Sốt Dengue và Sốt xuất huyết Dengue sẽ lấy đi phía Nam châu Âu, Mỹ và châu Phi trong thập kỷ này: Nhà khoa học của WHO cho biết
Theo tin từ Hãng tin Reuter (London) ngày 06 tháng 10 năm 2023 cho biết Giám đốc Khoa học của Tổ chức Y tế thế giới cho biết sốt Dengue sẽ trở thành mối đe dọa quan trọng tại phía Nam nước Mỹ, phía Nam châu Âu và một số vùng mới của châu Phi khi nhiệt độ ấm lên tạo điều kiện cho muỗi nhiễm mầm bệnh nhiều hơn và lan rộng bệnh khăps nơi. Bệnh kéo dài như một tai họa ở châu Á và Mỹ Latin, gây ra 20,000 ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu. Tỷ lệ mắc bệnh tăng lên gấp 8 lần trên toàn thế giới kể từ năm 2000 theo chiều hướng biến đổi khí hậu cũng như gia tăng sự di dân và đô thị hóa. Nhiều ca bệnh đã không được ghi nhận và bỏ sót nhưng đến năm 2022 cả thế giới cũng đã ghi nhận có 4,2 triệu ca mắc được báo cáo trên toàn cầu và các chuyên gia y tế công cộng đã cảnh báo mức độ lan truyền đã gần trong năm nay. Bangladesh hiện đang đối mặt với nhiều vụ dịch tồi tệ nhất với hơn 1.000 ca tử vong. Ảnh từ Reuters/akhtar soomrocủa Jennifer Rigby, ngày 06 tháng 10 năm 2023
GS.TS. Jeremy Farrar, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và là giám đốc khoa học của TCYTTGcho biết chúng ta cần phải có thái độ chủ động hơn với Dengue (“We need to talk much more proactively about dengue”) phát biểu với Reuters như thế.Chúng ta cũng thật sự sẵn sàng cho tất cả các quốc gia để làm thế nào tránh áp lực dồn đến trong nhiều thành phố trong tương lai.
GS.TS. Farrar đã trải qua 1 năm làm việc tại Việt Nam về bẹnh nhiệt đới, kể cả Dengue.Sau đó ông chuyển về làm giám đốc “Wellcome Trust Global Health-WTGH”và tư vấn cho chính phủ Anh trong ứng phó đại dịch COVID-19 trước khi ông làm giám đốc khoa học cho WHO từ tháng năm 5/2023. GS. Farrar nói rằng nhiễm trùng có thể đe dọa và trở thành dịch lưu hành tại nhiều nơi tại Mỹ, châu Âu và châu Phi -tất cả vùng này trước đây đã giới hạn lan truyền thì nay đã xảy ra tình trạng này như một cảnh báo toàn cầu khiến cho những vùng mới thích hợp cho muỗi lan rộng thêm. Chính điều này gây áp lực khẩn cấp lên hệ thống điều trị bệnh viện tại nhiều nước. Ngoài ra, ông còn nhấn mạnh chăm sóc lâm sàng là thật sự tích cực, nó đòi hỏi sự chăm sóc và nguồn lực điều dưỡng rất cao, đặc biệt ông đang lo lắng khi vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn tại châu Phi.
Hầu hết mọi người nhiễm Dengue không có triệu chứng, điều này có nghĩa là tỷ lệ ca bệnh sẽ cao hơn rất nhiều so với con số được báo cáo. Những người không có biểu hiện sốt, đau cơ và vọp vẻ và đau khớp nghiêm trọng thường gọi là “sốt bẻ gãy xương” (“break-bone fever”). Trong trường hợp nặng, dưới 1% có thể có tử vong do Dengue. Hiện tại không có liệu pháp điều trị đặc hiệu cho Dengue, dù vaccien đã sẵn có. Đầu tuần đến, TCYTTG khuyến cáo vaccine của Tập đoàn Takeda Pharmaceuticals' 4502.T Qdenga dùng cho trẻ em từ 6 -16 tuổi tại các vùng nhiễm Dengue là vấn đề y tế công cộng nghiêm trọng. Vaccine Qdenga cũng được chấp thuận theo điều luật châu Âu, nhưng Takeda đã rút sử dụng của nó tại Mỹ vào đầu năm này. Takeda cho biết vẫn còn trao đổi với Cơ quan Quản lý Thực phẩm-Dược phẩm Mỹ (U.S. Food and Drug Administration) về vaccin này thêm. GS. Farrar cho biết hiện đang chuẩn bị cho những vùng mới trên thế giới để giải quyết Dengue, có nghĩa là đảm bảo rằng bất cứ một ngân sách y tế công cộng nào cũng phải chi đúng mục đích và khu vực cần can thiệp, kể cả cách tốt nhất để phòng chống và kiểm soát muỗi truyền bệnh. Dengue lan rộng thông qua muỗi Aedes aegyptimang mầm bệnh đốt, điều này khác với cách mà bệnh sốt rét đã lây truyền.Chẳng hạn, chúng đốt người trong nhà, tất cả thời điểm trong ngày hơn là ban đêm mà thôi và chúng đẻ trong những nơi có nước rất cạn sạch (shallow water). GS. Farrar cho biết biện pháp phòng bệnh thích hợp hiện nay gồm các kế hoạch khẩn cấp cho các bệnh viện cũng như sự cải tiến của khoa học cùng các yếu tố quan trọng khác, như là kế hoạch đô thị hóa, tránh các vùng nước đọng gần hoặc trong nhà. Chúng ta cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau, các ban ngành khác nhau để cùng làm việc với nhau khống chế dịch bệnh.
|