|
Kháng thuốc kháng sinh
Giới thiệu Thuốc kháng sinh là những loại thuốc dùng để ngăn ngừa và điều trị nhiễm khuẩn. Kháng thuốc kháng sinh xảy ra khi vi khuẩn thay đổi đáp ứng với việc sử dụng các loại thuốc này. Vi khuẩn, không phải người hoặc động vật, trở nên kháng thuốc kháng sinh. Những vi khuẩn này có thể lây nhiễm cho người và động vật, và các bệnh nhiễm trùng do chúng gây ra khó chữa trị hơn so với các vi khuẩn không kháng thuốc.Kháng thuốc kháng sinh dẫn đến chi phí y tế cao hơn, thời gian nằm viện kéo dài và tử vong tăng lên. Thế giới cần khẩn trương thay đổi cách thức kê đơn và sử dụng kháng sinh. Ngay cả khi các loại thuốc mới được phát triển, mà không có thay đổi hành vi thì kháng thuốc kháng sinh sẽ vẫn là một mối đe dọa lớn. Thay đổi hành vi cũng phải bao gồm các hành động nhằm giảm thiểu sự lây lan của bệnh nhiễm trùng thông qua tiêm chủng, rửa tay, thực hành tình dục an toàn hơn và vệ sinh thực phẩm tốt. Mức độ trầm trọng Sự đề kháng với thuốc kháng sinh đang tăng lên mức nguy hiểm ở tất cả các nơi trên thế giới. Cơ chế đề kháng mới đang nổi lên và lây lan trên phạm vi toàn cầu, đe doạ đến khả năng điều trị các bệnh truyền nhiễm phổ biến. Một danh sách ngày càng tăng các bệnh nhiễm trùng - như viêm phổi, lao, nhiễm trùng máu và bệnh lậu - đang trở nên khó hơn và đôi khi là không thể điều trị vì thuốc kháng sinh trở nên kém hiệu quả. Những nơi mà thuốc kháng sinh có thể mua để sử dụng cho con người hoặc động vật mà không cần toa bác sĩ thì sự xuất hiện và lan rộng mức đề kháng trở nên tồi tệ hơn. Tương tự như vậy, ở những nước không có hướng dẫn điều trị chuẩn, thuốc kháng sinh thường xuyên được kê toa quá mức bởi các nhân viên y tế và bác sĩ thú y và bị công chúng sử dụng quá mức. 
Hình 1
Nếu không có hành động khẩn cấp, chúng ta sẽ tiến tới kỷ nguyên hậu kháng sinh, khi đó các bệnh nhiễm trùng thông thường và các thương tích nhẹ có thể một lần nữa giết chết con người. Phòng ngừa và kiểm soát Kháng thuốc kháng sinh được đẩy nhanh bởi việc sử dụng không đúng và lạm dụng thuốc kháng sinh, cũng như phòng chống nhiễm khuẩn kém. Các bước có thể được thực hiện ở tất cả các cấp của xã hội nhằm làm giảm tác động và hạn chế sự lan rộng của kháng thuốc. Ở cấp độ cá nhân Để ngăn ngừa và kiểm soát sự lan rộng tình trạng kháng thuốc kháng sinh, các cá nhân có thể: (i) Chỉ sử dụng kháng sinh khi được kê đơn bởi chuyên gia y tế có chứng nhận; (ii) Không bao giờ yêu cầu kháng sinh nếu nhân viên y tế của bạn nói rằng bạn không cần đến kháng sinh; (iii) Luôn luôn làm theo lời khuyên của nhân viên y tế khi sử dụng kháng sinh; (iv) Không bao giờ chia sẻ hoặc sử dụng kháng sinh còn sót lại. Ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách thường xuyên rửa tay, chế biến thức ăn hợp vệ sinh, tránh tiếp xúc gần gũi với người bệnh, thực hiện tình dục an toàn, và tiếp tục việc chủng ngừa cho đến thời điểm hiện tại Đối với các nhà hoạch định chính sách Để ngăn ngừa và kiểm soát sự lây lan của kháng thuốc kháng sinh, các nhà hoạch định chính sách có thể: Đảm bảo một kế hoạch hành động quốc gia mạnh mẽ để giải quyết tình trạng kháng thuốc kháng sinh. 
Hình 2
Cải thiện giám sát các bệnh nhiễm khuẩn kháng thuốc.Tăng cường các chính sách, chương trình, và thực hiện các biện pháp phòng, chống nhiễm khuẩn. Quy định và thúc đẩy việc sử dụng và bán các thuốc có chất lượng phù hợp. Thông tin có sẵn về tác động của kháng thuốc kháng sinh. Đối với các chuyên gia y tế Để ngăn ngừa và kiểm soát sự lan rộng của kháng thuốc kháng sinh, các chuyên gia y tế có thể: (i)) Ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách đảm bảo tay, dụng cụ và môi trường của bạn sạch sẽ; (ii) Chỉ kê toa và phân phát kháng sinh khi cần thiết, theo hướng dẫn hiện tại; (iii) Báo cáo những trường hợp kháng thuốc kháng sinh cho các đội giám sát; (iii) Nói chuyện với bệnh nhân về cách sử dụng thuốc kháng sinh một cách chính xác, tình hình kháng thuốc sinh và nguy cơ lạm dụng; (iv) Nói chuyện với bệnh nhân của bạn về việc ngăn ngừa nhiễm trùng (ví dụ tiêm phòng, rửa tay, tình dục an toàn hơn, và che mũi và miệng khi hắt hơi). Đối với ngành y tế Để ngăn ngừa và kiểm soát sự lan rộng của kháng thuốc kháng sinh, ngành y tế có thể: Đầu tư nghiên cứu và phát triển các loại kháng sinh mới, vaccine, công cụ chẩn đoán và các công cụ khác. Đối với ngành nông nghiệp Để ngăn chặn và kiểm soát sự lan rộng của kháng thuốc kháng sinh, ngành nông nghiệp có thể: -Chỉ cho thuốc kháng sinh với thú vật khi có sự giám sát của cán bộ thú y. -Không sử dụng kháng sinh để thúc đẩy tăng trưởng hoặc phòng bệnh. -Tiêm phòng động vật để giảm nhu cầu kháng sinh và sử dụng các thuốc thay thế kháng sinh khi có. -Thúc đẩy và áp dụng các thực hành tốt ở tất cả các bước sản xuất và chế biến thực phẩm từ nguồn động thực vật. -Cải thiện an toàn sinh học trên trang trại và ngăn ngừa nhiễm trùng thông qua cải thiện vệ sinh và phúc lợi động vật. Những phát triển gần đây Mặc dù có một số kháng sinh mới phát triển nhưng không ai trong số đó được kỳ vọng sẽ có hiệu quả chống lại các chủng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh nguy hiểm nhất. Do sự thoải mái và tần suất mà người dân đi du lịch nên kháng thuốc kháng sinh là vấn đề toàn cầu, đòi hỏi nỗ lực của tất cả các quốc gia và nhiều ngành. 
Hình 3
Tác động Khi các nhiễm khuẩn không còn được điều trị bằng kháng sinh ưu tiên thì phải dùng các loại thuốc đắt tiền hơn. Một thời gian bị bệnh tật và điều trị lâu hơn, thường ở trong bệnh viện, làm tăng chi phí chăm sóc sức khoẻ cũng như gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội. Kháng thuốc kháng sinh đang đặt những thành tựu của y học hiện đại có nguy cơ. Cấy ghép nội tạng, hóa trị liệu và phẫu thuật như mổ lấy thai trở nên nguy hiểm hơn nếu không có các loại kháng sinh có hiệu quả để phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng. 
Hình 4
Đáp ứng của TCYTTG Giải quyết tình trạng kháng thuốc kháng sinh là một ưu tiên cao của TCYTTG. Một kế hoạch hành động toàn cầu về kháng các thuốc kháng khuẩn, bao gồm kháng thuốc kháng sinh, được thông qua tại kỳ họp của Đại Hội đồng Y tế thế giới vào tháng 5 năm 2015. Kế hoạch hành động toàn cầu nhằm đảm bảo việc phòng ngừa và điều trị các bệnh truyền nhiễm bằng các loại thuốc an toàn và hiệu quả."Kế hoạch hành động toàn cầu về kháng thuốc kháng sinh" có 5 mục tiêu chiến lược: 1.Nâng cao nhận thức và hiểu biết về kháng thuốc kháng sinh; 2.Tăng cường giám sát và nghiên cứu; 3.Giảm tỷ lệ mắc bệnh. 4.Tối ưu hóa việc sử dụng thuốc kháng sinh. 5.Đảm bảo đầu tư bền vững để chống lại sự đề kháng thuốc kháng sinh. Một tuyên bố chính trị được các nguyên thủ quốc gia phê chuẩn tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York vào tháng 9 năm 2016 đã cho thấy cam kết của thế giới trong việc thực hiện một cách tiếp cận rộng rãi và phối hợp nhằm giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của kháng thuốc kháng sinh trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, thú y và nông nghiệp. TCYTTG đang hỗ trợ các nước thành viên xây dựng kế hoạch hành động quốc gia về kháng thuốc kháng sinh, dựa trên kế hoạch hành động toàn cầu. TCYTTG đã và đang tiến hành nhiều sáng kiến để giải quyết vấn đề này: Tuần lễ nâng cao nhận thức về thuốc kháng sinh trên thế giới Được tổ chức vào mỗi tháng 11 từ năm 2015 với chủ đề "Kháng sinh: Hãy sử dụng cẩn thận", chiến dịch toàn cầu, nhiều năm đã gia tăng khối lượng cấc hoạt động trong suốt tuần lễ của chiến dịch. Hệ thống giám sát kháng thuốc kháng sinh trên toàn cầu (GLASS) Hệ thống hỗ trợ của TCYTTG hỗ trợ một cách tiếp cận chuẩn để thu thập, phân tích và chia sẻ dữ liệu liên quan đến kháng thuốc kháng sinh ở cấp độ toàn cầu nhằm thông tin cho việc ra quyết định, thúc đẩy các hành động địa phương, quốc gia và khu vực. 
Hình 5
Quan hệ đối tác phát triển và nghiên cứu kháng sinh toàn cầu (GARDP) Một sáng kiến chung của Tổ chức Y tế Thế giới và Sáng kiến thuốc dành cho các bệnh bị lãng quên (DNDi), GARDP khuyến khích nghiên cứu và phát triển thông qua hợp tác công- tư. Đến năm 2023, mối quan hệ hợp tác này nhằm mục đích phát triển và đưa ra 4 thuốc điều trị mới, thông qua việc cải thiện các kháng sinh hiện có và đẩy nhanh việc tiếp nhận các thuốc kháng sinh mới. Nhóm phối hợp liên ngành về kháng thuốc kháng sinh (IACG) Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đã thành lập IACG để cải thiện sự phối hợp giữa các tổ chức quốc tế và đảm bảo hành động toàn cầu có hiệu quả chống lại mối đe dọa này đối với an ninh y tế. IACG đồng chủ trì bởi Phó Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc và Tổng Giám đốc của Tổ chức Y tế Thế giới và bao gồm các đại diện cấp cao của các cơ quan liên quan của Liên Hiệp Quốc, các tổ chức quốc tế khác và các chuyên gia cá nhân trong các lĩnh vực khác nhau.
|
TRANG CHỦ
