Một kế hoạch mang tính toàn cầu nhằm chấm dứt bệnh sốt rét
Không một ai phải chết vì một căn bệnh có thể phòng ngừa được.Tuy nhiên, nhiều căn bệnh có thể phòng ngừa song đã giết chết hơn hai triệu trẻ em mỗi năm, nhiều người trong số đó là thuộc nhóm quá nghèo để có thể mua thuốc điều trị đúng cách. Phần lớn những ca tử vong này có thể điều trị được bằng các loại thuốc hiện có hoặc có thể tránh được ngay từ đầu. Sốt rét, một căn bệnh đe doạ đến mạng sống lây truyền bởi muỗi sốt rét là một trong những bệnh này. Chưa đầy một thế kỷ trước, các gia đình ở khắp mọi nơi, bao gồm cả Bắc Mỹ và châu Âu - sống trong nỗi lo sợ vì một vết đốt của một con muỗi. Sốt rét không chỉ lấy đi mạng sống của trẻ em và người lớn mà nó còn tạo ra đói nghèo và tăng trưởng kinh tế toàn cầu hạn chế, ngăn không cho hàng triệu người vươn tới tiềm năng đầy đủ của họ. Đến nay, hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ đã loại trừ được ký sinh trùng sốt rét và ít nhất 10 quốc gia khác cũng đang trên đà đạt được mục tiêu này vào năm 2020. Mặc dù vậy, sốt rét vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho trẻ em dưới 5 tuổi ở vùng cận sa mạc Sahara, châu Phi và cứ hai phút có một đứa trẻ chết vì căn bệnh này. Sốt rét cũng tốn kém, gây tổn thất do căn bệnh này đối với các nền kinh tế châu Phi khoảng 12 tỷ USD mỗi năm. Mặc dù đã có hàng thập kỷ nỗ lực nghiên cứu và phát triển, với hơn 20 loại vaccine hiện đang được đánh giá nhưng vẫn chưa có vaccine nào sẵn có chống lại sốt rét. Tuy nhiên, có một số biện pháp phòng ngừa có thể góp phần làm giảm nguy cơ lây nhiễm. Chúng bao gồm việc sử dụng màn ngủ tẩm hóa chất diệt, phun tồn lưu trong nhà và tập trung các biện pháp dự phòng vào các nhóm dễ bị tổn thương nhất. ![](http://www.impe-qn.org.vn/impe-qn/vn/upload/info/image/1515986550616_image001.png)
Ngày nay, chúng ta có một cơ hội để xây dựng những gì đã đạt được bằng cách nhấn mạnh và hỗ trợ các sáng kiến và nỗ lực nghiên cứu mà có thể góp phần thanh toán bệnh sốt rét. Ví dụ, các nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Sốt rét thuộc Trường Y tế công cộng Johns Hopkins Bloomberg đã khám phá khả năng chống lại ký sinh trùng sốt rét trên quần thể muỗi. Các phát hiện này có thể mở đường cho việc phát triển các chiến lược kiểm soát sốt rét tự lan truyền, giảm bớt nhu cầu sử dụng hóa chất diệt côn trùng liên tục và phụ thuộc vào độ bao phủ màn ngủ. Một sáng kiến quan trọng khác xứng đáng mang tính hỗ trợ là hướng dẫn "kiểm soát vector" của Tổ chức Y tế thế giới (TCYTTG), cung cấp các chiến lược để kiểm soát muỗi, ruồi và các côn trùng truyền bệnh khác. Kế hoạch của TCYTTG đưa ra một chiến lược mới nhằm tăng cường kiểm soát vector trên toàn thế giới thông qua tăng cường năng lực, cải tiến giám sát, phối hợp tốt hơn và hoạt động lồng ghép các ngành và cácdịch bệnh. ![](http://www.impe-qn.org.vn/impe-qn/vn/upload/info/image/1515986568804_image003.jpg) Hình 2
Các nỗ lực y tế toàn cầu cần hỗ trợ các nỗ lực của các nước có bệnh sốt rét lưu hành để phát triển và cải thiện các chiến lược kiểm soát vector.Chúng ta cũng cần xem xét bằng cách nào mà sự thay đổi môi trường toàn cầu đang ảnh hưởng đến sự xuất hiện của sốt rét. Ví dụ, do nạn phá rừng tạo ra điều kiện thuận lợi cho muỗi do mang lại ở các vị trí các rãnh và vũng nước, có nhiều khả năng tạo ra các vũng nước có tính acid ít hơn và đây là môi trường thuận lợi cho sự phát triển của ấu trùng muỗi, các nước có tỷ lệ mất rừng cao có tỷ lệ sốt rét cao hơn. Nạn phá rừng cũng dẫn đến việc giữ lượng nước mưa bị giảm lại, làm tăng lượng nước đọng. Tại các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, chúng tôi tin rằng loại trừ bệnh là trung tâm của sự phát triển toàn cầu. Nếu người ta có cơ hội có cuộc sống lành mạnh, họ có thể có được một nền giáo dục, góp phần vào nền kinh tế, và chăm sóc gia đình họ, tạo ra hiệu quả gấp bội lần làm tăng thêm sự thịnh vượng và phát triển. Chúng tôi cũng tin tưởng vào cách tiếp cận tổng thể, bao gồm cam kết tài chính, thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới thông qua phát triển cơ sở hạ tầng và thường xuyên triệu tập các nước hoàn thành việc loại trừ sốt rét trên toàn cầu để duy trì động lực và chia sẻ ý tưởng. Để thanh toán bệnh, hợp tác là điều cần thiết. Đó là lý do tại sao Sheikh Mohammed bin Zayed - Hoàng thái tử Abu Dhabi đã đóng góp 30 triệu USD cho đối tác “Đẩy lùi sốt rét”, khung hành động toàn cầu ưu tiên cho hành động chống sốt rét. Tôi tự hào khi đứng trong hội đồng quản trị của Sáng kiến Đẩy lùi bệnh sốt rét, bởi vì tôi tin rằng sự đa dạng về các quan điểm lãnh đạo là rất quan trọng trong việc kiếm tìm các giải pháp chống lại bệnh tật,đặc biệt khi chúng ta bắt đầu một chương mới trong cuộc tìm kiếm để loại trừ nó. Đại diện của các nhà lãnh đạo hỗ trợ sức khoẻ toàn cầu đang mở rộng, và bây giờ đại diện cho các cộng đồng trên khắp thế giới. Điều này rất quan trọng vì các đối tác như đối tác “Đẩy lùi bệnh sốt rét” (Roll Back Malaria) phải hoạt động trên toàn cầu để cứu được số lượng sinh mạng lớn nhất có thể. Chúng tôi hy vọng sẽ khuyến khích sự hợp tác toàn cầu hơn nữa trong tuần này, khi Abu Dhabi triệu tập hơn 200 nhà lãnh đạo tìm kiếm việc thanh toán bệnh tại một diễn đàn gọi là vươn tới chặng cuối cùng (Reaching the Last Mile). Cuộc họp này nhằm mục đích chia sẻ thông tin chi tiết và thực hành tốt nhất về cách lập bản đồ, phòng chống hay loại trừ các bệnh có thể phòng ngừa được, bao gồm những đổi mới mà cuối cùng có thể dẫn đến việc chấm dứt bệnh sốt rét trên toàn cầu. ![](http://www.impe-qn.org.vn/impe-qn/vn/upload/info/image/1515986590507_image005.jpg) Hình 3
Vào thế kỷ XX, lần đầu tiên trong lịch sử chúng ta đã thanh toán được căn bệnh đậu mùa. Thanh toán, loại trừ, hoặc phòng chống bệnh là phức tạp và điều này đặc biệt đúng với bệnh sốt rét. Cách đây vài năm, chúng tôi nghĩ rằng việc loại trừ bệnh sốt rét đã vượt quá tầm với của chúng ta, nhưng cùng với thế giới chúng ta đã có những tiến bộ to lớn. Từ năm 2000 đến năm 2015, các can thiệp y tế công cộng đã cứu sống được 6,2 triệu người, 5,9 triệu người trong số đó là trẻ em dưới 5 tuổi. Đến năm 2020, mỗi năm sẽ cần khoảng 6,4 tỷ đô la để tài trợ cho cuộc chiến loại trừ sốt rét trên toàn cầu. Đây sẽ là một công việc khó khăn, nhưng cùng nhau chúng ta có thể tạo ra một tương lai không có căn bệnh này - một tương lai tươi sáng hơn và ổn định hơn cho hàng triệu người dễ bị tổn thương, và nhiều cơ hội hơn cho các thế hệ tới.
|