Đoàn công tác của Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn và Tổ chức Y tế thế giới làm việc tại tỉnh Gia Lai
Nhằm cập nhật tình hình bệnh sốt rétở khu vực miền Trung – Tây Nguyên, chia sẻ những khó khăn, thách thức trong công tác phòng chống và loại trừ sốt rét,ngày 17/5/2022, đoàn công tác phối hợp giữaViện Sốt rét - KST- CT Quy Nhơn và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam đã đến thăm và làm việc tạiTrung tâm Y tế huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai. Tham gia buổi làm việc có PGS.TS. Hồ Văn Hoàng – Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn, TS. Mya Sapal Ngon – Chuyên gia WHO Việt Nam, BS. Đinh Viết Bửu – Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Krông Pa, cùng các cán bộ chuyên môn. Theo báo cáo của đại diện Trung tâm Y tế huyện Krông Pa, tình hình bệnh nhân sốt rét (BNSR) trên địa bàn huyện Krông Pa trong những năm gần đây tuy ổn định nhưng chưa bền vững:BNSR gia tăng theo mùa, tăng theo điều kiện thời tiết của từng năm và dân đi rừng, ngủ rẫy của từng thời điểm.Cụ thể, những năm 2014, 2015 BNSR gia tăng đột biến, song do tác động và nhiều biện pháp can thiệp nên năm 2016 BNSR giảm; đến tháng 9/2018 BNSR gia tăng trở lại; năm 2020 BNSR giảm cho đến nay. Bảng 1. Tình hình bệnh nhân sốt rét tại huyện Krông Pa từ 2015 đến nay. Năm | Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Tổng | 2015 | 299 | 185 | 110 | 78 | 59 | 50 | 41 | 48 | 69 | 48 | 98 | 54 | 1.139 | 2016 | 47 | 36 | 21 | 7 | 3 | 12 | 7 | 11 | 5 | 5 | 7 | 6 | 166 | 2017 | 4 | 2 | 3 | 3 | 2 | 3 | 4 | 11 | 12 | 23 | 36 | 25 | 128 | 2018 | 25 | 17 | 8 | 8 | 15 | 11 | 17 | 29 | 50 | 110 | 151 | 118 | 559 | 2019 | 124 | 72 | 59 | 48 | 46 | 46 | 85 | 66 | 30 | 172 | 211 | 120 | 1.081 | 2020 | 90 | 114 | 55 | 31 | 24 | 9 | 9 | 14 | 32 | 23 | 29 | 20 | 450 | 2021 | 4 | 3 | 11 | 8 | 5 | 0 | 5 | 5 | 3 | 17 | 27 | 17 | 105 | 2022 | 4 | 5 | 4 | 4 | | | | | | | | | 17 |
Số liệu sốt rét trong4 tháng năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021 có chiều hướng giảm: bệnh nhân có ký sinh trùng sốt rét (KSTSR) giảm9 ca (34,61%);bệnh nhân nhiễm P.falciparum giảm 7 ca (29%); tuy nhiên nhiễm P.vivax tăng 02 ca.Mắc sốt rét tập trung vào lứa tuổi lao động (>15 tuổi) và hầu hết ở nam giới làm nghề đi rừng, ngủ rẫy, phân bố chủ yếu tại các xã Chư Rcăm, Ia Rsai, Ia Mlăh. Do tầm soát và giám sát phát hiện sớm, điều trị kịp thời BNSR nên đã khống chế không để sốt rét lây lan trong cộng đồng cũng như trong các nhà rẫy. Bảng 2. Phân tích theo tháng: BNSR năm 2022 so với 2021 tại huyện Krông Pa STT | Tên xã | BNSR 2021 | BNSR 2022 | % (+/-) | Pf 2021 | Pf 2022 | % (+/-) | Pv 2021 | Pv 2022 | % (+/-) | 1 | Tháng 1 | 4 | 4 | 0 | 4 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | Tháng 2 | 3 | 5 | +66 | 3 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 | Tháng 3 | 11 | 4 | -63 | 11 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | Tháng 4 | 8 | 4 | +50 | 6 | 4 | +50 | 2 | 0 | +2 ca | | Tổng cộng | 26 | 17 | -34 | 24 | 17 | -29% | 2 | 0 | +2 ca |
Qua đây đại diện của Trung tâm Y tế đã báo cáo với đoàn công tác những khó khăn chủ yếu của huyện: - Chưa kiểm soát được hết đối tượng đi rừng ngủ rẫy; - Điều kiện kinh tế của người dân còn khó khăn phải bám rừng, bám rẫy để sinh nhai; - Địa bàn rừng rẫy rộng khó kiểm soát; - Biến đổi khí hậu, môi trường. Từ những khó khăn, thách thức trên, Trung tâm mong nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát và kịp thời của các cấp lãnh đạo trong quá trình thực hiện các hoạt động phòng chống sốt rét; đồng thời Trung tâm cũng đề xuất các hoạt động cần được hỗ trợ trong thời gian đến như tập huấn cho cán bộ tuyến huyện và xã về xét nghiệm bằng kính hiển vi phát hiện bệnh sốt rét, tập huấn báo cáo bệnh sốt rét theo phần mềm eCDS-MMS; khám tầm soát tại các khu vực nhà rẫy bởi vì đây là nơi nhiễm và lan truyền BNSR. BS. Đinh Viết Bửu – Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Krông Pa phát biểu tại buổi làm việc.
PGS.TS. Hồ Văn Hoàng – Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn nhận định tình hình bệnh nhân sốt rét trên địa bàn huyện Krông Pa trong những năm gần đây tuy ổn định nhưng chưa bền vững còn phụ thuộc vào thời tiết khí hậu, dân đi rừng ngủ rẫy theo từng thời kỳ, phụ thuộc vào sự tác động và can thiệp, mầm bệnh trong cộng đồng nhiều, sốt rét có xu hướng gia tăng trở lại theo chu kỳ 4 năm (2019-2023). Việc quản lý các đối tượng dân đi rừng, ngủ rẫy và khai thác lâm thổ sản còn gặp nhiều khó khăn. Đây là một thách thức lớn đối trong công tác phòng chống và loại trừ sốt rét hiện nay đối với Gia Lai và cả nước. Vì vậy, có thể nói nếu khống chế thành công các vùng sốt rét có biến động (dân di cư tự do, đi rừng, ngủ rẫy và giao lưu biên giới) như Gia Lai thì chắc chắn Việt Nam sẽ đạt được mục tiêu loại trừ sốt rét P.falciparumvào năm 2025. PGS.TS. Hồ Văn Hoàng – Viện trưởng Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn phát biểu tại cuộc họp
Kết thúc buổi làm việc, PGS.TS. Hồ Văn Hoàng – Viện trưởng Viện Sốt rét - KST - CT Quy Nhơn đề nghị Trung tâm Y tế huyện Krông Pa xây dựng kế hoạch phòng chống sốt rét sớm, tham mưu kịp thời với các cấp lãnh đạo, có các đề xuất và giải pháp can thiệp sớm như phun hóa chất diệt muỗi tại các nhà rẫy, cấp màn, võng, kem xua muỗi; kiện toàn hoạt động các điểm kính hiển vi, công tác khám phát hiện và điều trị BNSR tại các cơ sở y tế; chủ động giám sát dịch tễ sốt rét tại thôn buôn và các cụm nhà rẫy, thực hiện tốt các mục tiêu của chương trình loại trừ sốt rét.
|