trung ương lại lâm vào tình trạng quá tải trầm trọng như hai tháng vừa qua. Mỗi ngày, BV điều trị cho 1.700 bệnh nhân nội trú, trong khi bình thường là 1.400 trẻ. Ngoài những bệnh thường gặp do thời tiết giao mùa như: Viêm phế quản, viêm phổi, viêm tiểu phế quản, tiêu chảy, sốt cao co giật, năm nay do dịch sởi bùng phát mạnh với diễn biến bất thường cũng là nguyên nhân khiến BV thêm quá tải. Giám đốc BV Nhi trung ương Lê Thanh Hải cho rằng, chính vì thiếu tin tưởng tuyến cơ sở nên người dân sẵn sàng vượt tuyến lên viện trung ương để chữa bệnh. Tình trạng quá tải không chỉ xảy ra đối với những trường hợp bệnh nặng mà ngay cả với những bệnh thông thường, tuyến cơ sở hoàn toàn có thể chữa được nhưng người bệnh vẫn chủ động vượt tuyến. Theo thống kê sơ bộ, có đến 40-80% bệnh nhân điều trị ở BV Nhi trung ương thuộc diện trái tuyến, trong đó 50% là gia đình tự ý đưa trẻ đến, 50% do BV tuyến dưới chuyển đến. "Thậm chí, chỗ nằm chật chội, chen lấn, có lúc lên tới 4-5 bệnh nhi/giường nên bệnh nhi mắc ngay cả những bệnh lý thông thường được đưa lên tuyến trung ương thì hiệu quả chữa trị không cao hơn mà lại có nguy cơ lây nhiễm chéo" - ông Lê Thanh Hải lo lắng. Thời gian qua, BV Nhi trung ương đã gặp phải tình huống: gia đình một cháu bé 13 tháng tuổi (ở Vĩnh Phúc) đòi bồi thường với lý do khi điều trị viêm phổi tại BV, bệnh nhi mắc sởi và tử vong. BV Nhi trung ương đã có văn bản trả lời và giải thích với gia đình bệnh nhân về nguyên nhân tử vong của cháu bé là bệnh nặng, không thể cứu chữa. Với trường hợp của cháu 13 tháng, rất khó khẳng định lây từ BV hay cộng đồng vì nhiều trẻ tại gia đình cũng mắc sởi. Tuy nhiên, các bác sĩ đưa ra khuyến cáo, với những trẻ mắc sởi trong BV có thể do quá trình đi khám bệnh, chữa bệnh bị lây nhiễm chéo thường có biểu hiện bệnh nặng hơn so với trẻ nhiễm sởi ngoài cộng đồng. Do vậy, trong trường hợp trẻ mắc các bệnh thông thường, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế ở địa phương để khám và điều trị.
Có thể trông chờ vào y tế cơ sở?
Trước sự quá tải trầm trọng, ảnh hưởng đến hiệu quả khám chữa bệnh, BV Nhi trung ương đã "cầu cứu" sự trợ giúp của các BV tuyến tỉnh. Thế nhưng, ngay tại Hà Nội, các BV cũng lâm vào tình trạng quá tải. Cụ thể, khoa Nhi (BV Đa khoa Xanh Pôn) có 120 giường nhưng luôn có khoảng 400 bệnh nhi, còn BV Thanh Nhàn chỉ có 50 giường mà có tới 163 bệnh nhân… Bên cạnh đó, tại tuyến y tế cơ sở, nhất là trạm y tế (TYT) nhiều nơi xuống cấp nghiêm trọng, nguồn nhân lực, vật lực đều thiếu và yếu. Vậy người bệnh có thể trông chờ gì vào nơi là địa chỉ khám, chữa bệnh ban đầu này? Mặc dù huyện Quốc Oai (Hà Nội) hiện có 1 BV đa khoa, 1 trung tâm y tế (TTYT), 21 TYT, 23 phòng khám đa khoa, chuyên khoa nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân địa phương. Nguyên nhân là tại huyện có khoảng 10 TYT xã đang rơi vào cảnh xuống cấp nghiêm trọng, không bảo đảm hoạt động cũng như chất lượng khám, chữa bệnh tại địa phương. Thậm chí, có TYT chưa có bác sĩ, có trạm lại thiếu nhân lực y học cổ truyền. Đơn cử, tại TYT xã Cấn Hữu (huyện Quốc Oai), tường nhà rạn nứt, những ngày mưa to, bệnh nhân phải khốn khổ di chuyển từ phòng nọ sang phòng kia để tránh nước tràn vào. Còn TYT xã Tân Phú có 3 khu nhà thì nay chỉ còn 2 khu sử dụng được nhưng trần nhà đã bị dột. Tại TYT này, các trang thiết bị cần thiết như: Máy điện tim, máy khám chuyên khoa tai mũi họng… đều không có. BV Đa khoa Quốc Oai, nơi đón tiếp hơn 120.000 lượt bệnh nhân/năm lại khốn khổ khi vẫn phải sử dụng nguồn nước giếng khoan mà chưa biết đến bao giờ được cấp nước sạch. Còn đối với TTYT huyện, thiếu nhân lực vẫn là câu chuyện muôn thuở. "Hai lần chúng tôi tuyển được bác sĩ nhưng cả hai bác sĩ đều "khăn gói ra đi". Năm nay, tuyển được một dược sĩ trình độ đại học nhưng chưa biết lúc nào họ sẽ ra đi…" - lãnh đạo TTYT huyện cho biết. Tình trạng y tế cơ sở tại huyện Phúc Thọ cũng xảy ra tương tự. Theo ông Trần Mạnh Hải - Phó Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ, mặc dù huyện đã có cơ chế chính sách thu hút cán bộ có trình độ đại học về huyện công tác nhưng đến nay chất lượng, năng lực cán bộ còn nhiều hạn chế, thiếu đội ngũ thầy thuốc có trình độ chuyên môn sâu, nhất là bác sĩ, dược sĩ đại học và sau đại học. Mặt khác, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế cũng chưa được như ý, một số TYT xuống cấp nghiêm trọng nên khó khăn trong việc phấn đấu đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã. Dù nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân rất lớn nhưng đa phần họ không lựa chọn tuyến y tế cơ sở để điều trị. Thậm chí, ngay cả cán bộ địa phương cũng nhìn nhận, với những TYT chỉ hữu ích, thiết thực để tổ chức những buổi tuyên truyền về công tác DS-KHHGĐ. Có thể khẳng định, tình trạng quá tải BV sẽ ngày càng trầm trọng và căn nguyên quan trọng là "lỗ hổng" trình độ chuyên môn, điều kiện cơ sở vật chất ở hệ thống y tế tuyến dưới vẫn chưa thể lấp đầy.
Phòng, chống dịch sởi: Tiêm phòng vẫn là biện pháp hữu hiệu
Trước tình hình dịch bệnh sởi vẫn diễn biến phức tạp, chiều 8-4, Bộ Y tế đã tổ chức cuộc họp trực tuyến tiếp tục triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh.Tại cuộc họp, nhiều vấn đề đã được đưa ra bàn luận, tại thời điểm này có nên công bố dịch sởi; thay đổi lịch tiêm chủng; so với những đợt dịch bệnh sởi diễn ra những năm trước, chủng virus sởi đã có sự biến đổi độc lực…
Hàng chục trường hợp tử vong do sởi
Theo báo cáo của Bộ Y tế, từ cuối năm 2013 và đầu năm 2014, trên thế giới đã ghi nhận gần 182 nghìn trường hợp mắc sởi, tập trung tại các khu vực Châu Phi, Tây Thái Bình Dương, Châu Âu. Tại Việt Nam, từ đầu năm 2014 đến nay đã ghi nhận hơn 6.600 ca sốt phát ban, trong đó có gần 2.500 trường hợp được chẩn đoán xác định mắc bệnh sởi tại 59 tỉnh, thành phố. Đến cuối tháng 3-2014, nước ta đã ghi nhận 25 trường hợp tử vong do sởi và biến chứng của sởi. Bệnh viện (BV) Nhi trung ương là nơi tiếp nhận lượng bệnh nhân sởi nhập viện đông thời gian qua, PGS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc BV cho biết. So với cùng kỳ năm 2013, BV đã khám chữa bệnh cho khoảng 7.000 bệnh nhi, thì đến thời điểm này trong năm 2014 đã là 10.000 trường hợp (tăng 30%). Trong số này, một nửa bệnh nhi mắc các bệnh về đường hô hấp. Điểm bất thường là tỷ lệ bệnh nhân mắc sởi nhập viện tăng cao. Từ đầu tháng 12-2013 đến nay đã có khoảng 1.000 ca mắc sởi, biến chứng nặng phải nhập viện. Ngay thời điểm này, BV thường xuyên điều trị 200-250 bệnh nhân/ngày. "BV phải dành toàn bộ Khoa Truyền nhiễm để thu dung và điều trị bệnh sởi. Đáng lo ngại, trong 6 ca tử vong, BV tiến hành xét nghiệm đã phát hiện trẻ đồng nhiễm nhiều loại virus. Bản thân trẻ đã suy giảm miễn dịch vì mắc sởi lại nhiễm thêm nhiều virus khác khiến tình trạng bệnh càng thêm nặng, dẫn đến viêm phổi, suy hô hấp, suy tim, khó có thể cứu chữa" - PGS.TS Lê Thanh Hải nói. Đánh giá về diễn biến của dịch bệnh sởi năm nay, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng, đa số bệnh nhân mắc sởi không được tiêm chủng hoặc không rõ về tình trạng tiêm chủng (chiếm 87,6%). Thậm chí, hơn 10% trẻ mắc sởi chỉ mới tiêm mũi 1, chỉ có 4,2% trẻ đã tiêm đủ 2 mũi mà vẫn mắc bệnh. Mặt khác, trong số các trường hợp tử vong do sởi chỉ có duy nhất 1 trường hợp đã được tiêm chủng đầy đủ. Ông Trần Đắc Phu cũng khẳng định, các trường hợp tử vong phần lớn là do đồng nhiễm các virus khác hoặc có bệnh lý khác nhưng mắc thêm sởi, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do viêm phổi song hiện chưa phát hiện có sự biến đổi về gen, và các type virus sởi lưu hành tại Việt Nam cũng chưa có sự gia tăng độc lực. Đồng quan điểm trên, GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương cũng khẳng định, chủng virus sởi trong năm 2014 tương đồng với chủng virus cổ điển, không có sự biến đổi về độc lực và lâm sàng. Trong tháng 4 và 5, khi thời tiết nóng lên và số trẻ được tiêm chủng gia tăng thì dịch sởi sẽ giảm mạnh. Nếu công tác tiêm chủng được đẩy mạnh như hiện nay thì Việt Nam có thể đạt được mục tiêu loại trừ bệnh sởi vào năm 2017.
Phải thực hiện tiêm chủng đầy đủ
Theo nhận định của Bộ Y tế, tại nhiều tỉnh, thành phố thuộc khu vực đồng bằng nơi có tỷ lệ tiêm chủng cao dịch xảy ra rải rác. Điều này cho thấy, việc tiêm vắc xin phòng bệnh sởi đã đạt được hiệu quả tốt tạo được nền miễn dịch cao trong cộng đồng. So với vụ dịch năm 2009-2010, dịch bệnh sởi hiện nay có số ca mắc thấp hơn và đang có dấu hiệu giảm dần so với đầu năm 2014. Do đó, ngành y tế chưa công bố dịch sởi trên toàn quốc. Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm cho biết, từ tháng 12-2013 đến nay, toàn thành phố ghi nhận hơn 900 trường hợp mắc sởi, phân bố rải rác tại 300 xã, phường của 30 quận, huyện. Những tuần gần đây, số mắc đã có xu hướng giảm 10-20% mỗi tuần. Trong số trường hợp mắc bệnh, có đến 88% trẻ chưa tiêm chủng. Qua phiếu thăm dò ý kiến của hơn 200 bà mẹ đều tỏ ra e ngại khi đưa con đi tiêm chủng vì lo sợ tai biến sau tiêm. Từ ngày 3 đến 10-4, Hà Nội đã tổ chức tiêm vét sởi đợt 2 cho trẻ dưới 2 tuổi. Thành phố phấn đấu đạt tỷ lệ tiêm phòng hơn 95%. Tuy nhiên, tính đến ngày 8-4, tỷ lệ tiêm mới đạt 76,2% (tương đương với khoảng 52.100 trẻ). Do vậy, Hà Nội sẽ tiếp tục kéo dài đợt tiêm vét này đến hết tháng 4 để bảo đảm mục tiêu đề ra. "Với địa bàn đông dân cư nên việc quản lý đối tượng tiêm phòng khó khăn, có 5-10% trẻ không được gia đình đưa đi tiêm phòng đầy đủ. Mặt khác, lực lượng cán bộ tiêm phòng còn mỏng trong khi phải quản lý lượng lớn đối tượng tiêm phòng nên gặp nhiều áp lực", ông Nguyễn Nhật Cảm nói. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh, sởi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi. Giai đoạn 2000-2012, nhờ được triển khai tiêm phòng đã giúp giảm được 13,8 triệu trẻ tử vong trên toàn cầu. Do vậy, biện pháp hữu hiệu để đẩy lùi dịch sởi vẫn là phải quyết liệt trong việc tiêm phòng. Để việc tiêm phòng đạt hiệu quả cần tăng cường tuyên truyền để các bậc phụ huynh đưa con em mình đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch; tiêm đầy đủ 2 mũi vắc xin sởi, mũi 1 khi 9 tháng tuổi và mũi 2 khi 18 tháng tuổi theo đúng quy định của WHO.
Công an nhân dân
Gắp viên pin ăn mòn mũi 5 năm
Ngày 7.4, Bệnh viện đa khoa Tâm Trí TP.Đà Nẵng cho bệnh nhi Huỳnh Quốc Cường (10 tuổi, trú TP.Quảng Ngãi) xuất viện sau ca phẫu thuật lấy viên pin nằm trong mũi suốt 5 năm. Chị Nguyễn Thị Thu (35 tuổi, mẹ của Cường) cho biết 5 năm trước Cường thường xuyên có dấu hiệu khó chịu ở mũi nhưng không rõ nguyên nhân. Đến năm 2012, bên mũi phải của Cường bốc mùi hôi nặng, hay bị viêm họng, gia đình đưa đi khám nhiều nơi đều nhận được kết quả Cường bị viêm xoang nhưng điều trị thời gian dài vẫn không khỏi. Theo bác sĩ Phan Thanh Hoàng, Trưởng khoa Tai mũi họng Bệnh viện đa khoa Tâm Trí, sau khi soi khám phát hiện dị vật là viên pin đã chảy a xít và than làm đen sàn mũi, ăn mòn niêm mạc, viêm loét phù nề gây hôi thối, nên tiến hành mổ gắp viên pin đường kính hơn 1 cm. Theo bác sĩ Hoàng, nếu không lấy viên pin ra thì sẽ gây hoại tử thủng vách ngăn, viêm loét mũi, sẹo dính hốc mũi, ảnh hưởng chức năng hô hấp.
Yêu cầu các tỉnh chỉ đạo quyết liệt tiêm phòng sởi
Bộ Y tế khuyến cáo các bậc cha mẹ, người dân chủ động đưa trẻ trong độ tuổi tiêm chủng từ 9 - 24 tháng tuổi đến các cơ sở tiêm chủng để được tiêm vaccin sởi. Bộ Y tế cho biết, đến nay, đã có 59/63 tỉnh, thành phố trong cả nước có bệnh nhân bị sởi, với số mắc hơn 5.000 ca, chủ yếu là trẻ em. Trước diễn biến phức tạp của bệnh sởi, Bộ Y tế đã ra công điện khẩn gửi UBND các tỉnh, đề nghị tăng cường phòng chống bệnh sởi và tổ chức tiêm vét vaccin sởi. Bộ Y tế khuyến cáo các bậc cha mẹ, người dân chủ động đưa trẻ trong độ tuổi tiêm chủng từ 9 - 24 tháng tuổi, chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ mũi vaccin sởi, đến các cơ sở tiêm chủng để được tiêm vaccin sởi. Đối với các trẻ trong độ tuổi tiêm chủng, cần đưa trẻ đến các cơ sở tiêm chủng để được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch đối với các loại bệnh có vaccin dự phòng, trong đó có vaccin sởi. Khi phát hiện có các dấu hiệu sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban, cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế sớm để kịp thời khám, điều trị phòng các biến chứng và diễn biến nặng của bệnh sởi
Quá tải bệnh nhân tại BV Nhi Trung ương: Tập trung tối đa cứu chữa bệnh nhân nặng
Chiều 8/4, Bộ Y tế chính thức có ý kiến chỉ đạo về tình trạng quá tải bệnh nhân nặng ở BV Nhi TW, với việc yêu cầu các BV tuyến TW và địa phương cùng hỗ trợ. Quá tải vẫn đang là bài toán chưa có đáp số của ngành y tế nhiều năm qua, đặc biệt là nhiều bệnh viện (BV) tuyến cuối, trong đó có BV Nhi TW, nhất là những ngày qua. Đó là lý do khiến Bộ Y tế phải tổ chức một cuộc họp, nhằm tìm ra các giải pháp hữu hiệu để giảm tình trạng quá tải bệnh nhân nặng tại BV Nhi TW, do PGS.TS. Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế trực tiếp chủ trì, với sự tham gia của đại diện các BV nhiều tỉnh, thành phía Bắc v.v… Theo PGS.TS. Lê Thanh Hải, Giám đốc BV Nhi TW, trong bối cảnh dịch sởi đang tiếp tục diễn biến phức tạp với số lượng bệnh nhân tăng cao, nhất là, năm nay, có nhiều ca bị biến chứng viêm phổi rất nặng; nhiều trường hợp không trong độ tuổi tiêm chủng cũng mắc; nhiều bệnh hô hấp do thời tiết chuyển mùa tăng cao khiến tình trạng quá tải ở BV Nhi TW đang diễn ra nặng nề, các bác sỹ phải làm việc với cường độ rất lớn. Mỗi ngày, BV phải tiếp nhận điều trị 1.700 bệnh nhân nội trú (bình thường chỉ là 1.400 trẻ). “Chưa bao giờ BV Nhi TW lâm vào tình trạng quá tải trầm trọng như thời gian qua”, PGS.TS. Lê Thanh Hải nhấn mạnh. Vì thế, lãnh đạo BV Nhi TW đã đề xuất và mong mỏi có sự chia sẻ từ tuyến y tế cơ sở, để cùng góp sức giảm tải ở đây. Đại diện các BV đã cùng bàn nhiều giải pháp để giải quyết tình trạng quá tải bệnh nhân nặng tại Bệnh viện Nhi TW và định hướng nâng cao năng lực chuyên ngành Nhi khoa của các BV tuyến dưới trong thời gian tới, đặc biệt trong bối cảnh trình độ chuyên môn, điều kiện cơ sở vật chất ở hệ thống y tế tuyến dưới vẫn đang còn nhiều lỗ hổng, khiến người dân thiếu tin tưởng và “kéo nhau” lên tuyến trên. Trước thực trạng của BV Nhi TW, đòi hỏi phải có sự chung tay của nhiều cấp, nhiều BV. Vì thế, chiều 8/4, Bộ Y tế đã chính thức lên tiếng về quan điểm giải quyết tình hình này trong thời điểm hiện tại. Theo PGS. TS. Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế, trước mắt, BV Nhi TW tiếp tục tập trung tối đa nguồn lực để khám chữa bệnh cho các bệnh nhi nặng, với việc bố trí, tăng cường nhân lực tại phòng khám của BV, để sàng lọc, phân loại bệnh nhi, chuyển các trường hợp bệnh nhẹ về tuyến dưới. BV Nhi cũng cần tập trung thầy thuốc, trang thiết bị y tế, thuốc điều trị và đặc biệt kê thêm giường bệnh để khám bệnh, chữa bệnh cho các bệnh nhi nặng, bố trí các khoa, phòng hợp lý, sử dụng giường bệnh của các khoa không quá tải để tập trung điều trị bệnh nhi thuộc các khoa quá tải; chuyển về tuyến dưới các trường hợp bệnh ổn định. BV phải bảo đảm thực hiện đúng các quy định khi đã huy động trang thiết bị y tế từ các nguồn lực, dự án. Về lâu dài, BV Nhi phải tăng cường công tác chỉ đạo tuyến, khảo sát đánh giá thực trạng tuyến dưới và thực hiện hoạt động hỗ trợ đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nâng cao năng lực tuyến dưới theo các Đề án bệnh viện vệ tinh, hỗ trợ y tế các tỉnh miền Bắc. Để giải quyết tình trạng quá tải bệnh nhân nặng ở BV Nhi TW, Bộ Y tế chỉ đạo BV Nhi TW tập huấn sớm về phác đồ chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp, bệnh truyền nhiễm để phát hiện sớm các bệnh này tại tuyến dưới. Cần sớm thống nhất phương án thanh toán viện phí phù hợp cho các bệnh nhân nặng, giải quyết kịp thời vấn đề vượt trần BHYT tại BV Nhi TW. Các BV Bạch Mai, E, Bệnh Nhiệt đới TW sẵn sàng phối hợp, hỗ trợ BV Nhi TW để điều trị bệnh nhân nặng. Viện Vệ sinh dịch tễ TW khẩn trương tổ chức các nghiên cứu để kết luận về tình trạng bệnh sởi hiện nay. Bộ Y tế cũng yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Ninh Bình, Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Nam, Hòa Bình, Vĩnh Phúc khẩn trương chỉ đạo, thực hiện, kiểm tra, giám sát tình hình bệnh hô hấp tại trẻ em trên địa bàn địa phương và việc tổ chức khám bệnh, chữa bệnh cho bệnh nhân tại BV nhi, sản nhi, BVĐK tỉnh có khoa nhi. Tăng cường phòng chống dịch bệnh và để người bệnh tới khám và điều trị tại các cơ sở khám, chữa bệnh của địa phương, cùng với báo cáo địa phương tăng cường đầu tư trang thiết bị y tế, nâng cấp cơ sở hạ tầng cho các bệnh viện nhi, sản nhi, khoa nhi của BVĐK tỉnh, đồng thời đề xuất đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nâng cao năng lực khám chữa bệnh nhi khoa của các cơ sở khám chữa bệnh tại tuyến tỉnh, tuyến huyện.
Tiền phong
Thực hiện thành công kỹ thuật thay van tim qua ống thông
Ngày 7-4, Bệnh viện T.Ư Huế cho biết, Trung tâm Tim mạch của Bệnh viện vừa thực hiện thành công phương pháp thay van tim cho một bệnh nhân nam bằng ống thông mà không phải mổ hở. Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Cửu Lợi, Trưởng khoa Cấp cứu Can thiệp tim mạch của Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện T.Ư Huế cho biết: Bệnh nhân L.T.T (69 tuổi) trú tại TP Huế (Thừa Thiên - Huế), bị hẹp van động mạch chủ và suy tim nặng, buộc phải thay van động mạch chủ. Sau khi tìm hiểu thông tin về phương pháp thay van qua ống thông, bệnh nhân và gia đình đã quyết định lựa chọn phương pháp này để điều trị. Ca thay van tim qua ống thông được thực hiện vào ngày 5-4, với sự hỗ trợ của TS Nguyễn Lân Hiếu (Viện Tim mạch Việt Nam) và một chuyên gia đến từ Viện Tim mạch của Singapore cùng sự phối hợp các khoa thuộc Trung tâm Tim mạch Huế (Ngoại lồng ngực tim mạch, Gây mê hồi sức tim mạch, Chẩn đoán hình ảnh tim mạch, Cấp cứu tim mạch can thiệp). Bệnh nhân được gây mê toàn thân, tạo nhịp chờ tạm thời và siêu âm qua thực quản. Các bác sĩ đã thông động mạch đùi để đưa thiết bị vào thay van tim cho bệnh nhân trong vòng hai tiếng đồng hồ. Sau khi được thay van bệnh nhân đã tỉnh táo, chức năng tim cải thiện. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân đã phục hồi tốt và chuẩn bị xuất viện. Theo TS Nguyễn Cửu Lợi, đây là kỹ thuật tương đối khó, chi phí cao và đòi hỏi phải có sự phối hợp nhiều chuyên khoa với nhiều thiết bị hiện đại. Đặc biệt, thiết bị van tim cho phương pháp này chỉ được sản xuất theo các thông số kỹ thuật riêng cho từng bệnh nhân và giá thành hiện tại rất cao (hơn 50 nghìn USD và hiện Bảo hiểm Y tế chưa có trong danh mục thanh toán) nên đòi hỏi phải có một trung tâm tim mạch lớn với đầy đủ phương tiện nội ngoại khoa, tim mạch can thiệp để phối hợp và xử lý các biến chứng. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật cứu cánh cho những bệnh nhân hẹp van động mạch chủ, suy tim quá nặng và tuổi đời quá già hoặc suy thận nặng, không thể phẫu thuật thay van bằng mổ hở thông thường. Bác sĩ Lợi cho biết thêm, đây là trường hợp đầu tiên ở miền trung - Tây Nguyên và thứ tư tại Việt Nam (sau Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Cần Thơ) được thực hiện thành công kỹ thuật này. Được biết, kỹ thuật thay van tim bằng ống thông cũng mới bước đầu triển khai trên thế giới, chưa thành kỹ thuật thường quy.
Tuổi trẻ
Quá tải bệnh viện: càng chống càng trầm trọng
Cụm từ “chưa bao giờ quá tải đến mức này” đã được liên tục nhắc đến tại hội nghị vừa được tổ chức tại Bệnh viện Nhi T.Ư ngày 4-4 để chống quá tải bệnh viện. Có thể nói càng chống, tình trạng quá tải tại bệnh viện càng trầm trọng, và căn nguyên quan trọng là lỗ hổng chuyên môn ở bệnh viện tuyến dưới.
Không chuyển tuyến thì... chết oan.
Cách đây một tháng, cháu trai chị Nguyễn Thanh Hà ở Văn Giang, Hưng Yên qua đời. Cháu chị Hà vừa tròn 1 tuổi, đầu tháng 3-2014 bé mắc sởi có biến chứng viêm phế quản - phổi. Bé được điều trị tại Bệnh viện Nhi T.Ư rồi được cho về nhà điều trị nội trú. Chỉ 2 ngày sau khi ra viện, tình trạng ho, sốt lại tái phát, bé được gia đình đưa lên Bệnh viện Nhi T.Ư. “Lần này Bệnh viện Nhi T.Ư không nhận và nói bệnh viện quá tải, bệnh cháu nhẹ, chuyển cháu về bệnh viện ở Hưng Yên. Nhưng sau chuyển viện diễn tiến bệnh của cháu nặng lên nhanh, chúng tôi phải gây áp lực để xin chuyển lại Bệnh viện Nhi T.Ư, song chỉ một ngày sau cháu không qua khỏi”- chị Hà đau xót nói. Theo thống kê của Bệnh viện Nhi T.Ư, tình trạng quá tải bệnh viện diễn ra liên tục trong hai tháng vừa qua, là thời điểm các bệnh dịch mùa đông xuân vào mùa khiến các y bác sĩ cũng bị kiệt sức!Ông Lê Thanh Hải, giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư, cho biết năm bệnh gặp nhiều nhất trong thời gian này là viêm phế quản - phổi, sởi, viêm tiểu phế quản, tiêu chảy, sốt cao co giật. 40-80% bệnh nhân điều trị ở bệnh viện là diện trái tuyến, trong đó 50% là gia đình tự chuyển các trẻ đến, 50% do bệnh viện tuyến dưới chuyển đến. Mỗi ngày bệnh viện điều trị cho 1.700 bệnh nhân nội trú, trong khi bình thường là 1.400 trẻ. Cả bệnh viện thường xuyên có 100-120 trẻ thở máy, số lượng trẻ thở máy cũng chưa bao giờ lại nhiều đến như vậy. Tuy nhiên, “thương hiệu” Bệnh viện Nhi T.Ư khiến nhiều gia đình bỏ qua tuyến tỉnh, lên thẳng T.Ư vì nhiều người ngại có khi để ở tuyến dưới thì trẻ chết oan. Và thật sự cũng có nhiều trường hợp như vậy. Đó chính là lý do khiến mùa dịch sởi này được coi là dịch lớn, bất thường và số ca mắc lên đến 5.000 bệnh nhi. Đây là số có xét nghiệm xác định, còn số mắc bệnh thực tế lớn hơn nhiều. Tình trạng quá tải không chỉ diễn ra ở Bệnh viện Nhi T.Ư. Tại Bệnh viện Bạch Mai, số bệnh nhân đến khám đã tăng gấp đôi chỉ sau ba năm, dự kiến năm 2014 này đạt khoảng 1,2 triệu lượt. Tình trạng quá tải gay gắt nhất là ở các khoa thần kinh, ung bướu, nhi, Viện Tim mạch quốc gia... Ngày cao điểm khoa nhi Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận 137 bệnh nhi nội trú/50 giường bệnh... Tại khoa nhi Bệnh viện Xanh Pôn, thường xuyên có 400 bệnh nhi/120 giường bệnh.
Lỗ hổng tuyến dưới.
Ngay tại hội nghị chống quá tải bệnh viện, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết sẽ đề nghị cấp ngay tám máy thở từ nguồn dự trữ quốc gia cho Bệnh viện Nhi T.Ư, đồng thời cấp 4 tỉ đồng để Bệnh viện Nhi T.Ư mua thêm một máy thở vào loại hiện đại nhất hiện nay. Bên cạnh đó, Bệnh viện Nhi T.Ư cũng kêu gọi các bệnh viện tuyến dưới hạn chế chuyển bệnh nhân lên Bệnh viện Nhi T.Ư. Tuy nhiên theo đại diện Bệnh viện Xanh Pôn, việc này rất khó vì nhiều trẻ bệnh nặng gia đình lo ngại, nếu không cho chuyển viện sẽ bị cho là gây khó dễ, trường hợp không may trẻ không qua khỏi, bệnh viện dễ bị kiện tụng, khó ăn nói với người bệnh! Điều dễ nhận thấy là sẽ rất khó chống quá tải bệnh viện bằng kêu gọi, vận động, thậm chí dùng biện pháp hành chính để không cho người bệnh chuyển viện. Theo một chuyên gia về chính sách y tế, nhân lực ở bệnh viện tuyến dưới vừa thiếu lại vừa hạn chế về chuyên môn. Chuyên gia này cũng cho biết hầu hết bệnh viện tuyến huyện đang thiếu bác sĩ chuyên khoa nhi, thông thường phải sử dụng bác sĩ nội hoặc bác sĩ lây kết hợp điều trị nhi khoa. Chính vì vậy, các gia đình rất lo ngại khi giao phó tính mạng con mình ở bệnh viện tuyến huyện, và khi chấp nhận chuyển tuyến thì họ bỏ qua luôn tuyến tỉnh để lên thẳng tuyến T.Ư. Cũng theo chuyên gia kể trên, hiện nay Bộ Y tế chưa có thống kê cập nhật số lượng bác sĩ nhi khoa ở các địa phương, số còn thiếu và cần bổ sung thế nào... “Bộ Y tế nên tiến hành khảo sát này để đánh giá nhu cầu thực tế, có phân bổ đào tạo hợp lý, trước mắt là đào tạo bác sĩ chuyên khoa nhi. Gần đây nhờ nguồn vốn trái phiếu chính phủ, cơ sở vật chất ở nhiều bệnh viện tuyến huyện đã khá hơn, nhưng vấn đề nhân lực, chất lượng thì vẫn còn thiếu bất cập. Giải quyết quá tải bệnh viện không phải là việc ngày một ngày hai, nhưng phải thi hành ngay các biện pháp ngắn hạn, trung hạn, nếu không sẽ rất khổ cho người bệnh vì giải quyết quá tải chỉ ở phần ngọn”- chuyên gia này phân tích.
Blouse trắng trên đảo Tây Nam
Điện, nước khó khăn. Trang thiết bị hầu như chẳng có gì. Địa bàn “đóng quân” lại tách biệt hoàn toàn với đất liền. Nhưng những y bác sĩ, nhân viên y tế mà chúng tôi gặp trong chuyến công tác các đảo Tây Nam vẫn đầy lạc quan với cuộc sống và công việc của mình. Gần 21g, bác sĩ Hà Hoàng Khanh mới chạy xe về đến Trạm y tế xã An Sơn (huyện Kiên Hải, Kiên Giang). Chị vừa vượt hơn 4km đường dốc, không có một ánh đèn đến thăm bệnh cho một bà cụ ở ấp Bãi Ngự. Đó cũng là giờ “tan ca” rất bình thường của những y bác sĩ trên đảo.
Cấp cứu giữa đảo khơi.
Vừa dựng xe, bác sĩ Khanh vừa kể như phân bua: “Bà cụ lớn tuổi, huyết áp tăng giảm đột ngột, đường sá đi lại khó khăn nên gia đình phải gọi mình đến”. Mới về công tác ở trạm được ba tháng, bác sĩ Khanh giờ đã kịp quen với những chuyến thăm bệnh và ca bệnh lúc nửa đêm đầy tận tụy như vậy. Trên đảo, cứ 11g đêm là cúp điện tối om nhưng bác sĩ Khanh nói chuyện đó cũng thường thôi, chị là dân gốc Hòn Tre, một hòn đảo cũng trên vùng biển Tây Nam này nên tay lái rất “lụa”. “Cứ bấm đèn nổ máy, dò dẫm mà đi trong đêm tối là tới thôi” - chị Khanh cười hồn nhiên. Đồng nghiệp của bác sĩ Khanh, y sĩ sản Thị Hoàng (29 tuổi) về công tác tại Trạm y tế xã An Sơn đã bốn năm, sau khi tốt nghiệp Trường cao đẳng Y tế Kiên Giang. Non kinh nghiệm, trang thiết bị lại thiếu thốn, Hoàng và cô bạn cùng lớp tên Gấm tự mày mò, tự xử lý các tình huống. Gặp ca khó quá lại gọi các cô giáo để hỏi, may mắn là tới giờ tất cả đều thành công. Chị Hoàng kể mỗi năm trung bình trạm y tế đỡ khoảng 40-50 ca sinh. Còn lại là các công việc khám phụ khoa, làm kế hoạch... Các dụng cụ sản thì hầu như không có gì. Chiếc giường nằm sinh của sản phụ đã bị gãy một bên kê chân, thành ra mỗi khi leo lên, sản phụ chỉ gác được chân trái, còn chân phải chới với không biết để đâu. Có một ca bệnh làm cả Hoàng và Gấm nhớ đời khi nửa đêm, một sản phụ bị nhau tiền đạo không thể xử lý được. Hoàng và Gấm quyết định phải đưa sản phụ vào bờ mới mong cứu được, vì ngoài đảo không có đủ phương tiện để xử lý. Gia đình phải thuê ghe cá chở sản phụ vào Bệnh viện Rạch Giá. Gấm đi theo. Đang mùa mưa bão, sóng to gió lớn, tàu đi lạc đường đến tận Cà Mau. Nhưng bệnh viện ở đó không nhận mà chỉ cấp cứu rồi cho xe chuyển về Rạch Giá. Cũng may, ca đó mẹ tròn con vuông. Trạm y tế xã Tiên Hải đóng trên Hòn Đốc, trước đây còn gọi là đảo Hải Tặc, phục vụ khám chữa bệnh cho gần 2.000 dân của xã. Mặc dù đảo ở khá gần đất liền, quãng đường vào Hà Tiên chỉ 18-19km, đi mất hơn một giờ, nhưng trang thiết bị ở đây cũng rất thiếu thốn. Cả trạm chỉ có một máy đo đường huyết. Dụng cụ sản chỉ có duy nhất tai nghe bằng gỗ. Không máy siêu âm. Bác sĩ cũng chưa có chứng chỉ sử dụng máy siêu âm, điện tim. Điện trên đảo chỉ có từ 8g-10g và từ 17g-22g.
Duyên với đảo.
Khi còn là y sĩ ở Trung tâm y tế Hòn Tre, chị Khanh đã có nhiều dịp đi thăm xã đảo An Sơn và biết được tình hình thiếu bác sĩ ở đây. Khi học lên bác sĩ xong, nhận phân công công tác, chị hăm hở lên đường và... bàng hoàng. Điện trên đảo này chỉ có từ 8g30-13g và từ 15g30-23g, vài ba bữa lại cúp điện nguyên ngày để sửa chữa. Như mấy ngày nay, máy phát bị hư, hai ngày cúp, một ngày có. Ban đêm, dưới ánh điện tù mù vàng vọt, các cán bộ của trạm ra ngồi hóng gió trước cửa, muỗi ào ạt tấn công. Nhà vệ sinh mới xây, khá khang trang nhưng điện hỏng từ bao giờ, mỗi lần vào phải cầm theo chiếc đèn pin nhỏ treo lên vách tường. Ba tháng ở đảo, chị mới về thăm nhà ở Hòn Tre được hai lần dù chỉ cách mấy chục kilômet. Đã vậy, nếu khách đông tàu sẽ không ghé Hòn Tre mà chạy về Kiên Giang, phải đón xe quay lại. “Cũng may ông xã cũng là bác sĩ nên rất thương và thông cảm cho vợ, thi thoảng từ Bệnh viện An Minh, Kiên Giang, ông xã lại đón ghe ngược ra thăm mình” - chị Khanh kể. Những lần thăm đó, anh vô tình trở thành “viện binh” cho trạm y tế. 4g sáng, một sản phụ vào trạm, sức khỏe vẫn bình thường, tử cung đã mở. Nhưng mãi chị chưa sinh được vì bào thai bị nhau quấn cổ. Nhờ sự trợ giúp của bác sĩ tăng viện này, một bé gái nặng 3kg đã chào đời trong niềm vui sướng khôn tả của gia đình và cái thở phào của vợ chồng bác sĩ. “Đảo cũng như nhà mình, sẽ gắn bó lâu dài với nơi này thôi. Là bác sĩ, ở đâu người dân cần là mình góp sức, không ngại gì. Trong những trường hợp cấp bách, phải bằng mọi giá kéo dài sự sống chuyển bệnh nhân lên tuyến trên” - bác sĩ Khanh nói. Còn y sĩ sản Thị Hoàng khi quyết định về đảo, ai cũng ngỡ ngàng. Gia đình ngăn cản, vì trước đó có người đã hứa xin việc tại một bệnh viện trong bờ. “Nhưng tôi muốn ra đảo để thử thách chính mình. Rồi yêu luôn hòn đảo này”. Mới lấy chồng vào năm ngoái và chưa có con, nhưng trên những hòn đảo thuộc xã An Sơn này, có hàng chục đứa trẻ đã bi bô gọi Hoàng là mẹ, người mẹ đỡ đầu.
Người không mạch mắc bệnh viêm động mạch Takayashu
Sáng 7-4, Bệnh viện đa khoa Tâm Trí Đà Nẵng cho biết sẽ tiếp tục điều trị miễn phí cho ông Lê Văn Khi (75 tuổi, trú huyện Điện Bàn, Quảng Nam) khi bệnh nhân này xuất viện sau hơn 10 ngày điều trị tại Bệnh viện đa khoa Tâm Trí Đà Nẵng. Ông Lê Văn Khi cho biết, sau những ngày được điều trị, thể trạng ông đã khá hẳn lên, ít xuất hiện những cơn đau ngực, khó thở; ăn, ngủ tốt hơn. Theo ThS - BS Nguyễn Thị Hiếu - Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu, qua khám toàn diện, theo dõi huyết áp, mạch liên tục bằng monitor và thực hiện các xét nghiệm, siêu âm mạch máu toàn thân bằng City 128 lát cắt, các chuyên gia tim mạch hội chẩn và chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh Takayashu. Bệnh lý này gọi là viêm động mạch hệ thống tự miễn phát hiện ở giai đoạn muộn, đã xuất hiện hiện tượng xơ vữa động mạch dẫn đến việc đo huyết áp các chi rất khó và có độ chênh nhau khá cao. Ngoài ra, bệnh nhân còn mắc các bệnh lý kèm như suy thận độ 1, tăng rối loạn mỡ máu, tăng huyến áp, bệnh mạch vành… nên bác sĩ điều trị bằng phương pháp nội khoa, cố định mảng xơ vữa, chống tắc nghẽn động mạch, hạ huyết áp; nâng cao thể trạng bằng dưỡng chất và ăn uống. BS Hiếu cho biết thêm, sau khi ông Khi về nhà sẽ tiếp tục điều trị theo đơn thuốc của bệnh viện, chủ yếu là chữa xơ vữa động mạch. Bệnh viện tiếp tục khám, điều trị theo định kỳ hoàn toàn miễn phí cho ông Khi.
Bác sĩ Việt kiều Mỹ giúp bé bị cắt nhầm bàng quang
Chiều 8-4, BVĐK khu vực Cam Ranh (Khánh Hòa) đã đưa bé Trần Anh Đức ra Nha Trang để BS Nguyễn Xuân Nam (Việt kiều Mỹ) thăm khám tại BVĐK tỉnh Khánh Hòa. Sau khi cùng các đồng nghiệp Khánh Hòa trao đổi quá trình điều trị và hồ sơ bệnh án bé Đức, BS Nam cho biết sẽ tham vấn thêm các chuyên gia ngoại tiết niệu ở Mỹ để tìm phương án phẫu thuật giúp bé. Trước đó, ngày 23-3-2014, tại BVTW Nhi Đồng 2 (TP.HCM), bé Đức đã được các bác sĩ đến từ Tổ chức y khoa thiện nguyện IVU (Mỹ) và Nhi Đồng 2 thăm khám, tư vấn hướng điều trị tiếp tục cho bé. Sau thăm khám, các bác sĩ cho gia đình biết nên đợi đến khi bé đủ 5 tuổi trở lên mới phẫu thuật tái tạo bàng quang. Ngày 24-3-2014, theo đề nghị của gia đình, bé được mổ khắc phục thoát vị bẹn tại Nhi Đồng 2. Ông Trần Mai (cha bé) cho biết gia đình rất mừng vì kết quả phẫu thuật khắc phục thoát vị bẹn rất tốt, bé đã hết chứng thoát vị bẹn khá nặng trước đó, hiện sức khỏe ổn định. Liên quan trường hợp bé Đức, thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, cuối tháng 12-2012 Sở Y tế Khánh Hòa tổ chức hội chẩn liên viện tại Nha Trang, với sự tham gia của 19 chuyên gia ngoại khoa và nhi khoa đến từ 9 cơ sở điều trị lớn trong cả nước. Cũng theo chỉ đạo của Bộ Y tế, cuối tháng 6-2013, bé Đức được Bệnh viện Cam Ranh và gia đình đưa ra Bệnh viện Nhi trung ương ở Hà Nội tiếp tục điều trị. Tuy nhiên, gia đình đã từ chối phương án phẫu thuật của bệnh viện này. Theo đó, thay vì đang dẫn lưu nước tiểu qua lỗ mở ở thành bụng, sẽ dẫn lưu qua lỗ mở ở bên hông. Theo một số chuyên gia ngoại tiết niệu giàu kinh nghiệm, nếu được phẫu thuật tái tạo bàng quang và điều trị tiếp tục theo phương pháp tiên tiến, bé Đức có thể đi tiểu được qua đường dương vật, tránh bất tiện trong đời sống cũng như nguy cơ nhiễm trùng ngược rất nguy hiểm.
Dân việt
Bệnh viện Nhi quá tải: Trên muốn chuyển, dưới khó nhận
Bệnh viện Nhi T.Ư và một số khoa Nhi tại các bệnh viện (BV) ở Hà Nội đang kêu cứu vì quá tải. Bệnh nhi lên tuyến trên thậm chí còn bị mắc thêm bệnh, điều trị lâu hơn.
Nhiễm bệnh vì quá tải.
TS Phạm Nhật An (BV Nhi T.Ư) cho biết, BV vừa phải xử lý một đơn kiện bệnh viện “vì làm con tôi nhiễm sởi” và yêu cầu BV đền bù. Trước đó, bệnh nhi này điều trị viêm phổi tại viện, sau khi ra viện thì mắc sởi. Trước đó, một bệnh nhi trong quá trình đợi mổ dị tật thì bị viêm phổi vì nhiễm khuẩn BV, nên phải hoãn mổ. Chuyên gia mổ đến từ nước bạn về nước, họ cũng nằm “ăn vạ” trong viện cả tháng. “Chúng tôi đã nhiều lần giải thích chính vì bố mẹ cứ thích “lên trên” nên con phải nằm chật chội mà mắc thêm bệnh. Mà mắc bệnh sởi trong BV thì nặng hơn nhiễm ngoài cộng đồng. Bác sĩ nào chẳng muốn bệnh nhân nhanh khỏi, không bị nhiễm bệnh” – TS An khổ sở. Hiện nay, BV Nhi đang phải cầu cứu Bộ Y tế để mong có cách tháo gỡ tình trạng quá tải. PGS.TS Lê Thanh Hải - Giám đốc BV Nhi T.Ư cho biết, BV chỉ có 1.200 giường bệnh nhưng luôn có tới 1.700 bệnh nhi nội trú và con số này ngày càng gia tăng. Đó là chưa kể khoảng 3.000-3.500 bệnh nhân đến khám mỗi ngày. Mỗi bệnh nhi lại kèm theo 2-3 người nhà, do đó nhiều khi BV “không còn chỗ đứng” theo đúng nghĩa đen. TS Đỗ Minh Tuấn - Trưởng khoa Hô hấp BV Nhi T.Ư cho biết, bệnh nhi trong khoa đang phải nằm ghép 3-4 cháu/giường, 4 cháu chung một máy thở, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng điều trị. Cả khoa có 14 bác sĩ, 36 điều dưỡng mà phải điều trị cho trên 200 bệnh nhân. Trong số này có đến 118 bệnh nhân phải thở oxy. “Mỗi giường đang có từ 3-4 bệnh nhân, mà cũng chỉ có 1 ổ ôxy nên các cháu phải “tranh nhau” thở”.
Giải quyết cần đồng bộ.
Ôm đứa con đang sốt, chị Nguyễn Lê Minh (Nghệ An) cho biết, con chị mới 14 tháng tuổi, bị ho, sốt, thở khò khè đã 4 ngày, điều trị ở bệnh viện tỉnh không thấy đỡ nên chị phải bắt xe khách lên BV Nhi T.Ư. “Các bác sĩ chẩn đoán cháu bị viêm phế quản, kê đơn cho cháu y như dưới tỉnh và bảo bế con về. Em thì muốn cho con nằm viện để điều trị dứt điểm, nhỡ về cháu lại bị nặng hơn thì sao” – chị Minh cho biết. Do đó, chị cứ nằng nặc đòi các bác sĩ cho con chị nhập viện, nếu con chị về mà có mệnh hệ gì thì các bác sĩ phải chịu trách nhiệm. Theo TS An, cần phải có những biện pháp quyết liệt hơn trong việc giảm tải cho BV tuyến trên. Chỉ nên đưa lên tuyến trên những ca bệnh khó, cần can thiệp. “Khoa Hô hấp đông vì toàn viêm phổi. Trong khi đó, viêm phổi có thể chữa ở tuyến huyện, tuyến tỉnh” - TS An cho biết. Tuy nhiên, đại diện BV Sản - Nhi Ninh Bình cho biết, cho dù rất cảm thông với BV Nhi T.Ư nhưng tuyến dưới nhiều lúc “cực chẳng đã” phải chuyển bệnh nhân. “Đôi khi bệnh nhân điều trị tuyến dưới lâu không khỏi hoặc diễn biến nặng hơn, gia đình cứ nằng nặc đòi chuyển viện, BV có muốn thuyết phục họ tiếp tục điều trị cũng chẳng được” - vị đại diện này cho biết. "Khoa Nhi (BV Bạch Mai) cũng đang phải điều trị quá tải tới hơn 200%. Cả khoa có 60 giường nhưng bệnh nhân lúc nào cũng hơn 140 cháu. Bệnh nhân đông đến mức tràn hết ra hành lang bệnh viện nằm. Phòng đông, mùi mồ hôi, mùi thuốc, trẻ quấy khóc… làm bác sĩ cũng mệt muốn xỉu chứ đừng nói đến các cháu”. TS Nguyễn Tiến Dũng - Trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai). Bà Lưu Thị Liên - Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội chia sẻ, BV Nhi T.Ư có chuyển bệnh nhân về thì các bệnh viện của Hà Nội cũng khó nhận vì cũng đang gồng mình với quá tải. BV Xanh Pôn khoa Nhi có khoảng 120 giường nhưng luôn có khoảng 400 bệnh nhi; Thanh Nhàn 50 giường có 163 bệnh nhi… Trong khi đó, cơ sở vật chất của các bệnh viện này còn thiếu thốn rất nhiều. Hiện BV Xanh Pôn có 4 máy thở, Thanh Nhàn có 1, Đức Giang có 2… “Nếu nhận bệnh nhi từ T.Ư về thì 4 cháu “ôm” 4 máy, làm sao chăm sóc cho các cháu khác được”- bà Liên cho biết. Ông Nguyễn Trọng Khoa-Phó Cục trưởng Cục QLKCB (Bộ Y tế) cho biết, Cục sẽ nghiên cứu để có những văn bản, yêu cầu các cơ sở y tế địa phương hạn chế chuyển bệnh nhân lên tuyến trên. “Những bệnh viêm phế quản, viêm phổi, sởi ở tuyến dưới đều điều trị được, không nên đưa con lên tuyến trên gây quá tải trầm trọng, khiến trẻ mắc chéo thêm nhiều bệnh khác” - ông Khoa nhấn mạnh. Theo ông Khoa, với tình hình hiện nay, Cục cũng sẽ nghiên cứu phương án thành lập BV dã chiến để điều trị bệnh sởi. Tránh điều trị chung trong khoa Nhi, BV Nhi mà lây sang các trẻ khác.Cũng theo bà Liên, chỉ tập trung giải quyết riêng cho BV Nhi cũng không giải quyết được quá tải. “Hiện nay cần một giải pháp đồng bộ như xây dựng thêm cơ sở mới, tăng cường chuyên môn cho tuyến dưới, tuyên truyền người dân hiểu để không “sính T.Ư” mới hạn chế dần quá tải”.
Bộ Y tế “giải cứu” bệnh viện Nhi Trung ương
“Bệnh viện Nhi T.Ư vô cùng cảm ơn người dân đã tín nhiệm bệnh viện trong thời gian qua. Nhưng nếu con chưa bị bệnh quá nặng thì không nên đổ dồn lên khám và nằm điều trị tại tuyến T.Ư, vì hiện bệnh viện đang quá tải trầm trọng. Bệnh nhân nằm chen chúc chẳng những bệnh lâu khỏi mà còn dễ bị đồng nhiễm thêm nhiều virus hoặc mắc nhiễm khuẩn bệnh viện”, TS Lê Thanh Hải – Giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư khẩn thiết. Ngày 8.4, trước lời kêu cứu khẩn thiết từ bệnh viện Nhi T.Ư về tình trạng quá tải, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến đã có chỉ đạo Bệnh viện Nhi T.Ư và các tuyến cơ sở, nhằm “giải cứu” cho bệnh viện. Theo đó, BV Nhi vẫn phải tập trung nguồn lực để khám chữa bệnh cho các bệnh nhân nặng; sàng lọc, phân loại bệnh nhi, chuyển các trường hợp bệnh nhẹ về tuyến dưới. Về lâu dài, BV Nhi cần thực hiện tốt công tác hỗ trợ, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nâng cao năng lực tuyến dưới. Cục QLKCB (Bộ Y tế) làm đầu mối chỉ đạo thực hiện quy định về chuyển tuyến hợp lý, quán triệt thực hiện vận chuyển bệnh nhân an toàn, cần có sự trao đổi liên hệ giữa bệnh viện tuyến trên và tuyến dưới trước khi chuyển bệnh nhân. Nếu bệnh nhân yêu cầu chuyển lên tuyến trên phải có hướng dẫn và tư vấn hợp lý. Đồng thời, đưa ra phác đồ chẩn đoán, điều trị các bệnh hô hấp, bệnh truyền nhiễm để phát hiện sớm các bệnh này tại tuyến dưới. Các BV nhi, sản nhi, BVĐK tỉnh có khoa nhi cũng cần chuẩn bị tốt các điều kiện khám bệnh, cấp cứu và điều trị, trang thiết bị y tế, vật tư, phương tiện và thuốc để sẵn sàng tiếp đón, chẩn đoán, cấp cứu, điều trị, chăm sóc bệnh nhân mắc các bệnh lý về hô hấp và các bệnh lý nhi khoa khác khi có diễn biến dịch bệnh xảy ra; tích cực chăm sóc, điều trị bệnh nhân tại chỗ, chuyển tuyến hợp lý và sẵn sàng các điều kiện để tiếp nhận bệnh nhân ổn định từ bệnh viện Trung ương chuyển về. Hiện, TS Hải cho biết, bệnh viện đã quá tải 30%, số giường của bệnh viện chỉ có 1.200 nhưng bệnh nhân nội trú thường xuyên từ 1.600-1.800 cháu, tập trung đông ở các khoa hô hấp, Truyền nhiễm. Phổ biến tình trạng 3-4 bệnh nhân/giường, cùng “tranh nhau” một máy thở. Đa số trẻ trong độ tuổi sơ sinh đến dưới 18 tháng, do đó, công tác chăm sóc, khám chữa bệnh rất khó khăn. Công tác chống nhiễm khuẩn bệnh viện cũng nan giải.
25 trẻ tử vong do sởi
Trong bệnh viện Nhi T.Ư, nhiều trẻ đang bị biến chứng vì bệnh sởi với các triệu chứng viêm phổi, suy tim, suy đa phủ tạng, nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, theo nhận định của Bộ Y tế, dịch sởi diễn biến không đáng lo ngại và đang giảm. Ngày 8.4, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị trực tuyến để bàn các biện pháp đối phó với bệnh sởi đang lan rộng hiện nay. TS Trần Đắc Phu - Cục trưởng Cục YTDP (Bộ Y tế) cho biết từ đầu năm 2014 đến nay cả nước ghi nhận hơn 6.600 trường hợp sốt phát ban trong đó gần 2.500 trường hợp được chấn đoán mắc bệnh sởi. Có đến 87,6% số trẻ mắc sởi không được tiêm chủng hoặc không rõ về tình trạng tiêm chủng, gần 10% trẻ mắc sởi đã tiêm mũi 1, chỉ có 4,2% trẻ đã tiêm đủ 2 mũi mà vẫn mắc bệnh. Số ca mắc sởi này thấp hơn nhiều so với dịch sởi năm 2009-2010 khiến hơn 8.200 trẻ bị mắc. Hiện đã ghi nhận 25 ca tử vong do sởi và các biến chứng của sởi và trong số này cũng chỉ có 1 trẻ được tiêm chủng đầy đủ. “Các nghiên cứu đã cho thấy, chưa có sự biến đổi về virus sởi, cũng không có sự gia tăng độc lực”- ông Phu cho biết. Trong khi đó, tại BV Nhi TW, bệnh sởi đã “độc chiếm” Khoa Truyền nhiễm với khoảng 200-250 bệnh nhân thường xuyên điều trị. PGS-TS Lê Thanh Hải, GĐ BV Nhi T.Ư cho biết, từ tháng 12 năm 2013 đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận khoảng 1000 ca bệnh sởi. Các ca nhập viện hầu hết đều bị biến chứng nặng như viêm phổi, suy hô hấp, suy đa phủ tạng, suy tim. “Xét nghiệm một số trẻ tử vong cho thấy, ngoài mắc sởi, bệnh nhi còn bị đồng nhiễm thêm 1-2 virus khác gây bội nhiễm hoặc càng làm suy giảm hệ miễn dịch của trẻ, khiến trẻ không còn sức chống chọi lại bệnh tật” – TS Hải khẳng định. GS-TS Nguyễn Trần Hiển- Viện trưởng Viện VSDTTW cũng khẳng định, tình hình bệnh sởi của Việt Nam cũng tương đồng với dịch sởi của các nước trong khu vực và trên thế giới. Từ đầu năm 2014 đến nay, các nước sát ta như Trung Quốc, Philippines, Nhật, Singapore cũng đã gia tăng các ca mắc sởi. “Trong tháng 4, tháng 5, sau khi thời tiết nóng lên, số trẻ tiêm chủng sởi cũng gia tăng thì bệnh sởi sẽ được đẩy lùi”. Ông Hiển còn lạc quan cho biết, nếu công tác tiêm chủng bệnh sởi được đẩy mạnh như hiện nay Việt Nam có thể sẽ đạt được mục tiêu loại trừ bệnh sởi vào năm 2017.
Một thế giới
Đòi BV bồi thường “vì để lây nhiễm sởi gây tử vong” là không có cơ sở!
Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm thần kinh BV Nhi đồng 1 (TP.HCM), việc người nhà bệnh nhi 13 tháng tuổi ở Vĩnh Phúc đòi BV Nhi Trung ương bồi htường thiệt hại vì cho rằng bệnh viện để con mình bị lây nhiễm sởi gây tử vong là không có cơ sở và bằng chứng. Ông Khanh phân tích, vi rút sởi ở đâu cũng có, xung quanh nhà cũng có virút sởi, ngay cả những người xung quanh tay chân cũng có thể bị nhiễm virút sởi, nên không thể biết virút sởi lây nhiễm cho bệnh nhi này từ đâu. Môi trường vi rút sởi bên ngoài là rất nhiều, vì thực tế hiện nay số trẻ chưa tiêm ngừa sởi, hoặc tiêm chưa đủ liều là khá lớn. Cũng theo bác sĩ Khanh, nhiễm vi rút sởi, không thể nói nhiễm chéo trong BV là nặng hơn nhiễm ở ngoài cộng đồng. Thực chất, dù nhiễm trong BV hay ngoài BV cũng chỉ là virút sởi, mức độ là như nhau, không vi rút sởi nào mạnh hơn vi rút sởi nào, bởi tất cả đều là virút sởi. “Vi rút đều có độc lực giống nhau, chỉ có vi trùng, những bệnh nhân nằm lâu ngày, có vết thương, vi trùng kháng thuốc, gây ra nhiễm trùng BV. Đối với vi rút không có thuốc điều trị đặc hiệu, nên không thể có chuyện kháng thuốc. Việc người này nhiễm sởi nặng hơn người kia là do cơ địa của mỗi người, hoặc do người đó có một số bệnh nền, nhất là bệnh tim, viêm phổi mãng tính... gây suy giảm miễn dịch nên bị sởi sẽ dễ dẫn đến tử vong”, bác sĩ Khanh nói.Đề cập đến việc có thể bệnh nhi này bị nhiễm trùng BV do nằm thời gian dài để điều trị bệnh phổi, sau đó bị nhiễm vi rút sởi, khiến bệnh sởi của bệnh nhi này nặng thêm, gây tử vong, bác sĩ Khanh cho rằng, điều này cũng không thể xảy ra. Chỉ những người nằm trong BV lâu ngày, bệnh nặng, hôn mê, lở loét, phải thở máy, chích thuốc nhiều hoặc sử dụng những thiết bị y tế khác được sử dụng chung cho nhiều bệnh nhân thì mới có nguy cơ nhiễm trùng bệnh viện; chứ còn bệnh nhi đi đứng, sinh hoạt bình thường thì không thể nhiễm trùng BV.
Sau điều trị viêm phổi, phát hiện nhiễm thêm bệnh sởi!
Thông tin từ Bệnh viện (BV) Nhi T.Ư ngày 5.4 cho biết mới đây gia đình một cháu bé 13 tháng tuổi (ở Vĩnh Phúc), bị viêm phổi sau điều trị tại BV Nhi T.Ư, sau đó ra viện về nhà thì bị mắc sởi. Cháu được gia đình đưa lại BV Nhi T.Ư, được tiếp nhận điều trị tại Khoa Truyền nhiễm. Tuy nhiên, do bệnh nặng, cháu đã không qua khỏi. Bác sĩ (BS) Trần Văn Học, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Nhi T.Ư, cho biết gia đình đã có đơn yêu cầu BV bồi thường với lý do cháu bị nhiễm sởi khi điều trị tại BV dẫn đến tử vong. “BV đã trả lời bằng văn bản, giải thích để gia đình hiểu, trong mọi trường hợp, bệnh nhi tử vong luôn là điều đau xót và BV chia sẻ với gia đình về mất mát này. Nhưng có những tình huống do bệnh cảnh nặng, không thể cứu chữa”, BS Học nói. Cũng theo BS Học, nguy cơ lây nhiễm chéo trong BV là có thể xảy ra và nguy cơ này luôn được khuyến cáo. Tuy nhiên, với trường hợp của cháu bé rất khó khẳng định lây từ BV hay cộng đồng vì nhiều trẻ tại gia đình cũng bị sởi. Trong khi đó, mẹ của bé Nguyễn Dương T.: "Chúng tôi vẫn nghi ngờ cháu bị nhiễm vi rút sởi khi khám, điều trị tại BV Nhi T.Ư. Khi vào đây, chúng tôi cũng gặp 2 bệnh nhân mắc sởi khác trước đó cũng từng điều trị bệnh khác tại BV Nhi T.Ư. Con trai tôi bị sởi và tai biến viêm phổi phải thở ô xy".
Vietnamnet
Sài Gòn nắng nóng, bệnh nhi quá tải
Chỉ riêng tại viện Nhi Đồng 1, mỗi ngày phải khám từ 5.500 - 6.000 trẻ, lúc cao điểm có thể lên tới 7.000 trẻ. Thời tiết tại TP.HCM vẫn tiếp tục oi bức, có lúc lên tới 37-38 độ C. Trẻ em sức đề kháng kém nên nhiều bé bị nhiễm bệnh khiến tình trạng quá tải tại các bệnh viện nhi thêm trầm trọng. 11h 30 phút ngày 7/4, đã tới giờ nghỉ trưa mà khoa Khám bệnh của Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM vẫn đông nghẹt. Khắp nơi la liệt các ông bố, bà mẹ bồng bế con, kẻ đứng, người ngồi. Nhiều phụ huynh nhanh chân bế con vào các bóng râm, gốc cây chờ khám. Cũng có trường hợp không tìm được chỗ trống đành phải ngồi dưới ánh nắng như thiêu như đốt. Tại khoa Tiêu hóa của bệnh viện, lượng bệnh nhi quá đông, trong phòng bệnh quá ngột ngạt nên thân, bệnh nhi kéo nhau ra ngoài sân, tìm gốc cây trải chiếu nằm. Theo bác sĩ Phạm Văn Hoàng, Phó khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, hiện tại mỗi ngày bệnh viện mình khám từ 5.500 - 6.000 trẻ, lúc cao điểm có thể lên tới 7.000 trẻ. Đáng nói một số bệnh lý đặc biệt gặp nhiều hơn do liên quan đến thời tiết nóng bức. Đó là những bệnh như tay chân miệng, hô hấp, tiêu chảy và các bệnh về da. Bệnh tay chân miệng tăng theo chu kỳ (thường nhiều hơn vào tháng 2 - tháng 4). Riêng về bệnh tiêu chảy cấp tháng này đang nhiều hơn cùng kỳ năm trước khoảng 400 ca. Tổng số ca tại khoa Khám bệnh vào thời điểm này nhiều hơn cùng kỳ năm 2013 khoảng 500 ca. Để phòng tránh bệnh mùa nắng nóng cho trẻ, bác sĩ Hoàng khuyên phụ huynh giữ trẻ nơi thoáng mát, mặc đồ thoáng, uống nhiều nước, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ. Ngoài ra, không chỉ trẻ mà cả người chăm sóc trẻ phải rửa tay sạch sẽ, khi ăn chú ý vệ sinh thực phẩm, tiêm chủng cho trẻ đầy đủ. Nếu trẻ có dấu hiệu nhiễm bệnh nên khám sớm để điều trị kịp thời.
25 trẻ tử vong vì sởi, tăng máy thở cho bệnh viện
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) công bố từ cuồi năm 2013 tới thời điểm này có 2.492 trường hợp trẻ được chẩn đoán xác định bệnh sởi, trong đó có 25 trẻ tử vong do sởi, biến chứng của sởi được báo cáo. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định đỉnh dịch sởi nặng nề nhất cách đây 4 tuần song tại các bệnh viện, bệnh nhân sởi hiện vẫn rất đông, không còn chỗ nằm điều trị. Trước diễn biến phức tạp của dịch sởi, chiều 8/4, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) tổ chức cuộc họp trực tuyến về việc thực hiện kế hoạch tiêm vắc xin phòng, chống dịch sởi và tiêm vét vắc xin sởi với sự tham gia của các Cục, Vụ, Viện trực thuộc.
25 trẻ tử vong
Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết 25 trường hợp tử vong (tính từ 25/12/2013 tới 31/3/2014) đều ở khu vực phía Bắc, trong đó chỉ có 1 trẻ được tiêm chủng. Có 3 trẻ tử vong trong độ tuổi 0-6 tháng và 6 trẻ tử vong trong độ tuổi 6-9 tháng. Đây đều là trẻ chưa đến độ tuổi tiêm vắc xin sởi theo lịch của Bộ Y tế. Ngoài ra, có 7 trẻ tử vong từ 9-12 tháng và đông nhất là trẻ từ 12 đến dưới 24 tháng (11 trẻ, chiếm 44%). Ông Phu cho biết các trường hợp tử vong ở trẻ nhỏ mắc sởi phần lớn là do đồng nhiễm các vi rút khác hoặc có bệnh lý khác nhưng mắc thêm sởi, trong đó nguyên nhân tử vong chủ yếu là viêm phổi sau sởi liên quan đến giai đoạn chuyển mùa đông - xuân, khí hậu ở phía Bắc lạnh và ẩm các bệnh đường hô hấp phát triển mạnh (trong khi đó nhiều bệnh viêm đường hô hấp cấp tính hoặc viêm phổi do vi rút, vi khuẩn hiện nay cũng không xác định được nguyên nhân). Ông Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương thông tin virus đang gây bệnh sởi tại Việt Nam không biến đổi về kháng nguyên và độc lực. Ông Hiển cũng nhận xét: Dịch sởi ở Việt Nam quy mô nhỏ - trung bình, dù có 53 tỉnh thành báo cáo có sởi nhưng số bệnh nhân tản mác, tập trung ở miền núi, TP HCM và Hà Nội. “Với chiến dịch tiêm vét vắc xin cho trẻ và thời tiết ấm dần lên trong thời gian tới, số bệnh nhân sởi sẽ giảm”, ông Hiển nhận định. Giám đốc TT Y tế dự phòng Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm cho biết Hà Nội đã tiêm vét vắc xin sởi cho hơn 400.000 trẻ, đạt 76,3% . Số còn lại tiếp tục được tiêm trong tháng 4 và ông Cảm cho biết đến hết tháng 4 dịch sởi ở Hà Nội sẽ được kiểm soát. Hiện nay, mỗi tuần số bệnh nhân sởi của Hà Nội giảm đều từ 10-20%.
Bệnh nhân quá đông, tăng thêm máy thở
Tuy nhiên, tình hình bệnh nhân sởi tại BV Nhi Trung ương và khoa Nhi – BV Bạch Mai vẫn tiếp tục căng thẳng. Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc BV Nhi Trung ương cho biết số bệnh nhân sởi bị biến chứng nặng nhập viện nhiều khiến tình trạng quá tải diễn ra trầm trọng hơn: Số bệnh nhân nhập viện tăng hơn 30%, chủ yếu là bệnh hô hấp. BV có 1.200 giường bệnh nhưng hiện đang điều trị cho 1.600-1.800 chủ yếu là bệnh lý hô hấp (chiếm 50%). Tính đến nay BV đã ghi nhận hơn 1.000 ca mắc sởi lâm sàng. Số bệnh nhân cần cấp cứu hồi sức chiếm tỉ trọng lớn, mỗi ngày 100-120 máy thở được huy động, 230 giường bệnh cấp cứu lúc nào cũng hoạt động liên tục. Số ca mắc sởi nhập viện thường xuyên từ 200-250 ca. BV dành cho toàn bộ khoa truyền nhiễm thành khu thu dung điều trị bệnh nhân sởi nặng, các đơn vị hồi sức cũng tập trung cứu chữa bệnh nhân sởi nặng có biến chứng đường hô hấp. Khoa Nhi – BV Bạch Mai cũng đang điều trị cho 20 bé mắc sởi trong số hơn 100 bệnh nhi đang điều trị. Thời điểm hiện tại khoa thực sự bị quá tải, nhiều trẻ phải nằm ra cả hàng lang do sợ nằm cùng phòng với trẻ bị sởi sẽ bị lây. Với thực trạng quá tải bệnh nhân nặng hiện nay, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đề nghị khẩn trương cấp cho BV Nhi Trung ương, khoa Nhi BV Xanh Pôn (Hà Nội) và BV Bạch Mai máy thở. Bộ trưởng Y tế cũng đã có quyết định phân ngân sách cho các BV mua thêm trang thiết bị, nhất là máy thở để điều trị. Ông cũng yêu cầu các đơn vị phải đảm bảo vắc xin, trang thiết bị, thuốc men đầy đủ. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long yêu cầu các đơn vị theo dõi sát sao diễn biến dịch sởi. Việt Nam cam kết sẽ thanh toán bệnh sởi vào năm 2017. Trong 2 năm tới sẽ có 23 triệu trẻ em được tiêm vắc xin sởi – rubella, chiến dịch này sẽ bắt đầu từ tháng 8-9 năm nay. Mục đích của chiến dịch này là để tạo nền miễn dịch tốt cho cộng đồng để dịch sởi không quay lại tấn công. “Đây là biện pháp mạnh mẽ nhất có thể thực hiện để đẩy lùi, thanh toán bệnh sởi. Vắc xin sởi là an toàn, tiêm vắc xin sởi là cách hiệu quả nhất để phòng bệnh sởi một cách chủ động”.
Infonet
BS nứt nẻ ngón tay, phải quấn gạc vì bóc và tiêm thuốc quá nhiều
Tại khoa Nhi BV Xanh Pôn, các bác sĩ đang phải làm việc 300% công suất. Một buổi tối, 2 điều dưỡng phải tiêm 120 lần trong một tiếng đồng hồ. Và không ai dám nghỉ phép lúc này...
Bệnh nhi sởi nằm hành lang điều trị.
Sáng ngày 7/4, tại khoa Nhi tổng hợp BV Xanh Pôn, tình trạng quá tải khiến không khí trong phòng bệnh thêm ngột ngạt. Để giảm lượng người ra vào khoa, bác sĩ trong khoa đã yêu cầu mỗi bệnh nhi chỉ có một người chăm sóc. Tuy nhiên, trong các phòng bệnh vẫn ngột ngạt vì có đến 5 cháu/giường. Các phòng ở khoa Nhi tổng hợp có 6 giường bệnh nhưng phòng nào cũng lên đến 24 -25 bệnh nhân. Tính trung bình một giường bệnh cả mẹ và các bé lên đến 10 người. Trước tình trạng quá tải, nhiều phụ huynh đã mua giường xếp mang vào bệnh viện, đến giờ nghỉ họ lại lôi ra nằm. Bác sĩ Nguyễn Văn Thường - trưởng Khoa Nhi tổng hợp cho biết: "Đến nay nhiều trẻ được xếp vào giường nằm điều trị nhưng các cháu không có chỗ nằm nên chỉ nằm ở hành lang. Các cháu bị sởi mà nằm ở hành lang gió máy nhiều, biết là nguy hiểm nhưng chúng tôi cũng bất lực không thể làm thế nào. Chúng tôi cũng không muốn các cháu phải nằm hành lang nhưng quả thực không còn chỗ nào cho các cháu vào. Những bệnh nhân nặng nằm phòng cấp cứu Nhi nhưng cũng phải nằm 3 - 4 cháu/giường". Hay như ở trong phòng, nhiều trẻ bị sởi chỉ được mẹ bế ngồi bệt xuống sàn bệnh viện rồi những chiếc giường xếp đặt ngay cạnh thùng rác thải bệnh viện. Tất cả tạo nên một mớ không khí xô bồ, mất vệ sinh nhưng các bác sĩ cũng đành bó tay vì không biết cho bệnh nhi đi đâu. Mỗi phòng có 6 giường bệnh mà "biên chế" 25 bệnh nhi cộng thêm 25 người nhà của bệnh nhi tính ra thành 50 người trong một phòng rộng khoảng 20 m2. Chị Nguyễn Thị Cúc trú tại Thanh Xuân, Hà Nội, cho biết, con trai chị nhập viện từ hôm thứ 5 nhưng đến nay cháu vẫn chưa biết giường bệnh là gì. Buổi tối hai mẹ con phải ra ngoài hành lang ngủ. Khổ nhất là muỗi nên mẹ và bố thức trắng để bế con và đuổi muỗi.
Y, bác sĩ quấn gạc vào tay để tiếp tục làm việc.
Bác sĩ Nguyễn Văn Thường cho biết từ tháng 12/2013 đến nay khoa lúc nào cũng trong tình trạng quá tải. Cả khoa có 6 bác sĩ, 16 hộ lý và điều dưỡng nhưng hiện nay có đến 116 bệnh nhi và đang có chiều hướng thêm bệnh nhi phải nhập viện. Một buổi tối, 2 điều dưỡng phải tiêm 120 lần trong một tiếng đồng hồ. Làm việc quá sức khiến nhiều điều dưỡng mệt mỏi. Thậm chí, tại khoa đã có y tá và bác sĩ lây sởi từ bệnh nhân nhưng họ vẫn cố hết sức mình. Có mặt tại phòng khám, chúng tôi chứng kiến nhiều điều dưỡng phải đeo gạc vào đầu ngón tay vì nứt nẻ và rát tay khi phải bóc thuốc, tiêm thuốc quá nhiều. Nhưng điều mà các y bác sĩ lo lắng nhất ở đây là không may xảy ra điều gì không đúng với ý của người nhà bệnh nhân lại bị phản ánh về y đức. BS Thường cho biết, ngay cả lúc chen chân mới đi được vào phòng bệnh, vẫn nghe thoáng thoáng thông tin bác sĩ nhận phong bì rồi bác sĩ thế này thế nọ. Mệt mà buồn không thể tả. BS. Thường cho biết hiện tại ở khoa có những điều dưỡng gần đến tuổi về hưu nhưng vẫn thức ngày, đêm để chăm sóc cho bệnh nhi. Nhiều điều dưỡng nhà có công việc cũng không dám xin nghỉ phép vì nghỉ một ngày sẽ không có người làm thế vào trong khi bệnh nhi tăng lên. Tại khoa có hơn 80% trẻ viêm phổi do biến chứng của sởi và trong số đó chủ yếu là trẻ dưới 1 tuổi. Hiện nay, những trẻ nặng quá khoa phải chuyển xuống khoa cấp cứu để điều trị bằng máy thở. Những trẻ nhẹ thì được các bác sĩ cho điều trị ngoại trú hoặc về BV tuyến huyện. Trước tình trạng quá tải xảy ra cả ở BV Nhi TW và các bệnh viện tuyến thành phố, BS. Thường cho biết các ca từ BV Nhi TW chuyển đến BV Xanh Pôn đều nhận rồi sau đó mới sàng lọc tiếp, tránh di chuyển nhiều khiến trẻ thêm mệt. Tuy nhiên, đến nay toàn BV đã có hơn 300 bệnh nhi, trong đó khoa hô hấp và khoa Nhi tổng hợp là gần 260 bệnh nhi. "Biên chế" giường chỉ có 40 và 45 giường. Khoa đang phải gồng mình đón gấp 6 lần công suất của mình. "Chúng tôi cũng không biết nên làm thế nào bởi quá tải không chỉ xảy ra ở viện Nhi TW. Chúng tôi đang phải làm việc quá tải lên đến 300% rồi".
Cả ngành y gồng mình giúp giảm tải bệnh viện
Trước tình hình quá tải bệnh nhi nặng tại Bv Nhi, PGS TS Nguyễn Viết Tiến - Thứ trưởng Bộ Y tế đã có kết luận chỉ đạo để giảm tải ở Bệnh viện Nhi trung ương. Theo đó, Bệnh viện Nhi trung ương tiếp tục tập trung tối đa nguồn lực để khám chữa bệnh cho bệnh nhi nặng, bố trí, tăng cường nhân lực tại phòng khám của bệnh viện để sàng lọc, phân loại bệnh nhi, chuyển các trường hợp bệnh nhẹ về tuyến. Tập trung thầy thuốc, trang thiết bị y tế, thuốc điều trị và đặc biệt kê thêm giường bệnh để khám bệnh, chữa cho các bệnh nhi nặng, bố trí các khoa phòng hợp lý, sử dụng giường bệnh của các khoa phòng không quá tải để trị bệnh nhi thuộc các khoa quá tải. Thực hiện chuyển về tuyến dưới các trường hợp bệnh ổn định. Hiện nay, bệnh viện báo cáo đã huy động trang thiết bị y tế từ các nguồn lực, dự án và có mượn trang thiết bị y tế, bệnh viện phải đảm bảo thực hiện đúng quy định hiện hành. Về lâu dài, PGS Tiến cho rằng phải tăng cường thực hiện công tác chỉ đạo tuyến, đánh giá thực trạng tuyến dưới và thực hiện hoạt động hỗ trợ, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nâng cao năng lực tuyến dưới theo các đề án bệnh viện vệ tinh, Đề án 1816, Đề án 47, Đề án 390 và Dự án hỗ trợ y tế các tỉnh Đông Bắc bộ và Đồng bằng Sông Hồng. Cục quản lý Khám, chữa bệnh làm đầu mối chỉ đạo thực hiện quy định và chuyển tuyến hợp lý, quán triệt thực hiện vận chuyển bệnh nhân an toàn, cần có sự trảo đổi liên hệ giữa BV tuyến trên và tuyến dưới trước khi chuyển bệnh nhân. Nếu bệnh nhân yêu cầu chuyển lên tuyến trên phải có hướng dẫn và tư vấn hợp lý. Chỉ đạo Bệnh viện Nhi trung ương tập huấn sớm về phác đồ chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp, bệnh truyền nhiễm để phát hiện sớm các bệnh này tuyến dưới. Các BV trực thuộc Bộ như BV Bạch mai, BV E, Bệnh Nhiệt đới TW sẵn sàng phối hợp, hỗ trợ BV Nhi trung ương trong việc điều trị bệnh nhân nặng khi cần thiết. Viện VSDT TW cần khẩn trương thông báo nhanh chóng tổ chức các nghiên cứu để kết luận về tình trạng bệnh Sởi hiện nay. Xem xét những bệnh nhân bị bệnh sởi đã được tiêm chủng hay chưa tiêm chủng, tìm hiểu nguyên nhân khiến các gia đình không cho trẻ đi tiêm chủng, cần tư vấn và giải thích hợp lý cho người dân về bệnh dịch và tiêm chủng. Còn đối với các địa phương, các địa phương khẩn trương chỉ đạo, thực hiện, kiểm tra, giám sát tình hình bệnh hô hấp tại trẻ em trên địa bà và tổ chức khám chữa bệnh cho bệnh nhân tại bệnh viện nhi, sản nhi, bệnh viện đa khoa tỉnh có khoa nhi. Các BV tuyến dưới tích cực chăm sóc, điều trị bệnh nhân tại chỗ, chuyển tuyến hợp lý và sẵn sàng các điều kiện để tiếp nhận bệnh nhân ổn định từ BV trung ương chuyển về.
Kiến thức
Đề xuất lập bệnh viện dã chiến đối phó với dịch sởi
Trước những diễn biến phức tạp của dịch sởi đại diện Bộ Y tế cho rằng, có thể xem xét thành lập bệnh viện dã chiến với khu khám, điều trị riêng biệt cho bệnh nhân sởi. Hiện nay, dịch sởi đang ngày cang có những diễn biến phức tạp, đặc biệt là thời gian gần đây. Theo ghi nhận của Kiến Thức, tại Bệnh viện Nhi Trung ương chỉ trong tháng 3 bệnh viện ghi nhận có 345 trường hợp bệnh nhi nhập viện vì bệnh sởi, nhiều nhất là trẻ mắc viêm phế quản phổi. Còn theo thống kê của Bộ Y tế, hiện trên cả nước đã ghi nhận 59/63 tỉnh thành có trường hợp bệnh nhân mắc sởi. Đặc biệt, trong đợt dịch này đã ghi nhận nhiều trường hợp tử vong ở trẻ nhỏ mắc sởi do biến chứng. Trước tình hình đó, Bộ Y tế đã có công điện số 1696 gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc tăng cường phòng chống bệnh sởi và triển khai "Kế hoạch triển khai tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi và tiêm vét vắc xin sởi". Theo công điện, Bộ Y tế đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo quyết liệt việc tiêm vắc xin sởi và các vắc xin khác trong Chương trình tiêm chủng mở rộng; đặc biệt là “Kế hoạch triển khai tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi và tiêm vét vắc xin sởi”. Bộ cũng giao trách nhiệm cho các cơ quan liên quan trong việc rà soát, đôn đốc, tránh bỏ sót đối tượng tiêm chủng, đảm bảo an toàn tiêm chủng theo đúng qui định. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan liên quan tăng cường đưa các thông điệp phòng chống bệnh sởi và các dịch bệnh khác trên các phương tiện thông tin đại chúng; tăng cường tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của việc tiêm chủng các loại vắc xin phòng bệnh để đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ. Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở y tế trên địa bàn chuẩn bị tốt cơ sở vật chất, trang thiết bị, đảm bảo đủ cơ số thuốc phục vụ công tác điều trị bệnh nhân; đặc biệt là bệnh viện sản, nhi và khoa nhi bệnh viện đa khoa; hạn chế việc chuyển viện các trường hợp nằm trong khả năng xử lý về chuyên môn để tránh lây lan dịch bệnh; thực hiện tốt việc cách ly tại các cơ sở y tế. Cũng liên quan đến vấn đề này, TS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đã yêu cầu các bệnh viện xem xét, nếu các ca mắc sởi quá cao, nguy cơ lây lan cho các bệnh nhi khác thì có thể xem xét thành lập BV dã chiến với khu khám, điều trị riêng biệt cho bệnh nhân sởi. Theo thống kê của Bệnh viện Nhi T.Ư, tình trạng quá tải bệnh viện diễn ra liên tục trong hai tháng vừa qua, đặc biệt là trong tháng 3. Hiện tại bệnh viện đã dành riêng khoa Lây để điều trị cho những bệnh nhi mắc sởi. Trả lời báo giới về tình trạng quá tải trên, ông Lê Thanh Hải, giám đốc Bệnh viện Nhi T.Ư, cho biết năm bệnh gặp nhiều nhất trong thời gian này là viêm phế quản - phổi, sởi, viêm tiểu phế quản, tiêu chảy, sốt cao co giật. 40-80% bệnh nhân điều trị ở bệnh viện là diện trái tuyến, trong đó 50% là gia đình tự chuyển các trẻ đến, 50% do bệnh viện tuyến dưới chuyển đến. Mỗi ngày bệnh viện điều trị cho 1.700 bệnh nhân nội trú, trong khi bình thường là 1.400 trẻ. Cả bệnh viện thường xuyên có 100-120 trẻ thở máy, số lượng trẻ thở máy cũng chưa bao giờ lại nhiều đến như vậy. Tuy nhiên, “thương hiệu” Bệnh viện Nhi T.Ư khiến nhiều gia đình bỏ qua tuyến tỉnh, lên thẳng T.Ư vì nhiều người ngại có khi để ở tuyến dưới thì trẻ chết oan. Và thật sự cũng có nhiều trường hợp như vậy. Đó chính là lý do khiến mùa dịch sởi này được coi là dịch lớn, bất thường và số ca mắc lên đến 5.000 bệnh nhi. Đây là số có xét nghiệm xác định, còn số mắc bệnh thực tế lớn hơn nhiều.
Sẽ tiêm phòng sởi cho 23 triệu trẻ trong 2 năm
Để đạt được tiêu năm 2017 sẽ thanh toán được dịch sởi, Bộ Y tế sẽ tiến hành tiêm vắc xin phòng sởi và rubera cho khoảng 23 triệu trẻ em. Đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long tại Hội nghị trực tuyến thực hiện kế hoạch tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi và tiêm vét vắc xin sởi diễn ra chiều 8/4 tại Hà Nội. Thông tin từ Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2014 đến nay cả nước đã ghi nhận 6.611 trường hợp sốt phát ban trong đó có 3.380 trường hợp được chẩn đoán xác định mắc bệnh sởi, bao gồm các trường hợp xét nghiệm dương tính và xác định dịch tễ học. Trong đó có 25 trường hợp tử vong do sởi và biến chứng của sởi (tính đến ngày 31/3). Theo thông kế của Bộ Y tế, phần lớn số ca tử vong do sởi xảy ra tại miền Bắc, trong đó chủ yếu là trẻ dưới 10 tuổi. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng sởi lan nhanh trên diện rộng là do không được tiêm vắc xin phòng sởi hoặc không rõ có được tiêm hay không? Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng cục Y tế dự phòng cho biết: “Để ngăn chặn tình trạng dịch sởi bùng phát hiện nay, biện pháp hữu hiệu nhất là tiêm phòng vắc xin sởi cho trẻ. Bộ Y tế sẽ đảm bảo đủ vắc xin cho chương trình tiêm chủng mở rộng và không để tình trạng thiếu vắc xin xảy ra”. Liên quan đến vấn đề virus sởi biến đổi gen, ông Nguyễn Trần Hiển cho biết, hiện ở Việt Nam chưa phát hiện thấy có sự biến đổi về gen ở virus sởi. “Dù có 2 đến 3 kiểu gen khác nhau, nhưng hiện tại ở Việt Nam virus sởi không có gì khác về động lực và lâm sàng. Hiện trên thế giới virus sởi vẫn chỉ có một kháng nguyên duy nhất”, ông Hiển khẳng định. Đánh giá về tình hình dịch sởi thời gian qua, thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, hiện dịch sởi đã xuất hiện tại 59/63 tỉnh thành của cả nước. Tuy nhiên, theo thống kê so sánh, mùa dịch năm 2013 – 2014 có số mắc thấp hơn so với vụ dịch năm 2009-2010 và đang có dấu hiệu giảm dần. Theo thứ trưởng Long: “Dù tiêm phòng là biện pháp hữu hiệu để phòng dịch, tuy nhiên dịch sởi vẫn xảy ra. Trên thế giới mỗi giờ vẫn có 14 ca mắc sởi xảy ra”. Để kiểm soát dịch sởi trong thời gian tới, thứ trưởng Long nhấn mạnh: “Chỉ có biện pháp tiêm phòng mới có thể kiểm soát tốt được dịch sởi trong thời gian tới. Bộ Y tế đã yêu cầu các tỉnh, thành phố hoàn thành tiêm vét vắc xin sởi trong tháng 4 này”. Nói về mục tiêu tương lai, ông Long cho biết: “Để thanh toán được dịch sởi theo như cam kết vào năm 2017, tới đây Bộ Y tế sẽ tiến hành tiêm vắc xin sởi và rubella cho khoảng 23 triệu trẻ em từ 1 đến 14 tuổi, trong vòng 2 năm”.
Pháp luật
Bệnh sởi đang diễn biến nguy hiểm
Lượng bệnh nhi nhập viên gia tăng làm bệnh viện quá tải. Đặc biệt, lần này số bệnh nhi dưới một tuổi khá cao. Nhiều trẻ bị biến chứng do nhiễm bệnh cơ hội và lây chéo. Bác sĩ khuyến cáo nếu chỉ bị sởi thông thường, không biến chứng, nên điều trị tại nhà. Riêng ngày hôm qua 6/4, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận đến 200 ca bệnh sởi. Đa số bệnh nhân sởi điều trị tại đây đều bị biến chứng nặng, đã có nhiều ca tử vong và lây chéo. Theo ghi nhận của PV báo PLVN, chưa đến 9h giờ sáng mà Phòng cấp cứu Khoa Truyền nhiễm của bệnh viện đã chật cứng bệnh nhân. Bên các máy thở, hàng chục trẻ nằm kín các giường. Bệnh viện phải ghép hai, ba trẻ nằm chung một giường. Trong phòng điều trị, mỗi điều dưỡng viên trung bình phải chăm sóc cho hơn 10 bé. Các chị chạy đôn đáo hết phòng này đến phòng nọ để chăm sóc các bệnh nhân. Theo ThS. BS. Nguyễn Văn Lâm, Phó Trưởng Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương, từ đầu năm đến nay, Bệnh viện đã ghi nhận hơn 900 ca sởi biến chứng, từ hơn 20 tỉnh, thành phía Bắc. Hầu hết các ca bệnh nặng tập trung ở trẻ dưới 9 tháng tuổi và chưa được tiêm phòng bệnh. Riêng trong ngày hôm qua (6/4), đã có 200 BN nhập viện, trong đó 10 ca phải hỗ trợ cấp cứu thở máy, 50 ca phải thở oxy…Cũng theo BS. Lâm, đã có nhiều ca bệnh tử vong, phần lớn bị biến chứng nhiễm trùng viêm phổi nặng, bệnh khởi phát rất nhanh trên nền những bệnh nhiễm trùng khác nên vi rút tấn công rất nhanh vào bệnh nhân. Số ca tử vong nhiều nhưng bệnh viện vẫn chưa thể thống kê được vì chưa xác định được chính thức nguyên nhân gây tử vong. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp mắc bệnh là do bệnh nhân quá đông, quá tải dẫn đến lây chéo lẫn nhau. PGS. TS. Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cũng cho biết: “Thời gian gần đây, số bệnh nhi mắc sởi nhập viện đông hơn, có một số ca biến chứng rất nặng. Sợ quá tải, khoa chỉ tiếp nhận điều trị những ca nặng. Điều đặc biệt nguy hiểm là năm nay sởi tập trung ở các cháu dưới 1 tuổi, có trường hợp 24 ngày tuổi đã mắc (bình thường sởi ít gặp dưới 1 tuổi), sức đề kháng của các bé còn yếu nên rất đáng lo. Ngoài ra, thông thường các biến chứng do vi khuẩn xâm nhập, nhưng các bệnh nhân mà khoa tiếp nhận lại bị sởi tấn công ngay vào phổi nên diễn biến bệnh nặng lên hàng ngày. Đặc biệt, sởi tấn công vào hệ thống miễn dịch dịch thể (IgG, IgA…), vì thế ngoài việc cho thở máy để cấp cứu, vấn đề tiêm truyền kháng thể và bổ sung Vitamin A là việc cần làm, còn kháng sinh chỉ là để phòng chống bội nhiễm. Thực tế này cũng cho thấy, không chỉ điều trị bằng chiến lược truyền thống, việc thay đổi chiến lược điều trị phù hợp với diễn biến của bệnh là vô cùng quan trọng". BS. Lâm khuyến cáo, trong trường hợp không cần thiết, bệnh nhân không nên vượt tuyến điều trị, gây quá tải và áp lực cho bệnh viện.
Vnmedia
Chưa cần điều chỉnh độ tuổi tiêm vắc xin sởi
Theo tin từ Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), từ cuối năm 2013 đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 5.000 trường hợp nghi mắc sởi tại 59 tỉnh, thành phố. Đối tượng mắc chủ yếu là trẻ nhỏ chưa được tiêm vắc xin hoặc tiêm chưa đủ số mũi theo quy định. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sởi là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ nhỏ. Ước tính mỗi ngày có khoảng 330 trường hợp và mỗi giờ có khoảng 14 trường hợp tử vong do sởi trên phạm vi toàn cầu. Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút sởi gây ra, dễ lây lan và có thể gây thành các vụ dịch lớn; bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mặc, viêm não dễ dẫn đến tử vong. Tại nước ta, thời gian gần đây nhiều trường hợp trẻ dưới 9 tháng tuổi đã mắc bệnh sởi. Tuy nhiên, ông Trần Đắc Phu - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho rằng, lịch tiêm chủng do WHO khuyến cáo, nên tiêm phòng sởi cho trẻ từ 9 tháng trở lên. Các trường hợp dưới 9 tháng mắc bệnh đều do không nhận được miễn dịch từ mẹ truyền cho. Theo ông Phu, hiện số trẻ mắc sởi trước 1 tuổi chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Căn cứ vào diễn biến sau nhiều vụ dịch sởi, ngành y tế thấy chưa cần phải điều chỉnh lịch tiêm chủng. Lịch tiêm phòng bệnh sởi vẫn áp dụng tiêm mũi 1 cho trẻ từ 9 tháng tuổi và tiêm mũi 2 cho trẻ 18 tháng tuổi. Để chủ động phòng chống bệnh sởi, các địa phương đã triển khai tích cực các biện pháp phòng chống dịch và thực hiện kế hoạch tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi và tiêm vét vắc xin sởi do Bộ Y tế ban hành. Đến nay, số mắc sởi tại nhiều địa phương có xu hướng giảm chậm nhưng không đáng kể. Tuy nhiên, trong đợt dịch này đã ghi nhận nhiều trường hợp tử vong ở trẻ nhỏ mắc sởi do đồng nhiễm các virus khác hoặc có bệnh lý khác nhưng mắc thêm sởi.
Đại đoàn kết
Chủ động đưa trẻ từ 9-24 tháng tuổi đi tiêm chủng
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) vừa khuyến cáo để chủ động phòng chống bệnh sởi cho trẻ nhỏ, các bậc phụ huynh cần chủ động đưa toàn bộ trẻ trong độ tuổi tiêm chủng từ 9-24 tháng tuổi chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ mũi vắcxin sởi đến các cơ sở tiêm chủng để được tiêm phòng vắcxin sởi theo kế hoạch tiêm vắcxin phòng chống dịch sởi và tiêm vét vắcxin sởi. Đối với các trẻ trong độ tuổi tiêm chủng, cần đưa trẻ đến các cơ sở tiêm chủng để được tiêm đầy đủ, đúng lịch. Khi phát hiện có các dấu hiệu sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế sớm để kịp thời khám, điều trị phòng các biến chứng và diễn biến nặng của bệnh sởi. Cục Y tế dự phòng cho biết bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi gây ra, dễ lây lan và có thể gây thành các dịch lớn. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mặc, viêm não dễ dẫn đến tử vong.
Gia đình
Ám ảnh mang tên huyết tán bẩm sinh
Tại Khoa Tiêu hóa- Máu (BV Sản- Nhi Nghệ An), hơn 20 em nhỏ trong một phòng bệnh đều mắc chứng huyết tán bẩm sinh. Những thân hình bé nhỏ, gương mặt ngây thơ đang phải chịu đựng bao nhiêu cơn đau dày vò cơ thể. Bố mẹ sinh các em ra lành lặn xinh đẹp như bao đứa trẻ bình thường, nhưng khi lớn lên, căn bệnh quái ác trở thành nỗi ám ảnh suốt cuộc đời.
Xót xa cảnh 2 anh em một nhà đều mắc bệnh.
Ngồi trên giường bệnh cùng đứa con trai 6 tuổi, chị Nguyễn Thị Phương (SN 1981) tại Nghi Yên, Nghi Lộc, Nghệ An loay hoay tìm cánh bế ẵm để con thoải mái và đỡ đau đớn. Con trai chị, cháu Hoàng Văn Quang (6 tuổi) nhỏ xíu, khắp thân thể là những vết lở loét, chỗ đã lên da non, chỗ chưa kịp khô... Cháu mắc bệnh huyết tán bẩm sinh, ngoài ra cháu còn phát sinh thêm nhiều bệnh khác: Ho, viêm phế quản, mọc các bọng nước ngoài da… Mỗi lần kể lại bệnh tình của con là một lần chị Phương lại ứa nước mắt: “Đợt này trời lạnh, cháu đau rát khó chịu lắm, đêm nằm ngủ cứ bứt rứt không yên”. Cháu Hoàng Văn Quang sinh ra bình thường như bao đứa trẻ khác. Đến tháng thứ 8, trên người cháu bắt đầu mọc các bọng nước ở vùng mặt, tay chân, rồi sau đó lở loét ra toàn thân thể, răng tự mòn và gãy hết. Bố mẹ hốt hoảng đưa con đi khám thì mới biết cháu mắc bệnh rối loạn chuyển hóa hồng cầu bẩm sinh không thể nào chữa khỏi được. Năm sau, chị lại mang thai, vợ chồng hi vọng vào đứa con này, mong sao con khỏe mạnh để bù đắp những thiệt thòi của đứa con đầu. Vợ chồng chị đặt tên cho cháu là Hoàng Thị Thanh Thảo. Nhưng một lần nữa, bé gái lên 5 tháng tuổi bắt đầu có triệu chứng bệnh giống anh trai. Anh chị nuốt nước mắt vào trong, lần lượt bế con trai, con gái đi bệnh viện. Căn bệnh quái ác khiến 2 đứa trẻ luôn trong tình trạng thiếu máu. Cứ vài tháng, chị Phương lại phải đưa con đi nhập viện một lần để truyền máu. Hết anh rồi đến em, mỗi lần đi viện là một lần chạy vạy, vay mượn tiền lo chi phí thuốc men. Căn nhà nhỏ cũng phải mang đi gán nợ để lấy tiền chạy chữa. Cả nhà dắt díu nhau về tá túc với ông bà. Chồng đi làm cửu vạn, vợ thì theo con từ nhà đến viện. Các bác sĩ, y tá, điều dưỡng cũng quen mặt, quen cả tên vợ chồng và 2 cháu Hoàng Văn Quang, Hoàng Thị Thanh Thảo. Y tá Trần Thị Hòa cho biết: “Trường hợp gia đình chị Phương là “đặc biệt của đặc biệt” vì cả 2 cháu nhỏ đều mắc chứng huyết tán. Dù đây là căn bệnh bẩm sinh, không chữa được, nhiều trẻ trong khoa cũng mắc nhưng 2 trường hợp này lại còn thể hiện ra bên ngoài, bộc phát thành những vết lở loét khắp người. Lúc 2 cháu mới vào viện, nhiều bệnh nhân xung quanh sợ hãi, ngại con mình bị lây, chúng tôi phải giải thích cho mọi người hiểu! Bây giờ ai cũng thấy bình thường và cảm thông với các cháu. Dù khoa luôn trong tình trạng thiếu máu, nhưng 2 trường hợp này luôn được ưu tiên”.
Ám ảnh di truyền.
Bên cạnh giường bệnh của cháu Quang là 2 anh em Đinh Ngọc An (6 tuổi) và Đinh Thị Anh (3 tuổi) ở Nghi Xuân, Hà Tĩnh cũng mắc chứng bệnh này. Nhà nghèo, bố đi biển biền biệt, còn mẹ thì theo 2 con vào bệnh viện. Cả hai bé trước đó xuất hiện những triệu chứng ốm vặt, hay tiêu chảy rồi chảy máu chân răng kéo dài. Càng ngày các cháu càng xanh xao, có dấu hiệu mệt mỏi, đau đớn. Từ khi phát hiện con mình bị bệnh huyết tán bẩm sinh, cứ đều đặn hàng tháng, bố mẹ lại khăn gói đưa 2 con nhập Bệnh viện Sản- Nhi Nghệ An để truyền máu. Gia cảnh vốn khó khăn, giờ càng chồng chất khó khăn. Hiện tại, BV Sản- Nhi Nghệ An vẫn đang tiếp nhận điều trị rất nhiều trường hợp trẻ em mắc chứng huyết tán bẩm sinh. Điều đáng nói, hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh huyết tán đến từ nông thôn và miền núi, những vùng giao thông đi lại hết sức khó khăn. BS Phạm Thùy Minh, Khoa Tiêu hóa-Máu chia sẻ, trung bình trong số 200 lượt người đến điều trị tại bệnh viện mỗi năm thì có đến gần 50% bệnh nhân mắc các bệnh về máu. Bệnh nhi lúc nhập viện luôn trong tình trạng bệnh nặng, cần truyền máu gấp. Bệnh nhi ở thể nặng, nếu được truyền máu đầy đủ có thể phát triển bình thường đến 10 tuổi. Sau 10 tuổi, trẻ sẽ bị biến chứng nặng như biến dạng xương, lách to, gan to, sỏi mật, xơ gan, suy tim, đái tháo đường…Hiện nay ở Nghệ An, việc tuyên truyền cho người dân về căn bệnh này gặp không ít khó khăn. Chỉ tại bệnh viện, khi trẻ mắc bệnh đến khám, điều trị thì mới được tư vấn trực tiếp. Triệu chứng ban đầu là sốt nhẹ, đi ngoài. Sau đó da sẽ xanh xao, mắt to, mũi tẹt, răng vẩu, trán dô. Trẻ chậm phát triển thể chất, dễ mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt… Lúc này trẻ cần được truyền máu kịp thời, nếu không sẽ bị suy kiệt và tử vong. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp ở thể nhẹ hơn, bệnh được phát hiện qua xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm ADN. Trên thực tế, việc chữa căn bệnh này hiện mới chủ yếu dừng lại ở điều trị triệu chứng, truyền máu liên tục chứ chưa thể chữa khỏi được.
Viên pin “sống” trong mũi em bé 10 tuổi hơn 5 năm nay
Một viên pin lọt vào mũi của em bé 10 tuổi và “sống” hơn 5 năm nay, cho đến khi nó ra chảy a-xít thì mới được phát hiện. Chiều 7/4, bác sĩ Nguyễn Thanh Hoàng, Trưởng khoa tai-mũi-họng, Bệnh viện đa Tâm Trí Đà Nẵng, cho biết vừa thực hiện ca phẫu thuật nội soi gắp viên pin trong mũi một bệnh nhân nhi hy hữu. Theo đó, em Huỳnh Quốc Cường (10 tuổi, trú đường Quang Trung, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi) bị một viên pin lọt vào mũi và “sống” hơn 5 năm nay. Gia đình đã đưa em Cường đi khám ở các bệnh viện ở Quảng Ngãi mà không phát hiện được. Đến khi viên pin chảy a-xít gây viêm vách và hốc mũi có nguy cơ gây hoại tử mới phát hiện ra. “Trường hợp bệnh nhân Cường rất hiếm gặp. Nếu để lâu thì xương mũi bệnh nhân sẽ bị a-xit ăn mòn, ảnh hưởng đến hô hấp qua đường mũi”, bác sĩ Nguyễn Thanh Hoàng cho biết. Theo chị Nguyễn Thị Thu (mẹ em Cường) thì cách đây hơn 5 năm, do mải mê chơi với bạn nên em Cường sơ ý để viên pin này lọt vào mũi. Hiện em Cường đang được các y bác sỹ BV Đa khoa Tâm Trí Đà Nẵng chăm sóc và theo dõi tận tình.
Khám phá
Bóng đèn led trong phế quản bé trai 5 tuổi
BV Nhi Đồng 2 (TP.HCM) vừa tiếp nhận và cứu sống thành công một bé trai có dị vật là bóng đèn led bị bỏ quên trong khí quản. Bệnh nhi là bé N.P.T, sinh năm 2009, ở Thống Nhất, Đồng Nai. Được biết, trước đó, bé có ho và sốt kéo dài trong 10 ngày, gia đình có cho bé điều trị kháng sinh tại bệnh viện tỉnh nhưng tình trạng ho, sốt vẫn không đỡ. Ngày 10/3, bé được gia đình đưa vào nhập viện tại BV Nhi đồng 2 (TP.HCM). Tại BV Nhi Đồng 2, bé N.P.T được bác sĩ chỉ định cho xét nghiệm máu. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé bị nhiễm trùng nặng. Chụp Xquang nhiều lần nhưng chỉ ghi nhận tình trạng viêm phổi trên Xquang. Tuy nhiên, bằng kinh nghiệm của mình các bác sĩ tại BV Nhi đồng 2 nghi ngờ có thể bị bỏ dị vật vào miệng nhưng người lớn không biết. Với nghi ngờ này các bác sĩ kiểm tra lại phim Xquang đã phát hiện hình ảnh cản quang nằm ở vùng phổi trái. Ngay lập tức, bác sĩ tiến hành kỹ thuật gây mê và nội soi gắp dị vật. Ở lần nội soi thứ 2, các bác sĩ đã gắp được dị vật là bóng đèn led nằm ở phế quản gốc. Người nhà cháu bé vô cùng sửng sốt khi nhìn thấy dị vật được gắp ra khỏi phế quản của bé T, bởi họ không hề hay biết bé nuốt phải bóng đèn khi nào. Sau khi được gắp dị vật, hiện tình trạng sức khỏe của bé đã cải thiện đáng kể, giảm sốt giảm ho, ăn uống bình thường. Các bác sĩ cho biết, đây là trường hợp điển hình mà trong y khoa gọi là dị vật đường thở bỏ quên. Với các trường hợp bị dị vật đường thở bỏ quên thường gây bệnh cảnh là sốt và ho kéo dài, hay bị chẩn đoán nhầm là viêm phổi, kém đáp ứng với điều trị nội khoa. Các bác sĩ khuyến cáo các bậc cha mẹ cần lưu ý không cho các bé chơi, ngậm những vật nhỏ sẽ dễ dẫn đến dị vật đường thở. Đặc biệt lưu ý các vật dụng điện tử như đèn led remote…Khi có nghi ngờ trẻ nuốt phải các dị vật, phụ huynh cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời. Cha mẹ tuyệt đối không được tự cố gắng lấy dị vật ra vì có khả năng gây nên các biến chứng cho trẻ.
Hơn 3000 trẻ mắc sởi, Bộ Y tế vẫn chưa công bố dịch
Từ đầu năm 2014 đến nay, cả nước có 3.380 trẻ được chẩn đoán xác định mắc bệnh sởi. Tuy nhiên, đến nay, Bộ Y tế vẫn chưa công bố dịch sởi. Ông Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm đến nay cả nước đã ghi nhận 6.611 trường hợp sốt phát ban trong đó có 3.380 trường hợp được chẩn đoán xác định mắc bệnh sởi. Trong đó có 25 trường hợp tử vong do sởi và biến chứng của sởi. Với con số này, các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương cho rằng ngành y tế, phải công nhận có dịch sởi và dịch sởi thực sự diễn biến rất phức tạp. “Đã đến lúc cần phải công bố dịch sởi, để ngành y tế nhìn nhận đúng dịch bệnh và người dân cảnh giác trước một căn bệnh dễ lây lan, nguy hiểm”, PGS.TS. Phạm Nhật An, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương nói. Theo ông An, năm nay, dịch sởi rất lạ, gây biến chứng viêm phổi nặng. Bệnh nhi nhập viện bình thường, điều trị ngay nhưng diễn biến nặng lên trông thấy và nhiều bệnh nhi đã tử vong. Tại Hội nghị trực tuyến thực hiện kế hoạch tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi và tiêm vét vắc xin sởi, Bộ Y tế lý giải, hiện bệnh sởi đã xuất hiện tại 59/63 tỉnh thành của cả nước. Tuy nhiên, theo thống kê so sánh, mùa dịch năm 2013 – 2014 có số mắc thấp hơn so với vụ dịch năm 2009-2010 và đang có dấu hiệu giảm dần nên chưa công bố thành dịch. Phần lớn số ca tử vong do sởi xảy ra tại miền Bắc, trong đó chủ yếu là trẻ dưới 10 tuổi. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng sởi lan nhanh trên diện rộng là do không được tiêm vắc xin phòng sởi hoặc không rõ có được tiêm hay không. Cục Y tế Dự phòng Bộ Y tế khẳng định, để ngăn chặn tình trạng dịch sởi bùng phát, Bộ Y tế sẽ đảm bảo đủ vắc xin cho chương trình tiêm chủng mở rộng và không để tình trạng thiếu vắc xin xảy ra. Bộ Y tế đã yêu cầu các tỉnh, thành phố hoàn thành tiêm vét vắc xin sởi trong tháng 4. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, chỉ có biện pháp tiêm phòng mới có thể kiểm soát tốt được dịch sởi trong thời gian tới. Khi phát hiện trẻ có sốt phát ban, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị và cách ly kịp thời, tránh lây nhiễm cho cộng đồng.
Đã có 25 trẻ tử vong vì mắc sởi
Tại cuộc họp trực tuyến chiều tối ngày 8/4, Bộ Y tế cho biết, trong vòng 5 tháng dịch sởi bùng phát mạnh đã ghi nhận 25 trường hợp tử vong ( từ tháng 11/2013 đến hết tháng 3/2014).
Cuối tháng 4 dịch sẽ được khống chế?
Cuộc họp trực tuyến dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long và có sự tham gia của lãnh đạo Cục Y tế dự phòng, Viện VSDT TW, Viện Pasteus TP.HCM, Nha Trang, Tây Nguyên; đại diện Sở Y tế Hà Nội, TP.HCM và một số bệnh viện lớn chuyên khoa Nhi ở Hà Nội. TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2014 đến nay có 6.611 trường hợp sốt phát ban dạng sởi, trong đó ghi nhận gần 2.500 được xác định là sởi tại 59 tỉnh, thành phố. Các cơ sở y tế đã lấy gần 4.400 mẫu xét nghiệm phát hiện có 2.303 mẫu dương tính với sởi (chiếm 53%). Tích lũy từ tháng 11/2013 đến 31/3/2014, Việt Nam ghi nhận có 3.380 ca sởi, trong đó 25 trường hợp tử vong. Số mắc tập trung chủ yếu ở khu vực miền Bắc và Nam, rải rác tại Trung và Tây Nguyên. Tại Hà Nội và TP.HCM, không xuất hiện ổ dịch sởi tập trung lớn nhưng số mắc rải rác xảy ra trên diện rộng. Độ tuổi mắc chủ yếu là trẻ dưới 10 tuổi chiếm 68%. Số dưới 1 tuổi chiếm 16%, dưới 9 tháng chiếm 11%. Hầu hết ca mắc sởi là không tiêm hoặc không rõ tình trạng tiêm chủng vắc xin sởi (86%).Tuy nhiên, đánh giá về tình hình dịch sởi các chuyên gia đều khẳng định đến cuối tháng 4 dịch sẽ được kiểm soát và khống chế.
25 trường hợp tử vong đều liên quan đến biến chứng viêm phổi do sởi
25 trường hợp tử vong do sởi trong mùa dịch này đều ở khu vực phía Bắc. Theo TS Phu, qua phân tích 25 trường hợp tử vong nhận thấy tất cả các trường hợp đều do viêm phổi liên quan đến sởi hoặc biến chứng viêm phổi sau mắc sởi. Tất cả các trường hợp tử vong đều rơi vào trẻ nhở dưới 2 tuổi. Trong đó, có tới 7/25 ca tử vong do sởi là trẻ dưới 9 tháng tuổi; 7 ca tử vong là trẻ từ 9 đến 12 tháng tuổi; 11 ca là trẻ từ 12- dưới 24 tháng tuổi. PGS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, kết quả phân tích gene của virus sởi từ năm 2001 đến nay cho thấy, kiểu gene virus sởi lưu hành ở Việt Nam là kiểu gene H1 và D8. “Với hai kiểu gene H1 và D8 chứng minh Việt Nam chưa có sự biến đổi về gene và các typ virus sởi hiện đang lưu hành. Về các trường hợp tử vong do sởi phần lớn ở các tỉnh phía Bắc có liên quan mật thiết với việc trẻ em bị mắc các bệnh về đường hô hấp, viêm phổi, sự xuất hiện các chủng virus không phải do sởi trong điều kiện giao mùa đông – xuân. Chính thời điểm giao mùa, bệnh về đường hô hấp tăng mạnh, các virus, vi khuẩn có điều kiện tấn công mạnh trẻ nhỏ nên các trường hợp trẻ nhiễm sởi trở nặng và suy kiệt nhanh, dẫn tới tử vong”, PGS.TS Hiển nói. Về ý kiến có nên tiêm vắc xin phòng sởi cho trẻ trước 9 tháng tuổi khi mà mùa dịch năm nay đã ghi nhận nhiều ca mắc và tử vong ở trẻ ở nhóm tuổi này, PGS.TS Hiển cho rằng: “Không nên tiêm vắc xin sởi cho trẻ dưới 9 tháng tuổi, bởi với trẻ giai đoạn này sẽ được truyền kháng thể từ người mẹ thông thường. Nếu tiêm trước cho trẻ dưới 9 tháng hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn chỉnh kháng thể tạo được cũng không đủ để bảo vệ trẻ. Lịch tiêm của Việt Nam áp dụng cũng được thực tại nhiều nước trên thế giới, trong đó có nhiều nước phát triển. Hiện nay, tất cả các nước có lưu hành bệnh sởi thường xuyên, với các mùa dịch lớn đều tiêm vắc xin sởi mũi đầu khi trẻ được 9 tháng tuổi, mũi 2 khi trẻ được 18 tháng tuổi và chỉ có một tỷ lệ thấp các nước tiêm mũi đầu tiên khi trẻ 12 tháng tuổi”. Có ý kiến chỉ đạo cuối buổi họp trực tuyến, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho rằng, có tới 87,6% bệnh nhân mắc sởi không được tiêm chủng hoặc không rõ về tình trạng tiêm chủng đã chứng minh việc tiêm chủng vắc xin có ý nghĩa hết sức quan trọng. Nếu dừng tiêm hoặc các địa phương thực hiện tiêm chủng không đầy đủ sẽ khiến dịch bệnh sẽ bùng phát và quay trở lại mạnh mẽ hơn. Do đó, Thứ trưởng yêu cầu tất cả các tỉnh, thành phố trên toàn quốc phải quyết liệt thực hiện công tác tiêm chủng và hoàn thành việc tiêm vét vắc xin cho tất cả các trẻ ngay trong tháng 4. “Việt Nam đã cam kết với quốc tế đến năm 2017 sẽ thanh toán loại trừ bệnh sởi. Để đạt được mục tiêu này, Bộ Y tế đã quyết định thực hiện chiến dịch lớn về tiêm chủng, sẽ tiêm khoảng 23 triệu liều vắc xin trong vòng 2 năm, dự kiến bắt đầu thực hiện từ tháng 8-9 năm nay. Chiến dịch này được thực hiện sẽ nâng hệ miễn dịch trong cộng đồng, bệnh sởi sẽ không thể quay lại tấn công”, Thứ trưởng Long nói.
Thanh niên
Thực hiện thành công ca thay van tim qua ống thông
Ngày 7.4, TS Nguyễn Cửu Lợi, Trưởng khoa Cấp cứu Can thiệp tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện T.Ư Huế cho biết, bệnh viện vừa thực hiện thành công phương pháp thay van tim cho một bệnh nhân nam ở thành phố Huế (Thừa Thiên-Huế) bằng ống thông mà không phải mổ hở như trước đây. Ca thay van tim qua ống thông được thực hiện tại BVTW Huế, với sự hỗ trợ của TS Nguyễn Lân Hiếu (Viện Tim mạch Việt Nam) và một chuyên gia của Singapore. Bệnh nhân là ông L.T.T (69 tuổi, ở thành phố Huế), bị hẹp van động mạch chủ và suy tim nặng. Sau khi tìm hiểu thông tin về phương pháp thay van qua ống thông, bệnh nhân và gia đình đã quyết định lựa chọn phương pháp này. Ca can thiệp được thực hiện ngày 5.4, bệnh nhân được gây mê toàn thân, tạo nhịp chờ tạm thời và siêu âm qua thực quản. Các bác sĩ đã thông động mạch đùi để đưa thiết bị vào thay van tim cho bệnh nhân trong vòng hai tiếng đồng hồ. Sau khi được thay van, bệnh nhân đã tỉnh táo, chức năng tim cải thiện. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân đã phục hồi tốt và chuẩn bị xuất viện. Theo TS Nguyễn Cửu Lợi, đây là kỹ thuật tương đối khó, chi phí tốn kém và đòi hỏi phải có sự phối hợp nhiều chuyên khoa với nhiều thiết bị hiện đại. Đặc biệt, thiết bị van tim cho phương pháp này chỉ được sản xuất theo các thông số kỹ thuật riêng cho từng bệnh nhân và giá thành hiện tại rất cao.Tuy nhiên, đây là kỹ thuật cứu cánh cho những bệnh nhân hẹp van động mạch chủ có tuổi quá già hoặc suy thận, suy tim nặng không thể phẫu thuật thay van bằng mổ hở thông thường. Đây cũng là ca thứ tư tại Việt Nam được thực hiện thành công và hiện kỹ thuật này trên thế giới cũng chỉ mới bước đầu triển khai, chưa thành kỹ thuật thường quy.
Chưa năm nào dịch sởi diễn biến nặng như năm nay
Chiều qua (8/4) tại cuộc họp trực tuyến về phòng chống dịch sởi, Bộ Y tế cho biết, dịch sởi không có dấu hiệu bất thường và đang giảm so với đầu năm 2014. Tuy nhiên, tại 2 bệnh viện lớn nhất là Nhi T.Ư và Bạch Mai, số trẻ điều trị sởi với biến chứng nặng bất thường không giảm. 25 ca tử vong do sởi đã được Bộ Y tế công bố tại cuộc họp.
Virus sởi chưa biến đổi
PGS-TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng thông báo từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận 6.611 trường hợp sốt phát ban trong đó 2.492 trường hợp được chẩn đoán mắc bệnh sởi. 87,6% bệnh nhân mắc sởi không được tiêm chủng hoặc không rõ về tình trạng tiêm chủng, hơn 10% trẻ mắc sởi đã tiêm mũi 1, chỉ có 4,2% trẻ đã tiêm đủ 2 mũi mà vẫn mắc bệnh. TS Trần Đắc Phu cho biết đã có 25 trẻ tử vong do sởi và biến chứng của sởi, trong đó có 1 trẻ đã được tiêm chủng đầy đủ. GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ T.Ư khẳng định, chưa có sự biến đổi về gene và các tuyp virus sởi cũng như chưa ghi nhận gia tăng độc lực. Chủng virus sởi năm nay tương đồng với chủng virus cổ điển. Chuyên gia dịch tễ dự báo, tháng 5 tới, khi thời tiết nóng lên cộng với số lượng trẻ được tiêm vét vắc-xin sởi thì số trẻ mắc bệnh sẽ giảm mạnh. Bộ Y tế nhận định, các trường hợp tử vong do mắc sởi phần lớn là do đồng nhiễm các virus khác hoặc có bệnh lý khác nhưng mắc thêm sởi, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do viêm phổi. Theo TS Hiển: “Nếu công tác tiêm chủng được đẩy mạnh như hiện nay thì VN có thể thanh toán bệnh sởi vào năm 2017”. Phát biểu tại cuộc họp, ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội cho biết, Hà Nội đã qua đỉnh dịch sởi được 2 tuần, hiện số trẻ mắc sởi giảm mạnh, hết tháng 4 sẽ kiểm soát được dịch sởi trên địa bàn Thủ đô.
Bệnh viện: Dịch sởi lớn nhất trong hàng chục năm
Tại Khoa Nhi (BV Bạch Mai) trong ngày 8/4 có 3 bệnh nhân sởi nhập viện. PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi cho biết từ gần 3 tháng nay khoa đã điều trị cho 83 bệnh nhi sởi rất nặng, chỉ có 2 trong số đó đến từ tỉnh ngoài Hà Nội. Nhiều bệnh nhi phải thở máy, thở oxy vì virus xâm nhập vào phổi rất nhanh. Trong nhiều năm công tác tại khoa Nhi, TS Dũng khẳng định: “Chúng tôi cho rằng dịch sởi năm nay bất thường vì viêm phổi diễn biến nhanh, virus tấn công trực tiếp vào phổi gây biến chứng nặng, tỷ lệ tử vong cao hơn các năm trước. Thông thường, bệnh nhân mắc sởi chỉ gặp biến chứng viêm phổi sau khi ban sởi đã bay. Ngoài ra có trẻ chỉ 24 ngày tuổi đã bị sởi là bất thường”. PGS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc BV Nhi T.Ư cho biết, hiện BV đang điều trị cho 10.000 bệnh nhân (tăng 30%), trong đó hơn 50% là bệnh viêm đường hô hấp, bệnh nhân sởi. Trao đổi bên lề cuộc họp, TS Hải cho biết điểm bất thường của năm nay là tỷ lệ bệnh nhân mắc sởi nhập viện tăng cao, phần lớn trẻ bệnh nặng dưới 9 tháng tuổi, chưa được tiêm phòng. Theo ông Hải, khoảng 4 tháng qua BV đã điều trị nội trú gần 1.000 ca sởi bị biến chứng nặng. Ông Hải lo lắng: “Hiện nay chúng tôi vẫn đang điều trị thường xuyên từ 200-250 bệnh nhi sởi, chưa có dấu hiệu giảm. Xét nghiệm 6 bệnh nhân tử vong do sởi cho thấy trẻ đồng nhiễm thêm các virus khác khiến bệnh thêm nặng. Có những bệnh nhân nhiễm adenovirus khiến tổn thương phế nang phổi, khiến phổi đặc lại. Để cứu chữa nhiều bệnh nhân nặng do sởi, BV Nhi T.Ư đã phải áp dụng các kỹ thuật cao như kỹ thuật ECMO, lọc máu với chi phí hàng trăm triệu đồng một bệnh nhi”. TS Hải thừa nhận, 25 trường hợp tử vong do sởi tại BV Nhi T.Ư là con số cao hơn nhiều so với những năm trước do bệnh cảnh nặng, cho thấy sự bất thường của dịch sởi năm nay. PGS.TS Phạm Nhật An, Phó Giám đốc BV Nhi T.Ư cho biết, trong hơn 40 năm qua ông chưa từng thấy dịch sởi năm nào diễn biến nặng và bất thường như năm nay bởi những ca biến chứng viêm phổi rất nặng dù đã được điều trị tăng cường miễn dịch, dùng kháng sinh ngay từ đầu nhưng bệnh vẫn nặng, nhiều trẻ tử vong.
Singapore cấm 'thảo dược' được nói là có lưu hành ở Việt Nam
Singapore hôm 8.4 loan tin thảo dược Herbal Health Jointcare, được nói do Nhật bào chế và đã được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép, là không rõ nguồn gốc và chứa 5 hóa chất, gồm steroid.
Herbal Health Jointcare (HHJ) được ghi nhãn là chỉ chứa các thành phần thảo dược tự nhiên và không có steroid, có tác dụng giảm đau ở bệnh nhân viêm thấp khớp kinh niên và “không gây những tác dụng phụ không mong muốn”. Tuy nhiên, kiểm tra của Cục khoa học y tế Singapore(HSA) cho thấy “thảo dược” này chứa đến 5 loại hóa chất tổng hợp có dược tính mạnh, gồm steroid (Betamethasone-17-valerate), piroxicam, furosemide, chlorpheniramine và famotidine, vốn chỉ được sử dụng dưới sự kê toa và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Sản phẩm do Công ty Ace Nutrition International có trụ sở tại Singapore đứng tên sản xuất và tiếp thị nhưng ghi trên nhãn là “Product of Japan” (sản phẩm của Nhật Bản). “Các điều tra tới nay cho thấy nguồn gốc sản phẩm này không chắc chắn”, thông cáo của HSA hôm 8.4 cho hay. HSA cũng cho biết họ đã tịch thu toàn bộ thảo dược này tại trụ sở công ty ở số 2 đường Kallang Pudding Road và nghiêm cấm việc buôn bán sản phẩm. Hiện tại, công ty này đã xóa hết địa chỉ cũng như thông tin về các sản phẩm của mình trên website lẫn trang Facebook. Tuy nhiên, tìm kỹ trên website chính thức về HHJ (herbalhealthforall.com), sản phẩm này được nói là được bào chế và đóng gói tại Singapore (Manufactured and packed in Singapore). Website này cũng rao HHJ “được HSA cho phép bán như một sản phẩm bổ trợ sức khỏe sau khi đã xét nghiệm và kiểm tra”, đồng thời “tuân thủ tất cả các quy định của Cục dược phẩm Liên bang Mỹ và được bán tại Mỹ”. Ngoài ra, website này còn cho biết HHJ đã được Bộ Y tế Việt Nam và Campuchia cấp phép. Giấy phép của Việt Nam mang số hiệu 373/ATTB-XNCB. Dưới hình thức vỉ kẽm 10 viên hình con nhộng màu trắng, một hộp giấy chứa 3 vỉ (30 viên) có giá bán 65 SGD (1,1 triệu đồng), chưa gồm phí giao hàng tận nơi, theo giá trên website bán dược phẩmDeeMakMart.com.
Nguy hại khó lường
HSA cho hay họ nhận được 2 tin báo về tác dụng giảm đau tức thì của HHJ. Tin báo thứ nhất từ một nữ bệnh nhân 60 tuổi, bị bệnh cứng vai và đau khớp. Bà này và một số người quen dùng sản phẩm này được 2 ngày thì thấy hết đau và báo với bác sĩ. Hiện các bác sĩ xem xét triệu chứng tổn thương gan ở người bệnh nhân này mà nguyên nhân có thể là do sử dụng HHJ. Báo cáo thứ hai đến từ một người đàn ông có mẹ dùng HHJ và hết đau trong một tuần khiến ông nghi ngờ. HSA khuyến cáo các bệnh nhân trót dùng HHJ phải nhanh chóng gặp bác sĩ để được theo dõi và chỉ dẫn hợp lý. Do chứa chất steroid, vốn có tác dụng chống viêm tấy, việc ngưng đột ngột việc sử dụng HHJ sẽ gây những triệu chứng nghiêm trọng như tụt huyết áp và mất phương hướng. Theo HSA, việc dùng lâu dài chất betamethasone-17-valerate (một dạng steroid) có trong HHJ có thể gây tăng lượng đường trong máu, dẫn tới bệnh tiểu đường, cao huyết áp, giảm thị lực, rối loạn cơ và xương, tăng nguy cơ bị hội chứng Cushing với biểu hiện phù mặt, phù mình mẩy trong khi tay chân teo lại. Trong khi đó, chất piroxicam, một chất kích thích làm giảm đau, có thể ảnh hưởng lên thận, gan, tim, đặc biệt với những đối tượng mẫn cảm như người cao tuổi. Chất furosemide là dược chất dùng để loại nước và muối khỏi cơ thể. Việc dùng nhiều chất này, gây nên tình trạng loại nước quá mức sẽ đồng thời làm cạn lượng nước, muối và khoáng chất trong cơ thể. Còn chlorpheniramine là chất kháng histamine dùng trị dị ứng hay nóng sốt, và famotidine là chất trị các khối u hệ tiêu hóa. Dùng thuốc có chứa hai chất này một cách tùy tiện có thể bị nhức đầu, chóng mặt, nôn mửa, tiêu chảy và táo bón.
Tin tức
“Liều thuốc” cho an ninh bệnh viện - Bài 3: Mạnh tay với việc hành hung bác sĩ
Tuy chưa có số liệu thống kê cụ thể, nhưng trong vòng 3 năm qua, đã có hàng chục vụ côn đồ hoặc thân nhân người bệnh đập phá tài sản bệnh viện (BV), đánh bác sĩ, y tá trọng thương, thậm chí dẫn đến tử vong. Đây là một thực trạng rất đáng lo ngại về vấn đề đảm bảo an toàn cho y, bác sĩ.
Cần sự vào cuộc của chính quyền.
“Thời gian qua, xảy ra khá nhiều vụ việc y, bác sĩ bị hành hung ngay tại BV. Đau lòng nhất là vụ việc xảy ra tại BV đa khoa huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình (tháng 8/2011), người nhà bệnh nhân lao vào đâm chết bác sĩ Phạm Đức Giàu và làm thương nặng 1 bác sĩ khác vì cho rằng các bác sĩ đã chậm trễ trong việc cứu người thân của họ”, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, cho biết. Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mất an ninh BV nói chung và tình trạng hành hung nhân viên y tế nói riêng, là do các biện pháp an ninh ở nhiều nơi chưa được quan tâm đúng mức; cùng với đó là tình trạng quá tải ở một số BV, đã tạo cơ hội cho một số cá nhân trục lợi. Bên cạnh đó, sự thờ ơ của chính quyền địa phương; vấn đề y đức, thái độ ứng xử của một số nhân viên y tế và các sự cố y khoa do các nguyên nhân khách quan và chủ quan, cũng đã dẫn tới tình trạng này. GS.TS Đào Văn Dũng, Vụ trưởng Vụ Các vấn đề xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương, cho rằng: “Thái độ của nhân viên y tế trong quá trình tiếp xúc với bệnh nhân, những sự tắc trách như không thăm khám kịp thời, xử lý chậm hay có những chẩn đoán, xử lý sai lệch... là nguyên nhân chính dẫn đến những vụ gây rối, phá hoại, hành hung y, bác sĩ. Tuy nhiên, dù v́ lư do ǵ th́ thân nhân người bệnh cũng không được phép hành hung cán bộ y tế. Rất đáng tiếc do không được ngăn chặn kịp thời nên những vụ việc gây rối trong BV diễn ra ngày một nhiều, “lây lan” nhanh như một dịch bệnh, gây bức xúc trong xã hội”. Đồng tình với quan điểm này, cử nhân Nguyễn Xuân Vinh, điều dưỡng trưởng khoa Tim mạch và Lồng ngực, BV Việt Đức, nhấn mạnh: “Việc cán bộ y tế có sai phạm hay không thì cần có điều tra, phân xử đúng quy định pháp luật chứ người nhà bệnh nhân không được phép nhục mạ, hành hung bác sĩ. Các cơ quan chức năng cần mạnh tay hơn đối với những vụ việc hành hung bác sĩ, đập phá tài sản BV. Có như vậy thì mới ngăn chặn được tình trạng hành hung bác sĩ ngang nhiên như đã xảy ra”.
Chủ động giám sát để giảm tai biến.
“Người dân cần biết rằng, không phải bất kỳ sai sót y tế nào cũng là lỗi của cán bộ y tế. Y tế là một ngành đặc biệt, ngay nhiều nước có nền y tế tiên tiến như Mỹ, Nhật, mỗi năm cũng xảy ra rất nhiều tai biến bất khả kháng. Ở Mỹ có quy định 45 ngày sau sự cố y tế thì cơ quan chức năng sẽ đưa ra câu trả lời về nguyên nhân vụ việc. Nhưng tại Việt Nam, sự cố vừa xảy ra thì báo chí đã chất vấn ngay cán bộ y tế về nguyên nhân; nhiều luồng thông tin đưa ra khi vấn đề chưa được làm sáng rõ, khiến dư luận thêm hoang mang, có cái nhìn xấu hơn về cán bộ y tế”, ThS Phạm Đức Mục, Chủ tịch Hội Điều dưỡng Việt Nam, chia sẻ. Để giảm tỷ lệ tai biến, tránh dẫn đến những bức xúc và những hành vi gây tổn hại đến danh dự, sức khỏe, thậm chí tính mạng của cán bộ y tế như thời gian qua, theo ThS Phạm Đức Mục, ngành y tế, nhất là các giám đốc BV, cần chú ý đến việc đảm bảo nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu khám chữa bệnh. “Nếu các cơ sở y tế vẫn tiếp tục duy trì một bác sĩ phải khám cho 40 - 70 bệnh nhân/ngày như hiện nay thì tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ đáng tiếc. Hay nếu một điều dưỡng, trong 1 đêm trực mà liên tục chăm sóc cho 32 bệnh nhân thì hiệu quả không thể như mong đợi”, ThS Phạm Đức Mục chia sẻ. “Bên cạnh đó, ngành y tế cần thiết lập một hệ thống báo cáo bắt buộc và báo cáo tự nguyện y khoa để thống kê được sự cố y khoa của từng năm. Đặc biệt, cần sớm quan tâm khắc phục những lỗi của cả hệ thống, nhất là vấn đề chính sách. Đơn cử, cơ chế BV tự chủ hiện nay đang tiềm ẩn những vấn đề làm tăng rủi ro cho bệnh nhân; cần có giải pháp để bác sĩ chỉ cần lo khám bệnh mà không phải quan tâm là bệnh nhân của mình đã đóng viện phí chưa. Ngoài ra, các cơ sở y tế cần sớm triển khai việc mua bảo hiềm nghề nghiệp cho cán bộ y tế để giúp họ yên tâm và an toàn hơn khi tham gia khám chữa bệnh”, ThS Phạm Đức Mục nhấn mạnh.
“Liều thuốc” cho an ninh bệnh viện – Tăng cường giám sát và phối hợp liên ngành
Việc xác định rõ nhiệm vụ đảm bảo an ninh BV quan trọng không kém công tác đảm bảo chất lượng chuyên môn khám chữa bệnh. Nhiều giải pháp cho vấn đề này đã được chính những “người trong cuộc” đưa ra.
Tự vào cuộc
Theo ông Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh: Để đảm bảo an ninh của các BV (BV) tại Thành phố, thời gian tới, Ban An toàn môi trường, thuộc Hội đồng quản lý chất lượng BV (Sở Y tế TP Hồ Chí Minh) sẽ tiến hành giám sát an ninh, thanh tra đột xuất về công tác đảm bảo an ninh tại các BV. Bên cạnh đó, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cũng đã chỉ đạo các BV phải tăng cường phối hợp với địa phương, với thân nhân bệnh nhân để đảm bảo an ninh BV. Về lâu dài, ngành y tế sẽ tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp giảm tải BV. Bởi lẽ, quá tải BV là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mất an ninh tại các cơ sở y tế hiện nay. Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cũng yêu cầu các BV phải đưa vấn đề về an ninh BV là một trong những nội dung được cụ thể hóa trong kế hoạch hoạt động hàng năm. “Để đảm bảo an ninh cho cả người bệnh và nhân viên y tế, các BV cần phải chuyên nghiệp hoá đội ngũ nhân viên bảo vệ, diễn tập tình huống xấu, rà soát lại và củng cố tất cả những vấn đề liên quan đến an ninh trật tự trong BV; tùy vào tình hình mà các BV lắp đặt hệ thống báo động, đường dây nóng... Đặc biệt, các cơ sở y tế phải xây dựng quy chế phối hợp giữa BV và Công an trên địa bàn”, ông Tăng Chí Thượng chia sẻ. Về phía mình, Sở Y tế Hà Nội cũng đã chỉ đạo các đơn vị nghiêm túc triển khai các hoạt động nhằm đảm bảo an ninh BV như: Rà soát, đánh giá công tác đảm bảo an ninh trật tự trong cấp cứu, khám chữa bệnh, chăm sóc người bệnh. “Trên cơ sở đó xây dựng, hoàn thiện lại các quy định để thông báo công khai cho người bệnh biết, hạn chế các sơ hở để đối tượng xấu lợi dụng”, ông Nguyễn Văn Dung, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết. Cũng theo ông Dung, Sở Y tế Hà Nội đã chỉ đạo các giám đốc BV xây dựng quy chế riêng về quản lý nhân viên y tế móc nối với cò BV, đồng thời cải cách khoa khám bệnh, giảm thời gian chờ đợi của người bệnh. Các BV phải dành kinh phí để lắp camera tại một số khu vực nhạy cảm như khoa khám bệnh, khoa cấp cứu... và kiện toàn, củng cố lực lượng bảo vệ chuyên trách...
Đưa vào tiêu chí đánh giá, kiểm tra hàng năm
Đó là việc làm của riêng các Sở Y tế, còn về phía Bộ Y tế, với tư cách là cơ quan “đầu não”, cũng có những cơ chế, chính sách riêng của mình. “Trong Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng BV, ban hành ngày 3/12/2013, Bộ Y tế đã đưa vấn đề an ninh BV là 1/83 tiêu chí đánh giá chất lượng BV hàng năm. Điều đó cho thấy, Bộ Y tế rất quan tâm đến công tác an ninh BV, coi nhiệm vụ đảm bảo an toàn người bệnh, an toàn cho nhân viên y tế quan trọng không kém so với công tác đảm bảo chất lượng chuyên môn khám chữa bệnh”, ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, cho biết. Theo ông Khuê, Bộ Y tế kết hợp với Công đoàn ngành y tế xây dựng để sớm ban hành Thông tư về quy tắc ứng xử đối với nhân viên y tế và Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Y tế về tăng cường kỹ năng giao tiếp, ứng xử của nhân viên y tế; nâng cao tinh thần thái độ phục vụ người bệnh, khẳng định vị trí vai trò, nhân cách của người cán bộ y tế Việt Nam. Song song với tinh thần thái độ, Bộ Y tế cũng tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ BV để đáp ứng sự hài lòng của người bệnh; nâng cao trình độ chuyên môn, theo dõi, quản lý, giám sát các sự cố y khoa; Tiếp tục chấn chỉnh hoạt động của Khoa khám bệnh (theo Quyết định 1313/QĐ - BYT về cải tiến quy trình khám bệnh tại BV); Thực hiện các giải pháp giảm quá tải BV; Thực hiện tốt hoạt động của đường dây nóng... .Thời gian tới, ngành y tế cũng sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp với công an, chính quyền địa phương để đảm bảo an ninh BV, đảm bảo an toàn cho cả nhân viên y tế lẫn người bệnh. Ngoài vấn đề an ninh như ngăn chặn tình trạng "cò" níu kéo bệnh nhân, nạn côn đồ tấn công BV hoặc nạn trộm cắp, móc túi, bắt cóc trẻ..., ngành công an cũng sẽ giúp ngành y quản lý tình trạng hoạt động không phép, vấn đề xuất nhập cảnh của bác sĩ nước ngoài, quản lý thuốc men, hàng gian, hàng giả... Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đề nghị Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo các cơ quan truyền thông, tăng cường tuyên truyền thành tựu, đóng góp của ngành y tế để nhân dân có được đánh giá khách quan và đúng đắn về người thầy thuốc. “Bên cạnh sự nỗ lực của ngành y tế và các cơ quan chức năng, mong rằng, người bệnh và thân nhân người bệnh luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, đấu tranh, tố giác tội phạm để các cơ sở khám, chữa bệnh trở thành một nơi thực sự an toàn”, ông Lương Ngọc Khuê chia sẻ.
Soha
Bài thuốc quý cứu người bỏng nặng sắp chết trở nên lành lặn
Chỉ với bài thuốc gồm một loại lá cây mọc dại trong rừng, gần 100 năm qua, gia đình ông Lữ Văn Thính đã giành lại mạng sống cho hàng nghìn bệnh nhân bị tai nạn bỏng. Từ lâu, người dân nơi miền sơn cước này vẫn yêu kính gọi ông bằng cái tên trìu mến “thần y” xứ Thái. Bởi ông luôn mang tâm cứu chữa cho người bệnh với tấm lòng thiện nguyện “làm phúc cứu người” chứ không màng đến danh lợi bản thân.
Cứu hàng nghìn ca bỏng từ lá cây rừng.
Trong chuyến công tác về tỉnh Thanh Hóa, chúng tôi tình cờ được làm quen với một người đàn ông từ thành phố lặn lội quãng đường hàng trăm km lên miền núi xa xôi thăm lại ân nhân cứu mạng trong một tai nạn bỏng rất nặng cách đây vài tháng. Ông rút tấm danh thiếp trong tập dày cộm đưa cho phóng viên, nhã nhặn giới thiệu rằng những tấm danh thiếp này, ông làm tặng ân nhân là ông Lữ Văn Thính, người được mệnh danh là “thần y”, truyền nhân nắm giữ bài thuốc gia truyền chữa bỏng hiệu nghiệm. Chỉ bằng một loại lá cây rừng, ông Thính đã cứu chữa cho hàng ngàn bệnh nhân bỏng. Thậm chí ông còn đón người bệnh đến nhà tận tâm chữa trị mà không lấy một đồng tiền công nào. Tò mò lần theo địa chỉ ghi trên danh thiếp, chúng tôi có mặt tại bản Đá (huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa) khi trời đã ngả chiều. Trong khuôn viên ngôi nhà sàn nhỏ nằm sát vách núi, ông Thính dáng người thấp nhỏ đang ngồi ngồi thu nốt mẻ lá thuốc phơi ngoài sân. Biết phóng viên đến hỏi thăm, ông cở mở tiếp chuyện: “Bài thuốc này vốn là thuốc gia truyền của gia đình. Cách đây gần 100 năm, nhà tôi có người bị bỏng nặng, bà nội phải lặn lội sang tận bên nước bạn Lào xin thuốc. Vì đường rừng hiểm trở, xa xôi nên thầy thuốc thương tình đã truyền cho bài thuốc quý. Từ đó, gia đình lưu giữ bài thuốc và truyền từ đời này sang đời khác. Cho đến nay, bài thuốc đã được truyền đến đời thứ ba”. Ông Thính không ngần ngại chia sẻ về bài thuốc của gia đình. Bài thuốc này chỉ làm từ một loại lá cây rừng duy nhất. Theo tiếng Thái gọi là “bơ Phông phay” (tiếng Kinh nghĩa là cây bỏng, loại cây có lá giống cây chè). Khi hái lá thuốc về, chỉ cần rửa sạch, giã nát, đắp lên vùng bị bỏng. Với những trường hợp bỏng nặng hoặc các cháu nhỏ thì vắt lấy nước, bỏ bã, sau đó dùng bông để thấm bôi thuốc lên vùng đau. Những người ở xa có thể dùng lá bỏng phơi khô, hãm đặc, cho vào vải màn sạch vắt lấy nước rồi thấm vào vết bỏng”. Ông cũng nói thêm, mặc dù bài thuốc chỉ làm bằng một loại lá cây nhưng lại đem lại hiệu quả cao trong chữa trị tất cả các dạng bỏng, từ vết bỏng nước, bỏng xăng, bỏng điện cho đến bỏng vôi… Với kinh nghiệm nhiều năm chữa bỏng, ông lí giải về bài thuốc gia truyền của gia đình mình: “Khi bị bỏng, vùng bị thương sẽ rất nóng và đau rát. Vì thế, việc đầu tiên là phải nhanh chóng làm mát tại vùng bỏng để làm dịu cơn đau. Lá bơ Phông phay có tính hàn, sau khi bôi, thuốc ngấm vào trong sẽ làm cho toàn bộ vùng bị bỏng hết đau và khô nhanh chóng. Hơn nữa, lá thuốc này còn có tác dụng sát khuẩn, kích thích quá trình tái tạo tế bào. Với những vết bỏng tổn thương ở vùng da, thịt, (độ I, II, III) chỉ cần 10, đến 20 ngày là có thể khỏi hẳn. Nếu bỏng sâu đến gân, xương, (độ IV, V) thì cũng phải mất 1, đến 2 tháng mới có thể lành lặn được”. Điều kì diệu của bài thuốc gia truyền khiến người dân khắp nơi tìm đến nhờ vả “thần y” này không ở cách chữa trị đơn giản, hiệu quả nhanh chóng, mà còn bởi khả năng liền sẹo. “Để vết bỏng lành lặn như ban đầu sau tổn thương là điều rất khó. Bởi vậy, bản thân nạn nhân phải kiêng kị một số thức ăn tanh, nóng như, trứng, cua, ốc, tôm, thịt chó, và một số thực phẩm có chứa bột nếp. Nếu trong quá trình tái tạo tế bào da, người bệnh ăn các thức ăn trên sẽ làm hình thành những mảng loang lổ màu trắng, và nhăn nheo trên bề mặt da. Còn gạo nếp sẽ làm cho vết thương bưng mủ, lan rộng và lâu lành hơn”, vị “thần y” chữa bỏng cho biết.
Cứu người là niềm vui, là hạnh phúc.
Với bài thuốc chữa bỏng gia truyền, cùng tâm nguyện làm phúc cứu người 27 năm qua ông đã giành giật lại mạng sống cho hàng ngàn nạn nhân bị tai nạn bỏng mà không đòi hỏi một đồng tiền công nào. Thậm chí với những ca bệnh nặng, ông còn đón đến tận nhà để tiện bề chữa trị. “Người bị bỏng khắp nơi đến xin thuốc, người đến tận nhà tôi ở cũng không ít, người ở xa tôi gửi thuốc đi cũng có, tính cả cũng lên đến hàng nghìn người, tôi chẳng ghi chép tên tuổi, địa chỉ bao giờ, nhớ làm sao hết được”, vị “thần y” cười phúc hậu cho biết. Cũng bởi y đức cao đẹp ấy mà người nghèo khắp trong, ngoài xã đều đến gia đình ông nhờ vả mỗi khi có ai bị bỏng, “cả cái xã này ai cũng tin tưởng bài thuốc của ông Thính, hễ ai bị bỏng là chạy đến xin thuốc. Người lạ khắp nơi nghe tiếng cũng tìm về đây, ông Thính chẳng bao giờ kể công, tính tiền, ai xin thì lấy thuốc làm phúc thôi”, ông Lò Phúc Hiêm, trưởng bản Đá khẳng định.. Nhắc đến Thần y Thính với bài thuốc chữa bỏng, người dân bản Đá vẫn nhớ như in câu chuyện về cháu Lữ Thi Vân bị bỏng nặng cách đây 5 năm. Khi ấy, cháu Vân chưa tròn hai tuổi, mới chập chững biết đi, chẳng may ngã vào nồi cám đang sôi sùng sục khiến toàn thân cháu bỏng nặng. Lúc ấy, mẹ Vân vội bế xốc con chạy xuống nhà ông Thính kêu cứu. May mắn được ông kịp thời cứu chữa, chỉ một thời gian ngắn, cháu Vân đã là lành lặn. “Lúc ấy, người cháu nóng như hòn than, da đỏ xám, đau đớn quằn quại cứ khóc thét lên. Thế mà bác Thính bôi thuốc vào được 20 phút, thì cháu nín hẳn”, mẹ Vân nhớ lại. Gần đây nhất, anh Hà Văn Chinh (19 tuổi, ở bản Chiềng Ban, xã Quang Hiến, huyện Lang Chánh) bị trượt chân ngã xuống hố vôi vừa tôi đang sôi sùng sục khiến 2/3 cơ thể bị bỏng nặng, nguy kịch đến tính mạng. “Hôm ấy, người dân kéo Chinh từ hố vôi lên, thằng bé giãy giụa đau đớn, khó thở, toàn bộ vùng da bị bỏng nặng. Nhờ biết đến tiếng tăm của ông Thính từ trước, nên anh trai và người chú chở Chinh lên nhà ông kịp thời. May còn gặp thầy, gặp thuốc, chứ nếu không,cháu nó cũng chẳng giữ được mạng. Hồi ấy, lớp da bị chín rơi ra từng mảng, tưởng không chữa nổi, nào ngờ hơn 2 tháng đã khỏi”, mẹ anh Chinh kể lại. Nhớ ơn ân nhân cứu mạng, lễ tết hàng năm anh Chinh vẫn lặn lội cả chục cây số đường rừng lên thăm lại gia đình ông Thính. Không chỉ lấy thuốc miễn phí cứu giúp những người dân xung quanh. ông Thính sẵn sàng chỉ cho người dân bài thuốc gia truyền của gia đình. Ông tâm sự: “Tôi không sống bằng nghề bốc thuốc, nên ngày ngày vẫn phải làm nương rẫy, đồng ruộng, sợ những khi bận việc đồng áng vắng nhà không kịp thời lấy thuốc cho người bệnh, nên hễ ai đến xin thì chỉ cho bài thuốc quý này, phòng khi người nhà bệnh nhân bị bỏng thì kịp thời cứu chữa”. Với những nạn nhân ở vùng xa xôi, tận thành phố Thanh Hóa, Hà Nội, Thái Nguyên nghe danh bài thuốc mà gọi điện đến xin, ông sẵn sàng bỏ tiền túi ra gửi thuốc theo xe khách cho bệnh nhân. Với tâm tâm niệm “cứu một mạng người phúc đẳng hà sa”, ông luôn lấy việc cứu người làm niềm vui, niềm hạnh phúc, không màng đến tiền bạc danh lợi. Chia tay ông mà tâm trí vẫn hằn in tâm nguyện của vị lương lấy việc cứu người làm phúc: “chỉ mong bài thuốc được phổ biến rộng rãi đến được với tất cả mọi người nhất là những nạn nhân không may gặp tai nạn bỏng, tránh chậm trể trong việc điều trị, để xảy ra những hậu quả đáng tiếc”.
Sài Gòn giải phóng
Bước đột phá trong phòng chống lao
Mỗi năm, cả nước có từ 3.000 - 3.500 bệnh nhân lao kháng đa thuốc nhưng các cơ sở điều trị mới quản lý được khoảng 1.000 trường hợp. Đáng lo ngại hơn, không chỉ có tình trạng lao kháng thuốc, mà cơ quan y tế đã ghi nhận không ít trường hợp siêu kháng thuốc, khiến việc điều trị rất nan giải.
Nguy cơ “siêu kháng thuốc”.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, lâu nay có không ít bệnh nhân mắc lao sau một thời gian điều trị sức khỏe tiến triển tốt đã nảy sinh tâm lý chủ quan, không tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, uống thuốc không đủ và đều đặn, dẫn tới căn bệnh từng được coi là “tứ chứng nan y” này tái phát ở mức độ nguy hiểm hơn do bị kháng thuốc. Bác sĩ Phạm Hữu Thường, Giám đốc Bệnh viện Phổi Hà Nội, cho biết: Lao là bệnh nguy hiểm và bị lao kháng thuốc còn nguy hiểm hơn vì việc điều trị rất khó và nguy cơ tử vong cao. Trong 3 năm qua, số bệnh nhân lao kháng đa thuốc vào điều trị tại bệnh viện đã tăng gần 3 lần, từ 60 lên hơn 160 bệnh nhân. Nguy hiểm hơn, còn có không ít trường hợp siêu kháng thuốc, tức kháng thêm cả kháng sinh thế hệ 2, loại thuốc dùng điều trị bệnh nhân lao kháng thuốc. Đa số bệnh nhân lao kháng thuốc là do không tuân thủ nguyên tắc điều trị. Bệnh lao điều trị theo đúng phác đồ phải tiêm và uống thuốc đủ liều trong thời gian khoảng 8 tháng dưới sự giám sát chặt chẽ của nhân viên y tế. PGS-TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Chống lao quốc gia cho biết, cùng với tình trạng bệnh lao trẻ hóa thì bệnh lao kháng thuốc cũng đang gia tăng, khó kiểm soát. Thống kê cho thấy, mỗi năm cả nước có khoảng 3.000 - 3.700 trường hợp mắc lao đa kháng thuốc cần được điều trị nhưng các cơ sở y tế chỉ mới quản lý được khoảng 1.000 bệnh nhân. Số bệnh nhân chưa được quản lý sẽ là nguy cơ tiếp tục lây nhiễm vi khuẩn lao đa kháng thuốc cho nhiều người khác. Vì thế theo đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới, hiện nay Việt Nam đứng thứ 14 trong số 27 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới.
Đột phá trong phòng chống lao.
Trước nguy cơ trên, Chương trình Chống lao quốc gia đang mở rộng diện quản lý bệnh nhân lao để phát hiện bệnh nhân lao kháng đa thuốc trong cộng đồng càng sớm càng tốt, đồng thời áp dụng các kỹ thuật mới hiệu quả trong phòng chống lao. Trong đó nổi bật là kỹ thuật chẩn đoán nhanh geneXpert, với 32 hệ thống geneXpert đã được triển khai khắp cả nước. PGS-TS Nguyễn Viết Nhung cho biết: Trước đây, việc chẩn đoán lao phổi dựa vào xét nghiệm soi đờm trực tiếp. Giới hạn của kỹ thuật này là độ nhạy không cao, đã bỏ sót số lượng đáng kể bệnh nhân. Nhất là với bệnh lao đa kháng thuốc, kỹ thuật này phải nuôi cấy mất nhiều thời gian và khó khăn trong vận chuyển mẫu đờm từ các địa phương tới đơn vị chẩn đoán. Đây là một rào cản lớn gây chậm trễ việc phát hiện và chỉ định điều trị bệnh lao đa kháng thuốc, khiến nhiều người có thể bị tử vong trước khi được điều trị.Việc áp dụng kỹ thuật chẩn đoán nhanh geneXpert cho phép xác định được vi khuẩn lao với độ nhạy rất cao, quy trình đơn giản và cho kết quả nhanh, chỉ sau 2 giờ có thể trả lời có vi khuẩn lao hay không, nhiều hay ít và có kháng với thuốc Rifampicine hay không. Đây là kỹ thuật chẩn đoán hiện đại, mang tính đột phá trong phát hiện và chẩn đoán bệnh lao, giúp bệnh nhân phát hiện và điều trị bệnh sớm. Cùng với đó, tới đây, phác đồ mới với việc sử dụng những loại thuốc phổ cập nhất hiện nay sẽ được triển khai rộng rãi trong cả nước nhằm rút ngắn thời gian điều trị bệnh lao còn 6 tháng. Cuối năm nay, VN sẽ là nước đầu tiên sử dụng loại thuốc mới điều trị bệnh lao cho các trường hợp trước giai đoạn siêu kháng thuốc và dự kiến đến năm 2018, sẽ có những loại vaccine mới phòng bệnh lao hiệu quả hơn được đưa vào sử dụng.
Lọc nước khẩn cấp cho dân vùng lũ
Hàng trăm gói bột lọc nước P&G Purifier of Water đang đến tay của người dân nghèo tỉnh Quảng Trị. Đây là hoạt động nằm trong dự án “Nước uống sạch cho trẻ em” được Công ty P&G Việt Nam, World Vision và Sở Y tế tỉnh phối hợp tổ chức vào giữa tháng 3 vừa qua. Từ dự án này, 36.000 người dân và trẻ em thuộc 4 huyện Vĩnh Linh, Triệu Phong, Hướng Hóa và Hải Lăng sẽ được sử dụng nước uống sạch ngay trong mùa lũ năm nay. Và quan trọng hơn, sự kiện này cho thấy sự tiện lợi của công nghệ lọc nước khẩn cấp.Với mỗi gói bột lọc nước P&G Purifier of Water nặng 4g có thể lọc hơn 10 lít nước nhiễm bẩn thành nước sạch và an toàn. Sản phẩm hoạt động theo quy trình gồm nhiều bước để làm sạch và khử trùng nước. Thoạt tiên, khuấy mạnh bột vào nước rồi để yên trong 5 phút cho các chất cặn bã kết tủa lắng xuống, sau đó lọc nước qua một bộ lọc vải sạch. Nước đã lọc cho vào thùng chứa nước riêng biệt và để yên nước trong vòng 20 phút. Lúc này, các hoạt chất diệt khuẩn có trong bột sẽ tiêu diệt và loại bỏ gần 99% vi khuẩn và tạp chất. Đây là sản phẩm được nghiên cứu thành công vào năm 1995 bởi Công ty P&G và Trung tâm Phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ. Trong năm 2014, dự án sẽ tài trợ tổng giá trị 4,5 tỷ đồng hướng đến cung cấp hơn 20 triệu lít nước sạch cho người dân tỉnh Quảng Trị… Một trong những hộ dân thụ hưởng từ dự án, ông Lê Hữu Phước (xã Hải Dương, huyện Hải Lăng) cho biết: “Cứ mỗi mùa mưa đến là nguồn nước giếng của hầu hết các hộ dân bị nhiễm tạp chất, hay mùa hè bị nhiễm phèn nên bà con không có nước sạch sử dụng. Qua mấy ngày sử dụng thử, thấy nước trong, không mùi vị và uống như nước sạch bình thường. Với gói bột xử lý nước này, bà con vùng lũ chúng tôi năm nay đỡ lo phần nước sạch”. Ông Emre Olcer, Tổng Giám đốc P&G Việt Nam, cho biết, các huyện được lựa chọn triển khai dự án trong đợt này là địa bàn thiếu nước, thường xuyên bị lụt bão và nhận thức người dân về vệ sinh nước sạch còn thấp. Cụ thể, qua khảo sát tại huyện Hải Lăng, có khoảng trên 20% hộ gia đình thiếu nước và hơn 50% hộ đang sử dụng nước giếng khoan, giếng khơi và nước sông, suối. Hầu hết nguồn nước người dân đang sử dụng đều chưa qua xử lý và không đảm bảo vệ sinh. Vào mùa mưa, nguồn nước giếng bị nhiễm tạp chất do mưa lũ, hàng ngàn ca bệnh về da liễu, đường tiêu hóa và các tổn thương nội tạng khác được ghi nhận tại địa phương này. Chính vì vậy, trọng tâm dự án là hướng dẫn cho người dân và trẻ em phương pháp xử lý nước trong điều kiện khẩn cấp bằng gói bột lọc nước P&G Purifier of Water. Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (2008) có hơn 80% bệnh tật của con người liên quan đến nước và môi trường sống mất vệ sinh. Hàng năm khoảng 1,8 triệu trẻ em trên thế giới tử vong vì thiếu nước sạch và điều kiện vệ sinh kém (theo UNDP). Ở Việt Nam, theo báo cáo của UNICEF, hơn 3 triệu trẻ em không được tiếp cận nguồn nước sạch, 90% trẻ em tử vong vì liên quan đến nước ô nhiễm và điều kiện vệ sinh yếu kém. Với công nghệ mới từ gói bột lọc nước P&G Purifier of Water cùng sự thành công của dự án này, hứa hẹn sẽ giúp người dân các vùng lũ khác có cơ hội tiếp cận thêm một công nghệ lọc nước khẩn cấp.
An ninh thủ đô
Dịch sởi đã đi qua đỉnh
Ngày 8-4, Bộ Y tế đã chính thức lên tiếng phủ nhận thông tin có một số chuyên gia cho rằng, dịch sởi năm nay diễn biến nặng nề nhất trong vài chục năm qua. Theo Bộ Y tế, dịch sởi từ cuối 2013 đến nay tuy xảy ra trên diện rộng nhưng có quy mô nhỏ và trung bình, không địa phương nào bùng phát dịch lớn.
Số mắc thấp hơn năm 2009-2010
Thông tin được Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế đưa ra tại cuộc họp trực tuyến giữa Bộ Y tế với các Viện vệ sinh dịch tễ/Pasteur khu vực chiều 8-4 cho thấy, từ đầu năm đến nay, cả nước phát hiện 6.611 trường hợp sốt phát ban dạng sởi. Bệnh nhân tập trung chủ yếu tại miền Bắc và miền Nam, trong đó ghi nhận gần 2.500 trường hợp được xác định mắc bệnh sởi tại 59 tỉnh, thành phố. Tích lũy từ tháng 11-2013 đến hết tháng 3-2014, ghi nhận 3.380 trường hợp mắc sởi, trong đó 25 trường hợp tử vong. Đáng chú ý, cả 25 trường hợp tử vong này đều ở miền Bắc và chỉ có duy nhất 1 trường hợp được tiêm vaccine phòng sởi nhưng mới tiêm 1 mũi.PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng khẳng định, dịch sởi năm nay có số ca mắc thấp hơn vụ dịch sởi năm 2009-2010, thậm chí số ca mắc/tuần vào lúc đỉnh dịch chỉ bằng 1/3 so với vụ dịch năm 2009-2010. Tuy xuất hiện trên diện rộng nhưng chỉ một số địa phương ở khu vực miền núi phía Bắc ghi nhận ổ dịch sởi tập trung quy mô nhỏ và trung bình, bao gồm: Yên Bái, Sơn La, Lào Cai, Tuyên Quang, Hà Giang. Không có địa phương nào bùng phát dịch lớn. Riêng Hà Nội và TP.HCM có số mắc sởi khá cao nhưng cũng phân tán rải rác và không có ổ dịch lớn. Cụ thể tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay có 901 ca mắc sởi nhưng phân tán ở gần 300 xã, phường. Ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội cho biết, dịch sởi ở Hà Nội năm nay xuất hiện trở lại sau hơn 3 năm vắng bóng và có sự gia tăng đáng kể theo quy luật về chu kỳ dịch. Tuy nhiên, so với vụ dịch sởi ở Hà Nội vào năm 2008-2009 thì năm nay, cường độ của dịch thấp hơn nhiều. Trong 4 tháng qua, bình quân mỗi xã, phường của Hà Nội chỉ có khoảng 3-4 ca mắc sởi. Vì thế có thể khẳng định ở Hà Nội không có nguy cơ bùng phát ổ dịch sởi lớn.
Đang có xu hướng giảm
Nhận định về diễn biến dịch sởi, GS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, dịch sởi hiện đã đi qua đỉnh dịch. Qua giám sát, số ca mắc sởi trên cả nước tăng cao nhất vào giữa tháng 2 đến giữa tháng 3-2014. Khoảng 3 tuần từ cuối tháng 3 đến nay, dịch sởi có xu hướng giảm mạnh ở tất cả các địa phương, cũng có nhiều địa phương sau khi triển khai tốt chiến dịch tiêm vét vaccine phòng sởi hiện đã khống chế được dịch. Theo GS.TS Nguyễn Trần Hiển, khi thời tiết nóng lên thì dịch sởi sẽ giảm và tự hết, hầu như chưa có tiền lệ dịch sởi bùng phát trong mùa hè. đồng quan điểm này, TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM cho biết, số ca mắc sởi ở TP.HCM và các tỉnh phía Nam đã giảm xuống trong 2 tuần qua. Hiện trung bình mỗi tuần còn khoảng 250 ca mắc sởi mới, trong khi trước đó thường xuyên ghi nhận trên 300 ca/tuần. Tương tự, tại Hà Nội, khoảng 2 tuần qua, số ca mắc sởi mới đã giảm 10-20% mỗi tuần. Ông Nguyễn Nhật Cảm cho rằng, với việc triển khai tốt 2 đợt tiêm vét vaccine sởi trong tháng 3 và tháng 4 này, dự kiến hết tháng 4 Hà Nội sẽ khống chế được dịch sởi. Tuy nhiên, từ thực tiễn công tác điều trị bệnh nhi sởi, đại diện Bệnh viện Nhi Trung ương, khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai cho rằng số bệnh nhi mắc sởi thời điểm này vẫn còn ở mức rất cao. PGS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, hiện tình trạng quá tải bệnh nhi, nhất là quá tải bệnh nhi mắc sởi tại bệnh viện vẫn hiện hữu và chưa có xu hướng giảm. “100-120 máy thở của bệnh viện phải vận hành liên tục, các đơn vị hồi sức có 230 giường bệnh luôn hoạt động hết công suất. Những tuần gần đây, số ca mắc sởi mới vào viện thường xuyên dao động ở mức 200-250 ca” - Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương dẫn chứng.
Loại trừ dịch sởi vào năm 2017?
GS.TS Nguyễn Trần Hiển nhận định, virus sởi hiện nay vẫn chưa có biến đổi gene, chưa thay đổi động lực. Do đó, với diễn biến dịch sởi hiện tại và nếu triển khai tốt công tác tiêm vaccine phòng sởi trong thời gian tới thì mục tiêu mà chúng ta cam kết với quốc tế đến năm 2017 sẽ loại trừ bệnh sởi là hoàn toàn có thể thực hiện được. Trong khi đó, GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế lo ngại, mục tiêu công bố thanh toán, loại trừ sởi vào năm 2017 của Việt Nam có thể thực hiện được nhưng chỉ cần dừng tiêm, tỷ lệ tiêm vaccine phòng sởi giảm thì dịch sởi sẽ lập tức quay lại. Theo Bộ Y tế, cuối năm nay, dự kiến sớm nhất vào tháng 8-9, một chiến dịch tiêm vaccine phối hợp sởi-rubella quy mô lớn sẽ được triển khai trên cả nước. Khoảng 23 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi sẽ được tiêm loại vaccine này. Hiện Bộ Y tế đang lập kế hoạch tổ chức, dự trù và kiểm định vaccine phục vụ chiến dịch tiêm chủng này.
Bệnh nhi nhẹ tự ý vượt tuyến sẽ bị trả về
Một trong những giải pháp mà Bộ Y tế sẽ triển khai nhằm giảm tải ở Bệnh viện Nhi Trung ương là huy động sự tham gia của các bệnh viện tuyến dưới. Tuy nhiên, theo khảo sát của chúng tôi tại một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội, để san sẻ gánh nặng cho Bệnh viện Nhi Trung ương vào thời điểm này là rất khó.
Không ai muốn nhận
Trong thời gian gần đây, Bệnh viện Nhi Trung ương rơi vào cảnh quá tải trầm trọng, đặc biệt là quá tải bệnh nhi bị biến chứng nặng do sởi. Áp lực quá tải lớn đến mức trong 2 buổi làm việc liên tục với Bộ Y tế vào cuối tuần qua, PGS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương đã phải “cầu cứu” rằng “đây không còn là vấn đề riêng của Bệnh viện Nhi Trung ương mà là vấn đề quốc gia, vượt tầm kiểm soát của chúng tôi”. Hiện tại, một trong những giải pháp khả thi nhất được đưa ra là cần phải huy động mạnh mẽ hơn sự tham gia của các bệnh viện tuyến dưới để san sẻ gánh nặng cho tuyến trên. Theo khảo sát của chúng tôi tại khoa Nhi – Bệnh viện Thanh Nhàn, tình trạng quá tải bệnh nhi đã diễn ra trong hàng tháng nay nhưng chưa có dấu hiệu giảm. Khoa này dành riêng một phòng điều trị với gần 10 giường bệnh để chuyên tiếp nhận điều trị bệnh nhi mắc sởi nhưng hiện các giường đều phải nằm ghép. Mặc dù đã gắn biển “phòng cách ly” nhưng do quá tải, bệnh nhân mới ra vào liên tục nên cửa “phòng cách ly” luôn mở, thông với các phòng khác, còn bệnh nhi mắc sởi thì vô tư đi lại trong khoa, đứng đầy cả hành lang. Nguy cơ lây nhiễm chéo bệnh sởi cho các bệnh nhi khác trong khoa là rất lớn. Hoàn cảnh của khoa Nhi – BV Xanh Pôn cũng không khá hơn. Cả khoa có 120 giường bệnh thì thường xuyên phải tiếp nhận điều trị cho khoảng 400 bệnh nhân. Mới đây, BV Nhi TW đã đặt vấn đề chuyển bớt 4 bệnh nhân sởi biến chứng nặng của Hà Nội về Bệnh viện Xanh Pôn để tiếp tục điều trị, nhằm giảm bớt áp lực, tuy nhiên, lãnh đạo BV Xanh Pôn cho biết bệnh viện khó có thể tiếp nhận thêm bệnh nhân nặng từ tuyến trên chuyển về bởi hiện khoa Nhi của bệnh viện chỉ có 4 máy thở, nếu 4 bệnh nhân nặng về “ôm” hết 4 máy thở thì các bệnh nhi nặng khác không thể giải quyết được.
Sẽ siết chặt chuyển tuyến
Chuyển bệnh nhi tuyến trên xuống tuyến dưới để giảm áp lực quá tải cho Bệnh viện Nhi Trung ương vào thời điểm này, như đã phân tích, là rất nan giải. Do đó, biện pháp khả thi hơn là siết chặt tình trạng bệnh nhân tự ý vượt tuyến, chuyển tuyến không cần thiết từ tuyến dưới lên tuyến trung ương. PGS.TS Lê Thanh Hải đề xuất Cục Quản lý Khám chữa bệnh – Bộ Y tế có các văn bản siết chặt công tác này để Bệnh viện Nhi Trung ương có căn cứ làm chặt và tốt hơn công tác chuyển viện. Ngoài mong mỏi được sự chia sẻ hơn nữa từ các bệnh viện tuyến cơ sở, TS Lê Thanh Hải cũng đề xuất bệnh viện tuyến dưới không chuyển bệnh nhân nhẹ, trong khả năng chữa trị của mình lên tuyến trên. Thậm chí, ở các bệnh viện vệ tinh đã được trang bị máy thở, máy lọc máu nhưng hiệu suất sử dụng chưa cao thì khi cử học viên lên Bệnh viện Nhi Trung ương học nên mang theo các máy này để vừa phục vụ học viên học tập vừa phục vụ bệnh nhân, học xong lại mang về. TS Lưu Thị Liên, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, Sở Y tế Hà Nội đồng ý quan điểm nếu người dân chỉ mắc bệnh nhẹ mà tự ý vượt tuyến đưa con lên BV Nhi TW khám thì Bệnh viện Nhi Trung ương có thể không tiếp nhận, chuyển trả về tuyến dưới. Cũng theo bà Liên, nếu chỉ tập trung giải quyết riêng cho BV Nhi TW cũng không giải quyết được quá tải mà lâu dài cần một giải pháp đồng bộ như xây dựng thêm cơ sở mới, tăng cường chuyên môn cho tuyến dưới, tuyên truyền người dân hiểu để không tự ý vượt lên tuyến trung ương nữa…
Hàng rong “bao vây” trường học: Nỗi ám ảnh về ngộ độc
Do những hàng quán ăn, hàng rong thường ở phía ngoài cổng, không thuộc phạm vi quản lý của các trường nên hầu hết họ không mấy mặn mà với vấn đề này. Trong khi đó, việc xử lý của chính quyền địa phương ở nhiều nơi còn thiếu kiên quyết.
Biết hại nhưng vẫn ăn
Trao đổi với một số phụ huynh về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP) tại các quán ăn trước cổng trường, chúng tôi được họ chia sẻ, mặc dù ai cũng biết các hàng quán bày bán đồ ăn vặt công khai trước cổng các trường học có thể gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của học sinh, nhưng không hiểu sao tình trạng này vẫn chưa được các cơ quan chức năng giải quyết triệt để. Chị T.T.N, phụ huynh học sinh trường Tiểu học Điện Biên chia sẻ, “mỗi khi đón con, thấy con thèm thuồng nhìn các bạn ăn uống, rồi đòi mua món này, ăn món kia, tôi không nỡ từ chối. Nhưng cho con ăn rồi, tôi thêm lo vì sợ những đồ ăn bày bán tại các cổng trường không đảm bảo vệ sinh sẽ gây ngộ độc”. Cũng theo chị N, việc bày bán hàng ăn vặt tự do tại các cổng trường còn làm mất đi vẻ mỹ quan đô thị và ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường giáo dục. Tuy vậy, bên cạnh những bậc phụ huynh ý thức rất rõ nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ những đồ ăn này, thì vẫn còn một số bậc phụ huynh thường xuyên mua cho con em mình, bất chấp tác hại có thể xảy ra. Trên thực tế, không ít trường hợp học sinh bị ngộ độc thực phẩm do ăn phải những thức ăn không đảm bảo vệ sinh ATTP trước cổng trường đã khiến nhiều người lo ngại. Mới đây, 14 em học sinh THCS Tam Hòa, TP Biên Hòa (Đồng Nai) chỉ vì ăn bánh tráng trộn từ một người bán hàng rong trước cổng nên đã phải nhập viện. Trước đó, 2 em học sinh ở huyện Tuy An (Phú Yên) sau khi ăn mực khô, bánh ngọt… tại một quán bán hàng gần cổng trường đã bị chóng mặt và nôn mửa do ngộ độc. Về nguy cơ của đồ ăn vỉa hè, bác sĩ Trần Thị Thu Hà - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đồ ăn bày bán trên đường phố rất dễ nhiễm khuẩn, trong đó E.coli là loại vi khuẩn có thể gây ngộ độc cấp tính, gây ra tiêu chảy khi thâm nhập vào cơ thể. Ngoài ra, các chất chì, thuỷ ngân, cadmi có thể phá vỡ hồng cầu và gây ra nhiều căn bệnh hiểm nghèo, rối loạn chức năng gan, thiếu máu, tăng huyết áp… Những chất độc này còn nguy hại gấp nhiều lần đối với trẻ nhỏ do cơ địa, các bộ phận tiêu hóa, hấp thu của trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển. Mặt khác, hầu hết các thực phẩm được bày bán tại vỉa hè, các cổng trường học có giá trị dinh dưỡng thấp do không được chế biến từ những thực phẩm tươi, sống, thậm chí ngay cả những loại thực phẩm đóng hộp cũng chưa chắc được họ bảo quản cẩn thận, dùng trong thời gian giới hạn cho phép.
Trách nhiệm thuộc về nhiều phía
Theo cô Nguyễn Thu Phương - giáo viên trường THCS Thanh Quan (quận Hoàn Kiếm) cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho học sinh là các bậc phụ huynh phải dạy con từ bỏ thói quen ăn quà vặt tại cổng trường và nơi công cộng. Do quyền hạn chỉ nằm trong phạm vi nhà trường, nên thầy cô chỉ có thể tuyên truyền cho học sinh và phụ huynh nâng cao ý thức vệ sinh ATTP và hạn chế không cho trẻ tự ý sử dụng tiền khi còn quá sớm. Về biện pháp để dẹp hàng rong xung quanh các cổng trường, Thiếu tá Nguyễn Tiến Đạt–Trưởng CAP Láng Hạ, quận Đống Đa cho biết, bên cạnh việc gắn biển “cấm bán hàng rong”, đại diện CAP còn làm việc với Ban Giám hiệu các trường, đề nghị phối hợp, yêu cầu nhà trường làm thông báo gửi phụ huynh học sinh với nội dung không cho con em mình ăn quà vặt tại các hàng quán xung quanh cổng trường và tuyên truyền trên loa truyền thanh phường. Bên cạnh đó, các trường cũng thường xuyên giáo dục cho các em học sinh về vấn đề này. Ngoài ra, CAP còn phối hợp với các tổ dân phố, bố trí lực lượng chốt trực xung quanh các cổng trường, thường xuyên nhắc nhở, kiên quyết thu giữ bàn ghế, hàng hóa, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Nhờ đó mà tình trạng bán hàng rong tại cổng các trường trên địa bàn phường hầu như đã được giải quyết. Mặc dù, một số phường đã bố trí lực lượng kiểm tra, thu, giữ và tiêu hủy ngay những mặt hàng thực phẩm không rõ nguồn gốc từ hàng rong, tuy nhiên sau đó, hiện tượng này lại tiếp tục tái diễn. Mới đây, Sở Y tế Hà Nội vừa yêu cầu Ban chỉ đạo VSATTP TP Hà Nội và các quận, huyện, thị xã tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố tại các địa điểm xung quanh trường học; phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm và công khai trên phương tiện thông tin đại chúng để kịp thời cảnh báo cho cộng đồng. Chi cục ATVSTP Hà Nội cũng sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm, phát hiện kịp thời các sản phẩm chứa phụ gia, phẩm màu ngoài danh mục; sản phẩm không rõ nguồn gốc. Hy vọng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, nạn bán hàng rong tại các cổng trường sẽ sớm được dẹp bỏ, không còn là nỗi ám ảnh của các nhà trường và nhiều bậc phụ huynh nữa.
Nhân dân
Ðã có 25 trường hợp chết do bệnh sởi
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) ngày 8-4 cho biết: Từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận 6.611 trường hợp sốt phát ban, trong đó có 2.492 trường hợp được chẩn đoán mắc bệnh sởi. Ðáng chú ý, đã có 25 trường hợp chết do bệnh sởi, biến chứng của sởi; chưa phát hiện có sự biến đổi về gien và các týp vi-rút sởi lưu hành tại Việt Nam, không có thay đổi về độc lực của các chủng vi-rút sởi. Thống kê cho thấy, phần lớn các trường hợp mắc sởi đều không được tiêm chủng hoặc không rõ về tình trạng tiêm chủng (87,6%); chỉ có rất ít trẻ (4,2% số trẻ) đã tiêm vắc-xin đủ mũi mắc bệnh. Ðể ứng phó với dịch bệnh sởi, toàn bộ 63 tỉnh, thành phố trên cả nước đã, đang tổ chức thực hiện chiến dịch tiêm phòng chống dịch và tiêm vét vắc-xin sởi cho khoảng 710 nghìn trẻ. Ðồng thời làm tốt việc phân tuyến để hạn chế chuyển bệnh nhân lên tuyến trên, tránh việc quá tải và lây lan bệnh dịch.
Bộ Y tế đưa ra giải pháp giảm tải cho bệnh viện Nhi Trung ương
Ngày 8-4, Bộ Y tế cho biết, sau khi dự cuộc họp chỉ đạo tuyến bàn giải pháp giảm tình trạng quá tải bệnh nhân nặng tại Bệnh viện Nhi T.Ư, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến đề nghị Bệnh viện Nhi T.Ư tiếp tục tập trung tối đa nguồn lực để khám chữa bệnh cho các bệnh nhi nặng, thực hiện quy định về chuyển tuyến hợp lý; các bệnh viện của Hà Nội và các tỉnh lân cận chia sẻ khó khăn với Bệnh viện Nhi T.Ư hiện trong tình trạng quá tải bệnh nhân nặng. Cụ thể, Thứ trưởng yêu cầu Bệnh viện Nhi T.Ư bố trí, tăng cường nhân lực tại phòng khám của bệnh viện để sàng lọc, phân loại bệnh nhi, chuyển các trường hợp bệnh nhẹ về tuyến dưới; Tập trung thầy thuốc, trang thiết bị y tế, thuốc điều trị và đặc biệt kê thêm giường bệnh để khám, chữa bệnh cho các bệnh nhi nặng, bố trí các khoa, phòng hợp lý, sử dụng giường bệnh của các khoa không quá tải để tập trung điều trị bệnh nhi thuộc các khoa quá tải. Bệnh viện Nhi T.Ư thực hiện chuyển về tuyến dưới các trường hợp bệnh ổn định. Các bệnh viện trực thuộc Bộ: Bạch Mai, E, Bệnh Nhiệt đới T.Ư cần sẵn sàng phối hợp, hỗ trợ Bệnh viện Nhi T.Ư trong việc điều trị bệnh nhân nặng khi cần thiết. Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cần khẩn trương thông báo, nhanh chóng tổ chức các nghiên cứu để kết luận về tình trạng bệnh sởi hiện nạy; Xem xét những bệnh nhân mắc bệnh sởi đã được tiêm chủng hay chưa tiêm chủng, tìm hiểu nguyên nhân khiến các gia đình không cho trẻ tiêm chủng, cần tư vấn và giải thích hợp lý cho người dân về bệnh dịch và tiêm chủng. Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe T.Ư phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác truyền thông về chẩn đoán, chăm sóc và điều trị các bệnh lý hô hấp như viêm phế quản phổi, bệnh sởi, cách chăm sóc và điều trị tại nhà; tích cực đưa tin để người dân hiểu về các cảnh báo của ngành y tế, chia sẻ khó khăn của ngành y tế, tuy nhiên không nên đưa thông tin gây tình trạng hoang mang đối với người dân. Thứ trưởng yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Ninh Bình, Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Nam, Hòa Bình, Vĩnh Phúc khẩn trương chỉ đạo, thực hiện, kiểm tra, giám sát tình hình bệnh hô hấp tại trẻ em trên địa bàn địa phương và việc tổ chức khám, chữa bệnh cho bệnh nhân tại bệnh viện nhi, sản nhi, bệnh viện đa khoa tình có khoa nhi. Sở Y tế các tỉnh chỉ đạo, thực hiện việc khảo sát, đánh giá thực trạng chuyên ngành nhi khoa tại địa phương, báo cáo ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố tăng cường đầu tư trang thiết bị y tế, nâng cấp cơ sở hạ tầng cho các bệnh viện nhi, sản nhi, khoa nhi của bệnh viện đa khoa tỉnh, đồng thời đề xuất đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nâng cao năng lực khám chữa bệnh nhi khoa của các cơ sở khám chữa bệnh tại tuyến tỉnh, tuyến huyện. Các bệnh viện nhi, sản nhi, bệnh viện đa khoa tỉnh có khoa nhi cần chuẩn bị tốt các điều kiện khám bệnh, cấp cứu và điều trị, trang thiết bị y tế, vật tư, phương tiện và thuốc để sẵn sàng tiếp đón, chẩn đoán, cấp cứu, điều trị, chăm sóc bệnh nhân mắc các bệnh lý về hô hấp và các bệnh lý nhi khoa khác khi có diễn biến dịch bệnh xảy ra. Tích cực chăm sóc, điều trị bệnh nhân tại chỗ, chuyển tuyến hợp lý và sẵn sàng các điều kiện để tiếp nhận bệnh nhân ổn định từ BV Trung ương chuyển về. Thứ trưởng đề nghị Cục QLKCB làm đầu mối chỉ đạo thực hiện quy định về chuyển tuyến hợp lý, quán triệt thực hiện vận chuyển bệnh nhân an toàn, cần có sự trao đổi liên hệ giữa bệnh viện tuyến trên và tuyến dưới trước khi chuyển bệnh nhân. Nếu bệnh nhân yêu cầu chuyển lên tuyến trên phải có hướng dẫn và tư vấn hợp lý. Cục Quản lý Khám, chữa bệnh chỉ đạo BV Nhi T.Ư tập huấn sớm về phác đồ chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp, bệnh truyền nhiễm để phát hiện sớm các bệnh này tại tuyến dưới. Về lâu dài, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh tăng cường thực hiện công tác chỉ đạo tuyến, khảo sát đánh giá thực trạng tuyến dưới và thực hiện hoạt động hỗ trợ đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nâng cao năng lực tuyến dưới theo các Đề án bệnh viện vệ tỉnh, Đề án 1816, Đề án 47, Đề án 930 và Dự án hỗ trợ y tế các tỉnh đông bắc bộ và đồng bằng sông Hồng. Thứ trưởng yêu cầu Vụ Kế hoạch - Tài chính phối hợp với Bộ Tài chính và Cục Dự trữ Quốc gia giải quyết nguồn kinh phí cho BV để đáp ứng công tác chống dịch khi có dịch bệnh xảy ra và bố sung máy thở kịp thời phục vụ bệnh nhân. Vụ Bảo hiểm y tế phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam thống nhất phương án thanh toán viện phí phù hợp cho các bệnh nhân nặng, giải quyết kịp thời vấn đề vượt trần bảo hiểm tại BV Nhi T.Ư.
Hoàn thành tiêm vét vắc xin sởi trong tháng tư
Đó là chỉ đạo của Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long tại hội nghị trực tuyến về phòng chống sởi diễn ra chiều 8-4 tại Hà Nội. Ông Long cho biết, bệnh sởi có khả năng lây nhiễm rất cao, đặc biệt đối với trẻ chưa có miễn dịch với vi-rút sởi. Việc phòng bệnh sởi theo biện pháp thông thường là rất khó khăn, tiêm vắc-xin sởi là biện pháp hiệu quả nhất phòng bệnh sởi. “Theo báo cáo của các địa phương, hiện nay mới tiêm vét vắc-xin phòng sởi đạt tỷ lệ 44%, trong tổng số 710 nghìn trẻ cần được tiêm bổ sung. Diễn biến bệnh sởi cần phải theo dõi hết sức sát sao. Bệnh sởi chỉ có thể kiểm soát tốt trong thời gian tới trừ khi hoàn thành việc bao phủ vắc-xin sởi cho trẻ em” – ông Long nhấn mạnh. Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cho biết, từ đầu năm 2014 đến nay ghi nhận hơn 6.600 trường hợp sốt phát ban trong đó có gần 2.500 trường hợp được chẩn đoán xác định mắc bệnh sởi. Đến hết tháng 3-2014, cả nước ghi nhận 25 trường hợp tử vong do sởi, biến chứng của sởi, tử vong do viêm phổi liên quan đến sởi hoặc biến chứng viêm phổi sau mắc sởi. Theo ông Phu, đa số bệnh nhân mắc sởi đều không được tiêm chủng hoặc không rõ về tình trạng tiêm chủng. Trong 25 ca tử vong có một ca tiêm một mũi, còn lại là không tiêm vắc-xin sởi. “Các trường hợp tử vong ở trẻ nhỏ mắc sởi phần lớn là do đồng nhiễm các vi-rút khác hoặc có bệnh lý khác có mắc thêm sởi. Trong đó, nguyên nhân tử vong chủ yếu là viêm phổi sau sởi liên quan đến giai đoạn chuyển mùa đông - xuân, khí hậu ở phía bắc lạnh, ẩm và các bệnh đường hô hấp phát triển mạnh” – ông Phu cho biết. Liên quan đến nhiều trường hợp trẻ dưới chín tháng tuổi, chưa đến tuổi tiêm phòng mắc sởi, nhiều ý kiến cho rằng có khả năng có sự thay đổi chủng vi-rút. Ông Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện vệ sinh dịch tễ trung ương cho rằng 38 năm nay chủng vi-rút sởi không có sự thay đổi. “Vừa qua phát hiện chủng vi-rút mới ở miền nam là D8, là chủng từ bên ngoài xâm nhập vào nhưng đây là những chủng thông thường lưu hành ở một số nước trong khu vực. Hiện chưa phát hiện có sự biến đổi về gen và các típ vi-rút sởi lưu hành tại Việt Nam, không có thay đổi về độc lực của các chủng virus sởi” – ông Hiển nói. Ông Hiển cho biết, WHO vừa họp ở Thụy Sĩ vẫn thống nhất lịch tiêm vắc-xin sởi không thay đổi, không tiêm cho trẻ dưới chín tháng tuổi bởi hai nguyên nhân. “Thứ nhất, trẻ sinh ra từ mẹ thông thường đã có kháng thể từ mẹ để phòng bệnh trong chín tháng đầu. Nếu tiêm thì kháng thể của mẹ trung hòa với vắc-xin đó dẫn đến tiêm vắc-xin không hiệu quả. Thứ hai, hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn chỉnh, do vậy kháng thể tạo được không đủ để bảo vệ trẻ” – ông Hiển nói. Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long yêu cầu các tỉnh tiêm vét nhưng cũng phải bảo đảm an toàn tiêm chủng, sàng lọc trước tiêm phải kỹ lưỡng hơn cũng như triển khai tốt công tác kiểm soát lây nhiễm trong bệnh viện để phòng lây nhiễm chéo bệnh sởi. Về vấn đề quá tải bệnh nhân nặng ở Bệnh viện Nhi Trung ương, trong đó có những bệnh nhân mắc sởi, Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị Chính phủ xuất máy thở từ nguồn dự trữ quốc gia cho bệnh viện, đồng thời bổ sung kinh phí để mua thêm máy thở.
Bài học lớn
Sau tám tháng, nguyên nhân gây ra cái chết thương tâm của ba cháu bé sơ sinh tại Bệnh viện Ða khoa Hướng Hóa, Quảng Trị đã được cơ quan điều tra xác định rõ là: do cán bộ y tế tiêm nhầm thuốc. Ðây là sự việc hy hữu rất đáng tiếc. Nguyên nhân đã rõ và việc xử lý sẽ được thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật, nhưng đây chắc chắn là bài học lớn cho tất cả những người làm ngành y. Cục trưởng Y tế dự phòng (Bộ Y tế) thừa nhận đây là bài học đau xót, day dứt lương tâm người thầy thuốc. Dẫu biết rằng, mỗi năm những người thầy thuốc từ miền núi đến đồng bằng; từ tuyến trung ương về đến cơ sở thực hiện khám và điều trị cho hơn một trăm triệu lượt người bệnh hay công tác tiêm chủng mỗi năm thực hiện hàng triệu mũi tiêm, phòng các bệnh bạch hầu, sởi, viêm gan cho trẻ em... nhưng những "sự cố đáng tiếc" như vừa qua sẽ làm hỏng công sức, cống hiến của cả một tập thể. Qua vụ việc nêu trên, một lần nữa đòi hỏi ngành y tế xem xét, chấn chỉnh lại toàn bộ các quy trình, từ quản lý đến chuyên môn, kỹ thuật để phát hiện, chấn chỉnh kịp thời những hạn chế, bất cập của ngành hiện nay. Cùng với đó là việc tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Việc ngay sau sự cố đó, ngành y tế ban hành những quy định chặt chẽ hơn và tổng kiểm tra, giám sát hơn 13 nghìn điểm tiêm chủng trong cả nước, được đánh giá có tinh thần cầu thị. Từ sự cố đó, cần rà soát lại hành lang pháp lý liên quan đến vấn đề tai biến và sai sót chuyên môn, sửa đổi, bổ sung kịp thời nhằm hạn chế thấp nhất những tai biến và sai sót đó. Mặt khác cũng cần siết chặt công tác đào tạo các cấp học của ngành y, không chỉ về chuyên môn mà còn bao gồm cả đào tạo đạo đức nói chung, y đức nói riêng. Cần mạnh dạn loại bỏ những cán bộ thiếu tinh thần trách nhiệm và năng lực chuyên môn không tốt. Nhưng quan trọng và trước hết là mỗi cán bộ y tế nhất thiết phải có trách nhiệm cao trong công việc, cẩn trọng trong tác nghiệp, tôn trọng tuyệt đối quy trình chuyên môn, kỹ thuật. Mỗi cán bộ y tế cần thấy rõ vinh dự và trách nhiệm của mình để xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội - người thầy thuốc. Thường xuyên học tập, nghiên cứu, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; đồng thời không ngừng rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, ý thức trách nhiệm, tận tụy với nhân dân, thật sự là chỗ dựa của người bệnh. Những người thầy thuốc cần phấn đấu không những giỏi về y lý, tinh thông về y thuật mà còn phải trong sáng về y đức...