Liệu biến thể “XE” của SARS-CoV-2 tạo ra làn sóng mới hay giúp chấm dứt đại dịch COVID-19 trên toàn cầu?
Đến thời điểm này, toàn cầu đã xuất hiện ít nhất 28 biến thể virus SARS-CoV-2, trong đó có 5 biến thể đáng quan ngại, độc lực và khả năng lây nhiễmcủa chún đã thay đổi khác nhau. WHO đang phối hợp với các đối tác, mạng lưới các chuyên gia để theo dõi và đánh giá sự tiến hóa của SARS-CoV-2. Không ngoài dự đoán, các biến thể tái tổ hợp sẽ xuất hiện khi ít nhất hai chủng virus khác nhau lây nhiễm vào cùng 1 tế bào và trao đổi chất liệu di truyền và đối với coronavirus thì khá phổ biến. Do vậy, Không có chuyện SARS-CoV-2 sẽ sớm biến mất mà nó tiếp tục đột biến và gia tăng và vấn đề không phải là virus mà là hệ thống y tế chúng ta có thể kiểm soát bền vững các đợt gia tăng lặp lạị này không? Tổ chức Y tế thế giới (WHO) gần đây cảnh báo về một biến thể mới của SARS-CoV-2 có tên là XE (lai giữa hai biến thể phụ của Omicron gồm BA.1 và BA.2, trong đó BA.2 là phiên bản tàng hình của Omicron có mức lây nhiễm cao nhất trong các biến thể gây COVID-19, nên nếu được xác nhận, XE có thể thay thế và trở thành biến thể có khả năng lây lan cao hơn 10% so với biến thể Omicron tàng hình và cao hơn 43% so với biến thể Omicron nguyên bản. Trong phiên bản cập nhật dịch tễ COVID-19 công bố đầu tháng 4/2022, WHO cho biết XE được phát hiện đầu tiên tại Anh.Cơ quan An ninh y tế Anh (UKHSA) đang theo dõi 3 dạng tái tổ hợp mới đang lây lan tại nước này gồm XD, XE và XF, trong đó XD và XF là dạng kết hợp giữa Delta và BA.1 và biến thể XE là sự kết hợp của BA.1 và BA.2 với 3 đột biến riêng biệt.
Điều đáng lưu ý là đa số các tái tổ hợp không mang lại lợi thế cho virus và chết đi tương đối nhanh nhưng giải thích tại sao thì không có minh chứng? Liệu biến thể mới này có đủ tiêu chí đến thành biến thể đáng lo ngại theo định nghĩa của WHO (là biến thể có sự thay đổi cấu trúc gien - có thể gây nguy hiểm cho nhân loại và có tốc độ phát triển cao) thì vẫn đang tiếp tục theo dõi. Câu hỏi đặt ra? 1.Tại sao gần đây hầu hết các biến thể mới báo cáo đầu tiên tại Anh mà không phải quốc gia nào khác? Sau đó lan rộng ra các nước khu vực khác? 2.Dù trong vòng gần 3 năm từ khi đại dịch COVID-19 xuất hiện, đã có 28 biến thể xuất hiện và gây ra cac hiện tượng bệnh lý và tôc độ lây nhiễm khác nhau, nhưng biến thể tái tổ hợp xuất hiện ngày càng gần hơn và đang lây lan rất nhanh hơn ca tốc độ tiêm vaccine. Song, các dạng biến thể khác hầu hết đã “chết đi hay lụi tàn” tương đối nhanh? 3.Việc xuất hiện các biến thể như thế có thể phân tách rõ ràng các làn sóng dịch COVID-19 một cách rõ ràng hay không, điều này rất quan trọng để ứng phó và kinh nghiệm tương lai! 4.Nếu như vậy, chỉ còn cách tăng cường các biện pháp bao phủ vaccine, hệ thống y tế và chờ!
|