Hai tuần gần đây, dựa trên số mắc và tử vong “giảm”, một số nước châu Âu và Mỹ (Đan Mạch, Pháp, Anh và Mỹ) đã nới lỏng hoặc thay đổi Hướng dẫn các biện pháp hạn chế và phòng bệnh vì họ cho rằng Omicron sắp suy tàn và sẽ chấm dứt đại dịch. Trong khi toàn cầu số ca giảm nhưng tại Việt Nam thì số tử vong vẫn duy trì, số mắc mới và tái mắc chưa có dấu hiệu “giảm nhiệt”. Dù thế nào đi nữa, đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn tiến phức tạp, giới khoa học thể hiện quan điểm “thận trọng là tốt nhất”bởi các bằng chứng sau:

1. Làn sóng lây nhiễm Omicron không đồng nghĩa với đại dịch chấm dứt vì đó có thể là khoảng lặng giữa hai làn sóng của các biến thể như đã từng xảy ra đối với biến thể Alpha và Delta;

2. Biến thể mới xuất hiện hay sự kết hợp nhiều biến thể không thể tiên lượng và kiểm soát như biến thể lai (hybrid-variants) như Deltacrone từ Delta và Omicron đang có mặt tại Anh và một số nước khác đã công bố. Đồng thời hệ số lây nhiễm “R” của các biến thể đó có cao hơn các biến thể “đàn anh đàn chị” trước đó hay không?

3. Liệu các loại vaccine hiện đang áp dụng (Astra Zeneca, Pfizer, Moderna, …) có đủ “phòng thủ và bảo vệ khỏi các hậu quả nặng hay tử vong” không”?

4. Làn sóng và tỷ lệ lây nhiễm cao sẽ tạo ra các biến thể mới không chắc là chúng có thể nhẹ hơn hoặc độc lực nghiêm trọng hơn chủng Delta và Omicron?

5. Hầu hết, nhóm người trên 18 tuổi đã tiêm đủ 2 hoặc 3 mũi qua thời gian gần 3-4 tháng, hoặc đã từng nhiễm SARS-CoV-2 (miễn dịch do tiêm vaccine và miễndịch tự nhiên) thì nay bắt đầu miễn dịch cơ thể suy giảm theo thời gian, trong khi đó lịch trình tiêm mũi 4 hay thứ “n”hay tăng cường vẫn chưa có lên lịch. Đồng ý, về lý thuyết thì miễn dịch tăng thì R lây nhiễm sẽ giảm, nhưng hiện miễn dịch chủ động và tự nhiên đang xu hướng giảm sau tiêm (dữ liệu Medrix, 2022), xu hướng này đã từng xảy ra với một số dịch bệnh truyền nhiễm khác như sởi năm 2020- 2021 chẳng hạn;

6. Xuất hiện một biến thể mới SARS-CoV-2 sẽ định hình tương lai miễn dịch của cộng đồng, nhưng không thể tiên đoán được “độc lực” của các biến thể mới và điều này khó tránh khỏi bởi lây nhiễm khi nhìn tổng thể chưa có dấu hiệu dừng và gần 3 tỷ người trên toàn cầu còn cách xa đích bao phủ vaccine (công bằng vaccine giữa các nước có mức thu nhập khác nhau?) và tỷ lệ người suy giảm miễn dịch tại mỗi nước chưa được đánh giá đầy đủ.

7. Cần chuẩn bị tâm thế ngay từ bây giờ với số ca nhiễm tăng sẽ quá tải của hệ thống chăm sóc, đặc biệt là chăm sóc tích cực và cũng sẽ quá sức với nguồn nhân lực y tế hiện đang tham gia phòng chống và chữa trị COVID-19 hiện có;

Các nội dung khác »

---