|
Sốt Lassa: Căn bệnh gây chết người không có vaccine
Kể từ đầu năm, Nigeria đã bị ảnh hưởng bởi một vụ dịch do một căn bệnh gây chết người. Sốt Lassa là một trong số các bệnh có thể gây ra dịch bệnh nguy hiểm nhưng hiện tại không có thuốc chủng ngừa. Sốt Lassa không phải là bệnh mới, nhưng vụ dịch hiện nay là chưa từng thấy, lây lan nhanh hơn và xa hơn bao giờ hết. Các nhân viên y tế làm việc quá sức và một số đã bị nhiễm và chết. Căn bệnh có thể gây tử vong được gọi là "sốt gây xuất huyết do virus" có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và gây tổn thương các mạch máu của cơ thể - Nhưng rất khó để điều trị. Hầu hết những người mắc Lassa sẽ chỉ có các triệu chứng nhẹ như sốt, nhức đầu và suy nhược toàn thân. Họ có thể không có triệu chứng gì cả. Tuy nhiên, trong những trường hợp nặng, nó có thể giống một bệnh sốt gây xuất huyết khác, Ebola, gây chảy máu qua mũi, miệng và các bộ phận khác của cơ thể. Sốt Lassa thường có tỷ lệ tử vong khoảng 1%. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật quốc gia, trong vụ dịch ở Nigeria, có tới hơn 20% số ca xác định và có thể. Vụ dịch sốt Lassa ở Nigeria Tỷ lệ tử vong là 22%, 1081 ca nghi ngờ (từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 25 tháng 2), 317 ca xác định, 14 nhân viên chăm sóc sức khoẻ bị ảnh hưởng ở sáu tiểu bang (Nguồn: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Nigeria). Khoảng 90 người được cho là đã chết cho đến nay, nhưng số thực có thể cao hơn nhiều, bởi vì Lassa rất khó chẩn đoán. Những phụ nữ mắc bệnh này vào cuối thời kỳ mang thai phải đối mặt với nguy cơ bị mất con là 80%, hoặc chúng tự chết. Trong giai đoạn đầu, hầu như không thể phân biệt được với các bệnh thông thường khác như sốt rét và sốt xuất huyết Dengue. Không có xét nghiệm sẵn có nên cách duy nhất để xác nhận một chẩn đoán là phân tích mẫu máu hoặc mô tại một trong số ít các phòng xét nghiệm chuyên biệt. Căn bệnh này được xác định lần đầu tiên tại thị trấn Lassa của Nigeria vào năm 1969, sau khi dịch bệnh xảy ra tại một bệnh viện. Bệnhđã được bắt gặp ở nhiều nước Tây Phi bao gồm Ghana, Mali và Sierra Leone. 
Hình 2
Các loài động vật gậm nhấm lây truyền virus Lassa thông qua nước tiểu và phân Tuy nhiên, vụ dịch này đang gây ra mối quan tâm đặc biệt bởi vì số lượng các trường hợp là cao bất thường vào thời gian trong năm. Các cán bộ y tế đang làm việc để tìm hiểu lý do tại sao. Sự bùng phát có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết theo mùa,vì nó ảnh hưởng đến số lượng ký chủ tự nhiên của virus - loài chuột đa mầm. Những động vật có vú nhỏ này phổ biến ở khắp Tây Phi, nơi chúng dễ dàng tìm đường vào nhà. Một khả năng khác là số lượng trường hợp cao phản ánh việc nâng cao nhận thức của công chúng, hoặc có thể một điều là virus đã thay đổi. Hầu hết mọi người nhiễm sốt Lassa từ bất cứ thứ gì bị ô nhiễm với nước tiểu, phân, máu hoặc nước bọt của chuột, thông qua ăn uống, hoặc đơn giản là xử lý đồ vật bị ô nhiễm trong nhà. Bệnh cũng có thể truyền từ người sang người thông qua chất dịch cơ thể, nghĩa là nhân viên chăm sóc sức khoẻ và người chăm sóc người bệnh không có thiết bị bảo vệ đặc biệt có nguy cơ. Thời kỳ ủ bệnh cho Lassa là đến 3 tuần. Các nhà nghiên cứu đang cố gắng tìm ra liệu như Ebola. Lassa có thể ở trong cơ thể và được truyền qua tiếp xúc tình dục thậm chí sau khi bệnh tật thuyên giảm xuống hay không. Nigeria có một hệ thống y tế công cộng mạnh và được sử dụng để đối phó với các dịch bệnh như thế này. Tổ chức Y tế thế giới đang làm việc với các cơ quan Nigeria để giúp điều phối các phản ứng và chính phủ Anh đã triển khai một nhóm chuyên gia từ Nhóm hỗ trợ nhanh về sức khoẻ cộng đồng. Những người sống trong các khu vực bị ảnh hưởng cần phải thực hiện những biện pháp phòng ngừa cơ bản: ngăn chặn các lỗ hổng có thể cho phép chuột vào nhà, vứt bỏ rác trong thùng rác có nắp đậy, cất giữ thực phẩm và nước trong các thùng chứa đậy kín. Mọi người được khuyên nên mang găng tay bảo vệ khi chăm sóc cho bất cứ ai có thể bị sốt Lassa, và thực hiện các biện pháp chôn cất an toàn. Mặc dù các biện pháp này, cuộc chiến chống lại Lassa và các bệnh truyền nhiễm khác đang bị cản trở bởi thiếu các công cụ y tế hiệu quả như xét nghiệm chẩn đoán, điều trị và vaccine. Rất có thể là một loại vaccine có thể được tìm thấy cho Lassa - giảm khả năng bùng phát trở thành tình trạng khẩn cấp về sức khoẻ toàn cầu, nhưng cũng như các bệnh dịch khác chủ yếu ảnh hưởng đến các quốc gia nghèo hơn, tiến bộ bị đình trệ. Phát triển vaccine là một quá trình lâu dài, phức tạp và tốn kém. Điều này đặc biệt đúng đối với các bệnh dịch đang nổi lên, nơi mà một loại vaccine nguyên mẫu thường chỉ có thể được kiểm tra khi có một vụ dịch bùng phát. Một tổ chức mới được gọi là CEPI (Liên minh sáng tạo sẵn sàng đáp ứng dịch bệnh) được thành lập vào năm 2017 với sự hỗ trợ tài chính từ Wellcome Trust, các chính phủ quốc gia và Quỹ Bill & Melinda Gates với hy vọng đẩy nhanh việc sản xuất vaccine. Lassa là một trong những bệnh trong trên danh sách của TCYTTG và hy vọng một hoặc nhiều vaccin đầy hứa hẹn sẽ sẵn sàng cho các thử nghiệm quy mô lớn trong năm năm tới. Hình ảnh copyrightEPAImage captionEbola tuyên bố hơn 11.000 người sống trên khắp Tây Phi trong đợt bùng phát 2014-2015 
Ebola đã cướp đi hơn 11.000 sinh mạng trên toàn Tây Phi trong vụ dịch 2014-2015
TCYTTG đã đưa ra một danh sách các bệnh nghiêm trọng khác, nhưng thường không được hiểu rõ, với khả năng dịch bệnh gây ra sự tàn phá, bao gồm MERS, Nipah, sốt thung lũng Rift và, tất nhiên có Ebola. TCYTTG có kế hoạch nhấn mạnh những lổ hổng trong kiến thức về những bệnh này và bắt đầu nghiên cứu thêm. Nhưng chỉ nghiên cứu thôi là không đủ! Các hệ thống y tế mạnh hơn là cần thiết ở những quốc gia mà dịch bệnh xảy ra nhiều nhất. Điều này có thể có nghĩa là xây dựng các cơ sở chăm sóc sức khoẻ tốt hơn và đào tạo nhân viên để ghi nhận và đáp ứng với dịch bệnh. Điều đó cũng có nghĩa là làm việc với cộng đồng để hiểu làm thế nào để xác định vụ dịch ở giai đoạn sớm và ngăn chặn sự lây lan của chúng.
|
TRANG CHỦ
