|
Người bệnh mãn tính lưu ý chế độ sinh hoạt dịp lễ Tết
Lễ Tết là dịp mọi người có thay đổi chế độ sinh hoạt bình thường hàng ngày. Ở người có bệnh mãn tính, sự thay đổi chế độ sinh hoạt và khí hậu thời tiết là điều kiện làm cho bệnh mãn tính phát triển ảnh hưởng đến sức khỏe, kể cả người trẻ lẫn người già. Cần lưu ý vấn đề này để ngăn ngừa tình trạng xấu có thể xảy ra. Bệnh mãn tính là bệnh kéo dài, ngoài người lớn tuổi hay gặp, bệnh cũng xuất hiện ngày càng nhiều ở những người trẻ.Theo y học, có 12 loại bệnh mãn tính thường thấy là bệnh tim, đột quỵ, ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, trầm cảm, tiểu đường loại 2, viêm khớp, loãng xương, hen suyễn, phổi tắc nghẽn mãn tính, thận mãn tính, bệnh răng miệng; ngoài ra còn có một số bệnh khác nhưng ít gặp. Bệnh có quá trình hình thành phức tạp với nhiều yếu tố ảnh hưởng, có giai đoạn phát triển dài mà không biểu hiện triệu chứng, làm suy giảm chức năng, gây ra khuyết tật và không có phương pháp chữa khỏi. Trong dịp lễ tết, chế độ sinh hoạt bình thường hàng ngày bị xáo trộn kèm thời tiết không thuận lợi làm cho các bệnh mãn tính phát triển ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy cần lưu ý thực hiện chế độ sinh hoạt hàng ngày hợp lý để bảo đảm yêu cầu bảo vệcần thiết gồm:giữ ấm cơ thể khi trời lạnh, ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc, ăn đúng bữa với khẩu phần thức ăn hợp lý, vận động và tập thể dục đều đặn... 
Dịp lễ Tết, người có bệnh mãn tính cần lưu ý chế độ sinh hoạt (ảnh internet)
Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh là biện pháp đơn giản, cần thiết và hữu hiệu để chủ động ngăn ngừa một số bệnh mãn tính phát triển. Lưu ý không mặc nhiều quần áo dày mà nên mặc đồ mỏng với nhiều lớp để gió lạnh không thể luồn vào cơ thể. Không nên mặc áo quá mỏng khi trời lạnh vì có thể dẫn đến viêm phổi và đột quỵ... Cũng cần giữ ấm ở vùng mũi, cổ và ngực để ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp, trong đó có các bệnh mãn tính. Mũi là cửa ngõ tiếp nhận không khí vào cơ thể, nếu gặp không khí lạnh và khô sẽ ảnh hưởng, gây tổn thương niêm mạc mũi và bệnh ở đường hô hấp; đặc biệt ở người có bệnh mãn tính như hen suyễn, phổi tắc nghẽn mãn tính... Nên giữ ấm cơ thểbằng cách mặc áo quần đủ ấm ngay cả khi ở nhà hoặc đi ra bên ngoài; cần mặcbổ sung áo ấm, khăng quàng cổ, mũ len, tất dày... giúp cơ thể tránh mất nhiệt khi trời lạnh. Hiện nay dịch COVID-19 đang phát triển, phải dùng khẩu trang thường xuyên để che mũi, miệng khi đi ra ngoài thời tiết lạnh và khô vì dễ làm tổn thương đường hô hấp giúp ngăn ngừa bệnh này và một số bệnh mãn tính. Môi trường làm việc và nghỉ ngơi phải ấm áp nhưng bảo đảm sự thông thoáng, lưu ý tránh gió lùa; cửa sổ và cửa ra vào phòng phải có rèm che hoặc chắn gió hợp lý. Không thay đổi đột ngột nhiệt độ khi tiếp xúc với môi trường bên trong và bên ngoài. Tránh ra ngoài trời lạnh nếu không có việc cần thiết, ban đêm nếu không có phòng vệ sinh khép kín với phòng ngủ mà cần ra ngoài tiểu tiện thì phải mặc đủ ấm, mở cửa từ từ, vận động vài động tác cần thiết để quen với nhiệt độ thay đổi rồi sau đó mới ra ngoài. Việc dậy sớm để tập thể dục cũng vậy, nếu để nhiệt độ thay đổi quá nhanh và đột ngột có thể bị đột quỵ do tai biến mạch máu não hay nhồi máu cơ tim, nhất là nhưng người có bệnh tim mãn tính đã có sẵn. 
Ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc là một yêu cầu cần thiết trong dịp lế tết (ảnh internet)
Ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc Dịp lễ tết, mọi sinh hoạt đều thay đổi so với ngày thường, trong đó việc ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc cũng bị xáo trộn. Vì vậy phải thực hiện việc ngủ theo yêu cầu cần thiết. Theo các nhà khoa học, ngủ đúng giờ và ngủ sớm giúp cơ thể sản xuất, kiểm soát được chất serotonin sinh ra trong não có khả năng điều tiết cảm xúc con người. Nếu thiếu ngủ sẽ làm cho serotonin giảm xuống dẫn đến khả năng điều tiết cảm xúc bị kém đi, dễ bị trầm cảm, bực bội, lo âu... Nếu ngủ đúng giờ thì sẽngủ đủ giấc, nếu không thực hiện được điều này thì sức khỏe bị ảnh hưởng, nhất là người có bệnh mãn tính. Khi ngủ đúng giờ và đủ giấc, lượng serotonin được sinh ra đầy đủ giúp làm chủ được bản thân và thực hiện các hoạt động hàng ngày hiệu quả. Dù bận bất cứ việc gì vào dịp lễ tết cũng phải nên bắt đầu đi ngủ trước 10 giờ đêm.Nếu thức khuya và dậy muộn, sáng hôm sau không thể tỉnh táo, có năng lượng như khi ngủ sớm và dậy sớm. Thời gian ngủ ban đêm quan trọng cho việc tái tạo và điều chỉnh cơ thể. Nếu thức quá khuya có thể dẫn đến chứng mất ngủ, khi đã khó ngủ thì sẽ khó có được một giấc ngủ sâu.Hiện nay đồng hồ ở điện thoại thông minh có sẵn phần hỗ trợ nhắc giờ đi ngủ, nên cài đặt sử dụng để đi ngủ đúng giờ. Ngủ đủ giấc cũng quan trọng với mọi người trong các độ tuổi để bảo đảm sức khỏe; người có bệnh mãn tính lại càng quan trọng hơn đểhạn chế bệnh phát triển. Vào dịp lễ tết, sinh hoạt bất thường có thể làm cho việc đi ngủ không đúng giờ và lẽ dĩ nhiên sẽ ngủ không đủ giấc. Thông thường, ngủ đủ giấc là phải ngủ đủ 8 giờ mỗi ngày nhưng thực tế số giờ ngủ thay đổi tùy theo từng người và từng lứa tuổi; khi trẻ ngủ đủ giấc có thể 8-10 giờ/ngày, trên 65 tuổi giảm xuống còn 7-8 giờ/ngày. Tuy vậy, ngoài ngủ đủ giấc, việc ngủ sâu và ngon giấc cũng không kém phần quan trọng; có thể nói chất lượng giấc ngủ quan trọng hơn cả thời gian ngủ. Ăn đúng bữa với khẩu phần thức ăn hợp lý Vào dịp lễ tết, cùng với giờ ngủ và giấc ngủ bị xáo trộn, thời gian các bữa ăn cũng thất thường. Việc ăn uống đúng giờ, đúng bữagiúp cơ thể có năng lượng hoạt động phù hợp, nhất là đối với những người có bệnh mãn tính. Lưu ý dù bận rộn, vui chơi những ngày lễ tết cũng phải sắp xếp giờ ăn hợp lý như: Ăn sáng trong thời gian 30 phút đến 1 giờ sau khi thức dậy để bổ sung năng lượng và lượng đường máu sau giấc ngủ đêm 6-8 giờ. Ăn trưa trong thời gian 3-4 giờ sau ăn sáng. Ăn nhẹ buổi chiều sau ăn trưa 3 giờ. Ăn tối trong thời gian 2-3 giờ sau khi ăn nhẹbuổi chiều. Ăn nhẹ buổi tối trong thời gian 9 giờ tối hoặc 1 giờ trước khi ngủ. Theo các nhà khoa học, những người bệnh mãn tính mỗi ngày nên ăn 5 bữa nhỏtốt hơn là ăn 3 bữa lớn vì giúp tiêu hóa dễ dàng, ổn định lượng đường máu, ngăn ngừa mệt mỏi, không bị ợ nóng, kiểm soát được năng lượng hoạt động cơ thể... Sau mỗi bữa ăn nên uống thêm một ly lớn nước lọc để bổ sung nước ngoài lượng nước được uống trong ngày. Ngoài ăn đúng bữa, đúng giờ; việc thực hiện chế độ ăn uống với khẩu phần thức ăn hợp lý cũng quan trọng vì đây là biện pháp giúp ngăn ngừa, hạn chế và kiểm soát các bệnh mãn tính rất hiệu quả nhất là bệnh tim, bệnh tiểu đường loại 2... Chế độ ăn uống hợp lý phải có trái cây, rau quả, ngũ cốc, thịt nạc, cá, trứng, sản phẩm từ sữa ít béo... Chú ý ăn 3 bữa chính sáng, trưa và tối với đầy đủ chất dinh dưỡng; 2 bữa ăn nhẹ vào buổi chiều và tối là ăn đệm đơn giản đểtăng cường năng lượng cần thiết. Không uống cà phê, trà đậm vào buổi chiều tối gây mất ngủ; không uống rượu bia và đồ uống có cồn vì không tốt đối với bệnh mãn tính. 
Vận động và tập thể dục đều đặn mỗi ngày là điều đừng quên (ảnh internet)
Vận động và tập thể dục đều đặn Vận động thường xuyên, tập thể dục đều đặn hàng ngày là hoạt động thể chất giúp ngăn ngừa, kìm hãm và kiểm soát được các bệnh mãn tính. Vì vậy, những người bệnh mãn tính dù có vui chơi trong dịp lễ tết đều cần phải nhớ thực hiện các động tác vận động nhẹ hoặc tập thể dục đều đặn mỗi ngày, nhất là những người từ 45 tuổi trở lên để giúp giảm nguy cơ ảnh hưởng của các bệnh mãn tính như tiểu đường type 2, bệnh mạch vành, bệnh động mạch ngoại vi chi dưới, suy tim, đột quỵ não, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen suyễn, các bệnh xương khớp, nhiều loại ung thư, trầm cảm và lo âu, chứng mất trí nhớ... Trong dịp lễ tết, việc vận động và tập thể dục hàng ngày thường xem nhẹ, vì vậy đừng quên điều này. Lời khuyên của thầy thuốc Lễ tết là dịp đểmọi người được nghỉ ngơi, thăm viếng; chúc nhau sức khỏe, niềm vui và hạnh phúc... Tuy vậy, dù có xáo trộn so với ngày thường cũng phải lưu ý thực hiện chế độ sinh hoạt bảo đảm yêu cầu cần thiết, nhất là những người có bệnh mãn tính với các vấn đề tối thiểu như đã nêu ở trên. Làm thế nào để sau dịp lễ tết, bệnh mãn tính mắc phải không phát triển nặng hơn để phải nhập viện điều trị. Đừng đểlễ tết nhận lời chúc sức khỏe, sau lễ tết lại bị đau ốm nặng do bệnh mãn tính phát triểnnếu không biết giữ gìn.
|
TRANG CHỦ
