Hướng Hoá là một huyện trọng điểm sốt rét của Quảng Trị, có 22 xã nằm trong vùng sốt rét lưu hành vừa và nặng (theo phân vùng năm 2009 của dự án phòng chống sốt rét quốc gia). Dân số sống trong vùng sốt rét lưu hành nặng chủ yếu là dân nghèo, sống trong các vùng núi, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số. Được sự quan tâm và đầu tư của Đảng, Nhà nước và Bộ Y tế, sự quan tâm của chính quyền các cấp công tác phòng chống sốt rét trên địa bàn huyện đã thu được những thành quả đáng khích lệ, nhiều năm liền không để xảy ra dịch sốt rét, tử vong do sốt rét ở mức thấp. Tuy nhiên,công tác phòng chống sốt rét ở Hướng Hoá cũng gặp không ít khó khăn, thách thức lớn cần phải có các giải pháp phòng chống sốt rét thích hợp .
Theo báo cáo của ngành y tế, hàng năm số bệnh nhân sốt rét ở Hướng Hoá chiếm từ 60-70% số bệnh nhân sốt rét trong toàn tỉnh; tỷ lệ ký sinh trùng sốt rét trên 1000 dân số vùng sốt rét lưu hành cao: 8/1000 (bình quân của cả tỉnh là 5,54); hơn nữa di biến động dân cư lớn từ vùng không sốt rét lưu hành giữa các địa phương theo mùa vụ từ vùng đồng bằng vào vùng sốt rét lưu hành nặng để làm kinh tế rất lớn, làm cho tình hình sốt rét không ổn định có nguy cơ bùng phát dịch bệnh sốt rét. Giao lưu qua lại thăm thân với các thôn bản dọc biên giới ở các xã vùng Lìa với phía Lào, nơi có tình hình sốt rét cao hơn so với phía đối diện Việt nam, không thể kiểm soát được. Tập quán của người dân đi làm rừng, ngũ rẫy qua đêm tại nơi làm việc dẫn đến nguy cơ mắc bệnh sốt rét cao. Muỗi sốt rét có mặt ở hầu hết các điểm điều tra, đốt người ngoài nhà và trú đậu ngoài nhà ít chịu tác động của các biện pháp phòng chống vector; trong khi công tác ngũ màn ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số thấp (chỉ khoảng 40-60%, theo điều tra 6 xã vào đầu năm 2012 của dự án phòng chống sốt rét quốc gia); sựbiến đổi khí hậu trong những năm gần đây đã ảnh hưởng lớn đến mùa truyền bệnh sốt rét, trong năm 2012 qua theo dõi diễn biến tình hình sốt rét tại các xã huyện Hướng Hoá cho thấy đỉnh bệnh năm nay tăng cao sớm hơn so với các năm trước đó.
Để triển khai chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét từ nay đến năm 2020, và định hướng đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ, ngành y tế Quảng Trị đã triển khai nhiều biện pháp phòng chống sốt rét tích cực, đặc biệt là ở huyện trọng điểm sốt rét Hướng Hoá. Về công tác tổ chức đã củng cố mạng lưới y tế cơ sở, đến nay 200 thôn bản đều có nhân viên y tế được đào tạo, 20/22 xã có bác sỹ hoạt động tại trạm y tế,cơ sở trạm y tế khang trang đảm bảo cho công tác khám chữa bệnh cho nhân dân nói chung và phòng chống sốt rét nói riêng; bố trí khoảng 40% kinh phí phòng chống sốt réttừ nguồnhỗ trợ của Trung ương đảm bảo cho các hoạt động giám sát, phát hiện và chẩn đoán sớm người mắc bệnh sốt rét tại thôn, bản (cung cấp test chẩn đoán nhanh, thuốc sốt rét hiệu lực cao), cung cấpkhoảng 8000- 10.000 màn tuyn đôi mỗi năm cho dân nghèo sống trong vùng sốt rét lưu hành nặng và dân mới đến định cư; ngoài ra ngành y tế còn phối hợp tỉnh Savannakhet- Làotrong nghiên cứuđể đề xuất các biện pháp phòng chống sốt rét phù hợp với tập quán và đời sống của người dân vùng biên giới; tìm hiểu thêm các yếu tố nguy cơ làm cho tình hình sốt rét không ổn định ở vùng này với đối tác Nhật bản. Tuy nhiên, công tác phòng chống sốt rét ở Hướng Hoá cũng đòi hỏi sự chỉ đạo quyết liệt của cấp uỷ Đảng và chính quyền các cấp, thực hiện đồng bộ các giải pháp. Các địa phương có tình hình sốt rét gia tăng cần đưa công tác phòng chống bệnh sốt rét vào chỉ tiêu pháttriển kinh tế- xã hội của địa phương. Đẩy mạnh và đa dạng hoá các loại hình truyền thông thích hợp như thăm hộ gia đình, thảo luận nhóm nhỏ, tư vấn tại trạm y tế, nói chuyện chuyên đề với học sinh trung học cơ sở về các biện pháp phòng chống sốt rét . Về giải pháp chuyên môn kỹ thuật sử dụng các nguồn lực sẵn có để phát hiện sớm bệnh nhân ngay từ thôn bản bao gồm cả phát hiện chủ động và thụ động.Đảm bảo các bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh sốt rét đều được kéo máu tìm ký sinh trùng sốt rét. Điều trị đúng, kịp thời các ca bệnh nhiễm P. Falciparum bằng thuốc phối hợp có dẫn xuất Artemisinin (Arterakin, CV artecan) và bằng phương pháp người bệnh uống thuốc dưới sự kiểm soát của nhân viên y tế, theo dõi hiệu quả điều trị bằng xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét. Ở các xã có tình hình sốt rét lưu hành nặng có tỷ lệ mắc giảm chậm và không ổn định cần duy trì áp lực hoá chất diệt muỗi truyền bệnh bằng phun tồn lưu và tẩm màn, sử dụng màn tẩm hoá chất tồn lưu dài, có thể áp dụng biện pháp diệt muỗi (2 lần/ năm).Nâng cao năng lực của đội ngũ y tế nói chung và đội ngũ chuyên trách nói riêng để có thể theo dõi diễn biễn của tình hình sốt rét, can thiệp kịp thời để hạn chế nguồn lây ra cộng đồng. Tiếp tục và mở rộng hợp tác quốc tế để tìm kiếm khả năng hợp tác mới theo hướng đa phương hoá, đa dạng hoá trong việc phòng chống sốt rét xuyên biên giới.
Thực hiện có hiệu quả, đồng bộ các giải pháp trên đồng thời có sự tham gia tích cực của người dân, sự chỉ đạo và phối hợp của các cấp uỷ Đảng, chính quyền và các ban ngành đoàn thể là thể hiện cam kết mạnh mẽ của Nhà nước và nhân dân về phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét góp phần bảo vệ và nâng cao sức khoẻ nhân dân.