 |
| Y tế trường học là đối tượng không thể thiếu vắng trong nhà trường (ảnh internet minh họa) |
Sức khỏe học sinh bị đe dọa do thiếu vắng y tế trường học
Một khẩu hiệu hành động trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho thế hệ tương lai của đất nước, cụ thể đối tượng học sinh đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phát động là “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Tuy vậy trên thực tế, sự thiếu vắng y tế học đường trong các trường học đã dẫn đến hệ lụy sức khỏe học sinh đang bị đe dọa, thậm chí hình thành các ổ dịch bệnh tiềm ẩn ảnh hưởng, bùng phát bất cứ lúc nào nếu vấn đề này không được quan tâm. Thực trạng xuất phát Theo thống kê, học sinh là đối tượng có tỷ lệ khá cao trong cộng đồng, chiếm khoảng từ 1/3 đến 1/4 cơ cấu dân số của cả nước và đây là thành phần chính quyết định tương lai của một dân tộc, một đất nước. Vì vậy việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho đối tượng học sinh phải là một vấn đề quan trọng cần được chú ý. Ai cũng biết rằng lứa tuổi học sinh thường ở trong giai đoạn phát triển và lớn nhanh về mặt thể chất lẫn tinh thần; vì vậy để có một thế hệ tương lai thật sự của đất nước vừa khỏe mạnh, vừa thông minh thì việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho các em phải được toàn xã hội quan tâm ngay từ tuổi đến trường. Để thực hiện nhiệm vụ học tập của mình đạt được kết quả, mỗi con người đều phải trải qua quá trình khoảng 20 năm ngồi trên ghế nhà trường từ bậc giáo dục mầm non đến bậc trung học phổ thông. Trong giai đoạn này, học sinh phải đối mặt và dễ có nguy cơ mắc nhiễm các loại bệnh tật do môi trường sống, môi trường học tập đem lại. Do môi trường sống và học tập chưa thật sự bảo đảm an toàn nên các em thường bị ảnh hưởng bởi các loại tai nạn thương tích, lây nhiễm bệnh tật, chậm phát triển thể lực và trí tuệ do chế độ dinh dưỡng không hợp lý với nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu đối tượng học sinh không có sự chăm sóc của gia đình và xã hội một cách chu đáo, sự bảo vệ của ngành y tế và ngành giáo dục đào tạo một cách đầy đủ thì không thể tránh khỏi những vấn đề có liên quan đến sức khỏe; trong đó nặng nề nhất là các em bị mắc phải một số bệnh tật với những biến chứng, di chứng để lại hậu quả nghiêm trọng suốt cuộc đời mà các em phải gánh chịu, đây cũng là gánh nặng của xã hội mà các em đang sống và trưởng thành. Thực tế cho thấy trường học là nơi tập trung nhiều học sinh, là môi trường để các em sinh hoạt và học tập hàng ngày trong một khoảng không gian, diện tích hạn chế của trường học, phòng học. Qua khảo sát, mỗi lớp học hiện nay trung bình thường có từ 40 đến 45 học sinh; mỗi ngày các em phải có mặt để sinh hoạt, học tập tại trường trong khoảng thời gian từ 5 đến 7 giờ không kể ngày nghỉ cuối tuần, nghỉ lễ và kéo dài khoảng từ 9 đến 10 tháng trong năm. Do điều kiện học sinh tập trung khá nhiều thời gian để sinh hoạt, học tập tại trường học; những yếu tố thuận lợi sẽ được tạo ra để các em phải đối mặt với những tai nạn thương tích luôn rình rập, những bệnh tật có cơ hội phát sinh và lây nhiễm... Như vậy trường học là môi trường giáo dục toàn diện về các mặt cho học sinh; ngoài việc đào tạo trí lực thì việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho các em cũng là một nhiệm vụ trọng tâm không thể xem nhẹ. Y tế học đường còn gọi sức khỏe trường học phải bao gồm cả hai nội dung hoạt động là vệ sinh trường học và y tế trường học.
 | | Y tế học đường phải bao gồm hoạt động vệ sinh trường học và y tế trường học (ảnh internet minh họa) |
Khó khăn nhân lực y tế trường học Theo quyết định số 1208/QĐ-TTg ngày 04/9/2012 của Thủ tướng chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia y tế giai đoạn 2012-2015. Trong dự án 5 với nội dung nâng cao năng lực, truyền thông và giám sát, đánh giá thực hiện chương trình; việc truyền thông về y tế học đường được triển khai bằng các hoạt động nâng cao năng lực thực hiện công tác y tế trường học, tăng cường kiến thức phòng chống bệnh tật học đường, ưu tiên cho những vùng khó khăn, góp phần giảm tỷ lệ mắc, kiểm soát và hạn chế một số yếu tố nguy cơ của các bệnh tật học đường phổ biến hiện nay bao gồm cận thị, bệnh giun sán, cong vẹo cột sống, bệnh răng miệng và thay đổi hành vi ở học sinh; tạo điều kiện cho các em phát triển toàn diện thể chất và tinh thần, có sức khỏe tốt để học tập. Tuy nhiên trong thời gian qua mặc dù y tế học đường đã được sự quan tâm nhưng chưa bảo đảm được những yêu cầu cần thiết. Vấn đề vệ sinh trường học từng bước được cải thiện, y tế trường học phát triển còn hạn chế do khó khăn về nguồn nhân lực. Theo quy định của Bộ Giáo dục-Đào tạo và Bộ Y tế, nhân viên làm công tác y tế trường học phải có trình độ từ trung cấp y trở lên thuộc biên chế chính thức của nhà trường. Như vậy các trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học cần phải có y tế trường học tối thiểu có trình độ từ trung cấp y trở lên để có thể triển khai thực hiện được công tác y tế tại học đường. Mặc dù yêu cầu y tế trường học chỉ cần trình độ trung cấp y, chưa đề cập đến trình độ đại học y nhưng trên thực tế vẫn còn thiếu vắng nhiều do chế độ chính sách, con đường tương lai phát triển không được hấp dẫn, mặn mà thu hút nguồn nhân lực. Sự cần thiết phải có y tế trường học Y tế trường học nhất thiết phải có tại các trường học tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học vì có tầm quan trọng, bảo đảm yêu cầu để triển khai các hoạt động y tế tại nhà trường khá nặng nề theo quy định của Bộ Giáo dục-Đào tạo và Bộ Y tế là quản lý, chăm sóc sức khỏe cho học sinh; truyền thông giáo dục sức khỏe cho học sinh; phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm; bảo đảm an toàn phòng chống tai nạn, thương tích; bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm, dinh dưỡng. Việc quản lý, chăm sóc sức khỏe cho học sinh được thực hiện bằng hoạt động tổ chức khám sức khỏe định kỳ và phân loại sức khỏe học sinh; có sổ khám bệnh, hồ sơ quản lý, theo dõi tình hình sức khỏe học sinh cho cả cấp học. Thực hiện sơ cứu, cấp cứu, chăm sóc sức khỏe ban đầu theo quy định hiện hành. Chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế trong những trường hợp cần thiết. Có cơ chế phối hợp với cơ sở y tế trong việc chăm sóc, điều trị đối với các học sinh mắc bệnh mãn tính. Có thông báo cho cha mẹ học sinh hoặc người giám hộ của học sinh về tình hình sức khỏe của các em. Có kế hoạch chăm sóc và điều trị cho học sinh có vấn đề về sức khỏe.
 | | Truyền thông giáo dục sức khỏe học đường là nhiệm vụ của y tế trường học (ảnh internet minh họa) |
Việc truyền thông giáo dục sức khỏe cho học sinh được thực hiện bằng hoạt động xây dựng nội dung truyền thông giáo dục sức khỏe cho các em về vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh, bệnh tật học đường, sức khỏe sinh sản, phòng chống HIV/AIDS, tai nạn thương tích, vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo hiểm y tế, kỹ năng sống và hành vi lối sống có hại cho sức khỏe. Tổ chức các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe trong buổi sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp hoặc trong các hoạt động ngoài giờ học chính khóa cho học sinh. Có góc tuyên truyền, giáo dục, tư vấn sức khỏe cho học sinh tại phòng y tế của nhà trường. Có bản tin đăng tải các nội dung truyền thông giáo dục sức khỏe cho học sinh. Có tổ chức các hoạt động hưởng ứng các tháng hành động do ngành giáo dục, ngành y tế và các ban, ngành địa phương phát động. Về phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm được thực hiện bằng kế hoạch triển khai các quy định về vệ sinh phòng chống bệnh truyền nhiễm và phối hợp với các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan để thực hiện. Có thông tin, báo cáo kịp thời khi có dấu hiệu bệnh truyền nhiễm xảy ra trong trường học với các cấp có thẩm quyền theo quy định. Phối hợp với các cơ sở y tế và các đơn vị có liên quan để triển khai các biện pháp phòng chống dịch kịp thời khi có dịch bệnh xảy ra. Về bảo đảm an toàn phòng chống tai nạn, thương tích được thực hiện bằng các quy định về việc bảo đảm an toàn phòng chống tai nạn, thương tích trong nhà trường. Không có học sinh bị thương tích nặng phải nằm viện do tai nạn, thương tích xảy ra trong nhà trường. Báo cáo tình hình tai nạn, thương tích của học sinh theo quy định. Về bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm, dinh dưỡng được thực hiện bằng kế hoạch bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm, dinh dưỡng cho học sinh. Nhân viên phục vụ trong các bếp ăn tập thể phải được tập huấn kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm và có giấy chứng nhận đã tham gia. Nhân viên phục vụ trong bếp ăn tập thể, nhà ăn được khám sức khỏe định kỳ; theo dõi người lành mang trùng và được trang bị bảo hộ lao động làm việc theo quy định. Hàng hóa, thực phẩm mua về phải có nguồn gốc rõ ràng, bảo đảm các tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn thực phẩm, lưu mẫu theo quy định. Không để gây ra ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm trong nhà trường. Như vậy, các hoạt động quy định cho y tế trường học khá phong phú và nặng nề theo chức năng, nhiệm vụ được giao nhưng trên thực tế nếu trường học thiếu vắng đối tượng y tế trường học thì những hoạt động cần thiết được nêu trên không thể nào triển khai thực hiện được. Dù rằng khẩu hiệu hành động “trẻ em hôm nay, thế giới ngày nay” được phát động xác định rõ vai trò của trẻ em, của học sinh là thế hệ tương lai của đất nước nên việc đầu tư cho hôm nay chính là đầu tư cho mai sau. Muốn các em học sinh ở các cấp học được học tập tốt thì phải có sức khỏe tốt, đó là một lẽ đương nhiên nhưng đừng để sự quan tâm chỉ dừng lại trên giấy bút mà chưa thực sự đi vào cuộc sống của người dân, của xã hội. Đừng để sức khỏe của học sinh bị de dọa do thiếu vắng y tế trường học.
|
TRANG CHỦ
